آیا می‌دانید hc در سونوگرافی چیست؟ در برگه سونوگرافی بارداری، hc یا Head circumference به معنی اندازه دور سر جنین است. در هر هفته از بارداری، باید اندازه دور سر جنین اندازه مشخصی نسبت به بدن داشته باشد؛ یعنی hc در سونوگرافی نشان می‌دهد که اندازه دور سر کودکان شما رشد مناسبی دارد یا خیر. پس همه زوجها باید در طول زمان بارداری، اندازه دور سر جنین را زیر نظر داشته باشند.
در این مقاله از مجله سلامت دکترنکست قصد داریم به معنی hc در سونوگرافی بیشتر بپردازیم تا از اندازه نرمال دور سر و همچنین مشکلات ناشی از غیر طبیعی بودن آن آگاه شویم. پس تا پایان همراه ما باشید.
hc در سونوگرافی جنین چیست؟
هر خانم باید در طول 9 ماه دوران بارداری چند بار آمادگی برای سونوگرافی را داشته باشد. سونوگرافی می‌تواند نحوه رشد جنین را نشان دهد و حتی وضعیت غیر طبیعی آن را مشخص کند. معیارهای مختلفی مانند طول فرق سر تا کفل (CRL)، طول استخوان ران (FL)، دور سر (HC)، دور شکم (AC) و طول بازو (HL) و همچنین محاسبه وزن تخمینی جنین (EFW) در سونوگرافی مشخص میشود. پس یکی از اندازه‌گیری‌های مهم در هر بار سونوگرافی، مقدار اندازه دور سر نوزاد است. از آنجایی که سر یکی از اولین قسمت‌های بدن است که در جنین ایجاد میشود، اندازهگیری آن نشانگر رشد و نمود جنین است. hc بر حسب میلی‌متر اندازهگیری میشود و برای تخمین وزن جنین و سن بارداری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اگر اندازه hc در سونوگرافی جنین غیر طبیعی شناخته شود، می‌تواند نشان‌دهنده بیماری‌های ژنتیکی مانند میکروسفالی، ماکروزومی، محدودیت رشد داخلی رحمی (IUGR)، هیدروسفالی و … باشد. همچنین تناسب اندازه دور سر با دیگر بخش‌های بدن بسیار مهم است. این اندازه‌گیری‌ها روی تخمین زمان زایمان تاثیرگذار هستند. اندازهگیری HC معمولا از هفته 11 و 12 بارداری شروع میشود و تا هفته آخر ادامه دارد.
اندازه نرمال دور سر جنین چقدر است؟
جنین در داخل رحم مادر رشد می‌کند و اندازه اندام‌های او در هر بار سونوگرافی تغییر می‌کند. اندازه طبیعی hc در سونوگرافی بارداری در هر هفته متفاوت است. معمولا اندازه دور سر در هر هفته دارای مقداری نرمال است. اگر hc از میزان مشخص کمتر یا بیشتر باشد، باید بررسی‌های بیشتری توسط پزشک انجام شود. در جدول زیر، اندازه نرمال دور سر جنین از هفته 11 تا 41 مشخص شده است. با این حال بهتر است در این باره با پزشک خود مشورت کنید.
| هفته بارداری | میزان نرمال HC (میلی‌متر) | مقدار حداقل HC (میلی‌متر) | میزان حداکثر HC (میلی‌متر) |
| 11 | 59 | 44 | 74 |
| 12 | 70 | 55 | 85 |
| 13 | 84 | 69 | 99 |
| 14 | 96 | 81 | 11 |
| 15 | 108 | 93 | 123 |
| 16 | 128 | 113 | 143 |
| 17 | 141 | 126 | 156 |
| 18 | 151 | 131 | 171 |
| 19 | 160 | 140 | 180 |
| 20 | 170 | 150 | 190 |
| 21 | 176 | 156 | 196 |
| 22 | 188 | 168 | 208 |
| 23 | 210 | 190 | 230 |
| 24 | 220 | 200 | 240 |
| 25 | 231 | 211 | 251 |
| 26 | 238 | 218 | 258 |
| 27 | 250 | 230 | 270 |
| 28 | 263 | 243 | 283 |
| 29 | 269 | 244 | 294 |
| 30 | 274 | 249 | 299 |
| 31 | 284 | 259 | 309 |
| 32 | 288 | 263 | 313 |
| 33 | 300 | 275 | 325 |
| 34 | 305 | 280 | 330 |
| 35 | 310 | 285 | 335 |
| 36 | 317 | 292 | 342 |
| 37 | 321 | 296 | 346 |
| 38 | 328 | 303 | 353 |
| 39 | 336 | 311 | 361 |
| 40 | 340 | 315 | 365 |
| 41 | 344 | 319 | 369 |
آیا اندازه دور سر غیرطبیعی خطرناک است؟
اندازه دور سر جنین تا حد زیادی به ویژگی‌های ژنتیکی جنین و والدین بستگی دارد. تشخیص غیر عادی بودن اندازه HC کار راحتی نیست و به تشخیص پزشک متخصص نیاز دارد. در‌صورتی‌که اندازه سر جنین شما، بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از حد نرمال باشد، باید آزمایش‌های تکمیلی انجام شود. با انجام این آزمایش‌ها می‌توان از رشد و نمو دقیق جنین مطلع شد و در صورت هرگونه مشکل باید اقدامات بعدی انجام شود. یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید در این مرحله انجام شود، تشخیص یکی از مشکلات مادرزادی، یعنی میکروسفالی است.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
بیماری میکروسفالی چیست؟
میکروسفالی یک بیماری عصبی است که سر نوزاد به‌طور قابل‌توجهی اندازه کوچکی دارد. این بیماری با اختلالات شدید ذهنی و حتی تشنج همراه است. میکروسفالی می‌تواند قبل از تولد (مادرزادی) یا پس از تولد (اکتسابی) رخ دهد. اگر بیماری مادرزادی باشد می‌تواند به دلایل مختلفی مانند مشکلات ژنتیکی اتفاق بیفتد. همچنین عفونت، سکته مغزی یا برخی داروها می‌تواند منجر به میکروسفالی اکتسابی شود.
بنابراین اگر اندازه دور سر جنین در برگه سونوگرافی غیر طبیعی است، حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. اگر به هر دلیلی نمی‌توانید به‌صورت حضوری به پزشک مراجعه کنید، از مشاوره آنلاین بهترین متخصص زنان استفاده کنید.
محدودیت رشد داخل حمی (IUGR) چیست؟
IUGR وضعیتی است که در آن جنین با سرعت طبیعی رشد نمی‌کند که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مثل مشکلات سلامت مادر، اختلالات جفتی و ناهنجاری‌های جنینی باشد. این اختلال به‌طور کلی می‌تواند منجر به عوارض مختلفی مثل زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و تاخیر در رشد شود.
بیماری ماکروزومی چیست؟
ماکروزومی وضعیتی است که اندازه سر جنین نسبت به سن حاملگی بزرگ‌تر از حد متوسط است. عوامل مختلفی مثل مشکلات سلامت مادر، عوامل ژنتیکی یا دیابت بارداری می‌تواند در این بیماری نقش داشته باشد. ماکروزومی ممکن است با عوارض مهمی در حین زایمان همراه باشد.
جمع بندی
hc در سونوگرافی به چه معناست؟ این پارامتر که مخفف کلمه Head circumference است، اندازه دور سر جنین در سونوگرافی را مشخص می‌کند. معمولا از هفته 11 بارداری به بعد، پارامتر hc در برگه سونوگرافی درج میشود. والدین باید خیلی دقیق این مقدار را با حد نرمال طبیعی دور سر بررسی کنند. در صورتی که اندازه hc کمتر از مقدار طبیعی باشد، می‌تواند نشان‌دهنده بیماری میکروسفالی باشد. پس اگر اندازه دور سر نوزاد شما از مقدار طبیعی کمتر یا بیشتر است باید آزمایش‌های بعدی توسط پزشک انجام شود.
منابع:
babymed1، webmd، bmus، babymed، obgyn onlinelibrary، babymed2، pregajunction، babymed3
