کیست بارتولن در غددی به همین نام شکل می‌گیرد که در هر طرف دهانه واژن قرار دارند و به‌اندازه یک نخود هستند. آن‌ها مایعی می‌سازند که واژن شما را مرطوب نگه می‌دارد و البته ممکن است گاهی دلیل ریزش ناگهانی آب از واژن باشند. گاهی مایع از طریق مجاری به واژن می‌رود و اگر مسدود شود، مایع به داخل غدد برمی‌گردد و یک کیست را تشکیل می‌دهد. دلیل به‌وجود‌آمدن، علائم و روش‌های درمان این عارضه را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
علت به وجود آمدن کیست بارتولن
دلایل قطعی برای اینکه پزشکان بدانند چرا این غدد گاهی اوقات مسدود می‌شوند، وجود ندارد. بااین‌حال، عفونتی که باعث ایجاد کیست میشود، ممکن است ناشی از باکتری‌هایی مانند E. coli باشد.
در موارد بسیار نادر، این کیست به دلیل وجود باکتری‌هایی ایجاد میشود که دلیل بروز بیماری‌های مقاربتی (STI) مانند سوزاک یا کلامیدیا هستند. از هر 10 زن 2 نفر ممکن است به این عارضه مبتلا شوند و معمولا در 20 سالگی اتفاق می‌افتد. با افزایش سن هم احتمال بروز آن کمتر است.
علائم کیست بارتولن
ممکن است هیچ علامت و نشانه‌ای را تجربه نکنید؛ مگر اینکه کیست بزرگ باشد یا عفونی شود. اگر عفونت ایجاد شود، احتمالا درد شدیدی در محل کیست خواهید داشت. در این زمان، رابطه جنسی و حتی پیاده‌روی، سخت و دردناک میشود. اگر کیست بزرگ باشد، می‌تواند باعث شود یک طرف لابیا ماژور (چین‌های بزرگ پوست در قسمت بیرونی واژن) پایین‌تر از طرف دیگر و به حالت آویزان باشند و شل شدن واژن را شاهد باشید. به‌طور کلی، علائم آن عبارت‌اند از:
- تب و لرز؛
- شدت‌گرفتن درد هنگام راه‌رفتن، نشستن یا حرکت؛
- تورم در ناحیه مد نظر؛
- تخلیه مایعات از کیست.
مواردی چون ترشحات واژن در بارداری در اغلب موارد، مربوط به این کیست نیست و در صورت مشاهده هر علامت غیر عادی، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
راه‌های تشخیص کیست بارتولن
فقط پزشک شما می‌تواند با اطمینان به شما بگوید که آیا این بیماری را دارید یا خیر و روش درمان قطعی کیست بارتولن را انتخاب کند. برای این کار، ممکن است شرح حالی از شما در مورد علائمی چون خارش واژن، درد و تورم گرفته شود. همچنین ممکن است معاینه لگنی انجام شود یا نمونه‌ای گرفته شود تا تشخیص دهند که آیا شما STI دارید یا خیر. اگر بالای 40 سال دارید، ممکن است بیوپسی (نمونه‌برداری از بافت کیست) انجام دهند تا احتمال سرطان فرج رد شود.
درمان کیست بارتولن
اگر معاینات و آزمایش‌ها نشان دهند به بیماری STI مبتلا هستید یا اگر کیست شما عفونی شده باشد، پزشک معمولا آنتی بیوتیک مناسب کیست بارتولن یا بیماری مقاربتی تجویز می‌کند. همچنین ممکن است داروهای موضعی تجویز کند. اگر زیر 40 سال دارید و کیست شما مشکلی ایجاد نمی‌کند، احتمالا نیازی به درمان نخواهید داشت. اگر کیست مشکلی در انجام کارهای عادی ایجاد می‌کند یا اگر آبسه کرده است، باید به پزشک مراجعه کنید تا یکی از روش‌های درمانی زیر را انجام دهد.
تخلیه کیست
جراحی کیست بارتولن به این روش، شامل ایجاد یک برش کوچک در کیست و قراردادن یک لوله لاستیکی کوچک (کاتتر) در دهانه آن است تا تخلیه شود. این لوله گاهی باید تا 6 هفته در جای خود بماند. بلافاصله پس از تخلیه مایعات، احساس بهتری خواهید داشت. اما ممکن است برای چند روز پس از آن، نیاز به مصرف داروهای مسکن داشته باشید. برخی عوارض جانبی این روش شامل موارد زیر می‌شوند:
- درد یا ناراحتی به‌ویژه هنگام رابطه جنسی؛
- تورم لابیا؛
- عفونت، خونریزی یا جای زخم.
کوچک‌کردن کیست
اگر کیست بارتولن، شما را آزار می‌دهد یا عود می‌کند، این روش ممکن است کمک‌کننده باشد. در این روش، پزشک کیست را باز می‌کند، سپس پوست اطراف آن را بخیه می‌زند تا کیسه کوچکی تشکیل شود. این کار اجازه می‌دهد تا مایع کیست راحت‌تر تخلیه شود. پزشک ناحیه مورد نظر را با گاز استریل مخصوص می‌پوشاند تا مایعات و خون را جذب کند.
این پروسه معمولا کمتر از نیم ساعت طول می‌کشد و می‌توانید همان روز به خانه بروید. پزشک ممکن است برای کاهش درد، مصرف مسکن را تجویز کند. همچنین خطر عفونت، خونریزی و عود آبسه وجود دارد.
عمل کیست بارتولن
در صورتی که سایر روش‌های درمانی چون مصرف قرص سفیکسیم برای کیست بارتولن، تخلیه و کوچک‌کردن آن موثر نبود، پزشک ممکن است برداشتن کیست غده بارتولن را توصیه کند. این جراحی معمولا حدود یک ساعت طول می‌کشد. در طول عمل، بیهوشی عمومی دریافت خواهید کرد و ممکن است بعد از جراحی، بدون نیاز به بستری‌شدن، بتوانید به خانه برگردید. مشکلات و عوارض احتمالی این روش درمانی هم شامل خونریزی، کبودی و عفونت می‌شوند.
اقدامات و مراقبت‌های لازم بعد از جراحی
برای کمک به بهبود زخم و کاهش خطر عفونت پس از جراحی، ممکن است به شما توصیه شود از موارد زیر اجتناب کنید:
- داشتن رابطه جنسی؛
- استفاده از تامپون تا 4 هفته؛
- استفاده از محصولات و شوینده‌های معطر تا 4 هفته.
همچنین بهتر است از رانندگی یا انجام کارهایی که نیاز به توجه دقیق دارند، به مدت 24 تا 48 ساعت پس از بیهوشی عمومی اجتناب کنید.
درمان خانگی کیست بارتولن
هرگز نباید برای تخلیه کیست بارتولن در خانه اقدام کنید. به‌جای این کار، می‌توانید اقدامات ملایمی انجام دهید تا کمک کنند کیست به‌خودی‌خود تخلیه شود. در ادامه به برخی از این اقدامات و روش‌های درمان خانگی اشاره می‌کنیم.
حمام نمک اپسوم
نمک اپسوم که به‌عنوان سولفات منیزیم هم شناخته میشود، یک داروی طبیعی محسوب میشود که قرن‌هاست برای تسکین درد مورد استفاده قرار می‌گیرد. حمام آب گرم با نمک اپسوم، راهی موثر برای تسکین علائم و درمان آن است.
آب گرم به افزایش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده کمک می‌کند و ممکن است بعد از تکرار این کار، علائم ترکیدن کیست بارتولن که شامل خروج مایعات است را مشاهده کنید. همچنین نمک اپسوم به‌عنوان یک ضد التهاب طبیعی عمل می‌کند و تورم و درد را کاهش می‌دهد.
استفاده از کمپرس گرم
استفاده از کمپرس گرم روی ناحیه آسیب‌دیده، می‌تواند به کاهش تورم و التهاب، کمک و تخلیه طبیعی کیست را آسان‌تر کند. کمپرس گرم به‌طور موثری درد، تورم و حساسیت مرتبط با این نوع کیست را کاهش می‌دهد.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
استفاده از مواد طبیعی و گیاهی ضد التهاب
در خصوص درمان کیست بارتولن با عسل یا روغن درخت چای تاییدیه‌ی علمی وجود ندارد و برای استفاده از این مواد باید با پزشک مشورت کنید. استفاده از روغن کرچک، فندق جادوگر، ژل آلوئه‌ورا، روغن کندر، بابونه، زردچوبه و سیر به دلیل خواص ضد التهابی و آنتی‌باکتریال‌بودن، ممکن است در کاهش اندازه کیست و علائمی مانند درد و حساسیت موثر باشند ولی این موارد نیز توصیه نمی‌شوند. برخی هم درمان کیست بارتولن با عنبر نسا را پیشنهاد می‌کنند که تحقیقات علمی معتبری در این‌باره انجام نشده است و توصیه نمی‌شود.
جمع بندی
شما نمی‌توانید از بروز کیست بارتولن جلوگیری کنید؛ اما اقدامات جنسی ایمن مانند استفاده از کاندوم، ممکن است به جلوگیری از عفونت یا تشکیل کیست کمک کنند. همچنین رعایت بهداشت شخصی هم می‌تواند کمک‌کننده باشد. در صورتی هم که چنین تورمی را مشاهده کردید، به‌جای تلاش برای تخلیه آن، بهتر است حتما با یک متخصص زنان آنلاین مشورت کنید.
منابع:
earthclinic، verywellhealth، nhs، healthline، mayoclinic، clevelandclinic، webmd، healthline2
