شاید شما هم مشاهده کرده باشید که اخیرا تعداد زیادی از افراد دچار اسهال موقتی و آبکی شده‌اند. شاید حتی چند نفر از اطرافیان شما، بیشتر کودکان، یا خودتان آن را تجربه کرده باشید. احتمالا وقتی به متخصص گوارش مراجعه می‌کنید با گفتن اینکه علت بیماری ویروس است و نیازی به نگرانی نیست، با یک نسخه دارویی ساده، شما را برای چند روز استراحت به خانه می‌فرستد. اما آیا پای یک ویروس گوارشی جدید در میان است؟ این ویروس جدید گوارشی در کودکان و بزرگسالان چیست؟ راه های انتقال ویروس جدید گوارشی چگونه است؟ ویروس جدید گوارشی کودکان چگونه بیماری ایجاد می‌کند؟ آیا باید قرص مترونیدازول یا داروی دیگری مصرف کنیم؟ اگر این سوالات برای شما هم پیش آمده است، با ما همراه باشید تا در این مطلب به آن‌ها پاسخ دهیم.
ویروس جدید گوارشی یا نوروویروس
در اوایل سال ۲۰۲۳، سازمان پیشگیری و کنترل بیماری (CDC) گزارش داد که افراد بیشتری به نوروویروس، که معمولا به عنوان میکروب معده شناخته می‌شود، مبتلا شده‌اند. هر سال تخمین زده می‌شود که نوروویروس بین ۱۹ تا ۲۱ میلیون مورد بیماری در سراسر آمریکا ایجاد می‌کند. باید خاطرنشان کرد اگر چه این ویروس باعث اسهال می‌شود اما نباید با بیماری وبا اشتباه گرفته شود. عامل بیماری وبا یک باکتری است و برخلاف ویروس گوارشی نوروویروس، بیماری وبا نیاز به اقدام درمانی فوری دارد.
نوروویروس شامل گروهی از ویروس‌هاست که باعث استفراغ و اسهال شدید می‌شوند. این وضعیت یک بیماری بسیار شایع و مسری است و شیوع آن معمولا به صورت فصلی در ماه‌های سردتر سال اتفاق می‌افتد. این عفونت عامل شماره یک بیماری‌های ناشی از غذا در آمریکا است. اولین شیوع نوروویروس در نورواک اوهایو، در مدرسه‌ای در سال ۱۹۶۸ رخ داد. به همین دلیل، اولین گونه از نوروویروس به نام ویروس نورواک شناخته شد. با اینکه از اولین مورد این بیماری سال‌های زیادی می‌گذرد اما این ویروس هنوز یک ویروس گوارشی جدید شناخته می‌شود.
انواع ویروس جدید گوارشی
چندین نوع مختلف (سویه) نوروویروس وجود دارد. این ویروس از خانواده ویروس‌های Caliciviridae است که باعث التهاب معده و روده (گاستروانتریت) می‌شود. در این خانواده ۱۰ گروه با ۴۸ نوع وجود دارد که رایج‌ترین نوع آن GII.4 است.
شیوع ویروس جدید گوارشی
نوروویروس، برخلاف این تصور که یک ویروس گوارشی جدید است، بسیار شایع است. در سطح جهان، سالانه حدود ۶۸۵ میلیون مورد ابتلا به این ویروس گزارش می‌شود. از این تخمین، بیش از ۲۰۰ میلیون مورد کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
ویروس جدید گوارشی شیوع فصلی دارد
شیوع نوروویروس اغلب بین نوامبر و آوریل در کشورهای بالای خط استوا و بین آوریل و سپتامبر در کشورهای زیر استوا رخ می‌دهد. معمولا فصل خاصی برای شیوع بیماری در مناطقی در خط استوا وجود ندارد. این نوسان در میزان ابتلا ممکن است به این تصور غلط که یک ویروس جدید گوارشی آمده است، دامن بزند. علائم نوروویروس عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال حاد (نه اسهال مزمن)
- دل درد
علاوه بر این، فرد مبتلا ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- سردرد
- تب
- بدن درد
علائم معمولاً ۱۲ تا ۴۸ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر شده و یک تا سه روز طول می‌کشد.
فوق تخصصان گوارش و کبد در دکترنکست
علائم ویروس جدید گوارشی در کودکان و بزرگسالان
علائم نوروویروس معمولا در کودکان و بزرگسالان یکسان است. بزرگسالان ممکن است اسهال بیشتری نسبت به کودکان داشته باشند و کودکان ممکن است بیشتر از بزرگسالان استفراغ کنند. برخلاف ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری که می‌تواند مدت‌ها بدون علامت باقی بماند، تظاهرات نوروویروس به صورت حاد ایجاد می‌شوند.
علت ابتلا به ویروس جدید گوارشی
ویروسی از خانواده Caliciviridae باعث ایجاد عفونت با نوروویروس می‌شود. این ویروس وقتی وارد بدن می‌شود، معده و روده را متورم یا ملتهب می‌کند. این وضعیتی به نام گاستروانتریت است که منجر به علائم ابتلا به نوروویروس می‌گردد.
نحوه ابتلا به ویروس جدید گوارشی
- تماس نزدیک با فردی که این ویروس را دارد
- دست زدن به سطوح آلوده و سپس دست زدن به دهان یا بینی
- خوردن یا نوشیدن غذاها یا نوشیدنی‌های آلوده
نوروویروس بزرگترین عامل بیماری ناشی از مواد غذایی آلوده در ایالات متحده است. این ویروس معمولاً زمانی پخش می‌شود که فردی که دارای ویروس است قبل از سرو غذا به شخص دیگری، غذا را لمس کند. گاهی اوقات، برخی غذاها، از جمله صدف و سایر غذاهای دریایی، به طور طبیعی به نوروویروس آلوده می‌شوند.
ویروس جدید گوارشی مسری است
نوروویروس بسیار مسری است، به این معنی که به راحتی پخش می‌شود. اگر ویروس را داشته باشید، بدن شما میلیاردها ذره ریز ویروس را آزاد می‌کند که می‌تواند دیگران را نیز بیمار کند. فقط چند ویروس لازم است تا فرد دیگری بیمار شود. پس از تماس با نوروویروس، ممکن است ۱۲ تا ۴۸ ساعت طول بکشد تا علائم ظاهر شود. این مدت زمان قبل از بیمار شدن، دوره کمون نامیده می‌شود. پس از پایان علائم، شما همچنان تا ۴۸ ساعت می‌توانید بیماری را انتقال دهید.
عوارض ویروس جدید گوارشی
فرد مبتلا احساس بیماری و ناتوانی شدیدی خواهد کرد. این حالت می‌تواند باعث استفراغ و اسهال شود. هنگامی که فرد نمی‌تواند مواد مغذی را در بدن خود نگه دارد، در معرض خطر کم‌آبی قرار می‌گیرد. علائم کم‌آبی بدن عبارتند از:
- کاهش حجم ادرار یا ادرار تیره‌رنگ
- خشکی دهان
- احساس ضعف یا سرگیجه
- سردرد
کودکان ممکن است علائم فوق را همراه با موارد زیر داشته باشند:
- گریه بدون اشک
- سر و صدا
- خواب‌آلودگی در طول روز
نوروویروس می‌تواند خوردن یا نوشیدن را برای فرد مبتلا دشوار کند زیرا التهاب روده و معده باعث استفراغ می‌شود. همچنان فرد باید برای خوردن و آشامیدن تلاش کند. اگر شما به این ویروس مبتلا شدید، می‌توانید این کار را با خوردن و نوشیدن بیشتر در طول روز، آهسته غذا خوردن و لقمه‌های کوچک یا نوشیدن جرعه جرعه مایعات انجام دهید. اگر خیلی سریع یا زیاد غذا بخورید، بدن شما ممکن است غذای دریافتی را رد کند.
تشخیص ابتلا به ویروس جدید گوارشی
پزشک پس از اطلاع از علائم، نوروویروس را تشخیص می‌دهد. آزمایش معمولاً ضروری نیست، اما پزشک ممکن است نمونه مدفوع را برای تأیید تشخیص آزمایش کند. معمولاً در صورت داشتن یک بیماری زمینه‌ای که بر عملکرد سیستم ایمنی و توانایی بدن در مبارزه با عفونت‌ها تأثیر می گذارد، آزمایشات لازم است.
درمان بیماری با عامل ویروس جدید گوارشی
درمانی برای نوروویروس وجود ندارد. اما تسکین علائم تا تکمیل دوره بیماری (یک تا سه روز) امکان‌پذیر است. شما می‌توانید علائم خود را از راه‌های زیر مدیریت کنید:
- نوشیدن مایعات زیاد، به خصوص مایعاتی که حاوی الکترولیت هستند (ORS)
- استراحت کافی
- خوردن غذاهای نرم و ملایم
ویروس جدید گوارشی واکسن ندارد
هنوز واکسنی برای نوروویروس در دسترس نیست. تحقیقات برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی محافظت از خود در برابر ویروس توسط محققان ادامه دارد.
پیشگیری از ابتلا به ویروس جدید گوارشی
برخی از اقدامات احتیاطی که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا به نوروویروس انجام دهید عبارتند از:
- شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون
- شستن مواد غذایی (میوه و سبزی) قبل از خوردن آن‌ها
- پختن کامل غذا (مخصوصاً غذاهای دریایی یا صدف‌ها)
- اجتناب از تماس با افرادی که عفونت نوروویروس دارند
- تمیز و ضدعفونی کردن سطوح و اجسام
- شستن کامل لباس‌ها
به یاد داشته باشید که استفاده از ضدعفونی‌کننده دست به اندازه شستن دست‌ها با صابون و آب گرم موثر نیست. اگر عفونت نوروویروس دارید، نباید غذا درست کنید یا از دیگران مراقبت کنید، زیرا ممکن است عفونت را گسترش دهید.
ابتلای دوباره به ویروس جدید گوارشی
شما می‌توانید بیش از یک بار به این ویروس مبتلا شوید. انواع مختلفی از نوروویروس‌ها وجود دارد. بدن شما ممکن است یک ایمنی خفیف (محافظت در برابر ویروس) نسبت به نوع اولیه نوروویروس ایجاد کند، اما نه همه انواع آن. این بدان معنی است که شما می‌توانید چندین بار در طول زندگی خود به نوروویروس مبتلا شوید. اگر نسبت به یک نوع نوروویروس مصونیت دارید، ممکن است این ایمنی برای همیشه دوام نداشته باشد.
نکات مهم درباره ویروس جدید گوارشی
علائم نوروویروس معمولاً ناگهانی و شدید هستند. به احتمال زیاد برای چند روز دچار استفراغ یا اسهال خواهید شد تا زمانی که عفونت سیر خود را طی کند. فکر خوردن یا نوشیدن می‌تواند تهوع‌آور باشد. اما اگر نخورید یا ننوشید، خود را در معرض خطر کم‌آبی قرار خواهید داد. اگر قادر به خوردن یا نوشیدن نیستید، با پزشک تماس بگیرید. انواع مختلفی از نوروویروس وجود دارد، بنابراین اگر یک بار بیمار شوید، احتمالاً می‌توانید دوباره بیمار شوید، زیرا بدن شما در برابر هر نوع نوروویروس ایمن نیست. این بیماری موقتی است و معمولاً عوارض طولانی مدتی ایجاد نمی‌کند. هنگامی که نوروویروس وارد بدن شما می‌شود، قبل از اینکه علائم را تجربه کنید در مدفوع شما وجود دارد. همچنین می‌تواند تا دو هفته پس از از بین رفتن علائم در بدن باقی بماند. شما پس از آلوده شدن تا ۴۸ ساعت پس از پایان علائم، قابلیت سرایت بیماری را دارید.
جمع بندی
ویروس جدید گوارشی در واقع نوروویروس است که اخیرا موج جدیدی از ابتلا به آن مشاهده می‌شود. ابتلا به این ویروس با ورود ویروس به سیستم گوارشی از طریق دهان اتفاق می‌افتد. نوروویروس باعث اسهال و استفراغ می‌شود چراکه با التهاب معده و روده همراه است. این ویروس کودکان را بیشتر آلوده می‌کند. با این حال علائم در کودکان و بزرگسالان مشابه است. این بیماری بسیار مسری است و از راه دست یا مواد غذایی آلوده به راحتی گسترش می‌یابد. فرد تا ۴۸ ساعت پس از پایان علائم همچنان قابلیت انتقال بیماری را دارد. عوارض بلند مدت مهمی به دنبال ابتلا به این بیماری رخ نمی‌دهد. صرفا باید تلاش کرد از کم‌آبی بدن جلوگیری شود. با مصرف غذاهای نرم و مصرف تدریجی مایعات حالت تهوع کاهش می‌یابد.
منابع
