در میان انواع هپاتیت‌های ویروسی از جمله هپاتیت a، هپاتیت ب و …، هپاتیت C به احتمال بالاتری به درگیری مزمن کبد می‌انجامد. شاید برایتان سوال باشد ویروس هپاتیت c چیست و چگونه به کبد آسیب می‌زند؟ راههای انتقال آن چیست و طول عمر افراد مبتلا به هپاتیت c چقدر خواهد بود؟ دوره کمون هپاتیت c چقدر است؟ در مورد هپاتیت c و ازدواج چه چیزی را باید بدانیم؟ در ادامه مطلب به تشریح این ویروس و هپاتیت ناشی از آن می‌پردازیم. برای اطلاع از کلیات مرتبط با بیماری هپاتیت، به مقاله هپاتیت مراجعه کنید.
بیماری هپاتیت c
هپاتیت c یک عفونت ویروسی است که باعث التهاب کبد و گاها منجر به آسیب جدی کبدی می‌شود. هپاتیت یک لغت تخصصی است که به معنای التهاب کبد است. ویروس هپاتیت c (HCV) از طریق خون آلوده پخش می‌شود. تا همین اواخر، درمان هپاتیت C نیاز به تزریق هفتگی و داروهای خوراکی داشت که بسیاری از افراد مبتلا به HCV به دلیل سایر مشکلات سلامتی یا عوارض جانبی غیرقابل قبول نمی‌توانستند از این درمان‌ها استفاده کنند. با این حال درمان‌های در دسترس در حال تغییر و پیشرفت هستند. امروزه، HCV مزمن معمولاً با داروهای خوراکی که روزانه به مدت دو تا شش ماه مصرف می‌شود، قابل درمان است.
اگر چه واکسن هپاتیت c موجود نیست، اما درمان قطعی هپاتیت c ممکن است. بیش از ۹۰ درصد از افراد آلوده به ویروس هپاتیت C (HCV) می‌توانند با ۸ تا ۱۲ هفته درمان خوراکی به طور کامل درمان شوند.
با این حال، حدود نیمی از افراد مبتلا به HCV نمی‌دانند که آلوده هستند، عمدتاً به این دلیل که علائمی ندارند. ممکن است دهه‌ها طول بکشد تا علامتی ظاهر شود. به همین دلیل توصیه می‌شود همه بزرگسالان ۱۸ تا ۷۹ سال، حتی آن‌هایی که علائم یا بیماری شناخته شده کبدی ندارند، از نظر هپاتیت C غربالگری شوند. غربالگری با انجام آزمایش هپاتیت c ممکن است. پزشک میتواند با تفسیر برگه آزمایش هپاتیت c آلودگی را تشخیص دهد.
دوره کمون هپاتیت C از ۲ هفته تا ۶ ماه متغیر است. پس از عفونت اولیه، تقریباً ۸۰٪ از افراد هیچ علامتی را نشان نمی‌دهند. کسانی که علائم حاد دارند ممکن است تب، خستگی، کاهش اشتها، تهوع، استفراغ، درد شکم، ادرار تیره، درد مفاصل و زردی را تجربه کنند.
علائم هپاتیت c
عفونت طولانی مدت با ویروس هپاتیت C به عنوان هپاتیت C مزمن شناخته می‌شود. هپاتیت C مزمن معمولاً برای سال‌های طولانی، یک عفونت خاموش است. تا زمانی که این ویروس به اندازه کافی به کبد آسیب برساند که علائم و نشانه‌های بیماری کبدی را ایجاد کند، علامت واضحی وجود ندارد. علائم و نشانه‌ها عبارتند از:
- احتمال بالای خونریزی و کبودی
- خستگی و اشتهای ضعیف
- تغییر رنگ زرد در پوست و چشم (یرقان)
- ادرار تیره رنگ
- خارش پوست
- تجمع مایع در شکم (آسیت)
- تورم در پاها
- کاهش وزن
- گیجی، خواب آلودگی و اختلال در تکلم (آنسفالوپاتی کبدی)
- ظاهر شدن عروق خونی عنکبوتی روی پوست (آنژیوم عنکبوتی)
هر عفونت مزمن هپاتیت C با یک مرحله حاد شروع می‌شود. هپاتیت C حاد معمولاً تشخیص داده نمیشود زیرا به ندرت علائم ایجاد می‌کند. بیماری حاد ممکن است شامل زردی همراه با خستگی، حالت تهوع، تب و درد عضلانی باشد. علائم حاد یک تا سه ماه پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شود و دو هفته تا سه ماه طول می‌کشد.
عفونت حاد هپاتیت C همیشه مزمن نمیشود. برخی از افراد پس از مرحله حاد، HCV را از بدن خود پاک می‌کنند، نتیجه‌ای که به عنوان پاکسازی خود به خودی ویروس شناخته می‌شود. در مطالعات انجام شده بر روی افراد مبتلا به HCV حاد، میزان پاکسازی خود به خودی ویروس از ۱۵٪ تا ۲۵٪ متغیر بوده است. هپاتیت C حاد نیز به خوبی به درمان ضد ویروسی پاسخ می‌دهد.
راههای انتقال هپاتیت c و عوامل خطر آن
عفونت هپاتیت C توسط ویروس هپاتیت C (HCV) ایجاد می‌شود. عفونت زمانی گسترش می‌یابد که خون آلوده به ویروس وارد جریان خون یک فرد غیر آلوده شود. در سطح جهانی، HCV در چندین شکل مجزا وجود دارد که به عنوان ژنوتیپ شناخته می‌شوند. ۷ ژنوتیپ مجزای HCV و بیش از ۶۷ زیرگروه شناسایی شده است. شایع‌ترین ژنوتیپ HCV در ایالات متحده نوع ۱ است. اگرچه هپاتیت C مزمن بدون در نظر گرفتن ژنوتیپ ویروس با یک دوره درمانی مشابه دنبال می‌شود، توصیه‌های درمانی بسته به ژنوتیپ ویروسی متفاوت است. عوامل خطر ابتلا به هپاتیت C عبارتند از:
- مشاغلی مانند کار در زمینه مراقبت‌های بهداشتی که افراد در معرض خون آلوده هستند
- مصرف مواد مخدر غیرقانونی تزریقی یا استنشاقی
- آلودگی با HIV
- تتو یا خالکوبی در یک محیط غیر بهداشتی با استفاده از تجهیزات غیر استریل
- درمان همودیالیز برای مدت طولانی
- تولد از مادری با عفونت هپاتیت C
عوارض هپاتیت c
عفونت هپاتیت C اگر در طول سالیان متمادی ادامه یابد میتواند عوارض قابل توجهی ایجاد کند، مانند:
- اسکار کبد (سیروز): پس از چندین دهه عفونت هپاتیت C، سیروز ممکن است رخ دهد. سیروز کبدی، عملکرد کبد را دشوار می‌کند.
- سرطان کبد: تعداد کمی از افراد مبتلا به عفونت هپاتیت C ممکن است به سرطان کبد مبتلا شوند.
- نارسایی کبد: سیروز پیشرفته ممکن است باعث توقف عملکرد کبد شود.
فوق تخصصان بیماری های عفونی در دکترنکست
درمان هپاتیت c
هپاتیت C با استفاده از قرص‌های ضد ویروسی با اثر مستقیم (DAA) درمان می‌شود. قرص‌های DAA ایمن‌ترین و مؤثرترین داروها برای درمان هپاتیت C هستند. این قرص‌ها در پاکسازی عفونت در بیش از ۹۰ درصد افراد بسیار مؤثر عمل می‌کنند. این قرص‌ها معمولا باید به مدت ۸ تا ۱۲هفته مصرف شوند.
پیشگیری از ابتلا به هپاتیت c
با رعایت اقدامات احتیاطی زیر از خود در برابر عفونت هپاتیت C محافظت کنید:
- اگر از داروهای غیرقانونی استفاده می‌کنید، سریعا تزریق آن‌ها را متوقف کنید.
- در مورد تتو کردن بدن و خالکوبی احتیاط کنید. اگر می‌خواهید پیرسینگ یا خالکوبی انجام دهید، به دنبال یک مرکز معتبر باشید. از قبل در مورد نحوه تمیز کردن تجهیزات سوال بپرسید. اطمینان حاصل کنید که کارکنان از سوزن‌های استریل استفاده می‌کنند. اگر کارمندان به سوالات شما پاسخ نمی‌دهند، به دنبال مراکز معتبر دیگری بگردید.
- رابطه جنسی ایمن داشته باشید. با چندین شریک جنسی یا با هر شریکی که وضعیت سلامتی او نامشخص است، رابطه جنسی محافظت نشده برقرار نکنید. از کاندوم استفاده کنید. شریک جنسی جدید خود را به انجام آزمایش هپاتیت و ایدز ترغیب کنید. انتقال جنسی بین زوج‌های تک‌همسر ممکن است رخ دهد، اما خطر آن کم است.
رژیم غذایی بیماران هپاتیت c
- مصرف میوه و سبزیجات فراوان
- غلات کامل مانند جو و برنج قهوه‌ای
- پروتئین بدون چربی مانند ماهی، مرغ بدون پوست، سفیده تخم مرغ و لوبیا
- لبنیات کم‌چرب یا بدون چربی
- چربی‌های سالم مانند آجیل، آووکادو و روغن زیتون
از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های حاوی قند افزوده از جمله نوشابه، آبمیوه، دسر، تنقلات بسته‌بندی شده و سایر غذاهای حاوی قند افزوده اجتناب کنید. غذاهای حاوی چربی‌های اشباع از جمله تکه‌های چرب گوشت و غذاهای سرخ شده در روغن را محدود کنید.
جمع بندی
هپاتیت C یک عفونت ویروسی است که میتواند به التهاب کبد منجر شود. این بیماری در حال حاضر واکسن ندارد. اما بیش از ۹۰ درصد از افراد آلوده به ویروس هپاتیت C می‌توانند با ۸ تا ۱۲هفته داروی خوراکی به طور کامل درمان شوند. دوره کمون هپاتیت C از ۲ هفته تا ۶ ماه متغیر است. پس از عفونت اولیه، تقریباً ۸۰٪ از افراد هیچ علامتی را نشان نمی‌دهند. کسانی که علائم حاد دارند ممکن است تب، خستگی، کاهش اشتها، تهوع، استفراغ، درد شکم، ادرار تیره، مدفوع رنگ پریده، درد مفاصل و زردی را تجربه کنند. افراد آلوده حتی در صورت نداشتن علامت، می‌توانند ویروس را انتقال دهند. انتقال عمدتا از راه خون و فرآوردههای خونی صورت می‌گیرد. مصرف مواد مخدر تزریقی، ابتلا به ایدز، داشتن شرکای جنسی متعدد و روابط جنسی محافظت‌نشده و همچنین تولد از مادر آلوده، از جمله عوامل خطر این بیماری به شمار می‌آیند. تشخیص این بیماری با انجام آزمایش هپاتیت C ممکن است.
منابع:
