هایپرلیپیدمی چیست؟
هایپرلیپیدمی که ما آن را با عنوان چربی خون می‌شناسیم به این معنی است که خون شما حاوی چربی بیش از حد باشد. ذرات چربی می‌توانند تجمع یابند و منجر به انسداد در رگ‌های خونی شوند. به همین دلیل است که کلسترول بالا می‌تواند شما را در معرض خطر سکته مغزی یا حمله قلبی قرار دهد. شما می‌توانید برای کاهش کلسترول تغییراتی در سبک زندگی، مانند تغذیه سالم و ورزش منظم ایجاد کنید. دارو نیز می‌تواند کمک کننده باشد.
کلسترول بیش از حد (مقادیر ۲۰۰ تا ۲۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر لب مرز و مقادیر ۲۴۰ و بالاتر، بالا در نظر گرفته می‌شود) سالم نیست زیرا می‌تواند موانعی در مسیر شریانی ایجاد کند و مانع خونرسانی به اندام‌ها شود. این موانع پلاک‌های آترواسکروتیک هستند که در مسیر‌های شریانی ایجاد می‌شوند. این پلاک‌ها به مرور زمان بزرگتر شده و بیشتر باعث تنگی عروق می شوند. علامت بیماری زمانی ایجاد می‌شود که رگ آنقدر تنگ شده که خونرسانی به عضو هدف متوقف شده باشد. در این حالت فرد ممکن است درد قلبی، سکته مغزی یا سایر مشکلات را تجربه کند. افرادی که کلسترول بالا دارند باید چکاپ و مراجعه منظم به پزشک داشته باشند. برای مشورت با پزشک می‌توانید از خدمات نوبت دهی آنلاین دکترنکست استفاده کنید.
انواع کلسترول کدام است و خاصیت هرکدام چیست؟
انواع مختلفی کلسترول در جریان خون وجود دارند. لیپوپروتئین‌ها ابزاری برای حمل کلسترول داخل خون هستند و بسته به ویژگی‌هایشان به عنوان کلسترول خوب و بد شناخته می‌شوند. تعادل میان کلسترول خوب و بد بسیار مهم است.
-
لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)
به عنوان کلسترول بد شناخته می‌شود. LDL می‌تواند منجر به تشکیل پلاک‌های سخت در مسیر‌های شریانی شود.
-
لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم (VLDL)
VLDL نیز به عنوان کلسترول بد شناخته می‌شود. VLDL حامل تری‌گلیسیرید بوده که به پلاک‌های شریان اضافه می‌شود.
-
لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)
به عنوان کلسترول خوب شناخته می‌شود زیرا کلسترول را برای پردازش به کبد می‌آورد. HDL مانند یدک‌کشی است که وسایل نقلیه خراب را از خطوط ترافیکی خارج میکند تا وسایل نقلیه بتوانند حرکت کنند. در این مورد، راه را برای عبور خون از رگ‌های خونی باز میکند. HDL مطلوب، بالاتر از ۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است.
دیس‌لیپیدمی در مقابل هایپرلیپیدمی؛ تفاوت چیست؟
این اصطلاحات هر دو برای ناهنجاری‌های کلسترول به کار می‌روند. دیس‌لیپیدمی به عملکرد ناکارآمد کلسترول اشاره دارد. کلسترول می‌تواند بدون بالا بودن، «ناکارآمد» باشد. در صورتی که ذرات کلسترولی بسیار ملتهب شوند یا تعادل غیرطبیعی بین سطح کلسترول بد و خوب به وجود بیاید. هم سطح بالای کلسترول و هم افزایش التهاب در سطوح «طبیعی» کلسترول، شما را در معرض افزایش خطر بیماری قلبی‌عروقی قرار می‌دهد.
با نرخ مصوب ، ایاب و ذهاب رایگان و در محل مورد نظر شما بادکترنکست
عوامل خطر برای هایپرلیپیدمی چیست؟
چندین عامل می‌تواند شما را در معرض خطر افزایش چربی خون قرار دهد، از جمله:
- سابقه خانوادگی کلسترول بالا
- کمکاری تیروئید
- چاقی
- نداشتن رژیم غذایی مغذی
- نوشیدن بیش از حد الکل
- ابتلا به دیابت
- کشیدن سیگار
افزایش چربی خون چقدر جدی است؟
چربی خون بالا اگر کنترل نشود، می‌تواند بسیار جدی باشد. تا زمانی که کلسترول بالا درمان نشود، احتمال تشکیل پلاک در مسیر عروقی بالا است. این امر می‌تواند منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی شود زیرا خون شما به سختی از طریق رگ‌های خونی عبور میکند. خونرسانی ناکافی، مغز و قلب را از مواد مغذی و اکسیژن مورد نیاز برای عملکرد درست محروم میکند. بیماری‌های قلبی عروقی علت اصلی مرگ‌و‌میر در سراسر جهان است.
چربی خون چگونه بر بدن من تأثیر می‌گذارد؟
هایپرلیپیدمی (کلسترول بالا) اگر درمان نشود می‌تواند به تشکیل پلاک در داخل عروق خونی منجر شود (آترواسکلروز). این امر عوارضی به دنبال دارد که عبارتند از:
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- بیماری‌های عروق کرونر قلب
- بیماری‌های شریان کاروتید
- ایست قلبی ناگهانی
- بیماری شریان محیطی
- بیماری میکروواسکولار (بیماری عروق کوچک)
علائم هایپرلیپیدمی چیست؟
اکثر افراد وقتی کلسترول‌شان بالا است، علائمی ندارند. افرادی که مشکل ژنتیکی در پاک‌سازی کلسترول و در نتیجه سطح کلسترول بسیار بالایی دارند، ممکن است به گزانتوم (پلاک های مومی و زرد رنگ روی پوست) یا حلقه قرنیه (تجمع کلسترول در اطراف عنبیه چشم) مبتلا شوند.
چه چیزی باعث افزایش چربی خون می‌شود؟
علل مختلف هایپرلیپیدمی عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- نوشیدن الکل زیاد
- خوردن غذاهایی که حاوی مقدار بالایی چربی اشباع یا چربی ترانس هستند
- بی‌تحرکی
- تحت استرس بودن
- ویژگی‌های ارثی
- داشتن اضافه وزن
داروهای مختلفی می‌توانند بر سطح خونی کلسترول تاثیر بگذارند. از جمله این داروها عبارتند از:
- برای داروهای قلب و فشار خون
- قرص‌های ضدبارداری
- استروئیدها
- برخی داروهای ضدویروس
برخی بیماری‌ها نیز می‌توانند بر میزان کلسترول تأثیر بگذارند. از جمله این اختلالات عبارتند از:
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- کمکاری تیروئید
- سیروز صفراوی اولیه
- بیماری مزمن کلیوی
- دیابت
- لوپوس
- آپنه خواب
- HIV
- مولتیپل‌میلوما
چربی خون چگونه تشخیص داده می‌شود؟
بهترین راه برای بررسی چربی خون آزمایش خون است. در این آزمایش موارد زیر بررسی می‌شوند:
- کلسترول کامل (مقادیر مطلوب: کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر)
- کلسترول بد (LDL) (مقادیر مطلوب: کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر)
- کلسترول خوب (HDL) (مقادیر مطلوب: حداقل ۶۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر)
- تری‌گلیسرید (مقادیر مطلوب: کمتر از ۱۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر)
خیلی سریع و راحت در محل مورد نظر شما بادکترنکست
چربی خون بالا چگونه مدیریت و درمان می‌شود؟
تغییر سبک زندگی ممکن است تنها کاری باشد که برخی از افراد برای بهبود میزان بالای کلسترول خود باید انجام دهند. برای افراد دیگر ممکن است علاوه بر اصلاح سبک زندگی، مصرف دارو نیز نیاز باشد.
کارهایی که می‌توانید برای اصلاح سبک زندگی انجام دهید عبارتند از:
- ورزش کردن
- ترک سیگار
- خواب کافی
- کنترل استرس
- رژیم غذایی سالم
- محدودیت مصرف الکل
- کاهش وزن و رسیدن به وزن مطلوب
درمان هیپرلیپیدمی چه مدت به طول می‌انجامد؟
پزشک شما حدود دو یا سه ماه پس از شروع مصرف داروهای هیپرلیپیدمی آزمایش خون دیگری را تجویز میکند. نتایج آزمایش نشان می‌دهد که آیا سطح کلسترول شما بهبود یافته است یا خیر، به این معنی که دارو و تغییرات شیوه زندگی مؤثر بوده یا نه.
چگونه می‌توانم خطر ایجاد هایپرلیپیدمی را کاهش دهم؟
حتی کودکان نیز می‌توانند خون خود را از نظر کلسترول بالا بررسی کنند، به خصوص اگر فردی در خانواده کودک دچار حمله قلبی، سکته مغزی یا کلسترول بالا شده باشد. کودکان و بزرگسالان جوان می‌توانند هر پنج سال یکبار از نظر چربی خون ارزیابی شوند. در میانسالی، باید سالانه یا هر دو سال یکبار کلسترول خود را چک کنید. پزشک می‌تواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید که چند وقت یکبار باید غربالگری چربی خون انجام دهید.
چگونه می‌توانم از افزایش چربی خون جلوگیری کنم؟
تغییراتی که در زندگی خود ایجاد می‌کنید می‌تواند شما را از ابتلا به هایپرلیپیدمی باز دارد. کارهایی که می‌توانید انجام دهید عبارتند از:
- ترک سیگار
- فعالیت بدنی کافی
- کاهش اضطراب و حفظ آرامش
- خواب کافی
- تغذیه سالم
- محدودیت مصرف گوشت قرمز و چرب
- محدودیت مصرف تنقلات حاوی چربی ترانس
آیا چربی خون بالا یک وضعیت موقتی است؟
هایپرلیپیدمی وضعیتی است که باید تا آخر عمر آن را مدیریت کنید. اغلب به بیماران توصیه می‌شود سبک زندگی سالم را ادامه دهند و آن را از عادات خود به شمار آورند. داشتن سبک زندگی سالم می‌تواند از ایجاد بسیاری از بیماری‌ها در آینده جلوگیری کند. برای انجام آزمایش، وارد بخش چکاپ سلامت آقایان یا چکاپ سلامت بانوان دکترنکست شده و از خدمات ما بهره‌مند شوید.
