این اصطلاح عامیانه را که «قلبم شکسته است» بسیاری از افراد بعد از یک حادثه ناراحت‌کننده یا تحمل شرایط استرس‌زا به کار می‌برند. این اصطلاح در زبان علمی به نام سندرم قلب شکسته شناخته می‌شود و مواردی چون اختلال اضطراب پس از سانحه، ممکن است در شکل‌گیری آن نقش داشته باشند. در ادامه این مطلب از مجله سلامت دکترنکست، علائم و روش‌های درمان و پیشگیری از این عارضه را بررسی خواهیم کرد.
سندروم قلب شکسته انسان چیست؟
این سندرم در اصل، یک بیماری قلبی‌ست که اغلب در اثر موقعیت‌های استرس‌زا و بعد از تجربه احساسات شدید ایجاد می‌شود. این وضعیت همچنین می‌تواند توسط یک بیماری جسمی جدی یا جراحی هم در فرد ایجاد شود. سندرم قلب شکسته اغلب یک وضعیت موقتی‌ست؛ اما برخی از افراد، ممکن است پس از بهبودی قلب، احساسات ناخوشایندی داشته باشند و جویای علت تپش قلب و سنگینی سر شوند.
در زمان بروز این سندرم، ممکن است فرد دردی ناگهانی را در قفسه سینه خود تجربه کند یا احتمال دهد که دچار حمله قلبی شده است. سندرم قلب شکسته تنها بخشی از قلب را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و برای مدت کوتاهی، پمپاژ خون توسط قلب را قطع می‌کند؛ اما بقیه قسمت‌های قلب، طبق روال عادی به کار خود ادامه می‌دهند. همچنین باید اشاره کرد که این سندرم، ممکن است با نام کاردیومیوپاتی استرسی نیز شناخته شود.
علائم سندرم قلب شکسته می‌تواند تا حد زیادی شبیه به علائم حمله قلبی و شامل موارد زیر باشد:
- درد قفسه سینه؛
- تنگی نفس؛
- تعریق زیاد و سرگیجه؛
- نامنظم‌شدن ضربان قلب شکسته.
اگر درد قفسه سینه غیر قابل توضیح، ضربان قلب خیلی سریع یا نامنظم و تنگی نفس دارید، حتما با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.
علل بروز سندرم قلب شکسته
علت دقیق بروز سندرم قلب شکسته شناخته‌شده نیست و تصور غالب بر این است که افزایش هورمون‌های استرس‌زا چون آدرنالین، گاهی ممکن است به‌طور موقت به قلب برخی افراد آسیب برساند و باعث بروز این عارضه شود.
اینکه چگونه هورمون‌های استرس‌زا آسیب این‌چنینی برای قلب ایجاد می‌کنند یا اینکه آیا عوامل دیگری وجود دارد که باعث بروز این سندرم شوند یا خیر، به‌طور دقیق مشخص نیست. یک حادثه یا اتفاق فیزیکی یا احساسی شدید، اغلب دلیل بروز این سندرم است. در واقع هر چیزی که باعث واکنش عاطفی قوی شود، ممکن است باعث ایجاد این بیماری هم شود؛ به‌طور مثال، موارد زیر، ممکن است در این عارضه نقش داشته باشند:
- بیماری ناگهانی مانند بروز عفونت، تشنج، حمله آسم و… ؛
- جراحی بزرگ؛
- شکستگی ناگهانی استخوان؛
- مرگ یکی از عزیزان.
همچنین باید گفت که گاهی و البته به‌ندرت، استفاده از برخی داروها ممکن است منجر به سندرم قلب شکسته شود. این داروها عبارتند از:
- داروهای اورژانسی برای درمان حملات شدید آسم یا واکنش‌های آلرژیک شدید؛
- برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان اضطراب؛
- داروهای محرک و مخدر غیر قانونی، مانند مت آمفتامین و کوکائین.
تفاوت سندرم قلب شکسته واقعی با حمله قلبی
حملات قلبی عموما در اثر انسداد کامل یا تقریبی شریان قلب بروز می‌کنند؛ اما در این سندرم، شریان‌های قلب فرد بیمار مسدود نمی‌شوند. در مقابل، ممکن است به‌طور موقت، جریان خون در رگ‌های قلب کاهش یابد.
خطر ابتلا به سندرم قلب شکسته در چه افرادی بیشتر است؟
- سندرم قلب شکسته، معمولا در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد و ممکن است علائمی شبیه به علائم سکته قلبی در زنان را داشته باشد.
- ابتلا به این سندرم، گاهی با سن هم مرتبط است و اکثر افراد مبتلا به سندرم قلب شکسته، معمولا بالای 50 سال سن دارند.
- افرادی که اضطراب یا افسردگی دارند یا داشته‌اند، ممکن است در معرض خطر ابتلا به این سندرم قرار گیرند.
عوارض سندرم قلب شکسته
اکثر افرادی که این سندرم را تجربه می‌کنند، به‌سرعت بهبود می‌یابند و عوارض طولانی‌مدتی ندارند. اما از آنجایی که در این بیماری، عضله قلب به‌طور دائم آسیب نمی‌بیند، اکثر بیماران مبتلا به آن، بعد بهبود علائم به زندگی سالم خود ادامه می‌دهند. در برخی موارد، احتمال دارد که این سندرم مجدد رخ دهد که به نام کاردیومیوپاتی عودکننده تاکوتسوبو شناخته می‌شود. گرچه این سندرم به‌ندرت می‌تواند باعث مرگ شود، اما گاهی عوارضی هم دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- ذخیره مایع در ریه‌ها (ادم ریوی)؛
- فشار خون پایین؛
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)؛
- نارسایی قلبی؛
- لخته‌شدن خون در قلب.
راه‌های درمان و پیشگیری از سندرم قلب شکسته
سندرم قلب شکسته درمان خاصی ندارد. در صورت تشخیص این سندرم، ممکن است پزشک مصرف طولانی‌مدت داروهای مسدودکننده بتا یا داروهای مشابه را توصیه کند. این داروها اثرات مضر و بالقوه هورمون‌های استرس بر قلب را تا حد زیادی کاهش می‌دهند.
داشتن استرس مزمن و شدید، ممکن است خطر ابتلا به سندرم قلب شکسته را افزایش دهد. انجام تمرینات و کارهایی که به مدیریت استرس عاطفی کمک می‌کنند، می‌تواند سلامت قلب را بهبود بخشد و در پیشگیری از بروز این سندرم موثر باشد. برخی از این اقدامات عبارتند از:
- توانبخشی فیزیکی و ورزش؛
- اجتناب از قرار‌گرفتن در موقعیت‌های استرس‌زا؛
- انجام فعالیت‌های ذهن‌آگاهی و آرامش‌بخش چون مدیتیشن و یوگا.
متخصصان بیماری‌های قلب و عروق در دکترنکست
جمع بندی
سندروم قلب شکسته مانند دیگر بیماری‌های جدی قلبی، تهدیدکننده زندگی نیست؛ اما ممکن است مجدد رخ دهد و تضعیف عضلات قلبی را به همراه داشته باشد. اگر علائم این سندرم را تجربه کردید، بهتر است برای تست قلب شکسته و انتخاب روش درست برای درمان با یک متخصص قلب آنلاین مشورت کنید.
منابع:
