مقدمه
اسهال مزمن به عنوان سه مرتبه یا دفعات بیشتر مدفوع شل در روز برای حداقل چهار هفته تعریف می‌شود. علل احتمالی زیادی برای اسهال مزمن وجود دارد. اسهال مزمن نوزاد و کودک مهم است. اسهال طولانی مدت می‌تواند زمینه کم آبی شدید بدن را فراهم کند. هدف از درمان اسهال مزمن، درمان علت زمینه‌ای اسهال (در صورت امکان)، سفت کردن مدفوع شل و مقابله با هرگونه عوارض اسهال است. برای درمان قطعی اسهال مزمن باید علت اصلی آن مشخص شود. دکترنکست در این مطلب توضیحاتی درباره اسهال مزمن ارائه می‌دهد.
اسهال مزمن می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی و سلامت کلی شما داشته باشد. در خفیف‌ترین حالت، اسهال یک مشکل است. در بدترین حالت ممکن است ناتوان‌کننده یا حتی تهدیدکننده زندگی باشد. خوشبختانه، درمان‌های مؤثر تقریباً در همه موارد موجود است.
اسهال مزمن نشانه چیست؟
علل اسهال مزمن متفاوت است. طیف گسترده‌ای از مشکلات می‌تواند باعث اسهال مزمن شود. برخی از شایع‌ترین علل عبارتند از: سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری التهابی روده (بیماری کرون و کولیت اولسراتیو)، سندرم‌های سوء جذب، مانند بیماری سلیاک که در آن غذا نمی‌تواند هضم و جذب شود و عفونت‌های مزمن. همراهی اسهال مزمن و سرطان کمتر شایع است می‌تواند اتفاق بیفتد.
علل شایع اسهال مزمن
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS): سندرم روده تحریک‌پذیر یکی از شایع‌ترین علل اسهال مزمن است. IBS می‌تواند باعث درد شکمی و تغییر در عادات روده (اسهال، یبوست یا هر دو) شود. IBS می‌تواند پس از ابتلا به عفونت ایجاد گردد.
- بیماری التهابی روده: دو نوع اصلی بیماری التهابی روده بیماری کرون و کولیت اولسراتیو هستند. این شرایط خودایمنی زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بدن به قسمت‌هایی از روده بزرگ یا کوچک حمله می‌کند. یک سرنخ برای وجود بیماری التهابی روده، ظهور خون در مدفوع است.
- عفونت‌ها: عفونت‌های روده ای ممکن است باعث اسهال مزمن در افرادی شود که در کشورهای استوایی یا با منابع محدود زندگی می‌کنند یا به مسافرت می‌روند. عفونت‌های روده نیز می‌توانند پس از خوردن غذای آلوده یا نوشیدن آب آلوده یا شیر غیرپاستوریزه ایجاد شوند. اسهال مزمن در کودکان اغلب عفونی است.
- اختلالات غدد درون‌ریز: پرکاری تیروئید می‌تواند باعث اسهال مزمن و کاهش وزن شود. دیابت، اگر به اعصابی که دستگاه گوارش را عصب‌دهی می‌کنند آسیب بزند، می‌تواند باعث اسهال مزمن شود.
- آلرژی یا حساسیت غذایی: آلرژی و حساسیت غذایی می‌تواند باعث اسهال مزمن شود. افراد مبتلا به بیماری سلیاک یک بیماری خودایمنی دارند که توسط گلوتن، یکی از اجزای اصلی آرد گندم، ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث اسهال و کاهش وزن شود. بیماران مبتلا به عدم تحمل لاکتوز با خوردن شیر دچار اسهال و نفخ می‌شوند.
- داروها: داروها (نسخه‌ای و بدون نسخه)، گیاهان دارویی و مکمل‌های غذایی می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی باعث اسهال شوند. برای تعیین اینکه آیا یک دارو می‌تواند علت اسهال شما باشد یا خیر، لیست داروهای بیمار باید توسط پزشک، پرستار یا داروساز مورد بررسی قرار گیرد. این اطلاعات همچنین ممکن است در بسته‌بندی دارو یا راهنمایی که با اکثر نسخه‌ها ارائه می‌شود موجود باشد.
ارزیابی اسهال مزمن
اگر بیمار مدفوع شل یا آبکی دارد که بیش از سه یا چهار هفته طول می‌کشد، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر هر یک از این “علائم هشداردهنده” را دارد، ممکن است لازم باشد زودتر از این مدت معاینه شود: اسهال خونی، تب، کم‌آبی بدن، کاهش وزن یا درد شکم که در فعالیت‌های او اختلال ایجاد می‌کند یا باعث اجتناب از خوردن غذا می‌شود.
در طول ویزیت ذکر زمان شروع اسهال، تغییرات اخیر در داروها یا مشکلات پزشکی و حوادث اخیر (نشت با وجود لکه مدفوع در لباس زیر) ضروری است. همچنین هرگونه اطلاعاتی در مورد سفرهای خارجی و مصرف داروهای ضداسهال باید به پزشک ارائه شود.
آزمایش‌ها: آزمایش‌های خون، مدفوع و ادرار می‌تواند به یافتن علت اصلی اسهال کمک کند. تست‌های تنفسی ویژه برای آزمایش عدم تحمل لاکتوز یا رشد بیش از حد باکتریایی روده کوچک استفاده می‌شود. اگر این آزمایشات علت را مشخص نکرد، ممکن است به روش‌های دیگری از جمله اشعه ایکس یا روش‌هایی مانند کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی نیاز باشد. ارائه‌دهنده مراقبت‌های اولیه می‌تواند آزمایش‌های اولیه مدفوع و خون را درخواست کند و در صورت نیاز بیمار را به یک متخصص گوارش ارجاع دهد. در بسیاری از بیماران مبتلا به اسهال مزمن، یک علت خاص و قابل درمان قابل شناسایی نیست. این بیماران ممکن است مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر باشند.
در برخی موارد، پزشک یا پرستار یک درمان آزمایشی را قبل از آزمایش‌های تهاجمی‌تر توصیه می‌کند.
درمان اسهال مزمن
درمان اسهال مزمن با هدف از بین بردن علت زمینه‌ای (در صورت شناخته شدن علت)، تقویت حرکات روده و درمان هر گونه عارضه مرتبط با اسهال است.
- درمان علت: علت زمینه‌ای اسهال مزمن باید پیدا شود و در صورت امکان درمان شود. به عنوان مثال، عفونت‌ها ممکن است با آنتی بیوتیک‌ها درمان شوند. در افراد مبتلا به بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو، درمان طولانی مدت و پیگیری لازم است. در برخی موارد، درمان ممکن است به سادگی حذف یک غذا یا دارو باشد. برای افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز، درمان به معنای اجتناب از غذاها یا نوشیدنی‌های حاوی لاکتوز است.
سایر موادی که باعث اسهال می‌شوند عبارتند از محصولات بدون قند ساخته شده با سوربیتول و غذاهای ساخته شده با جایگزین‌های چربی. برخی داروها نیز می‌توانند باعث اسهال شون مانند ملین‌ها و ضد اسیدها.
- درمان اسهال: در برخی بیماران، هدف صرفاً کنترل اسهال است. این رویکرد اغلب قبل از آزمایش، زمانی که نتایج آزمایش‌ها طبیعی است یا مفید نیست یا اگر اسهال ناشی از یک مشکل پزشکی مزمن باشد، استفاده می‌شود. درمان های اسهال عبارتند از:
- بیسموت
- درمان‌هایی که مدفوع را سفت و کمتر آبکی می‌کنند، مانند رژیم غذایی با فیبر بالا یا مکمل‌های فیبر
- داروهای ضد اسهال: به عنوان مثال می توان به لوپرامید یا داروهای نسخه‌ای مانند دیفنوکسیلات-آتروپین اشاره کرد. مصرف بیش از دوز توصیه شده منجر به مشکلات جدی قلبی در برخی از بیماران شده است. بنابراین پزشک و داروساز باید دوز مصرفی را به طور دقیق برای بیمار توضیح دهند.
- داروهای ضدالتهابی برای بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو
- کارآزمایی درمان: پزشک یا پرستار ممکن است قبل از انجام آزمایشات بیشتر، درمان آزمایشی را توصیه کند. این رویکرد می‌تواند به محدود کردن فهرست علل احتمالی اسهال کمک کند. درمان‌هایی که ممکن است ارائه شوند عبارتند از:
- آزمایش آنتی‌بیوتیک برای عفونت
- قطع یک دارو
- تغییر رژیم غذایی برای آلرژی غذایی احتمالی یا مشکل در جذب مواد مغذی (مانند عدم تحمل لاکتوز)
- درمان عوارض: اسهال مزمن یا شدید می‌تواند منجر به عوارض بالقوه جدی از جمله کم آبی بدن و سوء تغذیه شود. در حالی که علت اسهال در حال بررسی است، باید مطمئن شوید که بیمار مقدار زیادی مایعات می‌نوشد. اگر رنگ ادرار او زرد روشن باشد، یعنی مایعات کافی دریافت می‌کند.
اگر بیمار قادر به نوشیدن مایعات کافی نیست و دچار کم آبی شده ممکن است به مایعات وریدی (IV) نیاز داشته باشد تا مایعات و الکترولیت‌های از دست‌رفته در اسهال را جایگزین کند. این کار اسهال را درمان نمی‌کند، اما می‌تواند از عوارض جدی‌تر جلوگیری کند.
منبع:
uptodate
