سردی پا فقط به عصبی‌شدن یا استرس قبل از یک رویداد بزرگ مانند عروسی یا امتحان بستگی ندارد. برخی از افراد به‌معنای واقعی کلمه، پاهای سردی دارند. بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود، دچار سردی دست و پا می‌شوند که موقتی و بی‌ضرر است؛ اما در برخی دیگر، این مسئله میتواند نشانه یک بیماری جدی‌تر باشد. در ادامه این مطلب از مجله سلامت دکترنکست دلایل و راه‌های کنترل آن را بررسی کرده‌ایم.
سردی پا چیست و چه علائمی دارد؟
این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که پاهای شما دمای پایین‌تری نسبت به بقیه بدن داشته باشند. به‌عنوان مثال، دستان شما میتوانند گرم باشند، درحالی که حس کنید با پاهای برهنه در برف راه رفته‌اید! پاهای شما به دلایل زیادی سرد می‌شوند؛ از آب‌وهوای سرد گرفته تا نشانه‌ای از یک بیماری جدی.
اگر پاهایتان سرد است، ممکن است علائمی را تجربه کنید که هر چند‌وقت‌یک‌بار ظاهر می‌شوند یا زمانی که دمای محیط شما کاهش می‌یابد، بهطور مداوم رخ می‌دهند و آزاردهنده هستند. فارغ از علت سردی کف پا، علائم آن میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- دمای پاهای شما پایین‌تر از بقیه بدن است؛
- درد خفیف و ضربانی را در پاها و انگشتان پا حس میکنید؛
- اگر در معرض هوای سرد قرار بگیرید، پاهای شما نسبت به بقیه اعضای بدن بیشتر طول می‌کشد تا گرم شود؛
- رنگ پاهای شما کمرنگ، قرمز، آبی یا بنفش و نسبت به بقیه بدن متفاوت است؛
- در ساعات مشخصی از روز، مانند عصر یا شب، سردی در پا را تجربه میکنید.
شیوع سردی پا
علت سردی پا
دلایل مختلفی برای این عارضه وجود دارد؛ گاهی اوقات، ساده‌ترین دلیل، هوای سرد و پوشیدن لباس نامناسب است. اگر شلوار جین و تی‌شرت به تن دارید و پاهایتان برهنه هستند، منطقی‌‌ست که ابتدا پاها سرد شوند. بااین‌حال، علل دیگری نیز وجود دارند که در ادامه، به چند مورد از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم.
گردش خون ضعیف
یکی از شایع‌ترین و اصلی‌ترین علت سردی دست و پا، گردش خون ضعیف است. این امر، مانعی برای جریان خون کافی به پاها یا دست‌های شماست و برای همین، دمای آنها از بقیه بدن کمتر میشود. مشکل گردش خون میتواند در نتیجه یک بیماری قلبی باشد. جایی که قلب در تلاش است تا خون را در بدن پمپ کند؛ اما سرعت کم گردش خون، باعث سرد‌شدن پا میشود. همچنین مصرف سیگار میتواند باعث ضعیف شدن گردش خون شود.
سبک زندگی غلط
دلیل سردی پا گاهی به سبک زندگی بی‌تحرک مربوط است. اگر شغلی دارید که تمام روز برای کار باید پشت میز بنشینید، راه نمی‌روید و ورزش هم نمی‌کنید، این عارضه ممکن است برای شما رخ دهد. سیگار‌کشیدن هم میتواند باعث گردش خون ضعیف و سردی کف پا شود.
کم‌خونی ناشی از فقر آهن
دیگر دلیل سردی پا به‌خصوص در مواردی که برای مدت‌زمان طولانی ادامه پیدا می‌کند، کم‌خونی‌ست. فراموش نکنید کم‌خونی ناشی از فقر آهن، میتواند حتی در افراد بسیار سالم هم رخ دهد که با تغییر در رژیم غذایی و مصرف مکمل‌ها، می‌توان آن را درمان کرد.
پزشکان بیماریهای عمومی در دکترنکست
دیابت
دیابت چه از نوع 1 باشد یا نوع 2، نه‌تنها باعث آسیب به عصب‌های پا میشود، بلکه سرد‌شدن پاها هنگام لمس کردن را به همراه دارد. علائم دیگری که به همراه سردی پا باید جدی گرفته شوند، بی‌حسی یا گزگز در پا است. کنترل قند خون در بیماران دیابتی تا حد زیادی از بروز چنین عوارضی پیشگیری می‌کند.
کم‌کاری تیروئید
این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که تیروئید کم‌کار است و هورمون کافی تولید نمی‌کند. این امر باعث تداخل در متابولیسم بدن میشود. از آنجایی که متابولیسم هم ضربان قلب و هم دمای بدن را کنترل می‌کند، تیروئید کم‌کار میتواند باعث کاهش گردش خون و سردتر شدن پاها شود.
بارداری
بروز سردی پا در دوران بارداری، غیر عادی نیست. در دوران بارداری، تغییرات در سطح هورمون، میتواند بر سیستم عصبی و بعد جریان خون به اندام‌های تحتانی تأثیر بگذارد. علاوه بر این، حالت تهوع و استفراغ صبحگاهی میتواند باعث احساس سرما شود. در این موارد بهتر است حتما با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید سردی پا به دلایل دیگر بروز پیدا نکرده است.
سردی پاها ممکن است با شیوع کمتری به دلیل موارد زیر بروز پیدا کند:
بیماری عروق محیطی
بیماری عروق محیطی (PVD) یک اختلال گردش خون است که باعث تنگ شدن عروق خونی میشود. این بیماری معمولاً باعث درد و خستگی در پاها مخصوصا حین ورزش میشود و با استراحت بهبود پیدا می‌کند.
سندروم رینود
سندروم رینود به‌دلیل تنگ شدن عروق خونی و کاهش جریان خون در دست‌ها و پاها ایجاد میشود. کاهش جریان خون باعث سردی و آبی یا سفید شدن این نواحی میشود.
آترواسکلروزیس
به باریک شدن شریان‌های خونی به دلیل تجمع پلاک (ناشی از افزایش سن، چربی و کلسترول خون)، آترواسکلروزیس گفته میشود. باریک شدن عروق باعث کند شدن و سختی در جریان خود می‌گردد که اگر این تنگی در پاها ایجاد شود، یکی از علائم آن سردی پا است.
سردی پا مرتبط با داروها
- بتابلاکرها: این دسته از داروها برای کنترل فشار خون استفاده می‌شوند و ممکن است باعث تنگ شدن عروق خونی شده و سبب سرمازدگی پا شوند.
- ضد افسردگی‌ها: برخی از این داروها میتوانند تأثیری بر روی سیستم عصبی داشته باشند و باعث سرمازدگی پا شوند.
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): برخی از NSAIDs مثل کپسول ژلاتینی ژلوفن ۴۰۰ و قرص دیکلوفناک ۱۰۰ میتوانند تأثیری بر روی عروق خونی داشته باشند و باعث سرمازدگی پا شوند.
راه‌های تشخیص سردی پا
اگر به دنبال علت درد پا یا سردی آن هستید، باید بگوییم این عارضه میتواند علل متفاوتی داشته باشد. البته بهتر است تشخیص دلیل را بر عهده پزشک متخصص بسپارید.
پزشک در برخی موارد، آزمایش خون را تجویز می‌کند تا مشخص شود دلیل سردی پا کم‌خونی، دیابت یا کم‌کاری تیروئید است یا خیر. در صورت مشکوک‌بودن به بیماری قلبی یا گردش خون ضعیف، پزشک ممکن است یک نوار قلب را تجویز کند. همچنین فشار خون را در اندام‌های مختلف اندازه‌گیری کند تا ببیند کدام اندام‌ها تحت‌تأثیر قرار گرفته‌اند.
میتوانید از یک جلسه مشاوره انلاین پزشکی کمک بگیرید تا تشخیص اولیه انجام شود. بعد در یک جلسه حضوری با معاینه فیزیکی، زخم‌های انگشتان پا، تب، درد مفاصل و هرگونه تغییر در پوست بررسی شوند تا نشانه‌های ضربه یا آسیب عصبی مشخص شود.
مهم‌ترین راه‌های درمان سردی پا
روش درست درمان این عارضه، تا حد زیادی به علت اصلی بروز آن بستگی دارد. بهطور کلی، پزشک احتمالاً اصلاح سبک زندگی و ورزش منظم را برای بهبود گردش خون توصیه می‌کند. ورزش همچنین میتواند به پیشگیری از بیماریهای دیگر چون بیماری قلبی که دلیل این بیماری‌ست، کمک کند. راه‌های مختلف دیگری هم برای درمان این عارضه وجود دارند.
- شما میتوانید با مدیریت هرگونه بیماری زمینهای که باعث سردی پا میشود، آن را درمان کنید؛
- اگر فکر میکنید سرد‌شدن پای شما به خاطر داروییست که مصرف میکنید، مصرف دارو را قطع نکنید. در عوض، با پزشک خود در مورد علائم خود صحبت کنید و او تصمیم خواهد گرفت که آیا باید دارو را ادامه دهید یا خیر؛
- برای درمان فوری سردی پا در خانه، میتوانید پوشیدن جوراب گرم، داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل، گذاشتن بالش زیر پا هنگام دراز‌کشیدن و نوشیدن آب کافی را امتحان کنید؛
- برخی از دلایل این بیماری مانند کم‌کاری تیروئید و کم‌خونی، با مصرف دارو یا مکمل قابل درمان هستند. پزشک شما ممکن است داروهای مناسب در این خصوص را برای شما تجویز کند.
راه های پیشگیری از سردی پا
برای کمک به جلوگیری از سردی پا، اینجا چند نکته‌ای را میتوانید دنبال کنید:
- پاهایتان را گرم نگه دارید: در هوای سرد، جوراب‌های گرم و کفش‌های عایق‌دار بپوشید. در نظر بگیرید از جوراب‌های حرارتی یا پشمی استفاده کنید که عایق‌بندی بهتری دارند.
- از کفش‌های تنگ خودداری کنید: کفش یا جوراب‌های تنگ میتوانند جریان خون به پاهایتان را محدود کنند و منجر به سرماخوردگی شوند. مطمئن شوید که کفش‌هایتان مناسب هستند و امکان جریان خون کافی وجود دارد.
- فعالیت داشته باشید: فعالیت بدنی منظم به بهبود جریان خون در سراسر بدنتان، از جمله پاهایتان کمک می‌کند. در فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن یا کشش عضلات شرکت کنید تا جریان خون را تحریک کنید و پاهایتان را گرم نگه دارید.
- از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید: نشستن یا ایستادن در یک موقعیت برای مدت طولانی میتواند جریان خون به پاهایتان را کاهش دهد. اگر شغل شما نیازمند نشستن یا ایستادن طولانی مدت است، سعی کنید حرکت کنید تا جریان خون حفظ شود.
- پاهایتان را از رطوبت محافظت کنید: پاهای مرطوب ممکن است سرما را احساس کنند، بنابراین مطمئن شوید پاهایتان خشک باشند. از جوراب‌های جاذب رطوبت استفاده کنید و در صورت قرار گرفتن در شرایط مرطوب، کفش ضدآب را در نظر بگیرید.
- ترک سیگار: سیگار میتواند عروق خونی را تنگ کند و جریان خون را کاهش دهد که میتواند به سرماخوردگی پا کمک کند. ترک سیگار میتواند جریان خون کلی را بهبود بخشد و در جلوگیری از سرماخوردگی پا مفید باشد.
- سبک زندگی سالم را حفظ کنید: رژیم غذایی متعادل را دنبال کنید، به طور منظم ورزش کنید و هرگونه بیماری زمینهای مانند دیابت یا بیماری عروق محیطی را مدیریت کنید. این عوامل سبک زندگی میتوانند به بهبود جریان خون کلی و سلامت پا کمک کنند.
اگر با وجود این تدابیر پیشگیرانه، همچنان سرماخوردگی پا را تجربه میکنید، بهتر است با یک پزشک مشورت کنید تا بررسی و راهنمایی بیشتری دریافت کنید.
زمان مراجعه به پزشک در صورت سردی پا
-
علائم شدید: اگر سرمازدگی پای شما شدید است، برای مدت طولانی ادامه دارد یا به مرور زمان بدتر میشود، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. این ممکن است نشانه‌ای از بیماری اساسی باشد که نیاز به ارزیابی و درمان دارد.
-
درد یا عدم راحتی: اگر همراه با سرمازدگی پا درد، کمرنگ شدن پا، خارش یا هر نوع عدم راحتی دیگری تجربه میکنید، توصیه میشود به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشانه‌ای از آسیب عصبی یا مشکلات گردش خون باشند که باید مورد بررسی قرار گیرند.
-
تغییرات در رنگ یا بافت پوست: اگر تغییراتی در رنگ یا بافت پوست مشاهده میکنید، مانند رنگ آبی، زخم‌ها یا جراحات، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. این تغییرات ممکن است نشانه‌ای از گردش خون نامناسب یا مشکلات دیگر باشند.
-
تأثیر بر فعالیت‌های روزانه: اگر سرمازدگی پا به طور قابل توجهی بر توانایی انجام فعالیت‌های روزانه شما تأثیر می‌گذارد یا با کیفیت زندگی شما تداخل دارد، توصیه میشود مشورت پزشکی بگیرید.
-
وجود سایر علائم نگران‌کننده: اگر علاوه بر سرمازدگی پا، علائم دیگری مانند تورم، التهاب، مشکل در راه رفتن یا نشانه‌های عفونت تجربه میکنید، مهم است به پزشک مراجعه کنید.
جمع بندی
بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود دچار سردی پا می‌شوند؛ پس این عارضه، یک عارضه عجیب‌وغریب نیست. بااین‌وجود، اگر فکر میکنید که سرمای پای شما زمان زیادی طول کشیده است، با روش‌های خانگی قابل درمان نیست و مکرر اتفاق می‌افتد، برای دریافت نوبت از متخصص ارتوپد اقدام کنید. پزشک آزمایش‌هایی را انجام می‌دهد تا مطمئن شود که پاهایتان سالم هستند یا نیاز به درمان داروییست.
منابع
