بوی بد دهان: علل، علائم و درمان

بوی بد دهان نشانه ‌چیست؟ بوی بد دهان، که به آن هالیتوز (Halitosis) نیز گفته می‌شود، می‌تواند خجالت‌آور باشد و در برخی موارد حتی ممکن است باعث اضطراب شود. این علامت می‌تواند بر روابط اجتماعی شما در طول روز تاثیر منفی گذاشته و موجب عدم رضایت اطرافیان شود. بنابراین جای تعجب نیست که قفسه‌های فروشگاه‌ها مملو از آدامس نعناع، دهان‌شویه و سایر محصولات مبارزه با بوی بد دهان و خوش بو کردن دهان هستند. بسیاری از این محصولات تنها اقداماتی کوتاه‌مدت و موقتی هستند. این به این دلیل است که راهکارهای موقتی به عامل اصلی مشکل بوی بد دهان رسیدگی نمی‌کند. اما آیا درمان قطعی بوی بد دهان وجود دارد؟ بوی بد دهان نشانه چیست؟

ویژگی‌های بوی دهان نامطبوع، بسته به علل آن متفاوت است. برخی افراد حتی با وجود اینکه بوی دهانشان کم است یا اصلاً بویی ندارد، بیش از حد نگران تنفس خود هستند. دیگران ممکن است بوی بد دهان داشته باشند اما آن را نمی‌دانند. از آنجایی که تشخیص بوی نفس شما دشوار است، از یک دوست نزدیک یا خویشاوند بخواهید تا تأیید کند که آیا بوی بد دهان دارید یا خیر.

علت بوی بد دهان چیست؟

دلایل بوی بد دهان چیست؟ بوی بد دهان کودک ناشی از چیست؟ بیش‌تر علت بوی بد دهان از مشکلات حفره دهان ما ناشی می‌شود. دلایل احتمالی زیادی وجود دارد که می‌تواند به عنوان عامل بوی دهان نامطبوع در نظر گرفته شوند.

مواد غ‍ذایی

آیا مواد غذایی می‌توانند علت بوی دهان نامطبوع باشند؟ همه ما بر حسب تجربه می‌دانیم که انواع خاصی از مواد غذایی می‌تواند تنفس ما را بد بو کند. تجزیه ذرات غذا در داخل و اطراف دندان‌ها می‌تواند منجر به رشد و تکثیر باکتری‌های بیشتر و ایجاد بوی بد شود. خوردن برخی غذاها مانند پیاز، سیر و ادویه‌ها نیز می‌تواند باعث بوی بد دهان شود.

مشتقات تنباکو

تنفس افراد مصرف‌کننده سیگار می‌تواند بدبو، ناخوشایند و آزادهنده باشد! کشیدن سیگار و استفاده از سایر فراورده‌های تنباکو، می‌تواند باعث بوی نامطبوع دهان شود. مصرف‌کنندگان دخانیات همچنین بیشتر در معرض ابتلا به بیماری لثه هستند که یکی دیگر از دلایل بوی بد دهان است.

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

بهداشت دهان و دندان برای داشتن نفسی خوشبو بسیار مهم است. اگر روزانه مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، ذرات غذا در دهان شما باقی مانده و باعث بوی بد دهان می‌شود. به دنبال آن، یک لایه بی‌رنگ و چسبنده از باکتری به نام پلاک روی دندان شما تشکیل می‌شود. اگر مسواک زده نشود، پلاک می‌تواند لثه‌های شما را تحریک کرده و به التهاب و عفونت لثه منجر شود. مرحله اولیه بیماری لثه به عنوان ژنژیویت شناخته می‌شود. بیماری لثه در مراحل پایانی همراه با تحلیل استخوان، پریودنتیت نامیده می‌شود.

زبان شما همچنین می‌تواند باکتری‌هایی را که بو تولید می‌کنند به دام بیاندازد. دندان مصنوعی و ابزار و وسایل دهانی ثابت یا متحرک مانند بریس‌هایی که به‌طور منظم تمیز نمی‌شوند یا به درستی در محل خود قرار نمی‌گیرند نیز می‌توانند ذرات غذا را در خود نگه داشته و منجر به ایجاد بوی نامطبوع شوند. علت بوی بد دهان کودکان چیست؟ شایع‌ترین علت بوی بد دهان در کودکان، بهداشت نامناسب دهان، حفره‌ها و التهاب لثه است. عفونت در دهان، گوش، بینی یا گلو نیز در کودکان شایع است.

خشکی دهان

بزاق به پاکسازی دهان شما کمک کرده و ذرات ایجاد‌کننده بوی بد را از بین می‌برد. وضعیتی به نام خشکی دهان می‌تواند عامل بخشی از بوی بد دهان باشد، زیرا بزاق کمتری تولید می‌شود. خشکی دهان به‌طور طبیعی در هنگام خواب رخ داده و منجر به “نفس بدبو صبحگاهی” می‌شود. اگر با دهان باز بخوابید این وضعیت به مراتب بدتر است. خشکی دائمی دهان می‌تواند ناشی از اختلال در غدد تولید‌کننده بزاق و برخی بیماری‌ها باشد.

علت بوی بد دهان روزه دار چیست؟ در روزه‌داری نیز خشکی دهان عامل بوی بد دهان است. وقتی روزه می‌گیرید، بدن شما تولید بزاق مورد نیاز برای هضم غذا را متوقف می‌کند. بزاق همچنین ذرات غذا را می‌شوید، از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کند و اسیدها را خنثی می‌کند. بدون بزاق کافی، باکتری‌های مولد بو می‌توانند در ساعات روزه‌داری بدون کنترل رشد کرده و بوی بدی را ایجاد کنند.

مصرف برخی داروها

برخی از داروها با ایجاد خشکی دهان می‌توانند منجر به بوی بد دهان شوند. همچنین، به دنبال تجزیه برخی داروها در بدن، مواد شیمیایی خاصی آزاد شده که می‌تواند روی بوی دهان و تنفس فرد نقش داشته باشد.

عفونت در دهان  

زخم‌های جراحی پس از جراحی‌های عمیق و وسیع در دهان، مانند کشیدن دندان و همچنین پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا زخم‌های دهان می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند. درمان بوی بد گلو در موارد عفونت، درمان عفونت عامل بیماری است.

سایر بیماری‌های دهان، بینی و گلو

سنگ لوزه می‌تواند به بوی بد و نامطبوع دهان منجر شود. سنگ‌های کوچکی که در لوزه‌ها تشکیل می‌شوند و سنگ لوزه نام دارند، پوشیده از باکتری‌هایی بوده که می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند. همچنین عفونت‌ها یا احتقان دائمی در بینی، سینوس‌ها یا گلو نیز می‌تواند به جمع شدن خلط در پشت حلق و ایجاد بوی نامطبوع دهان منجر شود.

علل دیگر

بوی دهان ناشی از معده به چه علت است؟ بیماری‌هایی مانند برخی از سرطان‌ها می‌توانند بوی مشخصی از تنفس را ایجاد کنند. همین امر در مورد اختلالات مربوط به فرآیند تجزیه غذا به انرژی بدن نیز صادق است. بوی دهان ناشی از معده به چه علت است؟ سوزش سر دل مداوم که از رفلاکس و بازگشت محتویات معده به مری است، می‌تواند منجر به بوی بد دهان شود. برای نوبت دهی پزشکان فوق تخصص گوارش و کبد بالغین کلیک کنید.

 یک جسم خارجی، مانند یک تکه غذا در سوراخ بینی، می‌تواند باعث ایجاد بوی بد دهان در کودکان شود. برای دریافت نوبت پزشک متخصص گوارش کودکان کلیک کنید.

عوامل خطر بوی بد دهان

اگر غذاهایی مانند سیر، پیاز و ادویه‌جات و ترشی‌جات مصرف کنید، احتمال ایجاد بوی بد دهان شما بیشتر است. سیگار کشیدن، عدم رعایت بهداشت دهان، مصرف برخی داروها و نیز خشکی دهان، عفونت‌های دهان و برخی بیماری‌ها می‌توانند در ایجاد بوی بد دهان نقش داشته باشند. علاوه بر این، سایر بیماری‌ها مانند GERD (بیماری رفلاکس معده به مری) می‌توانند منجر به بوی بد دهان شوند. در بیماری رفلاکس معده به مری، غذای هضم‌نشده در معده و اسید معده به مری، حلق و دهان بازگشته و باعث بوی بد دهان می‌شود. علاوه بر این، زمانی که اسید معده پوشش داخلی دهان و گلو را فرسایش می‌دهد، باکتری‌های تولید‌کننده بو شرایطی برای رشد خواهند داشت.

بوی بد دهان در بارداری

بارداری به خودی خود باعث بوی بد دهان نمی‌شود. با این حال، حالت تهوع صبحگاهی و حالت تهوع بارداری ممکن است منجر به بوی بد دهان شود. بارداری همچنین باعث تغییرات هورمونی و کم‌آبی بدن می‌گردد که می‌تواند باعث بوی بد شود. علاوه بر این، زنان باردار ممکن است هوس غذاهای خاصی داشته باشند که باعث ایجاد بوی نامطبوع در دوران بارداری می‌شود.

تشخیص عامل بوی بد دهان

اگر از بوی بد دهان مداوم رنج می‌برید و علت آن را نمی‌دانید، ویزیت یک دندان‌پزشک برای بررسی علت ضروری است. دندانپزشک شما احتمالاً وضعیت دهان، دندان‌ها، سلامت لوزه و حلق شما را بررسی کرده و علت بوی دهان را بر اساس معیارهایی ارزیابی می‌کند. برخی از دستگاه‌ها نیز می‌توانند مواد شیمیایی خاصی را که باعث بوی بد دهان می‌شوند، شناسایی کنند. اما این ابزارها همیشه در دسترس نیستند. اگر در ناحیه گلوی خود درد احساس می‌کنید، بوی بد دهان ناشی از حلق است و اخیرا سرما خورده‌اید، می‌توانید برای بررسی علت، به پزشک عمومی مراجعه کنید.

راه‌هایی برای مدیریت بوی بد دهان

بهترین داروی رفع بوی بد دهان کدام است؟ برای کاهش بوی بد دهان، کمک به جلوگیری از پوسیدگی و کاهش خطر ابتلا به بیماری لثه، به‌طور منظم دهان و دندان‌های خود را تمیز نگه دارید. درمان برای برطرف کردن علت زمینه‌ای بوی بد دهان می‌تواند متفاوت باشد. اگر دندانپزشک شما فکر می‌کند که مشکلات سلامت دیگری باعث بوی بد دهان شما شده است، احتمالاً باید به پزشک عمومی مراجعه کنید.

دندانپزشک شما برای کنترل بهتر بوی بد دهان ناشی از مشکلات دهان با شما همکاری خواهد کرد. اقدامات دندانپزشکی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

توصیه به مصرف دهانشویه و خمیردندان خاص

دهان شویه برای بوی بد دهان کدام است؟ اگر بوی بد دهان شما به دلیل تجمع باکتری‌ها به نام پلاک روی دندان‌های شما باشد، دندانپزشک ممکن است دهانشویه‌ای را توصیه کند که باکتری‌ها را از بین ببرد. دندانپزشک همچنین ممکن است خمیر دندانی را توصیه کرده که حاوی یک عامل آنتی‌باکتریال باشد تا باکتری‌هایی که باعث ایجاد پلاک می‌شوند را از بین ببرد.

درمان بیماری‌های دندان

درمان بوی بد دهان چیست؟ اگر بیماری لثه دارید، دندانپزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که به متخصص لثه، معروف به پریودنتیست مراجعه کنید. بیماری لثه می‌تواند باعث کنده شدن لثه‌ها از دندان‌های شما شود و پلاک‌های عمیقی را باقی بگذارد که پر از باکتری‌های ایجاد‌کننده بو می‌شود. گاهی اوقات فقط جرم‌گیری حرفه‌ای این باکتری‌ها را از بین می‌برد. دندانپزشک شما همچنین ممکن است جایگزینی پرکننده‌های معیوب را توصیه کند، که محل رشد باکتری‌ها است.

اصلاح شیوه زندگی و درمان‌های خانگی

برای کاهش یا جلوگیری از بوی بد دهان رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:

بعد از غذا مسواک بزنید

مسواک را در محل کار نگه داشته تا بعد از غذا از آن استفاده کنید. حداقل دو بار در روز، به‌خصوص بعد از غذا، با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. ثابت شده است که خمیردندان با خواص ضد باکتریایی بوی بد دهان را کاهش می‌دهد.

حداقل یکبار در روز از نخ دندان استفاده کنید

نخ دندان کشیدن صحیح ذرات غذا و پلاک را از بین دندان‌های شما پاک کرده و به کنترل بوی بد دهان کمک می‌کند.

تمیز کردن زبان

زبان خود را حین مسواک زدن تمیز کنید. زبان باکتری‌ها را جمع‌آوری می‌کند، بنابراین مسواک زدن زبان ممکن است باعث کاهش بو شود.

تمیز کردن ابزارهای دهانی

بریس، دندان‌های مصنوعی، ابزار نگهدارنده‌ها و محافظ‌های دهان را تمیز کنید. اگر از بریج یا دندان مصنوعی استفاده می‌کنید، حداقل یک بار در روز یا طبق دستور دندانپزشک آن را به‌طور کامل تمیز کنید. اگر نگهدارنده دندان یا محافظ دهان دارید، هر بار قبل از گذاشتن آن در دهان، آن را تمیز کنید. دندانپزشک شما می‌تواند بهترین محصول پاک‌کننده را توصیه کند.

مرطوب نگه‌داشتن دهان

دهان خود را مرطوب نگه دارید. از تنباکو دوری کنید. آب فراوان بنوشید. کافئین، غذاهای تند یا الکل زیاد مصرف نکنید. همه این موارد می‌تواند دهان شما را خشک کند. برای تولید بزاق بیشتر، آدامس بجوید یا آب‌نبات بدون قند بمکید.

تغییر در رژیم غذایی

رژیم غذایی خود را تغییر دهید. از غذاهایی مانند پیاز و سیر که باعث بوی بد دهان می‌شوند، دوری کنید. مصرف زیاد غذاهای شیرین نیز با بوی بد دهان مرتبط است.

تعویض مسواک

مسواک خود را تعویض کنید. مسواک خود را هر ۳ تا ۴ماه یا در صورت نیاز زودتر عوض کنید. همچنین یک مسواک با الیاف مناسب انتخاب کنید.

معاینه منظم

معاینات منظم دندانپزشکی را فراموش نکنید. به‌طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. معمولاً دو بار در سال می‌توانید برای معاینه دندانپزشک مراجعه کنید. در طی این معاینات، دندانپزشک شما می‌تواند به دندان‌ها یا پروتزهای شما نگاه کند و آن‌ها را تمیز کند.

جمع‌بندی

بوی دهان یک تجربه ناخوشایند بوده و می‌تواند بر روابط بین فردی و اجتماعی تاثیر بگذارد. این علامت علل مختلفی دارد. برخی از غذاها، شرایط سلامتی و عادات از جمله دلایل بوی بد دهان هستند. در بسیاری از موارد، با تمیز نگه داشتن دهان و دندان‌های خود می‌توانید بوی بد دهان را از بین ببرید. اگر خودتان نمی‌توانید مشکل بوی بد دهان را حل کنید، به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کنید.

عفونت دهان و دندان، عفونت گلو و مشکلات معده از جمله علل بوی بدن دهان هستند. سعی کنید سبک زندگی خود را تغییر دهید، مانند مسواک زدن دندان‌ها و زبان بعد از غذا خوردن. همچنین استفاده از نخ دندان و نوشیدن آب فراوان را فراموش نکنید. اگر پس از ایجاد تغییرات همچنان بوی بد دهان دارید، به دندانپزشک خود مراجعه کنید. اگر دندانپزشک شما فکر کند که یک بیماری جدی‌تری باعث بوی بد دهان شما شده است، ممکن است لازم باشد برای یافتن علت بو به یک پزشک عمومی مراجعه کنید.

منبع:

mayoclinic