در میان بیماری‌های ریوی، احتمالا نام بیماری برونشیت به گوشتان خورده است. اما این بیماری چیست و چرا رخ می‌دهد؟ درمان خانگی برونشیت چیست؟ آیا مصرف آنتی بیوتیک برای برونشیت ضروری است؟ برای درمان سریع برونشیت مزمن چه باید کرد؟ طول عمر بیماران دچار برونشیت مزمن چگونه است و آیا میان برونشیت مزمن و مرگ ارتباطی وجود دارد؟ درمان برونشیت در طب سنتی ممکن است؟ درمان قطعی برونشیت مزمن چیست؟ تفاوت برونشیت و سرطان ریه چیست؟ آیا قرص تاوانکس یا شربت تئوفیلین جی در درمان آن موثر است؟ اگر این سوالات ذهن شما را به خود مشغول کرده است، با ادامه مطلب با ما همراه شوید. در این مقاله به بررسی این بیماری و نکات پیرامون آن می‌پردازیم.
برونشیت ریه
برونشیت التهاب راههای هوایی که به ریهها منتهی میشود را توصیف می‌کند. هنگامی که راههای هوایی (نای و برونش‌ها) تحریک شوند، ملتهب شده و با مخاط پر میشوند. این وضعیت باعث سرفه میشود. در این بیماری سرفه میتواند چند روز تا چند هفته ادامه داشته باشد. سرفه به مدت طولانی علامت اصلی این بیماری است. ویروس‌ها شایع‌ترین علت نوع حاد آن هستند. دود و سایر عوامل تحریک‌کننده می‌توانند باعث برونشیت حاد و مزمن شوند.
انواع برونشیت
برونشیت حاد
این نوع برونشیت کودکان و بزرگسالان را درگیر می‌کند و معمولاً در اثر عفونت ویروسی ایجاد میشود. در عرض چند هفته خود به خود از بین می‌رود. اکثر افراد برای نوع حاد نیازی به درمان ندارند.
برونشیت مزمن
اگر در اکثر روزهای ماه به مدت سه ماه از سال سرفه همراه با مخاط داشته باشید، برونشیت مزمن دارید. این وضعیت باید حداقل دو سال ادامه داشته باشد. اگر به نوع مزمن این بیماری مبتلا هستید، ممکن است به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) نیز مبتلا باشید. درمان برونشیت مزمن ضروری است. افرادی که در معرض خطر بیشتری هستند:
- افراد سیگاری یا کسانی که در معرض دود دسته‌دوم هستند
- ابتلا به آسم، COPD یا سایر شرایط تنفسی
- ابتلا به رفلاکس اسید معده مزمن (GERD)
- سابقه ابتلا به یک اختلال خودایمنی یا بیماری دیگری که باعث التهاب میشود (مانند بیماری سیستیک فیبروزیس)
- افراد در معرض آلاینده‌های هوا (مانند دود یا مواد شیمیایی)
علائم برونشیت
هنگامی که راههای هوایی تحریک میشود، سیستم ایمنی بدن باعث میشود که آن‌ها متورم شده و با مخاط پر شوند. برای پاکسازی مخاط سرفه می‌کنید. تا زمانی که مخاط یا التهاب در راههای هوایی وجود داشته باشد، این سرفه ادامه می‌یابد. سرفه مداوم که یک تا سه هفته طول میکشد، علامت اصلی این بیماری است. سرفه اغلب خلط‌‌دار بوده، اما سرفه خشک نیز ممکن است. همچنین ممکن است هنگام نفس کشیدن صدای خس‌خس به گوش برسد. علائم دیگر عبارتند از:
- تنگینفس
- تب
- آبریزش بینی
- خستگی
عامل بیماری برونشیت
اغلب اوقات عامل آن عفونت ویروسی است. با این حال، تقریباً هر چیزی که راههای هوایی را تحریک کند میتواند باعث آن شود. علل عفونی و غیر‌عفونی این بیماری عبارتند از:
- ویروس‌هایی که باعث برونشیت میشوند: آنفولانزا، ویروس سنسیشیال تنفسی، آدنوویروس، راینو ویروس (سرماخوردگی معمولی) و کرونا.
- باکتری‌هایی که باعث این بیماری میشوند عبارتند از Bordetella pertussis، مایکوپلاسما پنومونی و کلامیدیا پنومونی.
- کشیدن سیگار یا ماری جوانا
برونشیت پرندگان
برونشیت عفونی پرندگان (IB) توسط ویروس برونشیت عفونی گاما کرونا ویروس ایجاد میشود. این ویروس عمدتاً در جوجه‌ها باعث عفونت میشود و یک پاتوژن مهم در گوشت و تخم مرغ‌های تجاری است. IB یک بیماری حاد و مسری است که در درجه اول با علائم تنفسی در جوجه‌های در حال رشد مشخص میشود.
تشخیص برونشیت
پزشک میتواند بر اساس سابقه سلامتی و علائم تشخیص دهد که آیا برونشیت دارید یا خیر. او به ریه‌های شما برای علائم احتقان گوش می‌دهد و مطمئن میشود که خوب نفس می‌کشید. همچنین ممکن است آزمایشی را برای عفونت‌های ویروسی، مانند آنفولانزا یا COVID-19 درخواست کند. هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص برونشیت وجود ندارد، اما ممکن است برای شرایط دیگر آزمایش شوید. آزمایشات احتمالی عبارتند از:
- سواب بینی. پزشک ممکن است از یک چوب با نوک نرم (سواب) در بینی برای آزمایش ویروس‌هایی مانند COVID-19 یا آنفولانزا استفاده کند.
- اشعه ایکس قفسه سینه. اگر سرفه برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، ممکن است برای رد کردن شرایط جدی‌تر، رادیوگرافی قفسه سینه درخواست شود.
- آزمایشات خون. پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی عفونت یا سلامت کلی درخواست کند.
- آزمایش خلط. ممکن است پزشک شما را وادار به سرفه کند و سپس نمونه خلط شما را آزمایش کند.
- تست‌های عملکرد ریوی. در موارد شک به برونشیت مزمن، ممکن است از تست‌های عملکرد ریوی استفاده شود.
درمان برونشیت
نوع حاد معمولاً با دارو درمان نمیشود. اگر آنفولانزا دارید و علائم شما در دو روز گذشته شروع شده است، ممکن است پزشک داروهای ضد ویروسی برای کمک به از بین رفتن سریعتر آن تجویز کند. از آنجایی که برونشیت تقریباً هرگز توسط باکتری ایجاد نمیشود، آنتیبیوتیکها به بهبودی شما کمک نمیکنند و حتی ممکن است حال شما را بدتر کنند. داروی برونشیت اغلب شامل داروهای ضدویروسی، ضدالتهابی و متسعکننده راههای هوایی است. ممکن است شربت برونشیت برای بهبود سرفه تجویز شود. خیلی بعید است که برای برونشیت آنتیبیوتیک تجویز شود، مگر اینکه پزشک شما فکر کند که عفونت باکتریایی دارید. در این صورت بهترین انتی بیوتیک برای برونشیت را تجویز می‌کند. ویزیت متخصص ریه آنلاین میتواند کمک‌کننده باشد.
درمان خانگی برونشیت
با داروهای بدون نسخه و استراحت می‌توانید علائم برونشیت را در خانه مدیریت کنید. استفاده از دستگاه بخور یا دوش آب گرم میتواند به شل شدن مخاط و تسهیل تنفس کمک کند. مایعات فراوان مصرف کنید. استراحت کافی داشته باشید و از مصرف سیگار و الکل پرهیز کنید. مصرف عسل میتواند در بهبود التهاب و سرفه کمک‌کننده باشد.
سرایت برونشیت
برونشیت به خودی خود مسری نیست، اما عامل ایجادکننده آن قابلیت سرایت دارد. اگر این بیماری توسط ویروس ایجاد شده باشد، می‌توانید برای چند روز تا یک هفته مسری باشد. اگر بیماری توسط باکتری ایجاد شده باشد، معمولاً ۲۴ ساعت پس از شروع آنتیبیوتیک دیگر مسری نیست. سایر علل برونشیت مسری نیستند.
فوق تخصصان ریه در دکترنکست
چشم انداز برونشیت
برونشیت حاد معمولاً جدی نیست. اگر به یک بیماری قلبی یا بیماری تنفسی دیگری مانند آسم مبتلا هستید، ممکن است علائم بدتر یا طولانی‌تر شود. نوع مزمن میتواند یک بیماری جدی باشد و ممکن است به این معنی باشد که شما آسیب ریه دارید. در حالی که آسیب قابل جبران نیست، پزشک میتواند به شما کمک کند علائم خود را مدیریت کنید و عودهای کمتری داشته باشید. سخت است که بدانید برونشیت دارید یا چیز جدی‌تری وجود دارد. در صورت داشتن موارد زیر به پزشک خود مراجعه کنید:
- سرفه‌ای که بیش از سه هفته طول بکشد
- تب بیشتر از ۱۰۲ درجه فارنهایت
- تبی که بیش از پنج روز طول بکشد
- سرفه ای که خونی باشد
- تنگینفس یا خس‌خس سینه
برونشیت حاد معمولا خود به خود از بین می‌رود. این وضعیت تقریباً همیشه توسط یک ویروس ایجاد میشود و شما نمی‌توانید با دارو از شر اکثر ویروس‌ها خلاص شوید. در حالی که منتظر کاهش التهاب هستید، می‌توانید علائم را در خانه درمان کنید. برونشیت ناشی از عوامل دیگر ممکن است نیاز به درمان داشته باشد تا از بین برود. برونشیت مزمن معمولاً به طور کامل از بین نمیرود، اما میتواند با درمان بهبود یابد.
جمع بندی
برونشیت یک بیماری ریوی است که با التهاب راههای هوایی مشخص میشود. این بیماری به دو نوع حاد و مزمن تقسیم شده است. سرفه مداوم و گاها خلط دار مهم‌ترین علامت بیماری است. افراد با سابقه بیماری‌های خوایمنی، مصرف‌کننده سیگار و در معرض آلودگی و عوامل شیمیایی در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند. نوع حاد آن تقریبا همیشه عاملی ویروسی داشته و خود‌به‌خود برطرف میشود. راهکار‌های خانگی مانند استشمام هوای مرطوب، استراحت کافی، مصرف مایعات فراوان و عسل میتواند در بهبود سریعتر علائم کمک‌کننده باشد. نوع مزمن آن اغلب به طور کامل درمان نمیشود اما می‌توان با دارو علائم آن را مدیریت کرد.
منابع:
