آشنایی با مراحل زایمان طبیعی برای مادرانی که قصد دارند به این روش، فرزند خود را به دنیا بیاورند، ضروری است. درست است که تا زمانی که لحظه زایمان و تولد نوزاد نرسد، نخواهید فهمید که چه چیزی در انتظارتان است؛ با‌این‌حال، آگاهی از روند و مراحل زایمان، می‌تواند شما را به بهترین شکل برای این فرایند آماده کند. مسلما هر چه بیشتر آمادگی داشته باشید، زایمان راحت‌تر و آرام‌تری را طی خواهید کرد.
اگر از لیست روش های زایمان متفاوت، زایمان طبیعی را انتخاب کرده‌اید، جای درستی آمده‌اید. در این مقاله از وبلاگ دکترنکست، ما قصد داریم به بررسی مراحل زایمان طبیعی بپردازیم. زایمان طبیعی به‌طور کلی، شامل 3 مرحله است که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.
مرحله اول (فاز اولیه و فاز فعال زایمان طبیعی)
اولین مرحله از مراحل زایمان طبیعی زمانی اتفاق می‌افتد که شما شروع به احساس انقباضات مداوم می‌کنید. این انقباضات با گذشت زمان قوی‌تر، منظم‌تر و پرتکرارتر می‌شوند. آن‌ها باعث باز‌شدن یا گشاد‌شدن و نرم‌شدن دهانه رحم می‌شوند تا از این طریق به کودک شما، اجازه حرکت به کانال زایمان را بدهند. مرحله اول، طولانی‌ترین مرحله در بین 3 مرحله زایمان طبیعی است. مرحله اول خود به 2 مرحله تقسیم می‌شود؛ فاز اولیه زایمان و فاز فعال زایمان.
فاز اولیه زایمان
در طول فاز اولیه، دهانه رحم شما گشاد می‌شود. احتمالا انقباضات خفیف و نامنظمی را احساس خواهید کرد. همان‌طور که دهانه رحم شروع به باز‌شدن می‌کند، ممکن است متوجه ترشحات صورتی شفاف یا کمی خونی از واژن خود شوید. مدت‌زمان این مرحله، غیر قابل پیش‌بینی است. برای مادرانی که اولین تجربه زایمانشان است، ممکن است از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. برای درک بهتر، شما می‌توانید تصاویر مربوط به دهانه رحم زایمان طبیعی از نزدیک را در اینترنت جست‌وجو کنید.
برای بسیاری از زنان، فاز اولیه زیاد ناراحت‌کننده نیست؛ اما انقباضات ممکن است برای برخی شدیدتر باشد. اگر برای‌تان سوال است که «چه کسانی زایمان طبیعی راحتی دارند؟!»، باید بدانید که حفظ آرامش و انجام یک سری اقدامات، شما را در دسته افرادی که زایمان راحتی را تجربه می‌کنند، قرار می‌دهد. پس سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید. برای افزایش راحتی در طول فاز اولیه زایمان، اقدامات زیر پیشنهاد می‌شود:
- قدم‌زدن؛
- دوش‌گرفتن؛
- گوش‌دادن به موسیقی آرامش‌بخش؛
- امتحان‌کردن تکنیک‌های تنفس یا آرامش که در کلاس زایمان آموزش داده می‌شوند.
اگر حاملگی شما بدون خطر بوده است، ممکن است بیشتر فاز اولیه را در خانه بگذرانید تا زمانی که انقباضات شما شروع به افزایش تعداد و شدت کند. پزشک، شما را در مورد زمان رفتن به بیمارستان یا مرکز زایمان راهنمایی می‌کند. به خاطر داشته باشید که اگر کیسه آب شما پاره شد یا خون‌ریزی شدید واژینال را تجربه کردید، فورا با پزشک خود یا متخصص زنان آنلاین تماس بگیرید.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
فاز فعال زایمان
در طول فاز فعال، دهانه رحم شما از 6 سانتی‌متر به 10 سانتی‌متر گشادتر می‌شود. همچنین انقباضات شما نزدیک‌تر، قوی‌تر و منظم‌تر می‌شوند. ممکن است کمردرد، احساس تهوع یا احساس گرفتگی در پاهای خود داشته باشید. اگر هنوز به مرکز زایمان یا بیمارستان نرفته‌اید، اکنون زمان آن فرا رسیده است. فاز فعال اغلب بین 4 تا 8 ساعت یا گاهی بیشتر طول می‌کشد. به‌طور متوسط، دهانه رحم شما تقریبا به اندازه یک سانتی‌متر در ساعت گشاد می‌شود. برای کاهش درد و حفظ آرامش، می‌توانید در طول این مدت، اقدامات زیر را انجام دهید:
- انجام تکنیک‌های آرامش و تنفس؛
- تغییر پوزیشن؛
- حمام یا دوش آب گرم؛
- پیاده‌روی؛
- انجام ماساژ ملایم بین انقباضات.
در این مرحله، پزشک تشخیص می‌دهد که ادامه فرایند باید با روش سزارین یا زایمان طبیعی انجام شود. اگر پزشک تشخیص دهد که نیاز به سزارین دارید، معمولا به شما توصیه می‌کند که به‌جای غذاهای جامد، مقدار کمی مایعات مانند آب و آبمیوه بنوشید. ممکن است پزشک با موافقت خودتان، برای کاهش مراحل درد زایمان طبیعی، از بی‌حسی اپیدورال استفاده کند. تمام این موارد به شرایط شما در طول فاز فعال بستگی دارد.
آخرین بخش زایمان فعال که به‌عنوان انتقال شناخته می‌شود، می‌تواند شدید و دردناک باشد. انقباضات به هم نزدیک می‌شوند و حدود 60 تا 90 ثانیه طول می‌کشند. احتمالا شما در قسمت پایین کمر و راست‌روده خود، احساس فشار می‌کنید. به یاد داشته باشید که اگر هنوز دهانه رحم به‌اندازه کافی گشاد نشده باشد، پزشک از شما می‌خواهد که از فشار خودداری کنید. فشار‌دادن، خیلی زود می‌تواند شما را خسته کند و ممکن است باعث تورم دهانه رحم و به‌تاخیر‌انداختن زایمان شود. انتقال معمولا 15 تا 60 دقیقه طول می‌کشد.
مرحله دوم (متولد‌شدن نوزاد شما)
اکنون وقت آن رسیده است که نوزاد شما به دنیا بیاید. مرحله دوم از مراحل زایمان طبیعی، ممکن است بین چند دقیقه تا چند ساعت یا حتی بیشتر طول بکشد. این زمان معمولا برای مادرانی که تجربه اول زایمانشان است یا کسانی که از بی حسی اپیدورال استفاده کرده‌اند، بیشتر می‌شود. کاری که در طول این مرحله باید انجام دهید، فشار‌دادن است. پزشک به شما خواهد گفت که چه زمانی باید فشار دهید و چه زمانی دست نگه دارید.
وقتی زمان فشار‌دادن فرا می‌رسد، باید پوزیشن‌های مختلف را آزمایش کنید تا بهترین حالت را پیدا کنید. در برخی موارد، ممکن است از شما خواسته شود که به‌آرامی فشار دهید. کاهش سرعت، به بافت‌های واژن زمان می‌دهد تا به‌جای پاره‌شدن، کشیده شوند. باید بدانید که ابتدا سر نوزاد و به دنبال آن، بدن نوزاد خارج می‌شود. اگر زایمان شما بدون خطر بوده است، ممکن است پزشک شما چند ثانیه یا چند دقیقه صبر کند تا بند ناف قطع شود.
مرحله سوم از مراحل زایمان طبیعی (انتقال جفت)
پس از تولد نوزاد، احساس آرامش زیادی خواهید داشت؛ چرا‌که می‌توانید کودک را در آغوش بگیرید. البته این به معنای اتمام زایمان طبیعی و مراحل آن نیست! در مرحله سوم، نوبت به انتقال جفت می‌رسد. جفت معمولا تا 30 دقیقه خارج می‌شود؛ اما گاهی ممکن است بیشتر طول بکشد. تنها کاری که در این بخش از مراحل زایمان طبیعی باید انجام دهید، این است که آرام باشید. تمرکز خود را روی نوزادتان بگذارید و حتی سعی کنید به او شیر دهید.
در مرحله سوم، انقباضات خفیف و دردناک کمتری را خواهید داشت. انقباضات به حرکت جفت به داخل کانال زایمان کمک می‌کنند. احتمالا از شما خواسته می‌شود که یک بار دیگر به‌آرامی فشار دهید تا جفت خارج شود. ممکن است قبل یا بعد از انتقال جفت، برای کمک به انقباضات رحمی و به‌حداقل‌رساندن خون‌ریزی به شما دارو داده شود. پزشک جفت را بررسی می‌کند تا از سالم‌بودن آن مطمئن شود. برای جلوگیری از خون‌ریزی و عفونت های بعد از زایمان، تکه‌های باقی‌مانده باید از رحم خارج شوند.
پس از انتقال جفت، رحم شما به انقباض ادامه می‌دهد تا به اندازه طبیعی خود بازگردد. در این مرحله، ممکن است شکم شما را ماساژ دهند تا به انقباض رحم و کاهش خون‌ریزی کمک کنند. پزشک همچنین مشخص می‌کند که آیا شما نیاز به ترمیم پارگی‌های ناحیه واژن خود دارید یا خیر. در صورت نیاز، در ناحیه مورد نظر از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. به یاد داشته باشید که پیش از زایمان، شما می‌توانید تمام مراحل زایمان طبیعی با تصویر را ببینید و با آن‌ها آشنا شوید.
جمع بندی
زایمان و تولد نوزاد، یکی از مهم‌ترین بخش‌ها از زندگی زنان است؛ البته لذت شیرین مادر‌شدن ممکن است با چالش‌هایی مانند درد زایمان، افسردگی پس از زایمان و… همراه باشد. به یاد داشته باشید که در این دوران، حفظ آرامش، همراهی با یک پزشک باتجربه و آگاهی، می‌تواند بسیار موثر باشد. ما در این مطلب در راستای افزایش آگاهی شما، تلاش کردیم به بررسی مراحل زایمان طبیعی بپردازیم. باز هم اگر سوالی در این زمینه دارید، می‌توانید پاسخ آن را نزد پزشکان باتجربه دکترنکست بیابید.
منابع:
