بیماری زونا نوعی عفونت ناشی از ویروس varicella-zoster شناخته می‌شود که همان عامل آبله مرغان است؛ به این‌صورت که پس از بهبود آن، ویروس همچنان در بدن باقی می‌ماند و در بزرگسالی تبدیل به بیماری زونا می‌شود. نشانه این بیماری ایجاد شدن جوش‌ها و زخم قرمز و دردناک در قسمت‌های مختلف بدن است که معمولا روی تن، گردن یا صورت و به شکل نواری از تاول ظاهر می‌شود. در این مقاله از دکترنکست درباره علائم زونا در زنان و مردان، ویژگی‌های این بیماری و همچنین روش‌های درمان قطعی بیماری زونا توضیح می‌دهیم.
آیا بیماری زونا واگیردار است؟
طبق گفته سرویس بهداشت ملی انگلستان (NHS) بیماری زونا مسری است و ویروس varicella-zoster می‌تواند به بدن فردی که هیچ‌وقت به آبله مرغان مبتلا نشده است، منتقل شود و این شخص را به آبله مرغان مبتلا کند. فردی که به این شکل آبله مرغان می‌گیرد ممکن است در آینده به زونا هم مبتلا شود؛ پس دانستن آن‌که بيماري زونا واگير دارد، می‌تواند در پیشگری از انتقال بیماری موثر باشد.
زونا چگونه منتقل می شود؟
اگر شما به زونا مبتلا هستید، تماس مستقیم با ترشحات تاول‌ها و جوش‌ها ویروس واریسلا زوستر را به افرادی که تا‌به‌حال مبتلا به آبله مرغان نشده‌اند یا واکسن آن را نزده‌اند، انتقال می‌دهد. درصورتی‌که روی تاول‌ها را بپوشانید، ریسک انتقال بیماری زونا به حداقل می‌رسد. همچنین افراد مبتلا به زونا قبل‌از ظاهرشدن تاول‌ها و بعداز رفع‌شان نمی‌توانند این بیماری را انتقال دهند.
بیماری زونا چقدر طول میکشد؟
دوره‌ی زونا بین ۲ تا ۶ هفته است و بستگی به سیستم ایمنی بدن و میزان شدت بیماری دارد. فصل زونا مشخص نیست و در هر زمانی از سال ممکن است رخ دهد. به یاد داشته باشید، بیماری زونا در بزرگسالان ظاهر می‌شود.
علائم زونا چیست؟
در بیشتر موارد بیماری زونا تنها در بخش کوچکی از بدن فرد تاثیر می‌گذارد. علائم زونا شامل موارد زیر می‌شود:
- درد، سوزش، گزگز کردن و خارش پوست احساس می‌شود؛
- پوست حساس می‌شود؛
- جوش‌های قرمز که چند روز بعد از شروع درد ظاهر می‌شوند؛
- تاول‌های پر از مایع که باعث پوسته‌شدن می‌شوند.
از دیگر علائم رایج زونا می‌توانیم به سردرد، تب، خستگی و حساسیت به نور اشاره کنیم.
به‌طور معمول اولین علامت زونا درد است؛ در بعضی موارد این درد به حدی شدید است که با مشکلات قلبی اشتباه گرفته می‌شود. در بعضی موارد هم ممکن است تنها درد به سراغ فرد بیاید و به کلی خبری از جوش و تاول نباشد. بیماری زونا در سالمندان خطرناک‌تر است و دلیل آن ضعیف‌شدن سیستم ایمنی بدن خواهد بود. مراقبت‌های پزشکی زونا در سالمندان باید با حساسیت بیشتری انجام شود.
روش های درمان زونا
پیش‌از این گفتیم هرکس که به آبله مرغان مبتلا شده باشد ممکن است در بزرگسالی به بیماری زونا مبتلا شود. البته در دهه‌های اخیر و با تولید واکسن، کودکان در برابر آبله مرغان محافظت می‌شوند. حالا زمان آن رسیده است تا بدانید روش‌های درمان زونا چیست و در صورت ابتلا چه مواردی را باید رعایت کنید.
درمان خانگی زونا چیست؟
این بیماری معمولا بین ۲ تا ۶ هفته طول میکشد. شخص می‌تواند در کنار داروی زونا که پزشک تجویز می‌کند، روش‌های خانگی را هم انجام دهد تا مدت زمان بیماری و همچنین علائم آن کاهش یابد. روش‌های درمان زونا در خانه را در ادامه می‌شماریم.
فوق تخصصان بیماری های عفونی در دکترنکست
1. حمام شفابخش
دوش آب سرد به‌صورت روزانه می‌تواند درد و خارش ناشی از تاول‌ها را کاهش دهد و از سرایت بیشتر عفونت جلوگیری کند. شما می‌توانید برای تسکین درد و کاهش علائم بیماری از حمام شفابخش کمک بگیرید. در این روش که از روش‌های درمان زونا در طب سنتی است، ۱ یا ۲ فنجان بلغور جو دوسر یا نشاسته ذرت را در آب ولرم حمام بریزید و بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آن بنشینید. یادتان باشد از آب داغ استفاده نکنید زیرا تاول‌های شما را بدتر می‌کند.
2. کمپرس سرد و مرطوب
پارچه‌ای را در آب سرد خیس کنید، آب آن را بگیرید و روی جوش‌ها قرار دهید. این کار را هر چند بار که می‌خواهید انجام دهید. کمپرس سرد به تسکین درد شما کمک زیادی می‌کند. یادتان باشد کیسه یخ روی جوش‌ها قرار ندهید؛ چراکه می‌تواند باعث حساسیت پوست و بدترشدن درد شود.
3. ترکیب جوش شیرین یا نشاسته ذرت با آب
یک روش طبیعی کاهش خارش زونا، استفاده از جوش شیرین و نشاسته ذرت است. جوش شیرین یا نشاسته ذرت را به نسبت ۲ به ۱ با آب مخلوط کنید و ترکیب به‌دست‌آمده را روی جوش‌ها بگذارید. بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه آن را بشویید و این کار را هر چند بار که خواستید، تکرار کنید.
4. استفاده از لوسیون و کرم‌های تسکین‌دهنده
اگر موارد بالا خارش شما را کم نکرد می‌توانید از کرم‌ها، لوسیون‌ها و پماد برای زونا استفاده کنید. این کرم‌ها به بهبود شما کمک نمی‌کنند؛ اما می‌توانند درد و خارش‌تان را کاهش دهند. یادتان باشد از لوسیون‌های معطر استفاده نکنید؛ چراکه می‌توانند جوش‌های زونا را بیشتر تحریک کنند. مقدار استفاده از لوسیون‌ها و کرم‌ها را هم زیاد نکنید؛ چراکه از خشک‌شدن جوش‌ها جلوگیری می‌کنند و طول دوره درمان افزایش می‌یابد.
5. رژیم غذایی
برای تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از سرایت بیماری زونا به قسمت‌های دیگر بدن، مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین‌های E ،C ،B-12 ،A و همچنین آمینو اسید برای بهبود سریع‌تر ضروری است. از جمله این مواد غذایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گوشت قرمز
- مرغ
- ماهی
- تخم مرغ
- لبنیات
- میوه‌های زرد و نارنجی
- غلات
- حبوبات
- لوبیا
- اسفناج
- گوجه فرنگی
از طرف دیگر مصرف بعضی مواد غذایی باعث ضعیف‌شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود و طول دوره بیماری را افزایش می‌دهد که شامل موارد زیر است:
- غذاهای حاوی مقدار زیاد شکر
- غذاهای حاوی آرژنین مثل شکلات، غلات و ژلاتین
- کربوهیدرات‌ها
- غذاهای حاوی چربی اشباع‌شده
درمان تحت مراقبت پزشک
هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و باید صبر کنید تا دوره‌اش بگذرد؛ اما پزشک ممکن است با تجویز دارو و آمپول برای زونا عوارض آن را کاهش دهد و روند بهبودی را سریع‌تر کند. از جمله این داروها «زویراکس» و «والترکس» هستند. از طرفی پزشک ممکن است برای تسکین درد ناشی از زونا مسکن هم تجویز کند.
جمع بندی
بعضی از افرادی که در کودکی آبله مرغان می‌گیرند، ممکن است در بزرگسالی به بیماری زونا مبتلا شوند. اکثر افراد تنها یک‌بار زونا می‌گیرند؛ اما ممکن است این بیماری بیشتر از یک‌بار هم در فرد ظاهر شود. جوش‌ها و تاول‌ها پس‌از پایان دوره بیماری از بین می‌روند؛ اما التهاب پوست و درد ممکن است تا مدت‌ها باقی بماند و نیاز به مراقبت و درمان داشته باشد. برای دریافت نوبت پوست به صفحه تخصص پوست مراجعه کنید و از خدمات drnext بهره‌مند شوید.
منابع:
https://www.cdc.gov/shingles/about/transmission.html
https://www.healthline.com/health/senior-health/shingles-elderly#takeaway
https://www.healthline.com/health/shingles-natural-treatment
https://www.healthline.com/health/shingles
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/shingles/symptoms-causes/syc-20353054
