بارداری و تحولی در پوست
پوست و ساختارهای مربوط به آن از جمله مو، ناخن و مخاط در طول بارداری و نقاهت پس از زایمان دستخوش تغییراتی می‌شود. ظاهر کلی پوست به رنگدانه‌ها، غدد، عروق و بافت همبند بستگی دارد. دکترنکست در این مقاله به تغییرات پوستی که در بارداری ممکن است ایجاد شوند، می‌پردازد.
تغییرات رنگدانه‌ای چیست؟
تقریباً همه زنان باردار درجاتی از افزایش رنگدانه پوست را تجربه می‌کنند. این اتفاق معمولاً در نواحی مجزا رخ می‌دهد و ممکن است به دلیل تفاوت‌های منطقه‌ای در تراکم سلول‌های تولیدکننده‌ی رنگدانه در پوست باشد. گاهی اوقات، هایپرپیگمنتاسیون (افزایش میزان رنگدانه‌های پوستی) در کل سطح پوست اتفاق می‌افتد. با این حال، بارداری یکی از علل نادر هایپرپیگمانتاسیون در کل سطح پوست است.
بنابراین بیمار باید از نظر اختلالات دیگر بررسی شود. علل افزایش میزان رنگدانه‌ها، به طور کامل شناخته نشده است. یکی از احتمالات این است که استروژن‌ها و پروژسترون باعث تحریک سلول‌های تولید کننده رنگدانه می‌شوند. با این حال، پوست معمولاً پس از زایمان طی چند ماه به حالت طبیعی خود باز می‌گردد. همچنین ممکن است جای زخم و کک‌ومک‌های اخیر، تیره‌تر شوند.
ملاسما، آزاردهنده‌ترین تغییر پوستی
ملاسما (کلواسما یا ماسک بارداری)، آزاردهنده‌ترین تغییر رنگدانه از نظر زیبایی است و در 75% از زنان باردار رخ می‌دهد. مشخصه آن، هیپرپیگمانتاسیون صورت است که ممکن است در زنان غیرباردار و زنانی که از قرص‌های ضدبارداری خوراکی استفاده می‌کنند نیز دیده شود. احتمالاً عوامل ژنتیکی در ایجاد ملاسما موثر هستند. لوازم آرایشی نیز ممکن است در آن نقش داشته باشند. تابش خورشید باعث تثبیت هایپرپیگمانتاسیون می‌شود. بنابراین، محافظت پوست در برابر نور خورشید، بخش اساسی یک رژیم درمانی پیشگیرانه است.
ملاسمای ناشی از بارداری معمولاً در عرض یک سال کم‌رنگ می‌شود. با این حال، نواحی دچار هایپرپیگمانتاسیون ممکن است هرگز به طور کامل برطرف نشوند. پس از پایان دوره بارداری، می‌توان از کرم‌های درمانی و لایه‌بردارهای شیمیایی جهت درمان ضایعات استفاده کرد. همچنین لیزر درمانی و درم ابراشن از جمله اقدامات موثر است.
در بارداری چه بر سر رگ‌های خونی می‌آید؟
استروژن و عوامل دیگر باعث اتساع و تکثیر عروق خونی در دوران بارداری می‌شوند. آنژیوم عنکبوتی، اریتم کف دست، واریس، برافروختگی صورت و ادم شایع هستند. تلانژکتازی‌ها و ساختارهای تومور مانند عروقی ممکن است در طول بارداری ایجاد یا بزرگ شوند.
بافت همبند چه تغییری می‌کند؟
استرچ مارک‌ها یا خط‌هایی که در بارداری روی پوست ایجاد می‌شوند، به دلیل تغییرات بافت همبند ایجاد می‌گردند. این ضایعات بیشتر در شکم، سینه‌ها و ران‌ها ظاهر می‌شود. با این حال، در قسمت پایین کمر، باسن و بازوها نیز دیده شده است. این اختلال غالبا ژنتیکی است. اگرچه استریاها پس از زایمان کم‌رنگ می‌شوند، اما ناپدید نمی‌گردند. متاسفانه هیچ روش موثری برای پیشگیری یا درمان این اختلال پوستی وجود ندارد.
پوست ممکن است دچار خارش شود
خارش در زنان باردار ممکن است طبیعی، مربوط به شعله‌ور شدن یک اختلال قبلی یا مرتبط با بارداری آن‌ها باشد. خارش با حمام کردن، استفاده از ضدالتهاب‌های موضعی و آنتی‌هیستامین‌ها تسکین پیدا می‌کند.
تغییرات مربوط به مو و ناخن در بارداری
پرمویی در دوران بارداری افزایش می‌یابد. موهای سر ضخیم‌تر می‌شوند، اما ممکن است حاشیه شروع موها پسروی کند. یک دوره موقت ریزش مو پس از زایمان شایع است. ناخن‌ها در دوران بارداری سریعتر رشد می‌کنند اما صفحه ناخن ممکن است نرم یا شکننده شود.
تغییرات مخاط در دوران بارداری
اکثر زنان باردار، متوجه وقوع تغییراتی در لثه می‌شوند. بسیاری از افراد، دچار پرخونی غشاهای مخاطی شامل مخاط بینی و سینوس‌ها می‌گردند که می‌تواند به احتقان بینی و سینوس‌ها بینجامد.
