به دلایل بسیاری، زنانی که تازه مادر شده‌اند، ممکن است از شیردهی اجتناب کنند. گرچه تصمیم به عدم شیردهی امری شخصی و اختیاری است، تحقیقات نشان می‌دهد تغذیه با شیر مادر فواید زیادی دارد. به همین منظور در ادامه دکترنکست به آنچه محققان و پزشکان به عنوان فوائد شیردهی توصیه می‌کنند، می‌پردازد.
شیر مادر تغذیه مطلوبی را برای نوزادان فراهم میکند. این مایع طبیعی، مقدار مناسبی از مواد مغذی دارد، به راحتی هضم می‌شود و به راحتی در دسترس است. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) تغذیه انحصاری با شیر مادر را طی ۶ ماه اول زندگی توصیه میکند. همچنین توصیه میکند که شیردهی، پس از آغاز مصرف غذاهای جامد، تا حداقل یک سالگی یا تا زمانی که از شیر گرفتن برای مادر و نوزاد مناسب باشد، ادامه یابد. سازمان جهانی بهداشت (WHO) تغذیه با شیر مادر را تا سن ۲ سالگی یا بیشتر توصیه میکند. این سازمان همچنین توصیه میکند که برای بیشترین بهره‌مندی از شیردهی، شیردهی از حداکثر یک ساعت پس از زایمان آغاز شود.
کارشناسان مامایی در دکترنکست
شیردهی برای نوزاد چه فوایدی دارد؟
در ادامه به ۵ مزیت تغذیه با شیر مادر برای نوزاد اشاره می‌کنیم.
۱. شیر مادر تغذیه‌ای ایده‌آل برای نوزادان فراهم میکند
اکثر متخصصان، تغذیه انحصاری با شیر مادر را برای حداقل ۶ ماه یا بیشتر توصیه می‌کنند. شیر مادر حاوی نسبت مناسب از همه مواد مغذی است که کودک در ۶ ماه اول زندگی به آن نیاز دارد. ترکیب آن حتی با توجه به نیازهای در حال تغییر کودک، به ویژه در ماه اول زندگی، تغییر میکند.
در روزهای اول پس از تولد، سینه‌های مادر مایعی غلیظ و زرد رنگ به نام آغوز تولید می‌کنند. آغوز سرشار از پروتئین، چربی و ترکیبات مفید است. شیر خشک هرگز نمی‌تواند مانند آغوز عمل کند. آغوز اولین قسمت از شیر است و به تکامل دستگاه گوارش نابالغ نوزاد کمک میکند. پس از چند روز اول، سینه‌ها با رشد معده نوزاد، شروع به تولید مقادیر بیشتری شیر می‌کنند. تنها چیزی که ممکن است در شیر مادر کمتر از حد نیاز باشد، ویتامین D است. بنابراین توصیه می‌شود نوزادان در کنار شیر مادر، قطره ویتامین D دریافت کنند.
۲. شیر مادر حاوی آنتی‌بادی‌های مهمی است
شیر مادر مملو از آنتی‌بادی‌هایی است که به نوزاد کمک میکند با ویروس‌ها و باکتری‌ها مبارزه کند. با وجود سیستم ایمنی ضعیف نوزادان در هنگام تولد و اوایل زندگی، وجود این آنتی‌بادی‌ها در بدن نوزاد بسیار مهم است.
این به ویژه در مورد آغوز، اولین قسمت از شیر مادر صدق میکند. آغوز مقادیر بالایی از ایمونوگلوبولین A (IgA) و همچنین چندین آنتی‌بادی دیگر را فراهم میکند. IgA با تشکیل یک لایه محافظ در بینی، گلو و سیستم گوارش کودک از بیمار شدن محافظت میکند. مطالعات متعدد نشان می‌دهد نوزادانی که با شیر مادر تغذیه نمی‌شوند در برابر مسائل بهداشتی مانند ذات‌الریه، اسهال و عفونت آسیب‌پذیرتر هستند.
۳. مصرف شیر مادر خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها را کاهش می‌دهد
تحقیقات نشان می‌دهد تغذیه انحصاری با شیر مادر، به این معنی که شیرخوار فقط شیر مادر را دریافت کند، بسیار مفید است و خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش می‌دهد، از جمله:
- عفونت گوش میانی، گلو و سینوس‌ها
- عفونت‌های تنفسی
- سرماخوردگی
- عفونت‌های گوارشی
- آسیب به بافت روده ( تغذیه نوزادان نارس با شیر مادر با کاهش بروز انتروکولیت نکروزان مرتبط است)
- سندرم مرگ ناگهانی
- بیماری‌های آلرژیک (آسم، درماتیت اکتوپیک و اگزما)
- بیماری‌های التهابی روده (کرون و کولیت اولسراتیو)
- دیابت
- بدخیمی‌های خونی در دوران کودکی
۴. تغذیه با شیر مادر شیر مادر باعث وزن‌گیری مطلوب کودک می‌شود.
تغذیه با شیر مادر باعث افزایش وزن سالم و جلوگیری از چاقی در دوران کودکی می‌شود. مطالعات معتبر نشان می‌دهد شیردهی بیش از ۴ ماه با شیر مادر باعث کاهش قابل توجه ریسک ابتلای نوزاد به اضافه وزن و چاقی در آینده می‌شود. این امر ممکن است به دلیل رشد باکتری‌های مختلف روده‌ای باشد. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند از مقادیر بیشتری از باکتری‌های مفید روده بهره‌مند هستند که ممکن است بر ذخیره چربی تأثیر بگذارد.
نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، هورمون لپتین بیشتری در بدن ترشح می‌کنند. لپتین یک هورمون کلیدی برای تنظیم اشتها و ذخیره چربی است. همچنین نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، شیر مصرفی خود را نیز خود تنظیم می‌کنند. آنها فقط تا زمانی که گرسنه هستند شیر می‌خورند و این امر به ایجاد الگوهای غذایی سالم کمک میکند.
۵. تغذیه با شیر مادر می‌تواند هوش کودک را تقویت کند
برخی از مطالعات معتبر نشان می‌دهد که ممکن است تفاوتی در رشد مغز بین نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند و سایر نوزادان وجود داشته باشد. این تفاوت ممکن است ناشی از تماس فیزیکی با مادر، لمس و تماس چشمی مداوم طی شیردهی و همچنین محتوای مواد مغذی شیر مادر باشد. مطالعات نشان می‌دهد نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، میانگین هوش بالاتری دارند و با افزایش سن، کمتر دچار مشکلات رفتاری و اختلالات یادگیری می‌شوند. با این حال، بارزترین اثرات شیر مادر در نوزادان نارس دیده می‌شود، که با خطرات تکاملی بیشتری روبرو هستند. تحقیقات اثبات کرده‌اند که تغذیه با شیر مادر اثرات مثبت قابل توجهی بر رشد و تکامل بلندمدت مغز نوزادان دارد.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
شیردهی برای مادر چه مزایایی دارد؟
در ادامه به ۶ مزیت تغذیه با شیر مادر برای مادر اشاره می‌کنیم.
۱. شیردهی به کاهش وزن مادر کمک میکند
با شیردهی مادر کالری بیشتری می‌سوزاند و اغلب پس از ۳ ماه شیردهی، احتمالاً در مقایسه با مادران غیرشیرده، کاهش وزن بیشتری را تجربه خواهد کرد.
۲. شیردهی به انقباض رحم کمک میکند
در دوران بارداری، رحم به شدت رشد میکند و به اندازه یک گلابی بزرگ می‌شود تا تقریباً تمام فضای شکم را پر کند. پس از زایمان، رحم طی فرآیندی به اندازه قبلی خود بازمی‌گردد. اکسی توسین، هورمونی که در طول بارداری افزایش می‌یابد، به پیشبرد این فرآیند کمک میکند. بدن در طول زایمان مقادیر زیادی اکسی‌توسین ترشح میکند تا به زایمان نوزاد، جمع شدن رحم و کاهش خونریزی کمک کند. ترشح اکسی‌توسین همچنین با شیردهی افزایش می‌یابد. این هورمون انقباض رحم را تشویق میکند و خطر خونریزی پس از زایمان را کاهش می‌دهد. مطالعات نشان داده است مادرانی بعد از زایمان شیردهی می‌کنند معمولاً پس از زایمان خونریزی کمتری دارند و رحم آنها سریع‌تر جمع می‌شود.
۳. مادران شیرده کمتر در معرض خطر افسردگی قرار دارند
افسردگی پس از زایمان نوعی افسردگی است که می‌تواند در مدت کوتاهی پس از زایمان ایجاد شود. بر اساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲، احتمال ابتلا به افسردگی پس از زایمان در زنان شیرده، در مقایسه با مادرانی که به نوزاد خود شیر نمی‌دهند، کمتر است. با این حال، کسانی که افسردگی پس از زایمان را در اوایل زایمان تجربه می‌کنند، احتمالاً در شیردهی مشکل دارند و این کار را برای مدت کوتاه‌تری انجام می‌دهند.
۴. شیردهی خطر بیماری مادر را کاهش می‌دهد
به نظر می‌رسد تغذیه با شیر مادر برای مادر محافظت طولانی مدتی در برابر سرطان و چندین بیماری فراهم میکند. کل زمانی که یک زن صرف شیردهی میکند با کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه و تخمدان مرتبط است.
زنانی که شیر می‌دهند کمتر در معرض خطر ابتلا به موارد زیر هستند:
- فشار خون بالا
- آرتروز
- چربی خون بالا
- بیماری قلبی
- دیابت نوع ۲
۵. شیردهی می‌تواند از قاعدگی و حاملگی مجدد جلوگیری کند
تداوم شیردهی همچنین باعث توقف تخمک‌گذاری و قاعدگی می‌شود. تعلیق چرخه‌های قاعدگی ممکن است در واقع راهی طبیعی برای اطمینان از فاصله زمانی مناسب با بارداری بعدی باشد.
۶. تغذیه با شیر مادر باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود.
وقت خود را صرف تمیز کردن و استریل کردن بطری‌ها نکنید. شیر مادر رایگان و همیشه در دمای مناسب و آماده نوشیدن است!
