تیروئید هاشیموتو چیست؟ درمان قطعی بیماری هاشیموتو چیست؟ آیا طول عمر بیماران هاشیموتو کوتاه است؟ تا چه حد تیروئید هاشیموتو خطرناک است و عوارض آن چیست؟ آیا جراحی تیروئید هاشیموتو درمان این بیماری است؟ رژیم غذایی تیروئید هاشیموتو چیست؟ در ادامه به تشریح این بیماری، ارتباط آن با کم‌کاری تیروئید و مدیریت و درمان آن می‌پردازیم.
بیماری تیروئید هاشیموتو
بیماری هاشیموتو می‌تواند منجر به کم‌کاری تیروئید شود. طی بیماری هاشیموتو غده تیروئید تحت تأثیر قرار گرفته و به تدریج تولید هورمون‌های تیروئیدی کافی برای حفظ عملکرد صحیح بدن متوقف می‌شود. بیماری هاشیموتو در زنان میانسال شایع‌تر از مردان بوده و می‌تواند باعث خستگی و افزایش وزن شود.
بیماری هاشیموتو چگونه ایجاد می‌شود؟
بیماری هاشیموتو غده تیروئید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در اینجا لازم است به فرق کم کاری تیروئید و هاشیموتو اشاره کنیم. کم‌کاری تیروئید زمانی رخ می‌دهد که این غده، هورمون‌های تیروئیدی کافی تولید نکند. کم‌کاری تیروئید علل مختلفی دارد که تیروئید هاشیموتو تنها یکی از انواع کم کاری تیروئید است. به این بیماری تیروئیدیت هاشیموتو، تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن یا تیروئیدیت خودایمنی نیز می‌گویند. غده تیروئید هورمون‌هایی می‌سازد که تقریباً تمام عملکردهای متابولیک بدن (فرایند تبدیل غذا به انرژی در بدن) را تنظیم می‌کند. با وجود مقادیر کافی این هورمون‌ها، سوخت‌وساز انرژی در بدن طبیعی خواهد بود. تیروئیدیت هاشیموتو یک نوع بیماری خودایمنی است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن عملکرد طبیعی ندارد. در نتیجه تیروئید را به عنوان عامل غیرخودی شناسایی کرده و به آن حمله می‌کند. بیماری هاشیموتو شایع بوده و از هر ۱۰۰ نفر در آمریکا پنج نفر را مبتلا می‌کند.
کم‌کاری تیروئید چگونه بر بدن تأثیر می‌گذارد؟
کم‌کاری تیروئید یکی از اختلالات غده تیروئید است که می‌تواند فرد را به گونه‌ای تحت تاثیر قرار دهد که از نظر روانی و جسمی دچار مشکل شود. برای مثال:
- هنگامی که متابولیسم در بدن به دلیل کم‌کاری تیروئید کند می‌شود، فرد در نهایت وزن اضافه می‌کند، اغلب احساس خستگی کرده و انرژی کمی در طول روز خواهد داشت.
- فرد می‌تواند مشکلات تفکر مقطعی و حافظه را تجربه کند. به طوری که کم‌کاری تیروئید اغلب به اشتباه به عنوان افسردگی تشخیص داده می‌شود.
- زنان ممکن است دچار بی‌نظمی در قاعدگی و تغییر در مقدار دفع خون شوند. در چنین شرایطی فرآیند باروری زنان ممکن است با مشکل مواجه باشد.
- فرد ممکن است به طور فزاینده‌ای دچار یبوست، سوزش سر دل و سایر مشکلات گوارشی شود.
- کم‌کاری تیروئید همچنین می‌تواند منجر به اختلال عملکرد جنسی در مردان و زنان شود.
- متابولیسم آهسته می‌تواند تقریباً هر قسمت از بدن را تحت تأثیر قرار دهد و اثرات آن ممکن است خفیف یا شدید باشد.
علائم بیماری هاشیموتو
برخی از افراد ممکن است در ابتدا علائمی نداشته باشند. با پیشرفت آهسته بیماری، غده تیروئید بزرگ می‌شود (وضعیتی که گواتر نامیده می‌شود). گواتر اولین علامت شایع بیماری هاشیموتو است. گواتر بدون درد است اما می‌تواند احساس پری گلو ایجاد کند و جلوی گردن فرد را متورم نشان دهد. سایر علائم بیماری هاشیموتو که در طول زمان ایجاد می‌شوند عبارتند از:
- خستگی و کسالت
- افزایش وزن
- احساس سرما
- سفتی مفاصل و درد عضلانی
- یبوست
- خلق پایین و احساس افسردگی
- چشم و یا صورت پف کرده
- خشکی پوست
- نازک شدن و ریزش مو
- پریودهای سنگین یا نامنظم
- اختلال در باروری
- مشکلات حافظه
- اختلال در تفکر یا تمرکز
- ضربان قلب آهسته
اگر مداخله درمانی به موقع انجام نشود، این علائم ممکن است سبک زندگی مبتلایان به بیماری تیروئید را تحت تاثیر قرار دهند.
تشخیص بیماری هاشیموتو
ابتدا، پزشک سابقه پزشکی فرد را بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. او غده تیروئید بیمار را لمس کرده تا تشخیص دهد که آیا غده بزرگ شده است یا خیر. آزمایش خون نیز درخواست می‌شود. این آزمایش شامل موارد زیر است:
- آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH): مقادیر بالای TSH معمولاً به این معنی است که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون T4 تولید نمی‌کند. این نتیجه آزمایشگاهی معمولاً تشخیص کم‌کاری تیروئید یا کم‌کاری تیروئید بدون علامت بالینی را مطرح می‌کند.
- هورمون T4 آزاد: سطح پایین T4 آزاد نشان می‌دهد که فرد مبتلا به کم‌کاری تیروئید است.
- آزمایش آنتیبادی ضد تیروئید: وجود آنتی‌بادی‌ها نشان‌دهنده احتمال ابتلا به کم‌کاری تیروئید به دنبال بیماری هاشیموتو است. چرا که همانطور که بالاتر گفته شد، کم‌کاری تیروئید می‌تواند علتی دیگری نیز داشته باشد.
رایج‌ترین آزمایش تصویربرداری که ممکن است درخواست شود، سونوگرافی غده تیروئید است. سونوگرافی اندازه و ظاهر تیروئید و وجود گره یا رشد در ناحیه گردن را نشان می‌دهد.
آیا بیماری هاشیموتو همیشه نیاز به درمان دارد؟
درمان هاشیموتو به وضعیت بالینی و نتایج آزمایشگاهی بیمار بستگی دارد. همه افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو به کم‌کاری تیروئید مبتلا نمی‌شوند. از آنجایی که داشتن سطوح آنتیبادی که مطرح‌کننده بیماری هاشیموتو است خطر ابتلا به کم‌کاری تیروئید را افزایش می‌دهد، ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی معمولاً وضعیت بیمار را زیر نظر دارند و مراقب هرگونه تغییر در سلامت تیروئید او هستند.
درمان بیماری هاشیموتو
اگر بیماری هاشیموتو به سمت کم‌کاری تیروئید پیشرفت کند، درمان معمول با شکل مصنوعی (ساخت بشر) از هورمون تیروئید به نام لووتیروکسین صورت می‌گیرد. این دارو عملکرد طبیعی تیروئید را بازیابی می‌کند. بیمار باید تا آخر عمر آن را مصرف کند. پزشک ابتدا دوز دارو را تعیین می‌کند. در ادامه خود بیمار می‌آموزد که چگونه دوز دارو را به نحوی تنظیم کند تا مطمئن شود که کم‌کاری تیروئید وی به خوبی مدیریت می‌شود.
آیا برای بیماری هاشیموتو و کم‌کاری تیروئید نیاز به برداشتن تیروئید و جراحی است؟
خیر. از آنجایی که کم‌کاری تیروئید و بیماری هاشیموتو با دارو کنترل می‌شوند، جراحی لازم نیست.
آیا رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو وجود دارد؟
رژیم غذایی خاصی برای بیماری هاشیموتو وجود ندارد، اما برخی از غذاها، داروها یا مکمل‌ها ممکن است بر توانایی فرد در جذب لووتیروکسین (هورمون تیروئید صناعی)، موثر باشد و متعاقبا، در کنترل بیماری مفید واقع شود. این موارد شامل مکمل‌های آهن و کلسیم، داروی زخم گوارشی سوکرالفات، کلستیرامین و هیدروکسید آلومینیوم است. داشتن رژیم غذایی مطلوب و سبک زندگی سالم (ورزش کردن، خوب خوابیدن و مدیریت استرس و …) می‌تواند به سیستم ایمنی شما کمک کند. با این حال علت بیماری هر چه که باشد، در صورت تشخیص کم‌کاری تیروئید، باید به مصرف داروهای خود ادامه دهید.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
بیماری تیروئید هاشیموتو و کهیر
کهیر نوعی واکنش پوستی است که باعث برامدگی و خارش می‌شود. در اغلب موارد، کهیر یک واکنش حساسیتی بوده و در عرض چند روز تا چند هفته از بین می‌روند. با این حال، زمانی که این نوع بثورات مزمن باشد (بیش از شش هفته طول بکشد یا در طول ماه‌ها یا سال‌ها عود کند) ممکن است نتیجه یک بیماری خودایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو باشد. بنابراین در موارد کهیر مزمن که علت مشخصی برای آن یافت نمی‌شود، بررسی آزمایشگاهی TSH و آنتیبادی ضد تیروئید توصیه می‌شود.
بیماری هاشیموتو و سرطان تیروئید
شایع‌ترین نوع سرطان تیروئید سرطان پاپیلاری تیروئید (PTC) نام دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که ارتباطی بین هاشیموتو و سرطان پاپیلاری تیروئید وجود دارد. با این حال به نظر می‌رسد این سرطان در همراهی با بیماری هاشیموتو با پیش‌آگهی بهتری همراه باشد. احتمال عود سرطان در بیمارانی که تیروئیدیت هاشیموتو دارند و سرطان تیروئید پاپیلاری آن‌ها تشخیص داده شد در مقایسه با بیمارانی که هاشیموتو نداشتند، کمتر است. تیروئیدیت هاشیموتو ممکن است خطر ابتلا به نوع نادری از سرطان به نام لنفوم غیر هوچکین تیروئید را افزایش دهد. خبر خوب این است که لنفوم تیروئید در صورت تشخیص و مداخله سریع قابل درمان است.
آیا بیماری هاشیموتو خطرناک یا کشنده است؟
در صورت عدم درمان، کم‌کاری تیروئید می‌تواند منجر به عوارض جدی و در موارد نادر مرگ شود. این عوارض عبارتند از:
- مشکلات قلبی، مانند بزرگ شدن قلب یا نارسایی قلبی
- مسائل مربوط به سلامت روان، از جمله افسردگی.
- کما Myxedema، که نیاز به مراقبت فوری فوری دارد. میکسدم یک بیماری نادر و تهدیدکننده زندگی است که می‌تواند منجر به نارسایی قلبی، تشنج، کما و مرگ شود.
اگر در دوران بارداری کم‌کاری تیروئید داشته باشم چه اتفاقی می‌افتد؟
برای زنان باردار، مقادیر هدف برای هورمون محرک تیروئید (TSH) متفاوت است. اگر سطح TSH شما در حد میزان هدف نباشد، پزشک شما احتمالاً برای محافظت از ایمنی بارداری و جنین، درمان با هورمون تیروئید مصنوعی را به شما پیشنهاد می‌دهد. کم‌کاری تیروئید درمان نشده در دوران بارداری می‌تواند خطر سقط جنین، زایمان زودرس و مرده‌زایی را افزایش دهد. همچنین ممکن است به افزایش احتمال پره اکلامپسی در اواخر بارداری منجر شود. کم‌کاری تیروئید درمان نشده همچنین می‌تواند بر رشد و تکامل مغز کودک تأثیر بگذارد. کم‌کاری تیروئید در دوران بارداری شایع نیست. اما گاهی اوقات علائم کم‌کاری تیروئید شامل خستگی و افزایش وزن در دوران بارداری نادیده گرفته می‌شود. اگر متوجه این علائم شدید یا احساس کردید در حال ابتلا به بیماری گواتر هستید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
جمع بندی
تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی است که در آن سلول‌های تیروئید توسط سلول‌ها و فرآیندهای ایمنی به واسطه آنتیبادی از بین می‌روند. این بیماری شایع‌ترین علت کم‌کاری تیروئید در کشورهای توسعه‌یافته است. با این حال، از منظر جهانی، شایع‌ترین علت کم‌کاری تیروئید، دریافت ناکافی ید در رژیم غذایی است. اگر بیماری هاشیموتو به کم‌کاری تیروئید منجر شود نیاز به درمان ضروری خواهد بود. در غیر این صورت، فرد از نظر عملکرد تیروئیدی تحت نظر قرار می‌گیرد. تشخیص کم‌کاری تیروئید با بررسی آزمایشگاهی TSH و Free T4 انجام می‌شود. برای تشخیص تیروئیدیت هاشیموتو، سطح آنتیبادی ضد تیروئید اندازه‌گیری می‌شود. بیماری هاشیموتو می‌تواند با تظاهرات پوستی به صورت کهیر مزمن همراه باشد. بوسیله ویزیت فوق تخصص غدد آنلاین، نظر تخصصی پزشک را در مورد علائم و نشانه‌های خود دریافت کنید.
منابع:
