فوبیا اختلالی است که باعث ترس افراد از موقعیت یا شیئی می‌شود که در واقع خطرناک نیست. افراد مبتلا به فوبیا ترس‌های غیرمنطقی و غیرواقعی و واکنش‌های غیرعادی نسبت به چیزهایی دارند که دیگران آن را ترسناک یا نگران‌کننده نمی‌دانند.
کرونوفوبیا یک اختلال فوبیای خاص است. افراد مبتلا به اختلالات فوبیای خاص واکنش‌های شدیدی نسبت به یک شی یا موقعیت خاص دارند. آنها هر کاری که می‌توانند انجام می‌دهند تا از چیزی که باعث ناراحتی، نگرانی یا ترسشان می‌شود اجتناب کنند. هراس از زمان به ویژه مشکل ساز است زیرا نمی‌توان گذر زمان را متوقف کرد. افراد مبتلا به این بیماری اغلب احساس می‌کنند روی شرایط کنترلی ندارند. در این مطلب دکترنکست درباره شیوع و راهکارهای درمانی کرونوفوبیا توضیح می‌دهد.
کرونوفوبیا چقدر رایج است؟
دانستن اینکه دقیقا چند نفر دارای فوبیای خاص، مانند کرونوفوبیا (ترس از گذر زمان) هستند دشوار است. بسیاری از افراد ممکن است این ترس را در خود نگه دارند یا ممکن است تشخیص ندهند که آن را دارند.
چه کسانی در معرض خطر کرونوفوبیا هستند؟
برخی از افراد به میزان بیشتری در معرض ابتلا به هراس از گذر زمان هستند. خطر شما بیشتر است اگر:
- افراد سالخورده یا بیمار
افرادی که سن بالاتری دارند و کسانی که دارای شرایط پزشکی در مراحل نهایی هستند، با نگرانی در مورد نزدیک شدن به پایان زندگی مغلوب می‌شوند. آنها ممکن است در مورد تعداد روزهایی که باید زندگی کنند وسواس پیدا کنند که این امر باعث اضطراب شدیدشان می‌شود.
- افرادی که در زندان هستند
هراس از گذر زمان در بین افرادی که در زندان هستند شایع‌تر است. ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی این وضعیت را “نوروزیس زندان” می‌نامند. زندانیان، به ویژه آن‌هایی که محکومیت طولانی را سپری می‌کنند، ممکن است با گذشت زمان دچار وسواس شوند. آنها ممکن است احساس کنند زمان خیلی آهسته یا خیلی سریع در حال حرکت است و اغلب برای آزادی خود روز شماری می‌کنند.
- تجربه یک آسیب مخرب
برخی از افراد به دنبال تجربه بلایای طبیعی، تجربه مرگ‌بار یا سایر رویدادهای آسیب‌زا دچار زمان‌هراسی می‌شوند. آنها ممکن است این بیماری را به عنوان بخشی از اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) تجربه کنند. ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی پس از قرنطینه در طول همه‌گیری کووید-۱۹، بسیاری از افراد مبتلا به هراس از زمان را تشخیص دادند. این افراد نسبت به گذر زمان دچار وسواس شده بودند و یا احساس کردند که کنترلی بر گذر زمان ندارند.
- داشتن سابقه بیماری روان‌شناختی
افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، سابقه حملات پانیک یا اختلال پانیک یا سایر فوبیاها در معرض خطر بیشتری هستند. همچنین در صورت ابتلا به افسردگی یا اختلال سوء مصرف مواد، خطر ابتلا به فوبیا افزایش می‌یابد.
چه چیزی باعث هراس از گذر زمان (کرونوفوبیا) می‌شود؟
ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی بر این باورند که کرونوفوبیا و سایر فوبیاها ناشی از ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی هستند. زندانی شدن، ابتلا به یک بیماری لاعلاج یا نجات از یک رویداد آسیب‌زا می‌تواند منجر به هراس از گذر زمان شود.
افرادی که مشکلات اضطرابی و بیماری روانی دارند بیشتر در معرض فوبیا هستند. بیماری‌های روانی، اختلالات خلقی و فوبیا معمولا در خانواده‌ها دیده می‌شود. اگر یکی از اعضای خانواده فردی به این بیماری‌ها مبتلا باشد، وی بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری‌ها قرار دارد.
محرک‌های کرونوفوبیا چیست؟
ترس و اضطراب ناشی از این اختلال می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. نقاط عطف مانند تعطیلات، تولدها، فارغ‌التحصیلی و سالگردها می‌تواند این فوبیا را تحریک کند.
علائم کرونوفوبیا چیست؟
افراد مبتلا به هراس از گذر زمان گاهی اوقات احساس می‌کنند که از بدن خود جدا شده‌اند. این وضعیتی است که به آن اختلال مسخ شخصیت می‌گویند. آنها ممکن است احساس کنند که زمان به طور تصادفی سرعت می‌گیرد یا کند می‌شود. این افراد همچنین ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- لرز
- سرگیجه و سبکی سر
- تعریق بیش از حد (هایپرهیدروزیس)
- تپش قلب
- حالت تهوع
- تنگی نفس (تنگی نفس)
- ناراحتی معده (سوء هاضمه)
پزشکان و ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی چگونه کرونوفوبیا را تشخیص می‌دهند؟
ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی از ارزیابی سلامت روان برای تشخیص این اختلال استفاده می‌کنند. آزمایش خاصی برای تشخیص آن وجود ندارد. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی از شما در مورد علائم، سابقه سلامت روان و اینکه آیا فوبیای دیگری دارید یا خیر سوال میکند. او ممکن است شما را به یک متخصص روان‌پزشک که در فوبیا و اختلالات اضطرابی متخصص است ارجاع دهد.
چگونه می‌توانم هراس از گذر زمان را مدیریت کنم؟
درمان‌های کرونوفوبیا عبارتند از:
- روان درمانی یا گفتار درمانی
این مورد، درمان اصلی اضطراب کرونوفوبیا است. پزشک به شما کمک میکند ترس‌های خود را درک کنید و برای غلبه بر آن با شما همکاری میکند.
- درمان شناختی‌رفتاری (CBT)
این روش به شما می‌آموزد که در مورد فوبیا به روشی متفاوت فکر کنید. همچنین به شما کمک میکند تا کنترل بیشتری بر نحوه واکنش به عامل تحریک فوبیا داشته باشید.
- هیپنوتیزم درمانی
این روش به شما کمک میکند نگرانی‌های خود را مجدداً ارزیابی کرده و ترس را مدیریت کنید.
- مدیتیشن و یوگا
روش‌های مراقبه می‌تواند اضطراب را کنترل کند. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما همچنین ممکن است تمرین‌هایی برای تمرکز حواس و تنفس به شما بدهد.
هیچ دارویی برای درمان هراس از گذر زمان وجود ندارد. اما برخی از داروها می‌توانند به کنترل حملات پانیک یا درمان اختلالات سلامت روان کمک کنند. اگر افسردگی یا سایر اختلالات خلقی را دارید، با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد داروهایی که ممکن است برای شما مناسب باشد صحبت کنید.
متخصصان اعصاب و روان در دکترنکست
عوارض کرونوفوبیا چیست؟
این اختلال اگر مدیریت نشود، می‌تواند تأثیر جدی بر زندگی روزمره داشته باشد. افراد مبتلا به نوع مزمن این هراس ممکن است دچار مشکلاتی در رابطه شوند. ممکن است برای آنها سخت باشد که بخشی از جامعه خود باشند.
این وضعیت همچنین می‌تواند مشکلات سلامت روان را بدتر کند. افراد مبتلا به کرونوفوبیا به زمان وسواس دارند و ممکن است به شدت افسرده، مضطرب و منزوی شوند.
پیش‌آگهی کرونوفوبیا برای افراد مبتلا به آن چگونه است؟
مدیرت و درمان آن می‌تواند به شما در مدیریت هراس از زمان و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. اما پیش‌آگهی تا حدود زیادی به وضعیت و سابقه سلامت هر فرد بستگی دارد. مانند هر اختلال سلامت روانی، ممکن است برای تسکین علائم و احساس بهتر، به درمان مداوم (یا چندین نوع درمان) نیاز داشته باشید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
طبیعی است که گهگاه نگران گذر زمان یا مرگ خود باشید. اما اگر علائم چنین افکاری شدید بوده و روی زندگی روزمره شما تاثیر گذاشته است، باید با پزشک خود صحبت کنید. اگر اضطراب، رفتارهای وسواسی یا حملات پانیک بر زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
چه سوالاتی باید از پزشکم بپرسم؟
برای درک این اختلال، ممکن است پرسیدن سوالات زیر کمک‌کننده باشد:
چه چیزی می‌تواند باعث علائم شود؟
چه نوع درمانی برای من مناسب است؟
چه تجربه‌ای از روان درمانی، CBT و هیپنوتیزم درمانی دارید؟
چه تکنیک‌های آرامش‌بخشی را می‌توانم به تنهایی برای کنترل اضطرابم انجام دهم؟
آیا کرونوفوبیا شانس من را برای ابتلا به سایر اختلالات اضطرابی یا بیماری‌های روانی افزایش می‌دهد؟
جمع‌بندی
کرونوفوبیا یا هراس از گذر زمان، به ترسی شدید از زمان یا گذشت زمان اتلاق می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال اضطرابی وقتی به گذر زمان فکر می‌کنند، احساس ناراحتی یا ترس شدید تمام وجودشان را فرا می‌گیرد. این افراد ممکن است نگران مرگ‌ومیر خود و یا نگران افزایش سن باشند. برخی از افراد نسبت به تماشای ساعت یا علامت‌گذاری روزهای تقویم دچار وسواس می‌شوند.
در موارد شدید هراس از گذر زمان، این اختلال می‌تواند منجر به حملات پانیک، انزوای اجتماعی و مشکلات جدی در روابط شود. روان‌درمانی می‌تواند به این افراد در مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
