سرعت بالای واکسیناسیون بزرگسالان در آمریکا امید به پایان کرونا و بازگشت به زندگی عادی را افزایش داده است. اگرچه مشکلات دسترسی به واکسن، تردید در تزریق آن، واریانت‌های نوظهور و موج‌های مرگبار این بیماری می‌تواند مانع رسیدن به این هدف شود.
با وجود نوساناتی که این ویروس داشته است پیش‌بینی آینده کمی مشکل است. در این مقاله دکترنکست ۴ سناریوی احتمالی را بررسی می‌کنیم هر چند که سناریوهای دیگری نیز محتمل است.
ریشه‌کنی و پایان کرونا برای همیشه
طبق تعریف، ریشه‌کنی نیازمند این است که شیوع ویروس پیوسته در حال کاهش باشد تا زمانی که به صفر برسد. برای رسیدن به چنین هدفی ایمنی گله‌ای باید از طریق واکسن و یا عفونت قبلی حاصل شود. هم ایمنی ناشی از واکسن و هم ایمنی ناشی از عفونت باید به قدری موثر و پایدار باشند که بتوانند در برابر عفونت مجدد و واریانت‌های حال و آینده محافظت ایجاد کنند. بنابراین به نظر می‌رسد که در حال حاضر ریشه‌کنی این ویروس آرمانی و دور از دسترس باشد. با این حال، آبله نیز یک ویروس تنفسی بسیار مسری بود که ریشه‌کنی آن دور از ذهن به نظر می‌رسید.
حذف
حذف شاید هدف واقع‌بینانه‌تری برای پایان کرونا باشد. خصوصاً اگر برای هدف قرار دادن واریانت‌های نوظهور، نیاز به دوز یادآور واکسن‌ها داشته باشیم. در حال حاضر شواهد برای حذف موفق ویروس به سرعت در حال افزایش است. تا به امروز اکثر کشورهایی که نرخ واکسیناسیون بالایی دارند در کنترل کووید۱۹ موفق‌تر عمل کرده‌اند. از طرفی، همانطور که در آگوست ۲۰۲۰ در نیوزلند دیده شد، حذف موقت ویروس بدون وجود واکسن هم امکان‌پذیر است.
حتی اگر واکسیناسیون در آمریکا یا هر کشور دیگری منجر به ریشه‌کنی یا حذف ویروس می‌شد، باز هم واکسیناسیون علیه ویروس و واریانت‌های آن باید انجام می‌شد. زیرا برخلاف ویروس آبله که حیوان مخزن آن شناخته شده بود، هنوز حیوان مخزن ویروس کرونا ناشناخته است. این امر نشان می‌دهد که علی‌رغم تلاش برای واکسیناسیون ممکن است حذف کامل ویروس عملی نباشد.
همانطور که در بالا اشاره شد، ریشه‌کنی زمانی اتفاق میفتد که ایمنی گله‌ای به قدری موثر و پایدار باشد که از بروز عفونت‌های جدید کاملاً جلوگیری کند. اما در سناریوی حذف نیازمند این هستیم که برای ایجاد ایمنی پایدار، از دوزهای یادآور و واکسن‌های جدید استفاده کنیم.
متخصصان بیماری‌های عفونی در دکترنکست
همزیستی
آیا ممکن است به یک همزیستی با ویروس برسیم؟
در این سناریو حفاظت ناشی از واکسن به گونه‌ای پیش می‌رود که از ابتلا به کووید۱۹ شدید جلوگیری می‌کند، زنجیره انتقال قطع می‌شود و با واریانت‌های نوظهور مقابله می‌کند. وقتی که به یک همزیستی برسیم، مناطقی که میزان واکسیناسیون بالا بوده است، عاری از ویروس هستند. در حالی که آمار مبتلایان اکثراً رو به کاهش است ممکن است با شیوع پراکنده‌ای از عفونت‌ها مواجه شویم. انتظار می‌رود که این عفونت‌های جدید به طور عمده در افرادی که واکسینه نشده‌اند رخ بدهد. به طور نادر، عفونت‌های گسترده در افراد واکسینه شده ممکن است به دلیل کارایی محدود واکسن، شرایط تضعیف شده سیستم ایمنی، مشکلات کنترل کیفیت واکسن و یا واریانت‌های جدید رخ دهد.
علی‌رغم تردیدها در مورد تزریق واکسن، با گسترش دسترسی جهانی به واکسن شاهد کاهش تکثیر و ظهور واریانت‌های جدید ویروس خواهیم بود. به این ترتیب انتظار می‌رود که مناطق عاری از ویروس به خوبی گسترش پیدا کنند.
اگرچه واکسیناسیون ممکن است سطح بالایی از ایمنی در برابر ویروس کرونا ایجاد کند اما ممکن است برای حفظ وضعیت موجود نیاز به تزریق دوزهای یادآور باشد. هنگامی که نرخ واکسیناسیون پایین بیاید و عفونت مجدداً اتفاق بیفتد ممکن است شاهد شیوع منطقه‌ای ویروس باشیم که در این شرایط مجدداً به اجرا و پایبندی به اقدامات پیشگیرانه سلامت عمومی نیاز خواهیم داشت.
با این حال، برای کسانی که واکسینه شده‌اند و یا در مناطق جغرافیایی با شیوع پایین ساکن هستند خطر ابتلا به عفونت احتمالاً پایین و قابل مدیریت خواهد بود. در دراز مدت، با افزایش ایمنی گله‌ای که ناشی از عفونت و یا واکسن خواهد بود، علائم بیماری کووید19 ممکن است به علائم سرماخوردگی‌های فصلی شباهت پیدا کند.
طغیان
سناریوی دیگر برای پایان کرونا شرایطی است که به آن می‌توان طغیان گفت. در این سناریو با سطح متوسطی از عفونت کووید19 در برخی مناطق جغرافیایی مواجه هستیم. با توجه به محدودیت‌های دسترسی به واکسن، تردید در تزریق آن و شرایط تضعیف شده سیستم ایمنی، زنجیره انتقال ویروس به قوت خود باقی می‌ماند. این اتفاق باعث می‌شود ویروس فرصت این را پیدا کند که تکثیر شود و برای فرار از پاسخ‌های سیستم ایمنی خود را سازگار کند. در میان افراد واکسینه شده، عفونت می‌تواند به دلیل ایمنی ناقص و یا کاهش کارایی واکسن به صورت دوره‌ای ایجاد شود. دو موج شیوع ویروس با واریانت‌هایی جدید که اخیراً اتفاق افتاده‌اند به ما یادآوری می‌کنند که چنین سناریویی محتمل است.
میزان طغیان ویروس به اثربخشی و پذیرش واکسن‌ها در شرایط جغرافیایی مختلف بستگی دارد. هم اکنون در برخی واکسن‌ها نقص‌هایی در کارایی علیه واریانت‌های جدید دیده شده است. با فرض وقوع یک موج دیگری از بیماری، با توجه به دسترسی محدود به واکسن یا کارایی کمتر آن‌ها، انتظار شیوع مداوم بیماری در مقیاس گسترده‌تر می‌رود.
چشم‌انداز
بیشتر از یک سال پیش، بیشتر مردم دنیا در میان شیوع اولیه بیماری کووید19، قرنطینه شده بودند. در حال حاضر، اسرائیل، نیوزلند، ویتنام و برونئی در حال نزدیک شدن به سناریوی حذف هستند. به نظر می‌رسد که انگلستان، آمریکا و چین در یک وضعیت همزیستی به سر می‌برند. در مقابل هند، دیگر بخش‌های آسیای جنوب شرقی و بیشتر آمریکای جنوبی به نظر می‌رسد که در حالت طغیان باشند. مقابله با شرایط طغیان در این کشورها مستلزم ایجاد مصونیت در سطح جمعیت به کمک واکسن‌هایی است که قادر به خنثی کردن واریانت‌های جدید ویروس هستند. پیشرفت در توسعه درمان‌های بسیار موثر، اگر رخ دهد، می‌تواند جامعه جهانی را از این وضعیت مختل شده نجات دهد.
