اصطلاح کروپ برای توصیف انواع بیماریهای تنفسی در کودکان استفاده میشود. خروسک در کودکان بیشتر در نوزادان و کودکان خردسال بین شش ماه تا سه سال رخ میدهد و در کودکان بزرگتر از شش سال کمتر دیده میشود. خروسک در نوزادان مهم است. کروپ در اطفال معمولا در پاییز و اوایل زمستان دیده میشود. این بیماری در پسران نسبت به دختران کمی بیشتر است.
علل کروپ
شایعترین علت کروپی و خروسکی شدن صدا در کودکان یک عفونت ویروسی (مانند پاراآنفلوآنزا یا آنفولانزا) است که منجر به تورم حنجره (جعبه صدا) و نای میشود و باعث خروسک شدن صدای بچه میگردد. با این حال، عفونت با این ویروسها شایع است و اکثر کودکان مبتلا به این عفونتها به کروپ مبتلا نمیشوند.
اکثر اطفال صرفا یک دوره خروسک دارند و کروپ در اطفال بیش از یک بار شایع نیست. با این حال تعداد اندکی از کودکان دورههای متعدد تکرار کروپ را تجربه میکنند (کروپ اسپاسمودیک). این دورهها با عفونت ویروسی آغاز شده و با گذشت زمان از تعداد دفعات و شدت بیماری کاسته میشود. انواع بیماری مرتبط با راه هوایی واکنشی یا آلرژیک (مانند بیماری آسم) در کروپ اسپاستیک نقش دارند.
ویروسها ابتدا بینی و گلو را آلوده میکنند و سپس در امتداد دستگاه تنفسی فوقانی (پشت گلو) به حنجره و نای گسترش مییابند. با پیشرفت عفونت، قسمت پایینی حنجره و قسمت بالایی نای متورم میشود که فضای موجود برای ورود هوا به ریهها را باریک میکند. این حالت منجر به علائم کروپ میشود.
عفونت باکتریایی در همان نواحی میتواند در طول عفونت ویروسی رخ دهد، اما این اتفاق اغلب اوقات رخ نمیدهد. عفونت همزمان باکتریایی معمولاً شدیدتر بوده و نیاز به درمان متفاوتی نسبت به عفونت ویروسی دارد.
علائم کروپ یا خروسک
علائم اولیه کروپ “سرفه با صدای مشابه صدای سگ” و گرفتگی صدا است (خروسکی شدن صدا). در این مرحله خروسکی شدن صدای کودک مشاهده میشود. کروپ معمولاً خفیف است و کمتر از یک هفته طول میکشد، اگرچه ممکن است علائم شدید و تهدیدکننده زندگی شوند. علائم معمولاً در شب بدتر میشوند. موارد شدیدتر به دلیل مشکلات تنفسی ناشی از تورم در قسمت بالایی نای است. علائم معمولاً به تدریج شروع میشود و با گرفتگی بینی و آبریزش بینی همراه است. دشواری در تنفس میتواند در طی ۱۲ تا ۴۸ ساعت پس از شروع احتقان و سرفه بدتر شود.
اکثر کودکان تب دارند که ممکن است از مقادیر پایین (۱۰۰.۰ درجه فارنهایت یا ۳۸ درجه سانتیگراد) تا بسیار بالا (۱۰۴ درجه فارنهایت یا ۴۰.۵ درجه سانتیگراد) متغیر باشد. تب به خودیخود به کودک آسیبی نمیرساند. اطلاعات جدول نحوه اندازهگیری دمای کودک را توضیح میدهد.
علائم دیگری مانند بثورات پوستی، قرمزی چشم (التهاب ملتحمه) و غدد لنفاوی متورم ممکن است بسته به ویروس ایجادکننده بیماری ایجاد شوند. اگر کودک نتواند مایعات کافی بنوشد ممکن است کمآبی رخ دهد.
با باریک شدن راه هوایی فوقانی، تنفس با صدای بلند و پرسروصدا (به نام استریدور) ایجاد میشود و کودک ممکن است سریعتر نفس بکشد. با دشوارتر شدن تنفس، کودک ممکن است بیقرار یا مضطرب شود. بیقراری میتواند باریک شدن راههای هوایی را تشدید کند، که منجر به دشواری تنفس و تحریک بیشتر میشود. تلاش برای تنفس سریع و سخت خستهکننده است و ممکن است در موارد شدید کودک خسته شود و نتواند بدون کمک و به تنهایی نفس بکشد.
سطوح کم اکسیژن (که هیپوکسی نامیده میشود) و پوست آبی رنگ (سیانوز) میتواند با محدود شدن جریان هوا به ریهها ایجاد شود. سیانوز ممکن است ابتدا در انگشتان دست و پا و سپس لاله گوش، نوک بینی، لبها، زبان و داخل گونه مشاهده شود.
خروسک مسری است
کروپ توسط ویروسهایی ایجاد میشود که میتوانند به راحتی از طریق سرفه، عطسه و ترشحات تنفسی (مخاط و قطرات ناشی از سرفه یا عطسه) پخش شوند. بیماری در کودکان مبتلا به کروپ باید تا سه روز پس از شروع بیماری یا تا زمانی که تب از بین برود، مسری در نظر گرفته شود.
شدت خروسک
کروپ میتواند خفیف تا بسیار شدید باشد. دشواری ورود هوا به داخل ریهها برای نوزاد یا کودک، اندازه (قطر) نای (که معمولاً در نوزادان کوچکتر است) و میزان باریک شدن آن به دلیل تورم، از عوامل مهم تعیین کننده شدت آن هستند. هنگامی که کودک آشفته یا ناراحت میشود، کروپ ممکن است شدیدتر شود.
کودک مبتلا به کروپ متوسط تا شدید ممکن است برای نفس کشیدن به شکلی مشکل داشته باشد که هم برای کودک و هم برای والدین (یا سایر مراقبان) ترسناک باشد.
کروپ خفیف چگونه است؟
کودک مبتلا به کروپ خفیف عموماً هوشیار و بدون تغییر رنگ پوست به آبی یا رترکسیون (کشیدگی پوست اطراف دندهها و بالای جناغ سینه به داخل) میباشد. ممکن است سرفه مانند صدای سگ وجود داشته باشد. استریدور (تنفس با صدای بلند و پرسروصدا) در حالت استراحت وجود ندارد اما ممکن است هنگام سرفه یا گریه کودک وجود داشته باشد. کودک مبتلا به کروپ خفیف میتواند علائم شدیدتری را به طور متناوب در طول دوره بیماری، به ویژه در ساعات عصر، نشان دهد.
کروپ متوسط چگونه است؟
کودک مبتلا به کروپ متوسط ممکن است در حالت استراحت دارای استریدور (تنفس بلند و پرسروصدا) و رترکسیون (کشیدگی پوست اطراف دندهها و بالای جناغ سینه به داخل) باشد، ممکن است کمی بیقرار باشد و مشکلات تنفسی متوسطی را نشان دهد.
کروپ شدید چگونه است؟
کودک مبتلا به کروپ شدید در حالت استراحت دچار استریدور و رترکسیون میشود. انقباضات نشانه کروپ شدید است. این انقباضات شامل حرکت به سمت داخل (رترکسیون) جناغ (استخوان سینه) یا پوست بیندندهها در حالی است که کودک برای نفس کشیدن تلاش میکند. کودک ممکن است مضطرب، آشفته یا خسته به نظر برسد. سیانوز شایع است، که در ابتدا فقط زمان حرکت یا گریه کودک و در ادامه در زمان استراحت کودک مشاهده میشود.
تشخیص کروپ
کروپ معمولاً بر اساس علائم و نشانههای کودک از جمله سرفه با صدای مشابه صدای سگ و استریدور تشخیص داده میشود، به خصوص اگر این یافتهها در ماههای پاییز و زمستان رخ دهد. اشعه ایکس و تستهای آزمایشگاهی به ندرت مورد نیاز است.
ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی که هنگام معاینه باید تعیین کند که آیا کودک احتمالاً بدتر میشود و نیاز به مراقبت در بیمارستان دارد یا خیر.
راه درمان خروسک
درمان کروپ به شدت علائم و خطر بدتر شدن سریع بستگی دارد. کودکان با علائم خفیف که فاکتورهای خطر ابتلا به کروپ شدید را ندارند، معمولاً در خانه درمان میشوند، در حالی که کودکی با علائم متوسط تا شدید یا در معرض خطر بدتر شدن، باید در بخش اورژانس درمان شود.
درمان کروپ خفیف
اکثر کودکان مبتلا به کروپ علائم خفیفی دارند و میتوانند با موفقیت در خانه درمان شوند. درمان شامل استفاده از بخور یا نشستن با کودک در حمام (نه زیر دوش) پر از بخار تولید شده از جاری شدن آب داغ دوش است. والدین باید در طول درمان با بخور در کنار کودک باشند. یک کتاب یا لالایی مورد علاقه ممکن است به کاهش اضطراب کودک و جلوگیری از گریه کمک کند، چرا که گریه میتواند استریدور را بدتر کند.
به دلیل خطر سوختگی باید از بخار داغ اجتناب کرد. اگر استریدور کودک در طول درمان با بخور بهبود نیافت، والدین باید با ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی کودک خود تماس بگیرند.
سایر پیشنهادات برای درمان خانگی کروپ خفیف عبارتند از:
- با باز کردن یک پنجره یا در به کودک اجازه شود در طول شب هوای خنک تنفس کند.
- تب را میتوان با داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن درمان کرد.
- سرفه را میتوان با مایعات گرم و شفاف برای شل شدن مخاط روی تارهای صوتی درمان کرد. آب گرم، آب سیب یا لیموناد برای کودکان بزرگتر از چهار ماه بیخطر است.
- از سیگار کشیدن در خانه باید اجتناب کرد. دود سیگار میتواند سرفه کودک را تشدید کند.
- سر کودک بالا نگه داشته شود. ممکن است لازم باشد کودک با یک بالش اضافی در رختخواب بخوابد. بالش نباید برای نوزادان با سن کمتر از ۱۲ ماه استفاده شود.
- والدین ممکن است در طول یک دوره کروپ با کودک خود در یک اتاق بخوابند تا اگر تنفس کودک دچار مشکل شد، بلافاصله در دسترس باشند.
مراقبتهای اورژانسی
اگر در هر زمانی، کودک نشانههای بدتر شدن یا شدید شدن کروپ را پیدا کرد، والدین باید فوراً به دنبال مراقبتهای پزشکی باشند.
- داروها: کودک مبتلا به کروپ خفیف که در مطب ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی یا بخش اورژانس دیده میشود، ممکن است علاوه بر یک دوز داروی گلوکوکورتیکوئید، تحت درمان با بخور قرار گیرد. رایجترین گلوکوکورتیکوئیدها دگزامتازون و پردنیزولون هستند که معمولاً به صورت شربت خوراکی تجویز میشوند. دگزامتازون همچنین میتواند به صورت داخل وریدی (IV) یا با تزریق عضلانی (IM) تجویز شود، به خصوص اگر کودک استفراغ میکند و نمیتواند داروها را به صورت خوراکی تحمل کند.
گلوکوکورتیکوئیدها برای کاهش تورم حنجره، معمولاً در عرض شش ساعت از اولین دوز، عمل میکنند. برای کودک مبتلا به کروپ خفیف، گلوکوکورتیکوئیدها ممکن است ضرورت مراجعه مجدد به بخش اورژانس یا مطب پزشک را کاهش دهند و میتوانند توانایی خواب کودک را (با تسهیل کار تنفسی) بهبود بخشند.
درمان کروپ متوسط تا شدید
- کروپ متوسط تا شدید باید در بخش اورژانس یا کلینیک با امکانات رسیدگی به بیماریهای تنفسی فوری ارزیابی شود. کروپ شدید یک بیماری کشنده است و درمان به هیچ دلیلی نباید به تعویق بیفتد. درمان مورد استفاده به شدت علائم و بیماری بستگی دارد اما ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
- هوا یا اکسیژن مرطوب شده (در صورت نیاز به اکسیژن).
- اگر کودک در اثر تب یا تنفس سریع که هر دو باعث افزایش از دست دادن مایعات بدن میشوند، دچار کمآبی شده باشد، ممکن است مایعات وریدی مورد نیاز باشد. دشواری در تنفس میتواند کودک را از نوشیدن منصرف کند. این امر میتواند خطر کمآبی بدن را افزایش دهد.
- نظارت بر سطح اکسیژن، تنفس و ضربان قلب، رنگ پوست (طبیعی در مقابل رنگ آبی) و سطح هوشیاری برای اندازهگیری وضعیت و پاسخ کودک به درمان استفاده میشود. کودکی که بهبود نمییابد یا به آرامی بهبود مییابد ممکن است به درمان بیشتری نیاز داشته باشد.
- قرار دادن لوله تنفسی در گلو برای کودکان مبتلا به کروپ شدید به ندرت مورد نیاز است. کمتر از ۱ درصد کودکانی که در بخش اورژانس مراجعه میکنند نیاز به لولهگذاری دارند.
- دگزامتازون: دگزامتازون پرمصرفترین دارو برای درمان انواع کروپ است. این دارو یک گلوکوکورتیکوئید است که درمان طولانی مدت و موثری را ارائه میدهد. این دارو با کاهش تورم حنجره، معمولاً در عرض شش ساعت از اولین دوز عمل میکند و میتواند نیاز به مراجعه مجدد به بخش اورژانس یا مطب پزشک، زمان بستری در بخش اورژانس و دوز سایر داروها (مانند اپینفرین) را کاهش دهد.
- می توان آن را به صورت شربت خوراکی یا تزریق وریدی یا داخلعضلانی (بسته به اینکه کدام درمان برای کودک راحتتر است) داده شود. اکثر کودکان فقط به یک دوز نیاز دارند و عوارض جانبی جدی نادر است.
- اپینفرین: اپینفرین که معمولاً به آن “آدرنالین” میگویند، توسط نبولایزر (بخار استنشاقی) به کودکان مبتلا به کروپ متوسط تا شدید داده میشود. این دارو نیز تورم راه هوایی را کاهش میدهد و سریعتر از دگزامتازون شروع به کار میکند.اپینفرین طی مدت زمان کوتاهی (دو ساعت یا کمتر) اثر میکند و ممکن است هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه برای علائم شدید تجویز شود. در صورت بازگشت علائم پس از پاسخ اولیه ممکن است پس از دو ساعت به درمان مجدد نیاز باشد. علائم “بازگشت”، معمولا در عرض دو تا چهار ساعت پس از درمان رخ میدهد.
عوارض جانبی اپینفرین شامل ضربان قلب سریع بوده و عوارض جانبی جدی نادر است. کودکانی که اپینفرین دریافت می کنند باید سه تا چهار ساعت پس از آخرین دوز تحت نظر باشند تا از عدم بازگشت علائم انسداد راه هوایی اطمینان حاصل شود.
- درمانهای دیگر: درمانهای دیگر مانند آنتیبیوتیکها، داروهای ضدسرفه، ضداحتقانها و آرامبخشها به طور معمول برای کودکان مبتلا به کروپ توصیه نمیشود. آنتیبیوتیکها نقشی در درمان کروپ ندارند زیرا کروپ توسط ویروسها ایجاد میشود و آنتیبیوتیکها ویروسها را درمان نمیکنند. فایده داروهای ضدسرفه و ضداحتقان ثابت نشده است و آرامبخشها میتوانند علائم کمبود اکسیژن خون و مشکل در تنفس را بپوشانند.
دوره معمولی کروپ
علائم کروپ در اکثر کودکان در عرض دو روز برطرف میشود اما میتواند تا یک هفته ادامه یابد. عوارض جدی رایج نیستند.
کمتر از ۵ درصد از کودکان مبتلا به کروپ نیاز به بستری شدن در بیمارستان پیدا میکنند. کودکانی معمولا زمانی در بیمارستان بستری میشوند که:
- اکسیژندرمانی برای حفظ سطح اکسیژن کودک در محدوده ایمن مورد نیاز است
- کروپ با کمآبی شدید که نیاز به مایع درمانی داخل وریدی دارد، همراه است
- دوزهای متعدد اپی نفرین استنشاقی برای تسکین لازم است
- علائم شدید علیرغم درمان اولیه باقی میمانند، به خصوص اگر تنفس کودک در حال فرسایش باشد
برخی از کودکان ممکن است فقط برای چند ساعت تا نیم روز در بیمارستان تحت نظر باشند. برخی دیگر ممکن است یک یا دو روز در بیمارستان بمانند. نیاز به بیش از دو روز بستری شدن در بیمارستان برای کروپ غیرعادی است. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است ارزیابی بیشتر برای سایر علل استریدور و دشواری تنفس انجام شود. آزمایشات ممکن است شامل تصویربرداری با اشعه ایکس و مشاوره با متخصص گوش، حلق و بینی باشد.
پیشگیری از کروپ
اقدامات بهداشتی ساده میتواند به جلوگیری از عفونت با ویروسهایی که منجر به کروپ میشود کمک کند. هیچ واکسنی علیه رایجترین ویروسهایی که باعث کروپ میشوند وجود ندارد. با این حال، واکسنها برای برخی از ویروسهایی که میتوانند باعث کروپ شوند (آنفولانزا، covid-19) توصیه میشود.
بهداشت و سایر اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
- شستن مکرر دستها با آب و صابون: دست ها باید با آب و صابون ساده یا ضد میکروب خیس شوند و به مدت ۱۵ تا ۳۰ ثانیه به هم مالیده شوند. توجه ویژهای باید به ناخنهای دست، بین انگشتان دست و مچ دست معطوف شود. دستها را باید کاملا شسته و با حوله یکبار مصرف خشک کرد.
- از محلولهای دستی مبتنی بر الکل استفاده شود: اگر سینک در دسترس نباشد، اینها جایگزین خوبی برای ضدعفونی کردن دستها هستند. این محلولهای دست باید روی تمام سطح دستها، انگشتان و مچ دست پخش شده تا خشک شود و میتوان چندین بار از آنها استفاده کرد. محصولات دستی به صورت مایع یا دستمال مرطوب در اندازههای کوچک و قابل حمل موجود هستند که به راحتی در جیب یا کیف دستی حمل میشوند. هنگامی که سینک در دسترس است، دستهای آلوده به دقت باید با آب و صابون شسته شوند.
- در صورت امکان از تماس نزدیک با سایر بزرگسالان و کودکان مبتلا به عفونت دستگاه تنفسی فوقانی خودداری شود: این امر ممکن است دشوار باشد، به خصوص در مکانهای عمومی، اما والدین میتوانند سعی کنند تماس مستقیم را محدود کنند. علاوه بر این، نوزادان یا کودکانی که بیمار هستند نباید به مهدکودک یا مدرسه فرستاده شوند، زیرا این امر به طور بالقوه میتواند باعث بیماری دیگران شود.
- اطمینان حاصل کنید که کودک واکسینه شده است: واکسیناسیون علیه آنفولانزا و COVID-19 برای افراد بزرگتر از شش ماه توصیه میشود.
چه زمانی باید به دنبال کمک بود؟
اگر در هر زمان، کودکی دچار نشانههای بدتر شدن یا تشدید کروپ شد، والدین باید فوراً به دنبال مراقبتهای پزشکی باشند. این نشانهها عبارتند از:
- تنفس دشوار
- پوست رنگپریده یا آبی رنگ
- سرفههای شدید
- ریزش آب دهان یا دشواری در بلع
- ناتوانی در صحبت کردن یا گریه کردن به دلیل دشواری در نفس کشیدن
- صدای سوت همراه با تنفس یا تنفس پرسروصدا و بلند هنگام نشستن یا استراحت
- کشیده شدن پوست اطراف دندهها و بالای جناغ به داخل به دنبال تنفس
اگر کودک به شدت آشفته است، پوست آبی رنگی دارد، مشکل تنفس دارد یا بیش از حد خوابآلود (بیحالی) است، والدین نباید سعی کنند کودک خود را به بیمارستان ببرند و باید با اورژانس تماس بگیرند.
والدین باید با پزشک فرزند خود تماس بگیرند اگر:
- تب (درجه حرارت بالاتر از ۱۰۰.۴ درجه فارنهایت یا ۳۸ درجه سانتیگراد) بیش از سه روز طول بکشد.
- علائم کروپ خفیف بیش از هفت روز طول بکشد
- سوالات یا نگرانی هایی در مورد وضعیت کودک وجود دارد
جمع بندی
کروپ یک بیماری تنفسی است که معمولاً توسط ویروس ایجاد میشود. با پیشرفت بیماری، نای متورم میشود که فضای موجود برای ورود هوا به ریهها را باریک میکند. ویروسهایی که باعث کروپ میشوند میتوانند به راحتی از طریق سرفه، عطسه و ترشحات تنفسی (مخاط، قطرات ناشی از سرفه یا عطسه) پخش شوند. کودکان مبتلا به کروپ باید تا سه روز پس از شروع بیماری یا تا زمانی که تب از بین برود، مسری در نظر گرفته شوند.
کروپ معمولاً خفیف است، اگرچه ممکن است علائم شدید و تهدیدکننده زندگی شوند. علائم معمولاً به تدریج و با تحریک بینی، احتقان و آبریزش بینی شروع میشوند. ممکن است پس از ۱۲ تا ۴۸ ساعت بدتر شود و مشکل در تنفس، سرفه با صدای خشن و گرفتگی صدا مشاهده شود. علائم کروپ معمولاً در عرض دو روز برطرف میشوند، اما میتواند تا یک هفته (با بهبود تدریجی در این مدت) باقی بماند.
اگر در هر زمانی، کودک نشانههای بدتر شدن یا تشدید کروپ را پیدا کرد، والدین باید فوراً به دنبال مراقبتهای پزشکی باشند. ویژگیهای کروپ شدید عبارتند از:
- تنفس دشوار
- پوست رنگپریده یا آبی، به ویژه در لبها، انگشتان دست، انگشتان پا یا لاله گوش
- سرفه های شدید
- ریزش آب دهان یا اختلال در بلع
- ناتوانی در صحبت کردن یا گریه کردن به دلیل دشواری در نفس کشیدن
- صدای سوت همراه با تنفس یا تنفس پرسروصدا و بلند هنگام نشستن یا استراحت
- کشیده شدن پوست اطراف دندهها همراه با تنفس
اگر کودک به شدت آشفته است، پوست آبی رنگی دارد، مشکل تنفس دارد یا بیش از حد خوابآلود (بیحالی) است، والدین نباید سعی کنند کودک خود را به بیمارستان ببرند و باید با اورژانس تماس بگیرند.
کروپ خفیف معمولاً در خانه قابل درمان است. درمان خانگی شامل استفاده از یک مرطوبکننده هوا یا نشستن با کودک در حمام پر از بخار ناشی از جاری شدن آب گرم از دوش است. به دلیل خطر سوختگی باید از مرطوبکنندههای با بخار داغ اجتناب کرد. والدین ممکن است در طول یک دوره کروپ با کودک خود در یک اتاق بخوابند تا اگر تنفس کودک دچار اشکال شد، بلافاصله در دسترس باشند.
کروپ متوسط تا شدید باید در بخش اورژانس یا کلینیکی که قادر به رسیدگی به بیماریهای تنفسی فوری است، ارزیابی شود. کروپ شدید یک بیماری کشنده است و درمان به هیچ دلیلی نباید به تعویق بیافتد. درمان مورد استفاده به شدت علائم و نشانهها بستگی دارد. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-هوا یا اکسیژن مرطوب شده
– تجویز یک داروی گلوکوکورتیکوئیدی (معمولا دگزامتازون)
-درمانهای استنشاقی (اپی نفرین)
سایر درمانها مانند آنتیبیوتیکها، داروهای سرفه، ضداحتقانها و آرامبخشها برای کودکان مبتلا به کروپ توصیه نمیشوند. آنتیبیوتیکها نقشی ندارند زیرا کروپ توسط ویروسها ایجاد می شود و آنتیبیوتیکها ویروسها را درمان نمیکنند.
برای مطالعه مطالب آموزشی بیشتر، به دکترنکست (drnext) مراجعه کنید.
منبع: