واژینوز باکتریال نوعی بیماری واژن است که در اثر رشد نامتعادل بعضی از باکتریهای واژن ایجاد می شود. زنان در سنین باروری بیشتر در معرض ابتلا به واژینوز باکتریال هستند. با این وجود در هر بازه‌ی سنی در صورت بر هم خوردن تعادل باکتریهای واژن این بیماری می‌تواند ظاهر شود. برای آشنایی بیشتر با عوامل خطر و روش‌های درمان واژینوز باکتریال با ما همراه باشید.
واژینوز باکتریال چیست؟
واژینوز باکتریال یکی از عفونت‌های شایع واژن است که در اثر از بین رفتن تعادل باکتریایی واژن ایجاد می‌شود. در اثر بروز بعضی از تغییرات تعادل بین باکتریهای مفید با سایر میکروارگانیسم‌های واژن به هم می‌خورد و باعث رشد بیش از حد باکتریهای آسیب‌رسان ساکن واژن می‌شود. بنابراین رشد بیش از حد این باکتری‌ها منجر به عفونت می‌شود و علائم آن بروز پیدا می‌کند.
چه کسانی به واژینوز باکتریال مبتلا می‌شوند؟
واژینوز باکتریال شایع‌ترین عارضه‌ی مربوط به واژن در خانم‌های 15 تا 44 ساله است و حدود 35 درصد خانم‌ها به این بیماری مبتلا می‌شوند. البته احتمال بروز این بیماری در زنانی که از نظر جنسی فعال هستند، بیشتر است. با این وجود ممکن است خانم‌هایی که به طور طبیعی میزان باکتری بیشتری در واژن خود دارند هم به این بیماری مبتلا شوند. همچنین خطر ابتلا به واژینوز باکتریال در گروه‌های زیر بیشتر است:
- خانم‌های باردار
- کسانی که حین رابطه جنسی از کاندوم یا ابزارهای مراقبتی استفاده نمی‌کنند.
- رابطه جنسی با شریک جنسی جدید یا داشتن شرکای جنسی متعدد
- مصرف بیش‌ازحد آنتی بیوتیک‌ها
- کمبود طبیعی باکتریهای مفید واژن
- رابطه جنسی مقعدی
بعضی از خانم‌ها از ابزار پمپ‌مانندی به نام «Douche» (ابزاری برای شست‌وشوی واژن) برای شستن واژن خود استفاده می‌کنند. به کمک این ابزار آب یا مایع شوینده با فشار وارد واژن می‌شود و آن را شست و شو می‌دهد. بر اساس مطالعات متخصصان معتقدند که انجام این کار با عوارض متعددی همراه است و می‌تواند تعادل باکتریال واژن را به هم بزند. در نتیجه صرفا باید در صورت تجویز پزشک انجام شود.
علائم واژینوز باکتریال چیست؟
تا اینجای مقاله بیشتر به علت واژینوز باکتریال پرداختیم. در این قسمت نشانه‌ها و تظاهرات این بیماری را بررسی می‌کنیم. معمولا 84 درصد افرادی که به واژینوز باکتریال مبتلا هستند، علامتی ندارند. با این وجود این بیماری می‌تواند با علائم زیر ظاهر شود:
- ترشحات مایل به سفید، خاکستری یا سبز واژن
- ترشحات واژن با بوی ماهی (مخصوصا بعد از رابطه جنسی)
- خارش و سوزش واژن
- سوزش ادرار
البته سوزش واژن می‌تواند در اثر عوامل متعددی مثل لیزر موهای زائد هم اتفاق بیفتد؛ اما همراهی این علامت با سایر تظاهرات بیماری تشخیص را به سمت واژینوز باکتریال نزدیک می‌کند. در نتیجه برای اطمینان از ابتلا به بیماری می‌توانید با متخصص زنان آنلاین دکترنکست مشورت کنید.
چگونه می‌توان واژینوز باکتریال را تشخیص داد؟
تشخیص دقیق این بیماری فقط از عهده‌ی پزشک متخصص بر می‌‌آید. پس در صورت مشاهده علائم لازم است به پزشک مراجعه کنید تا قبل از شدت‌گرفتن بیماری درمان را شروع کنید. برای تشخیص در ابتدا پزشک سوالات مربوط به نشانه‌های بیماری را از فرد می‌پرسد. همچنین ممکن است در کنار گرفتن شرح حال، پزشک از معاینات زیر برای تشخیص بهتر استفاده کند:
- معاینه لگن: پزشک بعد از پوشیدن دستکش انگشت خود را در واژن قرار می‌دهد تا علائم عفونت را بررسی کند.
- گرفتن نمونه ترشحات واژن: پزشک با استفاده از دستگاهی به نام اسپکولوم واژن را باز می‌کند. سپس از یک سواب برای گرفتن نمونه مایع واژن استفاده می‌کند. مایع به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا نوع باکتری تشخیص داده شود. نمونه ترشحات واژن در آزمایشگاه تحت چندین نوع آزمایش قرار می‌گیرد تا از ابعاد مختلف بررسی شود و اطلاعات دقیق‌تری را در اختیار پزشک قرار دهد. رایج‌ترین این آزمایشات روی ترشحات واژن شامل:
- Wet mount: به معنی نگاه کردن به ترشحات واژن روی یک لام شیشه‌ای زیر میکروسکوپ.
- تست Whiff: بررسی بوی ترشحات واژن؛ بویی شبیه بوی ماهی از علائم ابتلا به واژینوز باکتریال است.
- pH واژن: این آزمایش میزان اسیدی بودن ترشحات را اندازه‌گیری می‌کند. pH معادل ۴.۵ یا بالاتر می‌تواند نشان دهنده واژینوز باکتریال باشد.
واژینوز باکتریال چه عوارضی دارد؟
همان‌طور که گفته شد این عارضه در اکثر موارد بی‌علامت است و معمولا عوارضی ندارد. اما در بعضی از موارد ممکن است منجر به بروز این موارد شود:
- زایمان زودرس
- عفونت‌های مقاربتی؛ مانند HIV، زگیل تناسلی، کلامیدیا یا سوزاک. اگر HIV دارید، واژینوز باکتریال احتمال انتقال ویروس را به همسرتان افزایش می‌دهد.
- افزایش خطر عفونت بعد از جراحی
- بیماری التهابی لگن (PID)؛ این بیماری می‌تواند علاوه بر PID باعث بروز عفونت رحم و لوله‌های فالوپ شود و احتمال ناباروری را افزایش دهد.
در نتیجه لازم است درمان این بیماری را جدی بگیرید. عدم درمان یا قطع درمان باعث تاخیر در بهبودی و مقاومت باکتری می‌شود. همچنین درمان واژینوز باکتریال مقاوم با سختی بیشتری همراه است.
درمان واژینوز باکتریال چیست؟
پزشک با توجه به شدت بیماری و شرایط ویژه فرد مبتلا اقدامات لازم جهت درمان قطعی واژینوز باکتریال را انجام می‌دهد. در نتیجه پزشک ممکن است انواعی از دارو برای واژینوز باکتریال را برای فرد تجویز کند. یکی از این داروها ممکن است مترونیدازول باشد. درمان واژینوز باکتریال با مترونیدازول می‌تواند به صورت قرص و از راه خوراکی یا به صورت ژل موضعی واژن انجام شود.
زنان باردار و همچنین در بارداری به روش IVF، به دلیل تغییرات هورمونی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به واژینوز باکتریال هستند. این بیماری در دوران بارداری احتمال زایمان زودرس و وزن کم نوزاد به هنگام تولد را افزایش می‌دهد.
درمان خانگی واژینوز باکتریال
علاوه بر مراجعه به پزشک و دنبال‌کردن درمان دارویی تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی هم بسیار در بهبودی سریع بیمار موثر است. به این منظور پیشنهاد می‌کنیم موارد زیر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید:
- ماست
- پروبیوتیک‌ها
- روغن درخت چای
- سیر
- سرکه سیب
- و …
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
جمع بندی
توجه کنید که برای بهبودی سریع‌تر و کاهش شدت علائم لازم است حتما داروی خود را مصرف کنید و کرم یا ژل را تا زمانی که پزشک تجویز کرده استفاده کنید. دوره‌ی درمان باید تا زمانی که پزشک تجویز کرده است ادامه پیدا کند؛ حتی در صورتی که علائم از بین برود. قطع زودهنگام درمان می‌تواند خطر عود واژینوز باکتریال را افزایش دهد. در انتها شما می‌توانید سوالات خود را از متخصص زنان آنلاین دکترنکست بپرسید تا اطلاعات بیشتری در زمینه این بیماری داشته باشید.
منابع:
