رژیم غذایی مناسب در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید (RA)

اگر RA داری، این رژيم غذایی را رعایت کن:

رعایت رژیم غذایی، آرتریت روماتوئید (RA) را درمان نمی‌کند، اما انتخاب‌های غذایی مناسب می‌تواند با کنترل علائم التهابی که در نتیجه بیماری ایجاد شده است، تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن و کمک به حفظ وزنی سالم به بیمار کمک کند. این موضوع حائز اهمیت است زیرا وزن اضافی به فشار روی مفاصل دردناک می‌افزاید و می‌تواند تاثیر برخی از داروهای RA را کاهش دهد. علاوه بر این، چربی بدن پروتئین‌هایی به نام سیتوکین تولید می‌کند که باعث تحریک التهاب می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهد که رژیم مدیترانه‌ای، با میوه‌ها و سبزیجات فراوان، غلات کامل و چربی‌های سالم انتخاب خوبی برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید است. در این مقاله دکترنکست به برخی از غذاهایی که باید در رژیم غذایی فرد مبتلا به RA قرار گیرد، اشاره می‌کنیم.

• انواع ماهی چرب

ماهی قزل آلا، ماهی تن، ساردین، شاه ماهی و سایر ماهی‌های آب سرد سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که ممکن است به کنترل التهاب کمک کنند. بدن به تعادل مناسب میان اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 نیاز دارد. محققان دریافته‌اند که نسبت بیشتر میزان امگا 6 به امگا 3 با افزایش بیماری‌های التهابی مزمن مانند RA مرتبط است. بنابراین کاهش مقادیر دریافتی امگا 6 (که ممکن است باعث التهاب شود و در انواع گوشت، روغن‌های خاص و غذاهای سرخ شده و فرآوری شده حاوی این روغن‌ها یافت می‌شود) و افزایش مقادیر امگا 3 بسیار مهم است.

• میوه‌ها و سبزیجات

میوه‌ها و سبزیجات سرشار از آنتی اکسیدان هستند که به تثبیت مولکول‌هایی به نام رادیکال‌های آزاد کمک می‌کنند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند باعث التهاب و آسیب سلولی شوند. آن‌ها همچنین مملو از ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن هستند. مواد معدنی و ویتامین‌ها می‌توانند به کاهش پروتئین واکنشی C (CRP) که نشانگر التهاب است کمک کنند. برای دریافت بیشترین فواید، هر روز چندین نوع میوه تازه یا منجمد بخورید. در هنگام مصرف میوه‌ خصوصا انواع پر قند آن، احتیاط کنید. برای دریافت بیشتر مواد مغذی، انواع سبزیجات رنگارنگ را مصرف کنید. دو فنجان میوه و دو و نیم تا سه فنجان سبزیجات در روز مصرف کنید (بسته به فعالیت بدنی که به صورت روزانه دارید می‌توانید این مقادیر را کم و زیاد کنید).

• غلات کامل

جو، گندم کامل، برنج قهوه‌ای، کینوا و سایر غلات کامل ممکن است سطح CRP را کاهش داده و خطر بیماری قلبی را که در افراد مبتلا به RA افزایش می‌یابد، کاهش دهد. غلات کامل نسبت به غلات تصفیه شده دارای مواد مغذی و فیبر بیشتری هستند. به علاوه، بسیاری از محصولات محتوی غلات تصفیه شده حاوی مواد ناسالم هستند. برای مثال می‌توان به قندهای افزوده و چربی‌های اشباع شده اشاره کرد. برچسب‌ روی محصولات را مطالعه کنید. نان‌ها، غلات و سایر محصولاتی را انتخاب کنید که یک غله کامل را به‌عنوان ماده اولیه مشخص می‌کنند.

• حبوبات خصوصا نخود و لوبیا

این حبوبات منبع بسیار خوبی از پروتئین هستند که برای سلامت ماهیچه‌ها بسیار حائز اهمیت است. افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید مستعد از دست دادن عضلات هستند. علاوه بر این، نخود و لوبیا عملاً فاقد چربی و حاوی آنتی اکسیدان هستند. برخی از انواع حبوبات سرشار از اسید فولیک، منیزیم، آهن، روی و پتاسیم هستند. همگی این موارد فوائد شناخته شده‌ای در زمینه قلبی در بیماری RA دارند.

• آجیل‌ها و مغز‌ها

آجیل‌ها و مغز‌ها سرشار از چربی‌های سالم هستند. بنابرین مغز‌ها به دلیل خواص محافظتی قلب و مواد مغذی مهم فوائد فراوانی را برای مبتلایان به RA فراهم می‌کنند. دانه‌های میوه کاج، پسته، فندق و بادام و بادام هندی از گزینه‌های مفید می‌باشند. گردو به ویژه برای افراد مبتلا به RA مفید است زیرا سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 است. بذر کتان آسیاب شده یکی دیگر از منابع گیاهی خوب امگا 3 است. نباید در خوردن آجیل زیاده روی کرد. آن‌ها حاوی چربی‌های سالم هستند، اما کالری بالایی نیز دارند.

• روغن زیتون

از روغن زیتون می‌توان به جای سایر روغن‌ها و چربی‌ها استفاده کرد. روغن زیتون علاوه بر چربی‌های تک‌زنجیره‌ای غیراشباع سالم، حاوی ترکیبی به نام اولئوکانتال است که التهاب را کاهش می‌دهد و مانند ایبوپروفن در کاهش درد موثر است. اما آن را در حد اعتدال مصرف کنید. مانند همه روغن‌ها، روغن زیتون نوعی چربی است که می‌تواند منجر به افزایش وزن شود.

مواد غذایی که افراد مبتلا به‌ RA باید از آن‌ها پرهیز کنند

• گوشت‌ گریل شده یا سرخ شده (و سایر غذاهای سرخ شده): در عوض، توصیه می‌شود پروتئین‌های بدون چربی به صورت بخارپز، یا آب‌پز مصرف شود.

• غذاهای چرب مملوء از اسیدهای چرب امگا 6: علاوه بر افزایش التهاب، چربی‌های ترانس می‌توانند خطر مقاومت به انسولین و چاقی را افزایش دهند. این امر یک عامل خطر شناخته شده برای RA است. چربی‌های ترانس همچنین می‌توانند کلسترول بد را افزایش داده و کلسترول خوب را کاهش دهند که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد.

• قندها و کربوهیدرات‌های تصفیه شده
• گلوتن: اگر فرد مبتلا به RA از قبل به گلوتن حساسیت دارد، باید از غذاهای حاوی این ماده خودداری شود.

• مواد نگهدارنده و طعم‌دهنده: حتماً به برچسب‌های مواد غذایی توجه کنید.

• الکل: الکل بیش از حد می‌تواند باعث آسیب کبدی شود. همچنین می‌تواند سمیت کبدی ناشی از دارو را افزایش دهد (به ویژه اگر متوترکسات مصرف می‌کنید) و باعث التهاب در RA شود. حین مصرف داروهای ضد‌ التهاب غیر استروئیدی یا استامینوفن، مصرف الکل می‌تواند به ترتیب خطر خونریزی معده و مشکلات کبدی را افزایش دهد.