آیا دیابت به فیبروز ریوی منجر می‌شود؟

بیماران مبتلا به دیابت در میان کل موارد فیبروز ریوی ایدیوپاتیک (IPF) درصد بالایی را تشکیل می‌دهند. این امر این سؤال را ایجاد می‌کند که آیا این فقط یک ارتباط است یا دیابت خود می‌تواند باعث فیبروز ریوی شود؟ در ادامه به مطالعه‌ای می‌پردازیم که نتایج مطالعات مرتبط با این پرسش را تشریح کرده است.

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک اصطلاحی است که برای بیمارانی که فیبروز ریوی در آن‌ها تشخیص داده می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، در این اختلال هیچ یک از علل شناخته شده‌ توسعه فیبروز، یافت نمی‌شود. در حال حاضر پذیرفته شده است که IPF توسط عوامل خطر ژنتیکی، محیطی و آسیب‌های موضعی مکرر به اپیتلیوم آلوئولی ایجاد می‌شود. این روند منجر به ارتباطات ناهنجار اپیتلیال-فیبروبلاست و ضخیم شدن ماتریکس وابسته به میوفیبروبلاست و بازسازی بینابینی ریه می‌شود.

مطالعه بر روی مدل حیوانی

مطالعات اخیر در مدل‌های موش با دیابت نوع ۱ و ۲  نشان داد که دیابت باعث فیبروز ریوی می‌شود. هر دو نوع دیابت باعث ایجاد فرایندی می‌شوند که به DNA آسیب زده و در ترمیم DNA اختلال ایجاد می‌کند. این روند، به نوبه خود، پیری را در سلول القا می‌کند. القای پیری سلول با آزادسازی سایتوکاین‌های پیش‌التهابی و فاکتورهای رشد مشخص شده و در نهایت منجر به فیبروز می‌شود.

فیبروز ریوی در بیماران مبتلا به دیابت

در یک مطالعه در سال ۱۹۹۰ مشاهده شد که طی یک دوره ۵ ساله، حجم ظرفیت بازدم اجباری در یک ثانیه و ظرفیت حیاتی اجباری در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ سریعتر کاهش می‌یابد. بر اساس مطالعه‌ای دیگر نسبت شانس تعدیل شده برای IPF به دلیل سیگار کشیدن ۵.۴ بود. این عدد برای دیابت ۴.۰۶ بود. نزدیکی این دو مقدار نشان می‌دهد که دیابت ممکن است یک عامل خطر مستقل برای IPF باشد. این یافته به خوبی با مطالعات متعددی مطابقت دارد که نشان می‌دهند شیوع دیابت در بین بیماران مبتلا به IPF بیشتر از جمعیت عمومی یا سایر بیماری‌های ریوی است.

نشانگرهای قند خون و فیبروز ریوی

مطالعه‌ای در کره نشان داد که سندرم متابولیک نسبت شانس ابتلا به بیماری محدودکننده ریه (که باFVC<80%  و FEV1/FVC<0,7 تشخیص داده می‌شود) را به ۱.۴ افزایش داد. این یافته نشان می‌دهد نه تنها دیابت نوع ۱ بلکه حتی مراحل اولیه بیماری دیابت نوع ۲، ریه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ارتباط HbA1c با الگوی اسپیروارگومتری محدودکننده این دیدگاه را تایید می‌کند که بیماری محدود‌کننده ریه یک عارضه دیابتی است. علاوه بر این، بیماران مبتلا به دیابت و بیماری محدود‌کننده ریه پیش‌آگهی بدتری دارند.

یک مطالعه بر روی هر سه گروه غیردیابتی، پیش‌دیابتی و دیابتی

یک مطالعه اخیر از رویکرد ترکیبی علائم بالینی، آزمایش‌های بالینی، از جمله آزمایش شش دقیقه پیاده‌روی، تست‌های جامع عملکرد ریه، و CT با وضوح بالا، و همچنین بافت‌شناسی در بیماران مبتلا به نوع ۲ استفاده کرد. در این مطالعه مقطعی، ۴۸ بیمار غیر دیابتی، ۶۸ بیمار پره‌دیابت، ۲۹ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ تازه تشخیص داده شده و ۱۱۰ بیمار مبتلا به دیابت طولانی مدت به طور کامل از نظر متابولیسم، همه عوارض شناخته‌شده دیابت و همچنین از نظر بالینی مورد بررسی قرار گرفتند. این مطالعه نشان داد که تنگی نفس همراه با بیماری محدود‌کننده ریه در ۹٪ از بیماران مبتلا به پیش دیابت، ۲۰٪ از بیماران مبتلا به دیابت تازه تشخیص داده شده و ۲۷٪ از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ طولانی مدت مشاهده شد.

آلبومینوری به عنوان یک عامل خطر

در این مطالعه، مهمتر از همه اینکه وجود آلبومینوری خطر ابتلا به بیماری محدود‌کننده ریه را در مقایسه با بیماران غیر دیابتی افزایش داد. CTاسکن بیماری بینابینی ریه را تایید کرد و تجزیه و تحلیل بافت شناسی وجود افزایش فیبروز سپتوم آلوئولی را تایید کرد. بین علائم بالینی و شدت ضایعات مشاهده شده در CT رابطه وجود داشت. با این حال، هیچ ظاهر مورفولوژیکی مشابهی در این سری از CTاسکن‌ها وجود نداشت.

کاهش عملکرد ریه در ۳ سال در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ به طور قابل توجه بیشتر از بیماران غیردیابتی نبود. علاوه بر این، با مطالعه بیشتر بیماران، پیشرفت علائم بالینی (تنگی نفس و تست راه رفتن به مدت ۶ دقیقه) به خوبی با CT اسکن ارتباط داشت. باید توجه داشت هیچ الگوی CT اسکن مخصوص دیابت در این مطالعه قابل تشخیص نبود. بنابراین، برای تعیین اینکه آیا علائم خاص دیابت در CT اسکن با وضوح بالا بیماران دیابتی مبتلا به IPF وجود دارد، به مطالعات جامع‌تری که شامل بیماران دیابتی مبتلا به IPF است (اما به استثنای بیماران مبتلا به سایر بیماری های ریوی و/یا قلبی) نیاز است.

بنابراین

مطالعات مذکور بیماران دیابتی را به طور سیستماتیک از نظر فیبروز ریوی مطالعه می‌کنند. این بررسی‌ها شامل یک تاریخچه دقیق، آزمایش پیاده‌روی به مدت ۶ دقیقه و CT اسکن با وضوح بالا است. بر اساس این داده‌ها به احتمال زیاد دیابت واقعاً مسئول ایجاد فیبروز ریوی است، به ویژه به این دلیل که نشانگرهای کنترل قند خون پیش‌بینی‌کننده کاهش عملکرد ریه در این مطالعه بودند.

داده‌ها برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ قانع‌کننده هستند. با این حال مطالعاتی با استفاده از ارزیابی بالینی، عملکردی و CT اسکن برای دیابت نوع ۱ وجود ندارد. برای اثبات نهایی، یک مطالعه تصادفی‌ و کنترل‌شده روی بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ تحت درمان با انسولین و بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ تحت درمان با داروهای خوراکی مورد نیاز است. کسب اطلاعات بیشتر در مورد عوارض جانبی احتمالی ریوی انسولین کمک خواهد کرد. با این حال، در حال حاضر، احتمال انجام این نوع مطالعه نسبتا کم است. تا زمانی که چنین مطالعه بالینی وجود نداشته باشد، مطالعات حیوانی باید اثبات نهایی وجود DiPF را ارائه دهند.

Pubmed – Diabetic Pneumopathy–A New Diabetes-Associated Complication: Mechanisms, Consequences and Treatment Considerations

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

اینستاگرام  تلگرام  لینکدین  آپارات  توییتر  فیسبوک یوتیوب