شربت کتوتیفن که به نام تجاری شربت زادیتن هم معروف است، نوعی داروست که در بیشتر مواقع برای آسم تجویز می‌شود. وقتی کتوتیفن همراه با دیگر داروهای آسم مصرف شود، ممکن است دفعات، شدت و طول مدت حملات یا علائم آسم را در کودکان کاهش دهد. شربت کیتوفن را فقط با نسخه پزشک می‌توان تهیه کرد. در این مقاله از مجله دکترنکست از موارد مصرف، عوارض و توصیه‌های پزشکی درباره این دارو می‌گوییم.
کتوتیفن به‌صورت قطره چشمی، قرص و شربت تولید می‌شود و پزشک بسته به سن بیمار و نوع بیماری ممکن است هرکدام را تجویز کند. معمولا شربت کتوتیفن برای کودکان و قرص آن برای بزرگسالان تجویز می‌شود. این دارو در زمان بروز علائم آسم برزگسالان و کودکان کاربردی نیست و فقط جنبه پیش‌گیری دارد.
باید بدانید هر دارویی کاربردهای متفاوتی دارد و در چند بیماری متفاوت به کار می‌رود؛ برای مثال دارویی وجود دارد که می‌تواند در اختلالات اعصاب و روان، سردردهای میگرنی، برخی اختلالات گوارشی و دردهای استخوانی کاربرد داشته باشد؛ در نتیجه بدون آگاهی از شرایط بیمار نمی‌توان گفت که داروی کتوتیفن برای چه موردی تجویز شده است. حتی احتمال دارد پزشک در صورت ابتلا به سرماخوردگی از شربت کتوتیفن برای سرماخوردگی استفاده کند؛ اما بیشترین موارد تجویز این دارو برای پیش‌گیری از آسم است.
فوق تخصصان ریه در دکترنکست
نام تجاری و اشکال دارویی کتوتیفن
کتوتیفن نام ژنریک دارو است، همانطور که می‌دانید شرکت‌های دارویی ممکن است این دارو را با نام‌های تجاری مخصوص خود تولید کنند. در بازار دارویی ایران ممکن است کتوتیفن را با نام‌های تجاری زیر ببینید:
قرص:
- قرص زادیتن
- قرص کترام
شربت:
- شربت آمیتن
- شربت زادیکس
- شربت زادیتن
- شربت کترام
- شربت کوتامکس
- شربت برونتیف
- شربت زادی کید
- شربت زکسیفن
- شربت پریتیفن
- شربت کتوتی سنس
قطره:
- قطره کتوبایوفن
- قطره کتوفتالمیک
- قطره زادیتن
موارد مصرف شربت کتوتیفن
-
رینیت آلرژیک: کتوتیفن برای درمان رینیت آلرژیک استفاده می‌شود که با علائمی مانند عطسه، خارش، احتقان بینی و آبریزش بینی ناشی از آلرژن‌هایی مانند گرده گل، کرم‌های خانگی یا پوست حیوانات همراه است.
-
آسم: کتوتیفن به عنوان یک درمان همراه در مدیریت آسم استفاده می‌شود. با استحکام‌دهی سلول‌های ایمنی و کاهش التهاب در مجاری هوایی، کتوتیفن به کاهش فراوانی و شدت حملات آسم کمک می‌کند.
-
درماتیت آتوپیک: کتوتیفن می‌تواند در درمان درماتیت آتوپیک، یک بیماری التهابی مزمن پوست که با خارش و قرمزی همراه است، استفاده شود. این دارو به کاهش علائم کمک می‌کند.
استفاده از شربت کتوتیفن برای سرفه خلط‌دار یا شربت کتوتیفن برای سرفه کودکان باید زیر نظر پزشک باشد و لزوما این دارو انتخاب مناسبی نیست. کتوتیفن یک داروی آنتی هیستامین یا ضد حساسیت است و کاربردهای آنتی بیوتیک را ندارد؛ در نتیجه شربت کتوتیفن برای گلودرد ناشی از عفونت کاربرد ندارد؛ اما ممکن است به تجویز پزشک از این دارو برای موارد این چنینی استفاده شود. مهم است به این نکته توجه کنید که کاربردهای خاص کتوتیفن ممکن است بسته به کشور و تشخیص پزشک تجویز کننده متفاوت باشد. همیشه توصیه می‌شود برای مشاوره و راهنمایی شخصی در مورد استفاده از کتوتیفن، با یک متخصص مشورت کنید.
مکانیسم اثر شربت کتوتیفن
-
آنتاگونیست هیستامین: کتوتیفن از انجام عمل هیستامین، یک ماده شیمیایی که در طی واکنش آلرژیک توسط برخی از سلول‌های ایمنی بدن رها می‌شود، جلوگیری می‌کند. با اتصال به گیرنده‌های هیستامین (گیرنده H1) در سلول‌های مختلف، کتوتیفن از اثر هیستامین جلوگیری می‌کند. این کمک می‌کند تا علائمی مانند خارش، عطسه و احتقان بینی کاهش یابند.
-
اثرات ضد التهابی: کتوتیفن دارای خواص ضد التهابی است که به اثرات درمانی آن کمک می‌کند. این دارو تولید برخی از مواد التهابی مانند سیتوکین‌ها و کموکین‌ها را مهار می‌کند که در واکنش آلرژیک نقش دارند. با کاهش التهاب، کتوتیفن به کاهش علائم مرتبط با بیماری‌های آلرژیک کمک می‌کند.
-
تحریک گیرنده‌های بتا-2 آدرنرژیک: کتوتیفن همچنین اثر تحریکی ضعیفی روی گیرنده‌های بتا-2 آدرنرژیک دارد که در عضلات صاف مجاری هوایی یافت می‌شوند. این باعث تسکین عضلات مجاری هوایی یا تسکین برونشی می‌شود و تنفس را آسان‌تر می‌کند. این اثر به ویژه برای افراد مبتلا به آسم مفید است.
مقدار و روش مصرف شربت کتوتیفن
شربت کتوتیفن باید به‌طور مداوم مصرف شود تا اثرش را بگذارد. این شربت می‌تواند همراه غذا یا جدا از آن مصرف شود. دوز این دارو برای هر شخص متفاوت است پس به دستورات پزشک و دستورالعمل روی جعبه توجه کنید. دوز دارو را هم بدون هماهنگی با پزشک تغییر ندهید. در اینجا دوز معمول مصرف را شرح می‌دهیم:
- برای کودکان بالای 3 سال و بزرگسالان: دوز معمول مصرف این دارو 1 میلی گرم (معادل یک قرص یا 5 میلی لیتر شربت) و برای 2 بار در روز است؛ یک بار صبح و بار دیگر عصر.
- برای نوزادان و کودکان بین 6 ماه تا 3 سال: دوز مصرف براساس وزن کودک و توسط پزشک تعیین می‌شود. این دوز معمولا حدود 0.25 میلی لیتر شربت به ازای کیلوگرم وزن کودک است.
اگر دوزی را فراموش کردید بلافاصله بعد از متوجه‌شدن مصرفش کنید؛ اما اگر زمانش نزدیک به زمان دوز بعدی بود، نیازی به مصرف دوز جا افتاده نیست و می‌توانید از روی آن عبور کنید. دارو را در دمای اتاق و دور از نور مستقیم نگه دارید.
عوارض جانبی شربت کتوتیفن
هر دارویی در کنار اثرات مورد نیازش، عوارض ناخواسته‌ای هم دارد. همه این عوارض ممکن است رخ ندهند؛ اما در صورت بروز لازم است به پزشک مراجعه کنید. این علائم شامل موارد زیر است:
- لرز
- سرفه
- اسهال
- تب
- سردرد
- درد مفاصل
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع
- تعریق
- گلودرد
همچنین علائم مصرف بیش‌ازحد شامل موارد زیر است:
- تاری دید
- گیجی
- تشنج
- سرگیجه
- خواب‌آلودگی شدید
- ازدست‌دادن هوشیاری
- تپش قلب
خواب‌آلودگی و گیجی مخصوصا بعد از مصرف دوزهای اول این دارو ممکن است ایجاد شود. بنابراین بعد از مصرف این دارو از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به تمزکز دارند مثل رانندگی، خودداری کنید.
تداخلات شربت کتوتیفن
تداخلات دارویی
اگرچه برخی از داروها نباید با هم استفاده شوند، برخی دیگر از داروها هستند که باید باهم مصرف شوند حتی اگر تداخل دارویی ایجاد شود. در این موارد، پزشک ممکن است بخواهد دوز دارو را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری لازم باشد. بهتر است شربت کتوتیفن و قرص آن همراه با داروهای زیر مصرف نشود:
- آمی فامپریدین
- بوپروپیون
- دونپزیل
- پیتولیسانت
تداخل با بیماری‌ها
وجود برخی مشکلات پزشکی ممکن است تحت تاثیر استفاده از این دارو قرار بگیرد. در صورت داشتن هر گونه مشکل پزشکی، با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص:
- دیابت شیرین: شربت کتوتیفن به‌علت داشتن قند ممکن است تنظیم قند خون را دچار مشکل کند.
- صرع: کتوتیفن ممکن است خطر بروز تشنج را افزایش دهد.
موارد احتیاطی شربت کتوتیفن
کتوتیفن یک داروی ضد حساسیت است. خانم‌هایی که باردار هستند یا در دوران شیردهی به سر می‌برند، پیش‌از مصرف این دارو لازم است با پزشک خود مشورت کنند و فواید و عوارض آن را بسنجند. جدا از این مورد، افرادی که بیماری خاصی نظیر بیماری‌های کلیوی یا گوارشی دارند لازم است پیش‌از شروع مصرف این دارو پزشک را در جریان بگذارند.
همانطور که پیش‌تر گفتیم کتوتیفن با مهار موارد خاصی در بدن از بروز علائم آسم جلوگیری می‌کند. تا‌به‌حال هیچ گزارشی درباره تفاوت عوارض شربت کتوتیفن در کودکان و عوارض قرص آن در بزرگسالان گزارش نشده است.
جمع بندی
مصرف روزانه شربت کتوتیفن در کنار داروهای دیگری که برای آسم تجویز می‌شوند، می‌تواند به کم‌شدن علائم این بیماری کمک زیادی بکند. موارد مصرف کتوتیفن به نظر پزشک بستگی دارد؛ حتی تجویز شربت کتوتیفن برای کرونا هم ممکن است در تشخیصات پزشک جا داشته باشد؛ به همین دلیل مصرف این دارو حتما باید تحت نظر پزشک انجام شود. شما می‌توانید برای دریافت نوبت متخصص اطفال به سایت دکترنکست مراجعه کنید. دکترنکست یک سایت نوبت‌دهی و ویزیت آنلاین است که به کمک آن می‌توانید به‌راحتی از بهترین پزشکان ایران با هر تخصصی نوبت بگیرید.
منابع
