وقتی یک زوج پس از حداقل 12 ماه رابطه جنسی منظم و بدون استفاده از روشهای پیشگیری موفق به بارداری نشوند، اختلال ناباروی به آنها نسبت داده میشود. علت ناباروری میتواند به دلیل اختلال در بدن زن و یا مرد باشد. علل ناباروری زنان به سه گروه تقسیم میشوند:
- اختلال تخمکگذاری
- مشکلات لولهای و لگنی
- اختلالات رحمی
اختلال تخمکگذاری که اغلب با اختلالات قاعدگی همراه است، ۳۰٪ احتمال بروز دارد. زوجهایی که ناباروری را تجربه میکنند اغلب تحت یک ارزیابی و فرآیند درمانی طولانی قرار میگیرند که میتواند از نظر جسمی و روانی سنگین باشد. یکی از این درمانها لقاح آزمایشگاهی (IVF) است.
تحریک تخمدان در لقاح آزمایشگاهی
یکی از مراحل کلیدی IVF، تحریک تخمدان است که برای تولید هرچه بیشتر تخمک بالغ و افزایش شانس لقاح انجام میشود. تحریک تخمدان با استفاده از دریافت گنادوتروپین اگزوژن یا با افزایش ترشح گنادوتروپین درونزا از طریق تجویز داروهای تحریککننده تخمکگذاری انجام میشود.
تسریع یائسگی با تحریک تخمدان
تعداد فولیکولهای آنترال، بیومارکری است که سن باروری را نشان میدهد. بنابراین تعداد تخمکهای حاصل به ازای هر چرخه درمان با IVF، پیشبینیکننده زمان شروع یائسگی است. فولیکولها را نمیتوان تولید کرد یا تغییر داد. یائسگی زمانی اتفاق میافتد که تعداد فولیکولها به آستانه بسیار پایین (در حدود 1000) کاهش یابد. بنابراین تحریک تخمدان ممکن است زمان شروع یائسگی را تسریع کند. اگرچه عوارض جانبی آن بسیار کمتر از سرطان است، اما تأثیر بالقوه درمان با گنادوتروپین را نمیتوان نادیده گرفت. چرا که یائسگی زودرس پتانسیل باروری را محدود میکند، بر سلامت جنسی تأثیر میگذارد و خطر ابتلا به اختلالات قلبی عروقی و متابولیک را افزایش میدهد. بسیاری از بیمارانی که در دهه 2000 و اوایل دهه 2010 تحت IVF قرار گرفتند، اکنون به سن یائسگی رسیدهاند. تا به امروز، تأثیر طولانیمدت IVF بر شروع و علائم یائسگی به خوبی مطالعه نشده است.
یک مطالعه به منظور تجزیه و تحلیل تفاوت در زمانبندی و علائم یائسگی در زنانی که تحت IVF قرار گرفتهاند در مقایسه با زنانی که حاملگی طبیعی داشتند، انجام شده است. این مطالعه مقطعی، زنان یائسهای را که تحت IVF قرار گرفته بودند (گروه IVF) با کسانی که هرگز تحت IVF قرار نگرفته بودند (گروه غیر IVF) مقایسه کرد. 50 شرکتکننده در هر گروه قرار داده شد.
شرکتکنندگان با رعایت معیارهای زیر، واجد شرایط در نظر گرفته شدند:
- زنان بالای 45 سال که یائسگی را تجربه کرده بودند یا از علائم یائسگی شکایت داشتند و هرگز تحت IVF قرار نگرفته بودند.
- زنانی که با استفاده از پروتکل آنتاگونیست تحت IVF قرار گرفته بودند.
معیارهای خروج از گروه دوم شامل زنانی بود که بدخیمی داشتند، از پروتکل آنتاگونیست استفاده نکردند و یا زنانی که تمایلی به شرکت در مطالعه نداشتند. طبق نتایج، IVF تاثیر معناداری بر علائم روانی یا جسمی در هیچ یک از دو گروه نداشت (p>0.05). اما بر علائم ادراری-تناسلی تأثیرگذار بود (p<0.05). همچنین سن شروع یائسگی بین گروهها تفاوت معناداری داشت (p<0.05). علاوه بر این، در بیمارانی که IVF انجام دادهاند، یائسگی در سن پایینتری اتفاق میافتد. با این حال، تفاوتها از نظر بالینی قابلتوجه نیستند و نیاز به تحقیقات بیشتری دارند.
NCBI- Impact of IVF on the Timing and Symptoms of Menopause
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید