10 روش مؤثر کاهش درد پریودی

درد پریودی نوعی درد ضربان‌دار و گرفتگی عضلانی زیر شکم است. بیشتر زنان در روزهای نزدیک به پریودی و در طول قاعدگی به دل درد پریودی دچار می‌شوند. این دردها برای بعضی زنان تا حدودی ناخوشایند و آزاردهنده است؛ اما فعالیت‌های روزمره گروهی دیگر از زنان، با دردهای شدید پریودی مختل می‌شود! تجربه دردهای شدیدی که مانع انجام کارهایی مثل رفتن به سرکار یا مدرسه شود، جزو اختلالات قاعدگی است و ممکن است ناشی از یک بیماری مانند اندومتریوز یا فیبروم رحم باشد. کلید تسکین درد پریودی، درمان بیماری مرتبط با آن است. در این مقاله با علت‌های متفاوت قاعدگی دردناک و روش‌های موثر کاهش درد پریودی آشنا خواهید شد.

درد پریودی چیست؟

عادت ماهانه زنان با فروریختن دیواره داخلی رحم آن‌ها رخ می‌دهد. دل درد پریودی به دلیل انقباض‌های رحم در این دوره است. درد شدید پریودی در پزشکی، دیسمنوره نامیده می‌شود که طیفی از علائم خفیف تا شدید را در بر می‌گیرد. انواع دیسمنوره عبارتند از: 

• دیسمنوره اولیه: دردهای دوران قاعدگی و کمی قبل از شروع آن که معمولا ناشی از هیچ بیماری زمینه‌ای نیست.
• دیسمنوره ثانویه: پریودهای دردناکی است که معمولا با افزایش سن ایجاد می‌شود. 

علائم درد پریودی

علائم قاعدگی هر شخص، می‌تواند با دیگری متفاوت باشد و شدت آن‌ها ماه به ماه تغییر کند. این علائم عبارتند از:

• گرفتگی عضلانی ناحیه لگن؛
• درد شکم، کمر و پاها؛
• درد خفیف و مداوم؛
• مشکلات گوارشی مانند اسهال و یبوست؛
• سردرد قاعدگی؛
• نفخ؛
• تغییرات خلقی؛
• تهوع؛
• سرگیجه؛
• سندرم پیش از قاعدگی.

گرفتگی‌های قاعدگی که ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای نباشند، با افزایش سن و بیشتر اوقات، بعد از زایمان تسکین می‌یابند. ممکن است درد پریودی در بارداری، پساقاعدگی و هنگام مصرف قرص‌های ضد بارداری به علت تغییرات هورمونی ایجاد شود. شاید کمر درد قبل از پریودی نشانه بارداری باشد؛ اما به‌طور معمول، دردهای عضلانی قاعدگی شدیدتر است. برای درمان دل درد پریودی و یافتن علت درد دور ناف قبل از پریودی، باید با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. 

علت درد پریودی

هورمونی به نام پروستاگلاندین باعث انقباض عضلات رحم، روده و رگ‌های خونی می‌شود. علت درد شدید پریودی در بعضی زنان، بالا بودن سطح هورمون پروستاگلاندین در آن‌هاست. علاوه بر این، علت درد پریودی، می‌تواند نشانه ابتلا به یکی از بیماری‌های زیر باشد:

• سندرم پیش از قاعدگی (PMS): سندرم پیش از قاعدگی به‌ دلیل تغییرات هورمونی در بدن زنان ایجاد می‌شود. زمان آن معمولا 1 تا 2 هفته قبل از شروع قاعدگی است. علائم سندرم پیش از قاعدگی، معمولا بعد از شروع خون‌ریزی از بین می‌رود. 

• اندومتریوز: اندومتریوز یک بیماری دردناک است که در آن، سلول‌های دیواره رحم روی اندام‌های دیگری مانند لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها رشد می‌کنند. 
• فیبروم رحم: فیبروم‌ها تومورهای غیر سرطانی هستند که می‌توانند به رحم فشار بیاورند یا باعث قاعدگی غیر طبیعی و دردناک شوند؛ اگرچه فیبروم رحم، معمولا علائمی ندارد. 
• بیماری التهاب لگن (PID): بیماری التهاب لگن، عفونت لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌هاست. این بیماری، بیشتر وقت‌ها بر اثر باکتری‌های مقاربتی ایجاد می‌شود و ممکن است درد و التهاب در اندام‌های تولیدمثل زنان به‌ وجود آورد. 
• آدنومیوزیس: آدنومیوزیس یک بیماری نادر است که در آن، پوشش داخلی رحم تا دیواره عضلانی رحم توسعه پیدا می‌کند. این بیماری، می‌تواند باعث التهاب، فشار، درد و پریودهای طولانی و شدید شود. 
• تنگی دهانه رحم: تنگی دهانه رحم یک بیماری نادر است. دهانه رحم بعضی زنان، آن‌قدر کوچک و باریک است که جریان‌یافتن خون قاعدگی کند می‌شود. این بیماری معمولا باعث افزایش فشار داخل رحم و قاعدگی دردناک می‌شود.
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): این بیماری باعث عدم تعادل هورمون‌ها و تخمک‌گذاری نامنظم می‌شود که همین امر، می‌تواند یکی از دلایل پریود نشدن باشد.

تشخیص درد پریودی

پزشک متخصص زنان، برای یافتن علت اصلی قاعدگی دردناک، سوابق بالینی شما را بررسی می‌کند و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. در این معاینه، ناحیه لگن را برای کنترل هرگونه ناهنجاری در سیستم تولیدمثل و علائم عفونت بررسی می‌کند. در صورت مشاهده نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای، ممکن است برای بررسی بیشتر، آزمایش سونوگرافی، سی‌‌تی‌اسکن یا MRI تجویز شود. پس از بررسی نتایج تصویربرداری،‌ راهکارهای لازم برای کاهش درد پریودی و درمان درد پریودی را در اختیار شما قرار می‌دهند.

درمان خانگی درد پریودی

یکی از سوال‌های اصلی زنان، این است که برای دل درد پریودی چی خوبه؟ درمان‌های خانگی می‌توانند تا حد زیادی به تسکین درد پریودی کمک کنند؛ از جمله:

• ماساژ ناحیه شکم؛
• دوش آب گرم؛
• تمرین‌های یوگا و دوری از استرس؛
• وعده‌های غذایی سبک؛
• تمرین ورزشی منظم؛
• گذاشتن کیسه آب گرم روی لگن و کمر؛
• استفاده از دمنوش برای پریود شدن؛
• مصرف مکمل‌‌هایی مانند:
  • ویتامین B6؛
  • ویتامین B1؛
  • ویتامین E؛
  • امگا 3 اسیدهای چرب؛
  • کلسیم؛
  • منیزیم.
• دراز‌کشیدن و بالا‌گرفتن پاها؛
• کاهش مصرف نمک، الکل، کافئین و شکر برای جلوگیری از نفخ.

درمان گیاهی درد پریودی

چندین روش گیاهی وجود دارد که معمولاً برای کاهش درد قاعدگی استفاده می‌شوند. مهم است به یاد داشته باشید در حالی که این روش‌ها محبوب هستند، اثربخشی آنها ممکن است بین افراد متفاوت باشد. همیشه قبل از استفاده از هر روش گیاهی، به ویژه اگر شرایط سلامتی متفاوتی دارید یا داروهای دیگری مصرف می‌کنید، به پزشک اطلاع دهید. در زیر چند گزینه گیاهی آمده است که معمولاً برای کاهش درد قاعدگی استفاده می‌شوند:

• زنجبیل: زنجبیل دارای خواص ضد التهابی است و ممکن است به کاهش درد قاعدگی کمک کند. می‌توانید زنجبیل را به صورت‌های مختلف مصرف کنید، مانند چای زنجبیل، کپسول زنجبیل یا اضافه کردن زنجبیل تازه به غذاهای خود.
• بابونه: بابونه به خاطر خواص آرامبخش و ضد التهابی خود شناخته می‌شود. نوشیدن چای بابونه ممکن است به آرامش عضلات کمک کند و درد قاعدگی را کاهش دهد.
• دارچین: دارچین به طور سنتی برای کاهش درد قاعدگی استفاده می‌شود. می‌توانید دارچین را به غذاهای خود اضافه کنید یا چای دارچین بنوشید تا به کاهش گرفتگی عضلات کمک کند.
• نعناع: نعناع تأثیر آرام‌بخشی دارد و ممکن است به کاهش درد قاعدگی کمک کند. نوشیدن چای نعناع یا استفاده از روغن اسانس نعناع در یک کمپرس گرم بر روی شکم پایین ممکن است تسکین ایجاد کند.

به خاطر داشته باشید که روش‌های گیاهی ممکن است برای همه موثر نباشند و ایمنی و اثربخشی آنها متفاوت باشد. مهم است که با یک پزشک مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که روش‌های گیاهی برای شما مناسب هستند.

درمان پزشکی درد پریودی

اگر درمان خانگی به کاهش درد پریودی شما کمک نکرد، می‌توانید گزینه‌های درمان بالینی را در نظر بگیرید. پزشک روش درمانی را با توجه به شدت دردهای قاعدگی و علت آن‌ها پیشنهاد می‌کند. اگر علت درد شدید پریودی، بیماری التهاب لگن (PID) یا عفونت‌های مقاربتی (STI) باشد، احتمالا آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. سایر گزینه‌های درمانی عبارتند از:

• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID): این دارو مانند ایبوپروفن، یکی از انواع مسکن درد پریودی است که با توصیه پزشک، می‌توان آن را مصرف کرد.
• قرص‌های مسکن: می‌توانید با صلاح‌دید پزشک، از سایر داروهای مسکن برای درد پریودی استفاده کنید. مصرف خودسرانه قرص برای دل درد پریودی، می‌تواند برای سلامتی شما مضر باشد.
• داروهای ضد افسردگی: این داروها، گاهی‌ اوقات برای کاهش نوسانات خلقی مرتبط با سندرم پیش از قاعدگی تجویز می‌شوند. 
• روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری: داروهای ضد بارداری به‌صورت قرص، پچ، حلقه، آمپول، ایمپلنت یا IUD قابل استفاده هستند. این داروها با آزادسازی پروژسترون در رحم، به تسکین درد پریودی بعضی زنان کمک می‌کنند.
• جراحی: اگر سایر روش‌های درمانی جوابگو نباشد، با جراحی می‌توان هر نوع اندومتریوز، فیبروم رحم یا کیست را برداشت.
• هیسترکتومی (جراحی برداشتن رحم): در موارد نادر که دردهای شدید قاعدگی با روش‌های درمانی برطرف نشوند، از هیسترکتومی استفاده می‌شود. پس از این عمل، فرد قادر به فرزندآوری نخواهد بود. معمولا زمانی از این جراحی استفاده می‌شود که آن شخص، قصد فرزندآوری ندارد یا در پایان سال‌های فرزندآوری خود قرار دارد.

زمان مراجعه به پزشک در درد پریودی

1. درد شدید: اگر درد قاعدگی شما بسیار شدید است و باعث محدودیت فعالیت‌های روزمره شما می‌شود، ممکن است نیاز به ارزیابی توسط پزشک داشته باشید.
2. تغییرات ناگهانی: اگر درد قاعدگی شما به طور ناگهانی تغییر کرده و از الگوی عادی شما متفاوت است، مثلاً درد شدیدتر یا طولانی‌تر از معمول، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.
3. علائم نگران‌کننده دیگر: اگر همراه با درد قاعدگی علائم دیگری مانند خونریزی شدید، تغییرات نامعمول در رنگ یا بافت خون، تب، تهوع یا استفراغ، مشکلات تنفسی یا علائم دیگری دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
4. تأثیر بر کیفیت زندگی: اگر درد قاعدگی به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما تأثیر می‌گذارد و روزهای زیادی را از دست می‌دهید، مشاوره پزشکی می‌تواند مفید باشد.
5. تاریخچه بیماری: اگر درد قاعدگی شما با تاریخچه بیماری مرتبط است، مانند عفونت‌های تناسلی، بیماری‌های تنظیم هورمونی یا بیماری‌های مزمن، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.

جمع بندی

درد پریودی بخشی طبیعی از سیکل قاعدگی زنان است که تاثیر منفی روی بارداری ندارد؛ اگرچه ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای، می‌تواند روی توانایی باروری زنان اثر بگذارد. بیشتر زنان، دوره‌ای از زندگی خود را با این درد شایع سپری می‌کنند. اگر درد شدید پریودی هر ماه روی توانایی انجام کارهای روزمره شما تاثیر منفی می‌گذارد، زمان آن رسیده است که با متخصص زنان و زایمان آنلاین مشورت کنید. با مشاهده علائمی مانند تب، درد لگنی شدید و ترشح واژنی بدبو به پزشک مراجعه کنید.

منابع:

nhsinform، mayoclinic، betterhealth، nhs