بارداری، تغییرات هورمونی و تغییر در میکروبیوم دهان
در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و ایمونولوژیک، تغییرات قابل توجهی در میکروبیوم دهان ایجاد می‌شود. شواهد اخیر نشان می‌دهد که ارتباطی بین بیماری پریودنتال و دیسبیوز دهانی مرتبط با بارداری وجود دارد. اگرچه این دیسبیوز دهان و باکتری‌های بیماریزای پریودنتال با پیامدهای نامطلوب بارداری مرتبط هستند، هنوز مشخص نیست که چگونه یک دیسبیوز دهانی در دوران بارداری می‌تواند بیماری های دهان و نتایج زایمان را متاثرسازد. برای توسعه مداخلات پیشگیرانه یا درمانی، درک تغییرات میکروبیوم دهان که در دوران بارداری ظاهر می‌شود و ارتباط آن‌ها با پیامدهای نامطلوب بارداری بسیار مهم است.
در ادامه این بحث به شواهد فعلی در مورد موارد زیر به طور خلاصه می‌پردازیم:
- تغییرات طبیعی میکروبیوم دهان در دوران بارداری
- تغییرات پاتولوژیک میکروبیوم دهان که تصور می‌شود در ارتباط با پیامدهای نامطلوب بارداری رخ دهد
- ارتباط بین میکروبیوم جفت و میکروبیوم دهان
تغییرات میکروبیوم دهان در دوران بارداری
حفره دهان، ورودی دستگاه گوارش و تنفس، در مجموع شامل ۷۷۰ گونه میکروبی است. تنوع و ترکیب میکروبیوم دهان تحت تأثیر عوامل محیطی متعددی از جمله pH، شرایط بی‌هوازی، تغذیه و سطوح هورمونی قرار داد. شواهد اخیر نشان داده است که اگرچه تنوع میکروبی در طول بارداری ثابت است، اما ترکیب میکروبیوم دهان در طول بارداری دچار یک تغییر پاتولوژیک می‌شود و در طول دوره پس از زایمان به حالت اولیه یعنی «میکروبیوم سالم» برمی‌گردد.
اعتقاد بر این است که این تغییر توسط هورمون‌های جنسی زنانه، مانند پروژسترون و استروژن انجام می‌شود. بر اساس مطالعات اخیر گونه‌های فراوان در دوران بارداری Fusobacteria و Spirochaetes بودند، در حالی که Haemophilus، Neisseria، Streptocoocus و Rothia در بارداری کمتر فراوان بودند. تغییر ترکیب در دوران بارداری به طور بالقوه افراد را در معرض خطر عفونت توسط میکروبیوتای مضر دهان قرار می‌دهد.
علاوه بر این، بر اساس شواهد اخیر وضعیت پریودنتال مادر در طول بارداری بدتر می‌شود. بنابراین، ژنژیویت یا پریودنتیت از قبل موجود می‌تواند به طور قابل توجهی در دوران بارداری بدتر شود. پارامترهای پریودنتال، از جمله شاخص پلاک، شاخص لثه و خونریزی لثه در طول بارداری بدتر می‌شوند. این تغییرات با شیوع بالای ژنژیویت بارداری، که شایع‌ترین تظاهرات دهانی در دوران بارداری گزارش شده است مطابقت دارد.
ارتباط میان میکروبیوم دهان پاتولوژیک و پیامدهای نامطلوب بارداری
پریودنتیت مادر به عنوان یک عامل خطر
پریودنتیت مادر ممکن است یک عامل خطر بالقوه برای پیامدهای نامطلوب بارداری باشد. اعتقاد بر این است که پاتوژن‌های کلیدی پریودنتال نقش مهمی در مکانیسمی که پریودنتیت بر نتایج تولد تأثیر می‌گذارد ایفا میکند. شواهد بالینی نشان می‌دهد که مقادیر بالاتری از Po. Gingivalis در پلاک‌های ساب‌ژینژیوال خطر زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. علاوه بر این Pr. Intermedia و A. actinomycetemcomitans در نمونه های ساب‌ژینژیوال زنان مبتلا به پره‌اکلامپسی شیوع بیشتری داشتند.
دیسبیوز میکروبی دهان در دیابت بارداری
دیسبیوز میکروبی دهان همچنین با دیابت بارداری مرتبط است. یک مطالعه اخیر میکروبیوم دهان، روده و واژن بیماران مبتلا به دیابت بارداری و گروه کنترل با حاملگی سالم را ارزیابی کردند. نتایج نشان داد که میکروبیوم دهان بیشترین تغییرات را مقایسه با میکروبیوم روده و واژن دارد. علاوه بر این، فراوانی Neisseria/Leptotrichia در میکروبیوم دهان زنان باردار با سطح گلوکز همبستگی مثبت داشت.
نقش پاسخ ایمنی مادر در اثر پاتوژن‌های دهانی بر پیامدهای بارداری
یکی از مکانیسم‌های احتمالی که توسط آن پاتوژن‌های دهانی بر زایمان تأثیر می‌گذارند، ممکن است به پاسخ ایمنی التهابی مادر ناشی از پاتوژن‌های پریودنتال مربوط باشد. هنگامی که سیستم ایمنی مادر توسط پاتوژن‌های باکتریایی تحریک می‌شود، سلول‌های میزبان سیتوکین‌های پیش‌التهابی را به عنوان بخشی از پاسخ ایمنی آزاد می‌کنند. مطالعات بالینی نشان داد که افزایش سطح واسطه‌های التهابی در مایع شیار لثه‌ای در زنان با پیامدهای نامطلوب بارداری مشاهده شده است و سایتوکاین‌های پیش‌التهابی ممکن است بتوانند زایمان را تسریع کنند.
مطالعات حیوانی تایید میکند که عفونت دهان با Po. Gingivalis سطوح سیتوکین سرمی فاکتور نکروز تومور آلفا را ۲.۵ برابر، اینترلوکین ۱۷ را ۲ برابر، اینترفرون گاما را ۲.۵ برابر، اینترلوکین ۶ را ۲ برابر و اینترلوکین ۱ بتا را ۲ برابر افزایش می‌دهد. همچنین این عفونت با افزایش بیان گیرنده مشابه Toll ۲ و واسطه‌های مسیر لیگاند Fas/Fas در بافت‌های جفتی احتمال تولد پره‌ترم و تولد نوزاد با وزن کم را افزایش می‌دهد.
ارتباط میان میکروبیوم جفت و میکروبیوم دهان
عفونت داخل رحمی به عنوان عاملی در پیامدهای نامطلوب بارداری در ارتباط با میکروبیوم دهان مورد بحث قرار گرفته است. عفونت داخل رحمی نقش مهمی در پیامدهای نامطلوب بارداری دارد. جفت قبلاً در غیاب عفونت بالینی یک عضو استریل در نظر گرفته می‌شد. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که جفت میکروبیوم درون‌زای خود را دارد و ماهیت این کلونیزاسیون ممکن است بین حاملگی‌های سالم و عارضه‌دار متفاوت باشد. اگرچه وجود میکروبیوم جفت در مادران سالم بحث‌برانگیز است، اما ممکن است عوامل بیماریزای بالقوه‌ای وجود داشته باشند. شواهد دو منشا احتمالی را نشان می دهند:
-
عفونت صعودی از دستگاه تناسلی تحتانی
یک راه انتقال از طریق عفونت صعودی یک دیسبیوز میکروبی با منشاء واژن است. محیط میکرواکولوژیک واژن پیچیده است، اگرچه لاکتوباسیلوس معمولاً بر میکروبیوتای واژن غالب است و بیش از ۷۰ درصد میکروفلور واژن را شامل می‌شود.مدل‌های حیوانی نشان داد که عفونت‌های صعودی منجر به آسیب عصبی به جنین، زایمان زودرس و مرده‌زایی می‌شود.
-
انتقال هماتوژن از میکروبیوم دهان
دومین مسیر از طریق انتقال خونی یک دیسبیوز میکروبی از حفره دهان است. میکروب‌های دهان به طور گسترده در واحدهای جفتی جنین در مطالعات بالینی شناسایی شده‌اند، جایی که ممکن است در ایجاد و پیشرفت التهاب نقش داشته باشند. شایع‌ترین پاتوژن‌های پریودنتال در واحدهای جنینی جفتی Po. gingivalis و F. nucleatum هستند. مطالعات حیوانی نیز نشان داد که عفونت دهان با Po. gingivalis یا F. nucleatum منجر به کلونیزاسیون در جفت موش می‌شود. این امر باعث عفونت موضعی و افزایش سطح سیتوکین‌های پیش‌التهابی اینترلوکین-۱، اینترلوکین-۶، اینترلوکین-۸ و فاکتور نکروز تومور-آلفا می‌شود.
این عفونت منجر به مرده‌زایی پره‌ترم و ترم می‌شود. مطالعاتی که گزارش کردند جفت میکروبیوم خاص خود را دارد، همچنین نشان دادند که میکروبیوم جفت دارای از میکروبیوتای غیر بیماری‌زا به صورت ترکیبی از Firmicutes، Tenericutes، Proteobacteria، Bacteroidetes و Fusobacteria تشکیل شده است. این مشخصات از میکروبیوم واژن متمایز است اما شبیه به میکروبیوم دهان است. این داده‌ها از مفهوم گسترش هماتوژن میکروب‌ها از حفره دهان به واحد جفتی جنین از طریق یک باکتریمی‌های مکرر حمایت می‌کنند.
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
اینستاگرام تلگرام لینکدین آپارات توییتر فیسبوک یوتیوب
