سخت است که بدانیم هنگام زایمان دقیقا چه اتفاقی خواهد افتاد. اکثر مردم برنامه‌ای در ذهن دارند که فرآیند زایمانشان چگونه پیش برود. وقتی بر اساس پیش‌بینی متخصص زنان زایمان، نوبت به زایمان می‌رسد، خوب است بدانید که روش‌های زیادی وجود دارد که متخصصین زنان و زایمان و ماماها از آن‌ها استفاده می‌کنند. در مطلب دکترنکست به شرح انواع زایمان می‌پردازد که شامل موارد زیر است:
زایمان واژینال
زایمان واژینال کمکی (وکیوم یا فورسپس)
زایمان سزارین
زایمان واژینال پس از زایمان سزارین (VBAC)
تکنیک‌های زایمان طبیعی
زایمان در آب
زایمان در وان آب گرم می‌تواند به مادر کمک کند تا آرامش پیدا کند. بودن در آب همچنین به کاهش ناراحتی و فشار هنگام زایمان کمک می‌کند. برخی معتقدند آب به نوزاد کمک می‌کند تا با نور، صدا و تغییرات چشمگیر کمتری در حین ورود به دنیا مواجه شود. زایمان در آب برای زنان دارای حاملگی‌‌های پرخطر توصیه نمی‌شود و در هر صورت باید آمادگی لازم را داشت تا در صورت بروز عوارض، زایمان خارج از آب انجام شود.
زایمان با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند به مادر کمک کند تا عضلات نواحی پشت، شکم و باسن را تقویت کند، که این امر در طول فرآیند زایمان به مادر کمک می‌کند و همچنین برای بهبودی بعد از آن مفید خواهد بود.
زایمان به روش الکساندر
M. Alexander در یادگیری نحوه برخورد با مشکل صوتی خود، تکنیکی را برای نشستن، ایستادن و حرکت با ایمنی، کارآمدی و سهولت اختراع کرد. هر کسی، از جمله یک زن باردار، می‌تواند یاد بگیرد که تنش عضلانی را برای افزایش ظرفیت تنفسی آزاد کند و حالت اولیه و وضعیت مناسب بدن را بازگرداند.
همانطور که بدن شما طی بارداری شروع به تجربه کمردرد، اختلال تعادل و مشکلات گوارشی و تنگی نفس می‌کند، تغییرات ساده در حرکت شما می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند. هنگامی که زمان زایمان فرا می‌رسد، می‌توانید بهتر نفس بکشید، خود را آرام کنید، در طول زایمان تمرکز کنید، به باز شدن دهانه رحم در حین اتساع کمک کنید و برای هل دادن موثر با آمدن نوزاد آماده شوید.
زایمان به روش برادلی
این روش که توسط دکتر رابرت بردلی در اواخر دهه ۱۹۴۰ ابداع شد، به زنان کمک می‌کند تا بدون دارو یا با مقادیر کم دارو، زایمان طبیعی داشته باشند. این تکنیک بر تغذیه و ورزش عالی، تکنیک‌های تمدد اعصاب برای مدیریت درد و مشارکت مؤثر همسر یا شریک زندگی به عنوان همراه تأکید دارند. همچنین با این تکنیک یاد می‌گیرید که چگونه با بدن خود هماهنگ شوید و موقعیت‌هایی را که درد زایمان را کاهش می‌دهد و شما را برای مراحل زایمان آماده می‌کند، می‌شناسید. شما یاد خواهید گرفت که چگونه از سزارین خودداری کنید، چگونه شیردهی کنید و چگونه برنامه زایمان خود را با پزشک خود در میان بگذارید.
زایمان به روش لاماز
دکتر فردیناند لاماز این روش را در روسیه با استفاده از پیشگیری روانشناختی توسعه داد. این روش از حواس‌پرتی در حین انقباضات برای کاهش درک درد و کاهش ناراحتی استفاده می‌کند. در تکنیک Lamaze، شما و همسرتان تنفس عمیق کنترل شده، ماساژ، تمرکز و نحوه حفظ کنترل در طول زایمان را یاد خواهید گرفت.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
چه نوع زایمانی بهتر است؟
زایمان طبیعی نوعی از انواع فیزیولوژیک زایمان است. این روش ایمن‌ترین و رایج‌ترین نوع زایمان است. زایمان واژینال حدود ۶۸ درصد از کل زایمان‌ها را در کشورهای پیشرفته تشکیل می‌دهد. انواع زایمان طبیعی بدون درد، معمولا از دغدغه‌های مهم مادران است. اکثر سازمان‌های پزشکی و متخصصان زنان و زایمان، زایمان طبیعی را توصیه می‌کنند مگر اینکه دلیل پزشکی برای سزارین وجود داشته باشد.
زایمان واژینال (طبیعی) چیست؟
در زایمان طبیعی، نوزاد از طریق واژن یا کانال زایمان مادر متولد می‌شود. این روش زایمان رایج‌ترین راه برای زایمان است زیرا کمترین خطر را دارد (در بیشتر موارد). زایمان طبیعی اغلب بین هفته‌های ۳۷ تا ۴۲ بارداری اتفاق می‌افتد. زایمان طبیعی سه مرحله دارد: انقباض رحمی، زایمان و خروج جفت. امروزه انواع زایمان های طبیعی با تکنیک‌های مختلف انجام می‌شود. برای آشنایی بیشتر با مراحل زایمان طبیعی فیلم آن را مشاهده کنید.
برخی از مزایای زایمان طبیعی عبارتند از:
- بهبودی سریعتر
- ایمن برای مادر و کودک
- میزان کمتر عفونت
- نوزادان در معرض خطر کمتری برای مشکلات تنفسی هستند و سیستم ایمنی‌قوی تری دارند
- شیردهی معمولا راحت‌تر است
زایمان طبیعی می‌تواند خودبهخود یا القایی باشد. زایمان واژینال خود به خود زایمان طبیعی است که خودبهخود و بدون داروهای محرک انجام می‌شود. زایمان طبیعی در هفته ۴۰ بارداری ایده‌آل است. در زایمان واژینال القایی داروها یا تکنیک‌های دیگر شروع به زایمان کرده و دهانه رحم را برای زایمان نرم یا باز می‌کنند. متخصصان بارداری اغلب القای زایمان را زمانی توصیه می‌کنند که یک فرد باردار دارای شرایط پزشکی است یا موعد مقرر گذشته است. زایمان به شکل مصنوعی معمولا با داروی اکسی‌توسین القا می‌شود. اگر کانال زایمانی برای خروج نوزاد به اندازه کافی بزرگ نباشد، برشی در قسمت تحتانی واژن ایجاد می‌شود که به آن اپیزیوتومی می‌گویند.
اگر در حین زایمان واژینال زور نزنید چه اتفاقی می‌افتد؟
در بیشتر موارد، هنگامی که دهانه رحم شما به طور کامل گشاد شد و تیم مراقبت بهداشتی شما در محل قرار گرفت، پزشک شما از شما می‌خواهد که در طول انقباض رحمی فشار دهید. متخصصان بارداری نظرات متفاوتی در مورد زمان فشار دادن، مدت زمان زور زدن، فشار دادن با تأخیر یا صبر کردن تا زمانی که شما میل به زور زدن داشته باشید، دارند.
سخت است که بگوییم اگر در حین زایمان طبیعی فشار نیاورید یا نتوانید فشار دهید چه اتفاقی می‌افتد، چرا که تجربه زایمان شما بسیار منحصر به فرد است. با این حال، مطالعات نشان می‌دهند که مقاومت در برابر فشار دادن یا به تأخیر انداختن فشار دادن می‌تواند باعث عوارضی مانند عفونت، خونریزی یا آسیب به لگن شود.
زایمان واژینال کمکی
زایمان واژینال کمکی زمانی است که متخصص زنان و زایمان شما از فورسپس یا دستگاه وکیوم برای بیرون آوردن نوزاد از واژن استفاده می‌کند. زایمان های کمکی اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که:
- شما مدت زیادی در حال زایمان بوده‌اید
- زایمان پیشرفت نمی‌کند
- آنقدر خسته می‌شوید که نمی‌توانید به هل دادن ادامه دهید
- شما یا نوزادتان علائم غیر طبیعی را نشان می‌دهید
نمونه‌هایی از زایمان کمکی
روشی که پزشک متخصص زنان و زایمان شما توصیه می‌کند به شرایطی بستگی دارد که در هنگام زایمان ایجاد می‌شود. روش‌های زایمان کمکی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- زایمان با فورسپس: فورسپس یک ابزار جراحی انبر مانند است که متخصصان زنان و زایمان از آن برای گرفتن سر نوزاد برای هدایت او به خارج از کانال زایمان استفاده می‌کنند.
- زایمان با وکیوم: در حالت وکیوم، پزشک متخصص زنان و زایمان یک فنجان ساکشن کوچک را روی سر کودک قرار می‌دهد. فنجان به پمپی متصل است که در حین فشار دادن کودک شما را می‌کشد.
وکیوم و فورسپس از نظر مزایا و معایب مشابه هستند و اغلب انتخاب بین آن‌ها به تجربه متخصص زنان و زایمان بستگی دارد.
زایمان سزارین چیست؟
سزارین از انواع زایمان های بدون درد است. در طول زایمان سزارین، متخصص زنان و زایمان نوزاد را از طریق برش‌های جراحی که در شکم و رحم ایجاد می‌شود به دنیا می‌آورد. زایمان سزارین اگر دلایل پزشکی لازم را داشته باشد، از قبل برنامه‌ریزی می‌شود. برای مثال ممکن است موقعیت جنین به صورت بریچ باشد (پاها در پایین و سر در بالا) و پزشک زایمان بریچ به روش طبیعی را صلاح نداند. همچنین ممکن است برنامه‌ریزی نشده باشد و در صورت بروز مشکلات خاص، در طول زایمان طبیعی انجام شود.
پزشک ممکن است زایمان سزارین برنامه‌ریزی شده را توصیه کند اگر:
- زایمان سزارین قبلی داشته‌اید
- بارداری چندقلویی باشد
- جفت سرراهی داشته باشید
- نوزاد مبتلا به ماکروزومی جنینی (وزن بالا) باشد
- فیبروم رحم یا انسداد دیگری وجود داشته باشد
در صورت بروز هر یک از شرایط زیر در حین زایمان ممکن است نیاز به سزارین برنامه ریزی نشده باشد:
- ناراحتی جنینی (کودک شما زایمان را تحمل نمی‌کند)
- زایمان پیشرفت نمی‌کند
- افتادگی بند ناف
- جدا شدن جفت
- خونریزی بیش از حد
- خطرات زایمان سزارین
معایب زایمان سزارین
مانند هر عمل جراحی، زایمان سزارین با خطراتی همراه است. به طور کلی، سزارین خطر بیشتری نسبت به زایمان طبیعی دارد.
معایب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عفونت
- از دست دادن خون یا نیاز به انتقال خون
- لخته خونی که ممکن است پاره و وارد جریان خون شود (آمبولی)
- آسیب به روده یا مثانه
- دوره نقاهت و بستری طولانی‌تر در بیمارستان
- چسبندگی‌های شکمی
مزایای زایمان سزارین
برخی از افراد زایمان سزارین را ترجیح می‌دهند زیرا به آن‌ها اختیار بیشتری در انتخاب تاریخ زایمان می‌دهد. به این عمل سزارین انتخابی می‌گویند. برخی از پزشکان ممکن است سزارین انتخابی را به دلایل غیرپزشکی مجاز کنند، با این حال، معمولاً از انجام این کار جلوگیری می‌شود. در بیشتر موارد، زایمان سزارین به این دلیل اتفاق می‌افتد که از نظر پزشکی ضروری است. کنگره متخصصان زنان و زایمان آمریکا توصیه می‌کند که سزارین های برنامه‌ریزی شده قبل از هفته ۳۹ بارداری انجام نشوند، مگر اینکه از نظر پزشکی توصیه شده باشد.
برخی از مزایای سزارین در مقایسه با زایمان طبیعی عبارتند از:
- خطر کمتر آسیب به نوزاد
- خطر کمتر کمبود اکسیژن در هنگام زایمان
- خطر احتمالی کمتر بی‌اختیاری یا اختلال عملکرد جنسی
جمع بندی
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی روش‌های مختلفی برای زایمان فراهم شده است. زایمان طبیعی نوع فیزیولوژیک زایمان بوده و امروزه با تکنینک‌های مختلفی انجام می‌شود. به طور کلی متخصصین معتقدند انجام زایمان به صورت طبیعی نسبت به زایمان سزارین ارجح است مگر در مواردی که زایمان طبیعی مقدور نباشد. اینکه کدام نوع زایمان برای شما مناسب است را پزشک متخصص براساس شرایط شما و وضعیت بارداری تعیین می‌کند. زایمان سزارین با ایجاد برش زیر شکم و روی رحم ایجاد می‌شود. این زایمان اگر چه آسان‌تر از زایمان طبیعی به نظر می‌رسد، دوره نقاهت طولانی‌تری دارد و امکان عفونت در آن بالاتر است.
برای مطالعه مطالب بیشتر، به دکترنکست مراجعه کنید.
