کپسول آلوینتا که با نام عمومی ونلافاکسین نیز شناخته میشود، دارویی است که عمدتاً برای درمان اختلال افسردگی اساسی (MDD)، اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) و اختلال پانیک استفاده میشود. این دارو به دسته‌ای از داروهای شناخته شده به عنوان مهارکننده‌های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs) تعلق دارد. کپسول آلوینتا با افزایش سطح سروتونین و نوراپی نفرین، دو انتقال دهنده عصبی در مغز که با تنظیم خلق و خو مرتبط هستند، عمل می‌کند. در این متن به کلیاتی در خصوص کپسول آلوینتا شامل موارد مصرف، منع مصرف و تداخلات آن و اینکه عوارض قرص آلوینتا چیست می‌پردازیم.
داروی ونلافاکسین و اشکال دارویی
داروی ونلافاکسین در اشکال دارویی زیر وجود دارد:
- کپسول ونلافاکسین 37.5
- قرص ونلافاکسین 37.5
- کپسول پیوسته رهش 37.5
- کپسول ونلافاکسین 75
- کپسول پیوسته رهش 75
- قرص ونلافاکسین 75
- کپسول پیوسته رهش 150
قرص ونلافاکسین با نام‌های تجاری آلوینتا (Alventa)، افکسور(Effexor)، فلکسور(Felaxor)، دپرکسین (Depraxin)، ونلابایوکس (Venlabiox) و دپریلکس (Deprilax) یافت میشود. کپسول آلوینتا به صورت کپسول آلوینتا 37.5 و کپسول آلوینتا 75 وجود دارد.
موارد استفاده کپسول آلوینتا
قرص آلوینتا ونلافاکسین یک داروی ضد افسردگی است که برای درمان افسردگی و اختلالات اضطرابی استفاده میشود. مصارف کپسول‌های آلوینتا برای درمان بیماری‌های مختلف روانپزشکی شامل موارد زیر است:
اختلال افسردگی اساسی (MDD)
ونلافاکسین توسط سازمان غذا و دارو برای درمان اختلال افسردگی اساسی، یک اختلال خلقی که با احساس مداوم غم، ناامیدی و از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت‌ها مشخص میشود، تایید شده است. این دارو به دلیل اثربخشی و عوارض جانبی نسبتا قابل تحمل، اغلب به عنوان خط اول درمان افسردگی تجویز میشود.
اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
اختلال اضطراب فراگیر یک وضعیت مزمن است که با نگرانی و اضطراب بیش از حد در مورد جنبه‌های مختلف زندگی، اغلب بدون علت خاصی مشخص میشود. نشان داده شده است که ونلافاکسین در کاهش علائم اضطراب موثر است و معمولاً برای مدیریت GAD تجویز میشود.
اختلال اضطراب اجتماعی (SAD)
اختلال اضطراب اجتماعی که به عنوان فوبیای اجتماعی نیز شناخته میشود، یک وضعیت سلامت روان مزمن است که با ترس شدید از موقعیت‌ها و تعاملات اجتماعی مشخص میشود. ونلافاکسین ممکن است برای کاهش علائم اضطراب اجتماعی مانند ترس از سخنرانی و قرار گرفتن در جمع تجویز شود.
اختلال پانیک
اختلال پانیک نوعی اختلال اضطرابی است که با حملات پانیک مکرر مشخص میشود که دوره‌های ناگهانی ترس یا ناراحتی شدید همراه با علائم فیزیکی مانند ضربان قلب سریع، تعریق، لرزش و تنگی نفس در آن وجود دارد. ونلافاکسین به عنوان یک گزینه درمانی برای اختلال پانیک استفاده میشود و می‌تواند به کاهش دفعات و شدت حملات پانیک کمک کند. کپسول آلوینتا همچنین ممکن است برای شرایطی مانند درد نوروپاتیک و علائم وازوموتور مرتبط با یائسگی استفاده شود که البته این موارد تاییدیه ندارند.
مکانیسم عمل کپسول آلوینتا
کپسول آلوینتا با مهار بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین عمل می‌کند و در نتیجه سطح این انتقال دهنده‌های عصبی را در شکاف سیناپسی افزایش می‌دهد. این عمل انتقال عصبی را افزایش داده و اعتقاد بر این است که علائم مرتبط با افسردگی و اختلالات اضطرابی را کاهش می‌دهد.
دوز مصرفی کپسول آلوینتا
دوز توصیه شده آلوینتا بسته به نوع بیماری و عوامل فردی متفاوت است. این دارو نباید به صورت خودسرانه مصرف شود و حتما باید قبل از شروع آن به متخصص روانپزشک مراجعه کنید. به طور کلی، دوز اولیه برای اختلالات افسردگی و اضطراب 75 میلی‌گرم در روز است که در دوزهای منقسم یا به صورت تک دوز همراه با غذا مصرف میشود.
شروع اثر آلوینتا (ونلافاکسین) ممکن است در عرض 2 تا 4 هفته پس از آغاز درمان اتفاق بیفتد. مهم است که مصرف دارو را طبق تجویز پزشک خود ادامه دهید، حتی اگر متوجه اثرات فوری آن نشدید، زیرا داروهای ضد افسردگی مانند کپسول آلوینتا ممکن است مدتی طول بکشد تا اثرات کامل را نشان دهند.
سندروم ترک کپسول آلوینتا
همانطور که نباید این قرص اعصاب آلوینتا به صورت خودسرانه استفاده شود، قطع آن نیز نباید به صورت خودسرانه و ناگهانی باشد. سندرم محرومیت یا ترک ونلافاکسین یک نگرانی مهم در ارتباط با قطع ناگهانی این دارو است که معمولا برای درمان افسردگی و اختلالات اضطرابی استفاده میشود. سندرم محرومیت می‌تواند با طیف وسیعی از علائم جسمی و روانی تظاهر پیدا کند که گاهی اوقات بسیار شدید است. مکانیسم ترک مشابه با مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) است اما شدت بیشتری دارد.
علائم ممکن است شامل بی‌قراری، گیجی، اختلال در تعادل، اسهال، سرگیجه، خشکی دهان، خلق ناخوشایند، خستگی، سردرد و موارد دیگر باشد. در موارد شدید، علائم ترک می‌تواند ناتوان کننده بوده و ممکن است نیاز به مداخله پزشکی داشته باشد. گنجاندن مجدد ونلافاکسین یا یک داروی ضد افسردگی SSRI یک رویکرد درمانی رایج برای مدیریت علائم ترک است. بیماران باید در مورد خطر سندرم ترک ونلافاکسین برای کاهش استرس غیر ضروری و اطمینان از مداخله به موقع در صورت بروز علائم مطلع شوند. برای پزشک بسیار مهم است که هنگام قطع ونلافاکسین، بیماران را از نزدیک تحت نظر داشته باشد تا از علائم ترک به طور موثر پیشگیری کرده یا آنها را مدیریت کند.
نحوه مصرف کپسول آلوینتا
نحوه مصرف قرص آلوینتا مانند سایر داروهاست؛ کپسول‌های آلوینتا را باید به طور کامل همراه با مایعات بلعید. در صورت عدم امکان قورت دادن کپسول، می‌توان آن را باز کرد و محتویات آن را با آبمیوه مخلوط کرد. در صورت باز شدن کپسول، محتویات آن را با آبمیوه مخلوط کرده و فوراً قورت دهید.
اگر یک دوز قرص آلوینتا 75 و قرص آلوینتا 37.5 را فراموش کردید به محض اینکه به آن فکر کردید یک نوبت فراموش شده را مصرف کنید. اگر به زمان مصرف نوبت بعدی نزدیک است، نوبت فراموش شده را رها کرده و به زمان عادی خود بازگردید. 2 دوز را همزمان یا دوز اضافی مصرف نکنید.
عوارض جانبی کپسول آلوینتا
عوارض جانبی شایع کپسول آلوینتا عبارتند از تهوع، استفراغ، سرگیجه، یبوست، سردرد و خشکی دهان. مشکلات جدی ممکن است شامل هیپوناترمی (سدیم کم در خون) باشد که در بیماران مسن، کسانی که داروهای مدر مصرف می‌کنند یا کسانی که حجم مایعات بدن آنها کم است شایع‌تر است.
در خصوص ونلافاکسین و لاغری باید گفت که قرص آلوینتا باعث چاقی میشود. در حالی که همه افراد هنگام مصرف این دارو افزایش وزن را تجربه نمی‌‌کنند، اما به عنوان یکی از عوارض جانبی احتمالی در اطلاعات تجویز ذکر شده است. مکانیسمی که توسط آن ونلافاکسین ممکن است منجر به افزایش وزن شود به طور کامل شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که با اثرات آن بر انتقال دهنده‌های عصبی در مغز، از جمله سروتونین و نوراپی نفرین، مرتبط است. این انتقال‌دهنده‌های عصبی در تنظیم اشتها و متابولیسم نقش دارند و تغییرات در سطح آنها می‌تواند بر وزن تأثیر بگذارد.
واکنش‌های آلرژیک نادر اما جدی ممکن است رخ دهد و در صورت بروز علائمی مانند تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو یا مشکل در تنفس، به مراقبت فوری پزشکی نیاز است.
در حالی که بروز این عوارض با کپسول آلوینتا نادر است اما ممکن است عوارض جدی در پی مصرف این دارو مشاهده شود، از جمله:
- افکار یا رفتارهای خودکشی، به ویژه در جوانان و نوجوانان
- سندرم سروتونین، یک وضعیت احتمالی تهدید‌کننده زندگی که با بی‌قراری، توهم، تب، تعریق، لرز، ضربان قلب سریع و سفتی عضلات مشخص میشود.
- افزایش فشار خون
- سمیت کبدی
در صورتی که عوارض قرص آلوینتا ۷۵ و 37.5 را تجربه کردید پزشک را مطلع سازید تا جایگزین قرص آلوینتا را به شما توصیه کند.
متخصصان اعصاب و روان در دکترنکست
اقدامات احتیاطی، بارداری و شیردهی
مصرف آلوینتا در دوران بارداری به خصوص در سه ماهه سوم توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است منجر به مشکلات سلامتی در نوزاد شود. همچنین مصرف آن در مادران شیرده توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است به شیر مادر منتقل شده و نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد.
بیماران باید از رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین خودداری کنند تا زمانی که بدانند دارو چگونه بر آنها تأثیر می‌گذارد، زیرا ممکن است در برخی افراد باعث خواب‌آلودگی یا سرگیجه شود.
تداخلات کپسول آلوینتا
آلوینتا ممکن است با سایر داروها مانند لینزولید (نوعی آنتی‌بیوتیک)، متیلن بلو و داروهای خاصی که برای افسردگی یا بیماری پارکینسون استفاده می‌شوند تداخل داشته باشد. استفاده از ونلافاکسین با سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی شما می‌شوند می‌تواند این اثر را بدتر کند. قبل از استفاده از داروهای مخدر، قرص خواب، شل‌کننده عضلانی و داروی اضطراب یا تشنج، از پزشک خود سوال کنید. بسیاری از داروها می‌توانند بر ونلافاکسین تأثیر بگذارند، به ویژه:
- هر داروی ضد افسردگی دیگر
- آمفتامین‌ها
- فنتانیل
- سایمتیدین
- ترامادول
- تریپتوفان (گاهی اوقات ال-تریپتوفان نامیده می شود)
- قرص‌های لاغری و داروهای کاهش وزن (مانند فنترمین)
- داروهای ضدانعقاد خون (مثل وارفارین)
- داروها برای درمان اختلالات خلقی، اختلالات فکری یا بیماری‌های از این دسته (مانند بوسپیرون و لیتیوم)
- داروی سردرد میگرنی (مثل سوماتریپتان)
این فهرست کامل نیست و بسیاری از داروهای دیگر ممکن است با آلوینتا تداخل داشته باشند. ضروری است که پزشک خود را از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای بدون نسخه، محصولات طبیعی، ویتامین‌ها و مکمل‌ها مطلع کنید. همه تداخلات دارویی ممکن در اینجا ذکر نشده است.
موارد منع مصرف کپسول آلوینتا
- کپسول آلوینتا در بیماران با سابقه حساسیت شدید به ونلافاکسین یا هر یک از اجزای آن منع مصرف دارد.
- همچنین در بیمارانی که سابقه گلوکوم با زاویه باریک دارند یا کسانی که مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) را به فاصله‌ی 14 روز از شروع مصرف قرص آلوینتا مصرف می‌کنند، منع مصرف دارد.
جمع‌بندی
در پایان، کپسول آلوینتا حاوی ونلافاکسین به عنوان یک داروی ارزشمند در درمان افسردگی، اختلالات اضطرابی و اختلال هراس عمل می‌کند و در دو دوز 37.5 و 75 در بازار دارویی ایران یافت میشود. مکانیسم اثر آن به عنوان یک مهارکننده بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRI) به اثربخشی آن در بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب کمک می‌کند. علی‌رغم فواید درمانی آن، به دلیل عوارض جانبی احتمالی مانند حالت تهوع، سرگیجه، خشکی دهان و همچنین خطر علائم ترک پس از قطع مصرف، احتیاط در مصرف آن لازم است. بیماران باید در طول درمان به دقت تحت نظر باشند تا از نتایج مطلوب اطمینان حاصل شود و هر گونه عوارض جانبی به سرعت برطرف شود. کپسول آلوینتا به عنوان یک گزینه قابل توجه در قلمرو داروهای ضد افسردگی است و می‌تواند طبق نظر پزشک برای افرادی که با بیماری‌های سلامت روان دست و پنجه نرم می‌کنند، مفید باشد.
منابع:
