کاهش چربی خون: چرا مهم است؟
چرا باید به دنبال قاتل چربی خون باشیم؟ سطح چربی خون به مقدار چربی‌ها، به ویژه کلسترول و تری گلیسیرید، در جریان خون اشاره دارد. این لیپیدها برای عملکردهای مختلف بدن ضروری هستند، اما عدم تعادل آن‌ها میتواند منجر به خطرات جدی برای سلامتی، به ویژه بیماری‌های قلبی‌عروقی شود. درک سطح چربی خون، اهمیت آن و خطرات مرتبط با آن برای حفظ سلامت و رفاه کلی بسیار مهم است. از جمله علائم چربی خون بالا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گرفتگی عضلات پا، بیشتر در ساق پا
- درد در پاها یا انگشتان پا
- درد قفسه‌سینه
- اشکال در تنفس یا تنگی‌نفس در هنگام فعالیت
- گیجی یا اختلال در صحبت کردن
چرا چربی خون بالا مضر است؟ لیپیدهای خون چربی‌هایی هستند که در جریان خون حمل می‌شوند، از جمله کلسترول و تریگلیسیرید. کلسترول برای ساخت غشاهای سلولی، تولید هورمون‌ها و تشکیل اسیدهای صفراوی جهت هضم ضروری است. تریگلیسیرید نوعی چربی است که برای ذخیره انرژی در بدن استفاده می‌شود. چربی خون در آزمایش از طریق اندازهگیری این موارد مشخص می‌شود. در حالی که این چربی‌ها برای عملکردهای بدن ضروری هستند، سطوح غیر طبیعی آن‌ها میتواند اثرات مضری بر سلامت داشته باشد. اگر مایل به اندازهگیری چربی خون خود هستید و نمی‌توانید به صورت حضوری به آزمایشگاه بروید، می‌توانید از تست چربی خون در خانه، از طریق درخواست آزمایش در محل، بهره‌مند شوید.
با نرخ مصوب ، ایاب و ذهاب رایگان و در محل مورد نظر شما بادکترنکست
کاهش چربی خون: انواع چربی خون
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم یا LDL: LDL نوعی کلسترول است که به عنوان کلسترول “بد” شناخته می‌شود. سطوح بالای کلسترول LDL میتواند منجر به تجمع پلاک در شریان‌ها شده و باعث افزایش خطر بیماری قلبی و سکته مغزی شود.
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا یا HDL: کلسترول HDL که به عنوان کلسترول “خوب” شناخته می‌شود، به حذف کلسترول LDL از جریان خون کمک کرده و خطر بیماری قلبی را کاهش میدهد.
- تری گلیسیرید: افزایش سطح تریگلیسیرید با افزایش خطر بیماری قلبی‌عروقی همراه است، به ویژه هنگامی که با سطح کلسترول LDL بالا ترکیب شود.
کاهش چربی خون، آشنایی با سطوح مطلوب چربی خون
- کلسترول LDL کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی لیتر مطلوب است.
- کلسترول HDL بالاتر از ۶۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر، به عنوان عامل محافظت‌کننده در نظر گرفته می‌شود.
- تری گلیسیرید کمتر از ۱۵۰میلی‌گرم در دسی‌لیتر مطلوب است.
خیلی سریع و راحت در محل مورد نظر شما بادکترنکست
کاهش چربی خون: خطرات سطوح بالای چربی خون
- بیماری‌های قلبی‌عروقی: افزایش سطح کلسترول LDL خطر تصلب شرایین، حملات قلبی و سکته را افزایش میدهد.
- پانکراتیت: سطوح بالای تریگلیسیرید میتواند منجر به التهاب پانکراس شود؛ وضعیتی که به پانکراتیت معروف است.
- سندرم متابولیک: سطح بالای چربی خون جزء سندرم متابولیک است که خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی را افزایش میدهد.
- بیماری کبد چرب: افزایش تریگلیسیرید میتواند به ایجاد بیماری کبد چرب غیر الکلی کمک کند.
راه‌های کاهش چربی خون
بهترین درمان برای کاهش چربی خون، اصلاح سبک زندگی است.
رژیم غذایی
یکی از راه‌های کاهش چربی خون، اصلاح رژیم غذایی است. کاهش چربی خون با تغذیه مطلوب و متعادل، ممکن است. رژیم غذایی سرشار از چربیهای اشباع، چربیهای ترانس و کلسترول میتواند سطح کلسترول LDL را افزایش دهد.
فعالیت بدنی
ورزش منظم میتواند به کاهش سطح کلسترول LDL و تری گلیسیرید کمک کند و در عین حال کلسترول HDL را افزایش دهد. ورزش روزانه ۳۰ دقیقه، پنج روز در هفته، میتواند ریسک بیماری قلبی‌عروقی را کاهش دهد.
مدیریت وزن
اضافه وزن یا چاقی میتواند بر سطح چربی خون تأثیر منفی گذاشته و ریسک بیماری قلبی‌عروقی را افزایش دهد. مدیریت وزن به کاهش درصد چربی بدن منجر شده و سطوح چربی خون را بهبود می‌بخشد.
ژنتیک
ژنتیک و سابقه خانوادگی میتواند بر سطح کلسترول و خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی تأثیر بگذارد.
مصرف دخانیات و کشیدن سیگار
مصرف مشتقات تنباکو میتواند سطح کلسترول HDL را کاهش داده و خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.
مواد غذایی برای کاهش چربی خون
چه غذاهایی برای کاهش چربی خون مفید است؟ تغییر غذاهایی که می‌خورید میتواند چربی خون را کاهش دهد و حجم چربیهای شناور در جریان خون را بهبود بخشد. غذاهای مختلف به روش‌های مختلف چربی را کاهش می‌دهند. برخی از مواد غذایی فیبر محلول فراهم می‌کنند که کلسترول و پیش سازهای آن را در دستگاه گوارش به دام انداخته و آن‌ها را قبل از وارد شدن به گردش خون منع می‌کند. بعضی مواد غذایی چربیهای اشباع نشده چندگانه فراهم کرده که مستقیماً LDL را کاهش می‌دهند. برخی دیگر، حاوی استرول‌های گیاهی و استانول‌ها هستند که مانع از جذب کلسترول در بدن می‌شوند.
جو دوسر و غلات کامل
جو دوسر معجزه ای برای کاهش چربی خون است. خوردن یک کاسه بلغور جو دوسر یا غلات مبتنی بر جو دوسر ۱ تا ۲ گرم فیبر محلول به شما میدهد. دستورالعمل‌های تغذیه فعلی توصیه می‌کنند که روزانه ۲۰ تا ۳۵ گرم فیبر دریافت کنید که حداقل ۵ تا ۱۰ گرم از آن، فیبر محلول باشد. جو و سایر غلات کامل در مدیریت سطح چربی خون موثرند. این مواد غذایی مانند جو، سبوس و جو دوسر، عمدتاً از طریق فیبر محلول، می‌توانند به کاهش خطر بیماری قلبی کمک کنند.
حبوبات
حبوبات غنی از فیبر محلول است. همچنین مدتی طول می‌کشد تا هضم شود، به این معنی که بعد از غذا برای مدت طولانی‌تری احساس سیری می‌کنید. در نتیجه حبوبات یک غذای مفید برای افرادی است که سعی در کاهش وزن دارند.
بادمجان و بامیه
بادمجان و بامیه پایین آورنده سریع چربی خون هستند. این دو سبزی کم کالری منابع خوبی از فیبر محلول هستند و از این طریق می‌توانند چربی خون را به طور موثری کاهش دهند.
مغزیجات و آجیل
مطالعات زیادی نشان میدهد که خوردن بادام، گردو، بادام زمینی و سایر مغزها برای قلب مفید است. خوردن ۲ اونس آجیل در روز میتواند میزان LDL را تا حدود ۵ درصد کاهش دهد. آجیل دارای مواد مغذی دیگری است که به روش های دیگر از قلب محافظت می‌کند.
فوق تخصصان قلب و عروق در دکترنکست
روغن‌های گیاهی
بهترین روغن برای کاهش کلسترول خون کدام است؟ استفاده از روغن‌های گیاهی مایع مانند کانولا، آفتابگردان، زیتون و سایر روغن‌های گیاهی به جای کره، گوشت یا روغن‌های حیوانی در هنگام پخت و پز یا سر سفره به کاهش LDL کمک می‌کند.
میوه‌هایی برای کاهش چربی خون
کدام میوه برای چربی خون مفید است؟ سیب، انگور، توت فرنگی و مرکبات از بهترین میوه‌ها برای مدیریت چربی خون است. این میوه‌ها سرشار از پکتین هستند، نوعی فیبر محلول که LDL را کاهش میدهد. آیا میان آبلیمو و چربی خون ارتباطی وجود دارد؟ لیمو به دلیل سطح بالای ویتامین C، برای کمک به کاهش سطح کلسترول خون مفید است. مخلوط کردن دو تا سه لیمو در آب در روز میتواند برای کاهش LDL و کاهش خطر بیماری قلبی کافی باشد.
غذاهای غنی شده با استرول‌ها و استانول‌ها
استرول‌ها و استانول‌های استخراج شده از گیاهان توانایی بدن برای جذب کلسترول از غذا را افزایش می‌دهند. تولیدکنندگان غذا این مواد را به غذاهای مختلف از مارگارین و گرانولا گرفته تا آب پرتقال و شکلات اضافه می‌کنند. این مواد همچنین به عنوان مکمل در دسترس هستند. دریافت ۲ گرم استرول یا استانول گیاهی در روز میتواند کلسترول LDL را حدود ۱۰ درصد کاهش دهد.
سویا
خوردن سویا و غذاهای تهیه شده از آن، مانند توفو و شیر سویا، زمانی به عنوان یک راه موثر برای کاهش کلسترول شناخته می‌شد. آنالیزها نشان می‌دهند که تأثیر آن کمتر از حد انتظار است. مصرف ۲۵ گرم پروتئین سویا در روز (۲ و نیم فنجان شیر سویا) میتواند LDL را ۵ تا ۶ درصد کاهش دهد.
مصرف ماهی
خوردن ماهی دو یا سه بار در هفته میتواند LDL را به دو طریق کاهش دهد: ۱) جایگزینی گوشت که دارای چربیهای اشباع شده افزاینده LDL است ۲) فراهم کردن چربیهای امگا ۳ که سطح چربی خون را می‌کاهند. امگا ۳ همچنین باعث کاهش تریگلیسیرید در جریان خون شده و با کمک به جلوگیری از شروع ریتم‌های غیر طبیعی قلب از قلب محافظت می‌کند.
مکمل‌های فیبر
مکمل‌ها راهی موثر را برای دریافت فیبر محلول ارائه می‌دهند. مصرف دو قاشق چای خوری مکمل فیبر در روز، حدود ۴ گرم فیبر محلول را فراهم می‌کند.
جمع‌بندی
لیپیدهای خون چربی‌هایی هستند که در جریان خون حمل می‌شوند، از جمله کلسترول و تریگلیسیرید. کلسترول برای ساخت غشاهای سلولی، تولید هورمون‌ها و تشکیل اسیدهای صفراوی جهت هضم ضروری است. تریگلیسیرید نوعی چربی است که برای ذخیره انرژی در بدن استفاده می‌شود. چربی خون در آزمایش، از طریق اندازهگیری این موارد، مشخص می‌شود. در حالی که این چربی‌ها برای عملکردهای بدن ضروری هستند، سطوح غیر طبیعی میتواند اثرات مضری بر سلامت داشته باشد. عوامل متعددی بر سطح چربی خون و کاهش چربی خون موثرند، از جمله می‌توان به اصلاح سبک زندگی، مدیریت وزن و فعالیت بدنی منظم اشاره کرد.
بعضی مواد غذایی با فراهم کردن فیبر محلول و چربیهای غیر اشباع چندگانه، در تعدیل سطوح چربی خون موثرند. از جمله این مواد غذایی می‌توان به غلات کامل، روغن‌های گیاهی، حبوبات و آجیل اشاره کرد. اگر آزمایش خون داده‌اید و نتایج آن مطرح‌کننده سطوح بالای چربی خون است، حتما با پزشک مشورت کنید.
منابع:
