شروع خود‌به‌خودی سندرم تحریک بیش از حد تخمدان

سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS)

OHSS یک عارضه نادر و گاها کشنده القای تخمک‌گذاری است. در این اختلال، کیست‌های متعدد تخمدان همراه با افزایش نفوذپذیری عروقی منجر به انتقال مایع داخل عروقی به فضای خارج عروقی، هیپوولمی و غلظت خون می‌شود. این اختلال بسته به علائم، نشانه‌ها، نتایج تست آزمایشگاهی و یافته‌های اولتراسوند به خفیف، متوسط، شدید یا بحرانی طبقه‌بندی می‌شود.

OHSS خفیف چه علائمی دارد؟

• بزرگ شدن دو طرفه تخمدان
• وجود چندین کیست فولیکولی و جسم زرد به قطر حداکثر 8 سانتی‌متر
• نفخ شکم
• درد خفیف شکم

OHSS متوسط چه علائمی دارد؟

• بزرگ شدن تخمدان تا 12 سانتی‌متر
• نفخ شکم به دلیل بزرگ شدن تخمدان
• علائم گوارشی مانند تهوع، استفراغ و اسهال
• شواهد سونوگرافی از آسیت
•  افزایش وزن ناگهانی بیش از 3 کیلوگرم (اولین شاخص OHSS متوسط)

OHSS شدید چه علائمی دارد؟

• وجود کیست‌های بزرگ تخمدان (بزرگتر از 12×12 سانتی‌متر)
• آسیت با یا بدون هیدروتوراکس
• هیپرکالمی (پتاسیم > 5 میلی‌مول در لیتر)
• هیپوناترمی (سدیم < 135 میلی‌مول در لیتر)
• هیپواسمولاریته (اسمولاریته < 282 mOsm/kg)
• هیپوپروتئینمی (آلبومین سرم < 35 گرم در لیتر)
• الیگوری (< 300 میلی‌لیتر در روز یا < 30 میلی‌لیتر در ساعت)
• کراتینین 1.1 – 1.5 میلی‌گرم در دسی‌لیتر
• شوک هیپوولمیک
• در OHSS شدید احتمال غلظت خون با هماتوکریت بیش از 45%، تعداد گلبول‌های سفید بیش از 15000، اختلال عملکرد کبد، افزایش ویسکوزیته خون و حوادث ترومبوآمبولی وجود دارد.

OHSS بحرانی چه علائمی دارد؟

• وجود آسیت شدید یا هیدروتوراکس
• هماتوکریت > 55%
• تعداد گلبول های سفید > 25000 در میلی‌لیتر
• الیگوری یا آنوری
• کراتینین ≥ 1.6 میلی‌گرم در دسی‌لیتر
• کلیرانس کراتینین < 50 میلی‌لیتر در دقیقه
• ترومبوآمبولی
• سندرم دیسترس تنفسی حاد

سندرم تحریک بیش از حد تخمدان خود به خودی

گاهی اوقات، OHSS بدون مداخله در القای تخمک‌گذاری و در طی چرخه‌های تخمک گذاری، خود به خود رخ می‌دهد. در بیشتر این موارد نظیر حاملگی چندقلوزایی، حاملگی مولار، سندرم تخمدان پلی کیستیک و کم‌کاری تیروئید، تولید فیزیولوژیک گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) بالا است. علائم OHSS خود به‌ خودی معمولاً بین هفته‌های هشتم و دوازدهم بارداری ظاهر می‌شود؛ در حالی که در OHSS ایاتروژنیک، علائم بین هفته‌های سوم و پنجم بارداری دیده می‌شود.

یک مطالعه موردی

در یک مطالعه موردی، مورد بسیار نادر از OHSS خود به‌ خود گزارش ‌شده است که در طی سه ماهه سوم بارداری (هفته 35 بارداری) در یک زن 36 ساله سالم که به طور طبیعی باردار شده بود، ظهور پیدا کرد. این اولین گزارش از یک مورد بوده که در سه ماهه سوم رخ داده است. لازم به ذکر است که کیس گزارش شده، سابقه سندرم تخمدان پلی کیستیک داشت. این مورد بر احتمال تظاهر OHSS خود به خود در سه ماهه سوم بارداری و همچنین نیاز به در نظر داشتن OHSS زمانی که تظاهرات بالینی با شرایط پزشکی معمول توضیح داده نمی‌شود، تاکید می‌کند. این بیماری را می‌توان به صورت محافظه‌کارانه مدیریت کرد. در موارد غیرمعمول، ممکن است عوارض تهدیدکننده زندگی رخ دهد. تشخیص زودهنگام و مراقبت‌های حمایتی جهت مدیریت این اختلال، حائز اهمیت بسیار است.

مدیریت سندرم تحریک بیش از حد تخمدان

OHSS یک بیماری خود محدودشونده است. مدیریت این اختلال باید محافظه‌کارانه و در جهت علامت درمانی باشد. گزینه‌های اصلی مدیریت شامل جایگزینی هورمون تیروئید برای زنان مبتلا به کم‌کاری تیروئید کنترل نشده، پاراسنتز برای بیماران با آسیت قابل توجه، توراسنتز برای بیماران با پلورال افیوژن و پیشگیری از ترومبوآمبولی است. داده‌های مربوط به عوارض بارداری بعدی در حاملگی‌های پیچیده شده توسط OHSS محدود است. مطالعات نشان می‌دهد که حاملگی‌های OHSS، آمار بالاتری از نظر عوارض بعدی مانند دیابت بارداری و فشار خون بالا مرتبط با بارداری و نارس بودن داشته‌اند. طبق مطالعات فعلی، بارداری باید ادامه یابد و بیماران مبتلا باید به دقت تحت نظر باشند.

PubMed-Onset of Spontaneous Ovarian Hyperstimulation Syndrome in the Third Trimester: Case Report

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

اینستاگرام  تلگرام  لینکدین  آپارات  توییتر  فیسبوک  یوتیوب