انواع دیابت را میشناسید؟ قبل از اینکه پاسخ به این سوال را روشن کنیم، بهتر است بدانید، دیابت یک بیماری متابولیک است که باعث افزایش قند خون میشود. در واقع، در این بیماری، بدن شما یا انسولین کافی تولید نمیکند یا نمیتواند بهطور موثر از انسولینی که میسازد، استفاده کند.
هورمون انسولین قند را از خون به سلولها منتقل میکند تا آن را ذخیره کند یا برای انرژی بدن استفاده کند. اگر اختلالی در این فرایند به وجود بیاید، ممکن است دچار بیماری دیابت شوید.
قند خون بالای درماننشده ناشی از دیابت، میتواند به اعصاب، چشمها، کلیهها و سایر اندامها آسیب برساند. اما آموزش در مورد انواع دیابت و پیشگیری از آن یا مدیریت آن، میتواند به حفظ سلامتی شما کمک کند. در ادامه مطلب، به بررسی بیماری دیابت و علائم آن میپردازیم. برای آشنایی با این بیماری تا انتهای این مطلب از دکترنکست، با ما همراه شوید.
دیابت چیست؟
دیابت زمانی اتفاق میافتد که قند خون (گلوکز)، بیش از حد بالا باشد. در واقع، این بیماری زمانی ایجاد میشود که پانکراس، انسولین کافی تولید نکرده یا هرگز انسولین تولید نکند. دیابت افراد را در هر سنی، تحتتاثیر قرار میدهد. اکثر انواع دیابت، مزمن (مادامالعمر) هستند و همه اشکال آن با دارو یا تغییرات سبک زندگی قابل کنترل هستند.
گلوکز (قند) عمدتا از کربوهیدراتهای موجود در غذا و نوشیدنی وارد بدن شما میشوند و آنها منبع انرژی بدن شما هستند. خون، گلوکز را به همه سلولهای بدن میرساند تا از آن برای انرژی استفاده کند. وقتی گلوکز در جریان خون قرار دارد، برای رسیدن به مقصد نهایی خود به کمک نیاز دارد. این نیروی کمکی، انسولین (هورمون) است.
اگر لوزالمعده یا پانکراس بهاندازه کافی انسولین تولید نکند یا بدن بهدرستی از آن استفاده نکند، گلوکز در جریان خون جمع و باعث افزایش قند خون (هیپرگلیسمی) میشود. با گذشت زمان، بالابودن مداوم گلوکز خون، میتواند باعث مشکلاتی مانند بیماری قلبی، آسیب عصبی و مشکلات چشمی شود.
انواع دیابت
اشکال مختلفی از دیابت وجود دارند. رایجترین انواع دیابت عبارتند از:
- دیابت نوع 1: دیابت نوع 1 یک بیماری خودایمنی است. در این نوع از دیابت، سیستم ایمنی به سلولهای پانکراس، جایی که انسولین ساخته میشود، حمله میکند و آنها را از بین میبرد. مشخص نیست چه عاملی باعث این حمله میشود.
- دیابت نوع 2: دیابت نوع 2 زمانی اتفاق میافتد که بدن در برابر انسولین مقاوم شود و قند در خون جمع شود. این شایعترین نوع دیابت است و حدود 90٪ تا 95٪ افراد، مبتلا به انواع دیابت نوع 2 هستند.
- دیابت نوع 1.5: یکی دیگر از انواع دیابت، 1.5 است که بهعنوان دیابت خودایمنی نهفته در بزرگسالان (LADA) نیز شناخته میشود. این بیماری در بزرگسالی به وجود میآید و بهتدریج مانند دیابت نوع 2 میشود. این بیماری، خودایمنی است و با رژیم غذایی یا تغییر سبک زندگی، قابل درمان نیست.
- دیابت بارداری: دیابت بارداری، قند خون بالا در دوران حاملگی است. هورمونهای مسدودکننده انسولین که توسط جفت تولید میشوند، باعث ایجاد این نوع دیابت میشوند.
دیابت شیرین کدام نوع دیابت است؟
نام تخصصی دیابت، دیابت شیرین است. انواع دیابت شیرین به گروهی از بیماریها گفته میشود که روی نحوه استفاده بدن از قند خون (گلوکز) تأثیر میگذارند. گلوکز منبع عمده انرژی برای سلولهایی است که ماهیچه و بافتها را تشکیل میدهند. همچنین منبع اصلی سوخت مغز است.
پیش دیابت
پیشدیابت یک اصطلاح است و زمانی استفاده میشود که قند خون، بالاتر از حد انتظار باشد؛ اما برای تشخیص دیابت نوع 2 بهاندازه کافی بالا نباشد. این شرایط زمانی اتفاق میافتد که سلولهای بدن شما، آنطور که باید، به انسولین پاسخ نمیدهند و در نهایت، این امر میتواند منجر به دیابت نوع 2 در آینده شود.
علائم دیابت
علائم دیابت همه ناشی از افزایش قند خون است. در این بخش، علایم انواع دیابت به تفکیک آورده شده است.
علائم عمومی
علائم نوع 1، نوع 2 و نوع 1.5 (LADA) معمولاً یکسان است؛ اما در یک دوره کوتاهتر از دیابت نوع 2 و 1.5 رخ میدهد. در نوع 2، شروع علائم کندتر است. سوزنسوزنشدن بدن و زخمهای کم در نوع 2 شایعتر است.
بهطور خاص، دیابت نوع 1 میتواند منجر به کتواسیدوز دیابتی شود. این یعنی موقعیتی که سطح خطرناکی از کتونها در بدن وجود دارند. در انواع دیگر دیابت، این امر کمتر است؛ اما همچنان ممکن است. مهمترین علائم دیابت شامل موارد زیر است:
- احساس گرسنگی بیشتر؛
- افزایش احساس تشنگی؛
- کاهش وزن؛
- تکرر ادرار؛
- تاری دید؛
- خستگی شدید؛
- خوبنشدن زخمها.
علائم در مردان
علاوه بر علائم عمومی انواع دیابت، علائم دیابت در مردان شامل موارد زیر است:
- کاهش میل جنسی؛
- اختلال در نعوظ؛
- قدرت عضلانی ضعیف.
علائم دیابت در زنان
علائم دیابت در زنان شامل موارد زیر است:
- خشکی واژن؛
- عفونتهای دستگاه ادراری؛
- عفونتهای قارچی؛
- پوست خشک و خارشدار.
علل دیابت
علت بیماری دیابت، وابسته به نوع آن است. در واقع انواع دیابت، علتهای مختلفی دارند که در این بخش آورده شده است.
متخصصان بیماریهای داخلی در دکترنکست
دیابت نوع 1
پزشکان بهطور قطعی نمیدانند چه چیزی باعث دیابت نوع 1 میشود. بنا بر دلایلی، سیستم ایمنی بدن بهاشتباه به سلولهای بتای تولیدکننده انسولین در لوزالمعده حمله میکند و آنها را از بین میبرد. ژنها ممکن است در برخی افراد، در این مسئله نقش داشته باشند. همچنین ممکن است نوعی از ویروس، باعث حمله سیستم ایمنی شود.
دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 از ترکیب عوامل ژنتیکی و سبک زندگی ناشی میشود. اضافهوزن، میتواند خطر ابتلا به این نوع از دیابت را افزایش دهد. اضافهوزن، بهخصوص در شکم، سلولها را در برابر اثرات انسولین روی قند خون، مقاومتر میکند. این مشکل گاهی در خانوادهها دیده میشود. اعضای خانواده ژنهایی مشترک دارند که این امر، احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 و اضافهوزن را در آنها افزایش میدهد.
دیابت نوع 1.5
نوع 1.5 یک نوع مشکل خودایمنی است و زمانی رخ میدهد که پانکراس توسط آنتیبادیهای خودش مورد حمله قرار میگیرد. این نوع هم مانند نوع 1، ممکن است ژنتیکی باشد؛ اما تحقیقات بیشتری لازم است.
دیابت بارداری
همانطور که میدانید، یکی از انواع دیابت، دیابت بارداری است. اکثر افرادی که به دیابت بارداری مبتلا میشوند، هیچ علائمی ندارند. پزشکان اغلب این نوع از دیابت را در طول آزمایش معمول قند خون یا آزمایش تحمل گلوکز خوراکی، که معمولا بین هفتههای 24 و 28 بارداری انجام میشود، تشخیص میدهند. در موارد نادر، فرد مبتلا به دیابت بارداری، افزایش احساس تشنگی یا ادرار را تجربه میکند.
دیابت بارداری در نتیجه تغییرات هورمونی در دوران بارداری رخ می دهد. جفت، هورمونهایی تولید میکند که سلولهای فرد باردار را نسبت به اثرات انسولین کمتر حساس میکند. این مشکل میتواند باعث افزایش قند خون در دوران بارداری شود. افرادی که هنگام باردارشدن، اضافهوزن دارند یا در دوران بارداری بیش از حد وزن اضافه میکنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری هستند.
پیشگیری از دیابت
شما نمیتوانید از انواع دیابت که علل خودایمنی و ژنتیکی دارند، جلوگیری کنید. اما اقداماتی وجود دارد که میتوانید برای کاهش خطر ابتلا به پیشدیابت، دیابت نوع 2 و دیابت بارداری انجام دهید، از جمله:
- از رژیم غذایی سالم مانند رژیم مدیترانهای پیروی کنید؛
- فعالیت بدنی داشته باشید؛
- برای رسیدن به وزنی که برای شما سالم است تلاش کنید؛
- استرس خود را مدیریت کنید؛
- خواب کافی داشته باشید؛
- سیگار را ترک کنید.
بهتر است بدانید برخی از عوامل خطر دیابت، خارج از کنترل شما هستند. این عوامل شامل ژنتیک، سن و نژاد هستند. دیابت نوع 2 یک وضعیت پیچیده است که عوامل موثر زیادی را در بر میگیرد.
جمع بندی
در این مطلب، سعی کردیم انواع دیابت و عللی که ممکن است باعث این بیماری شوند را برای شما بازگو کنیم. در صورت داشتن هر یک از علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و اگر دیابت دارید، باید بهطور منظم به پزشک مراجعه کنید. مدیریت بیماری دیابت، مستلزم مراقبت و پشتکار مداوم است. در صورت نیاز، میتوانید از پزشک عمومی آنلاین کمک بگیرید.
منابع: