فرقی نمی‌کند در کدام فصل از سال سرما بخورید یا علت آن چه باشد؛ احتمالا گلودرد یکی از اولین نشانه‌های مریضی‌تان باشد که ظاهر می‌شود و تقریبا تا آخرین روزهای بیماری هم همراه ناخوشایندتان خواهد بود؛ اما برای درمان گلودرد یا دست کم تسکین درد و سوزش آن راهکارهایی وجود دارد.
پیش‌از این در مقاله درمان گلودرد در خانه چند درمان خانگی و راه ساده برای بهبود درد گلو یاد دادیم. در این مقاله از مجله سلامت دکترنکست می‌خواهیم به‌طور مفصل‌تری به این مشکل فراگیر بپردازیم و بدانیم برای درمان گلودرد چه کنیم.
گلودرد چیست؟
گلودرد احساس درد، خشکی و خراشیدگی در گلو است؛ بیشتر گلودردها در اثرعفونت‌ها یا عوامل محیطی مثل هوای خشک ایجاد می‌شوند. اگرچه گلودرد نارحت‌کننده است اما در بیشتر موارد خودبه‌خود از بین می‌رود. گلودردها براساس قسمتی از گلو که روی آن اثر می‌گذارند به سه نوع تقسیم می‌شود:
- فارنژیت: باعث تورم و درد در گلو می‌شود.
- التهاب لوزه: باعث تورم و قرمزی لوزه‌ها می‌شود.
- لارنژیت: باعث تورم و قرمزی در حنجره می‌شود.
علائم گلودرد چیست ؟
علائم این بیماری بسته به علت ایجادش متفاوت است. گلودرد می‌تواند شامل حس خراشیدگی، سوزش، خشکی، حساسیت و تحریک‌پذیری باشد. جدا از این موارد ممکن است گلو یا لوزه‌ها قرمز به نظر برسند و امکان دارد حین صحبت‌کردن یا قورت‌دادن درد گلو بیشتر شود. گاهی اوقات هم لکه‌های سفید و چرکی روی لوزه‌ها پدیدار می‌شوند. همراه با گلودرد علائم دیگری هم ممکن است ظاهر شود که شامل موارد زیر می‌شود:
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- عطسه‌کردن
- سرفه‌کردن
- تب
- لرز
- پیدا شدن غده متورم در گردن
- صدای خشن
- بدن‌درد
- سردرد
- مشکل در بلع
- ازدست‌دادن اشتها
پزشکان بیماری‌های عمومی در دکترنکست
9 عامل ایجادکننده گلودرد را بشناسید
علل گلودرد از عفونت تا صدمات متفاوت است. در این بخش، هشت مورد از دلایل اصلی گلودرد را معرفی می‌کنیم.
- عفونت‌های ویروسی
گلودرد معمولا توسط یک عفونت ویروسی ایجاد می‌شود. ویروس‌هایی که باعث این بیماری می‌شوند شامل ویروس سرماخوردگی، آنفولانزا، کووید-19، سرخک، آبله مرغان و اوریون هستند.
- عفونت‌های باکتریایی
شایع‌ترین نوع این دسته، گلودرد استرپتوکوکی است؛ این باکتری حدود 20 تا 30 درصد گلودرد در کودکان را شامل می‌شود. عفونت‌های مربوط به بیماری‌های مقاربتی مثل سوزاک و کلامیدیا هم می‌توانند باعث گلودرد شوند.
- آلرژی
واکنش بدن به محرک‌های آلرژی مثل گرده یا موی حیوانات خانگی باعث آزاد شدن مواد شیمیایی می‌شود و علائمی مانند خفگی، آبریزش بینی، عطسه و سوزش گلو ایجاد می‌کند.
- هوای خشک
هوای خشک می‌تواند رسوبات را از دهان و گلو بمکد و احساس خشکی و خراشیدگی در آن‌ها ایجاد کند.
- دود، مواد شیمیایی و دیگر مواد محرک
بسیاری از دودها و مواد شیمیایی باعث تحریک گلو می‌شوند. ازجمله:
- دود تنباکو و سیگار
- آلودگی هوا
- محصولات پاک‌کننده مانند جرم‌گیرها
- اسپری‌های خوشبوکننده هوا
- آسیب‌دیدگی
بعضی از انواع جراحت می‌توانند باعث گلودرد شوند؛ گیرکردن تکه‌ای غذا می‌تواند آن را تحریک کند یا استفاده مکرر از تارهای صوتی، فریاد زدن یا آواز خواندن با صدای بلند می‌تواند به گلو آسیب برساند.
- رفلاکس معده
ورود اسید معده به مری، گلو را می‌سوزاند و علائمی مانند سوزش سر دل ایجاد می‌کند. برگشت اسید به گلو که اسم دیگرش رفلاکس خاموش است باعث گلودرد می‌شود.
- تومور
وجود تومور در گلو و حنجره بسیار نادر است اما گلودرد ناشی از آن پس‌از چند روز از بین نمی‌رود.
- مگس لارو
این مگس که در مناطق گرمسیری و بیشتر در کشورهای آفریقایی، آمریکای جنوبی و حوزه کاراییب وجود دارد عامل بیماری عفونی میازیس است؛ گاهی ممکن است بیماری میازیس در گلو رخ دهد و آن را ملتهب کند؛ درمان لارو مگس در گلو و به‌طور کلی هر نوعی از بیماری میازیس فقط به کمک پزشک و با عمل جراحی امکان‌پذیر است.
نوشیدنی های مفید برای درمان گلودرد
گلودرد معمولا تا یک هفته پس‌از شروعش تمام می‌شود. اگر به هر دلیلی نمی‌توانید یک هفته صبر کنید و می‌خواهید هرچه سریع‌تر درد گلویتان آرام شود می‌توانید از مایعات زیر استفاده کنید.
- غرغره مخلوط آب و نمک
آب و نمک تسکین فوری ایجاد نمی‌کند اما برای گلودرد درمان موثری است؛ هم باکتری‌های گلو را از بین می‌برد و هم باعث شل‌شدن مخاط گلو می‌شود.
- نوشیدنی‌های حاوی عسل
عسل بهترین روش در میان روش‌های درمان خانگی گلودرد است. خواص ضد باکتریایی آن باعث می‌شود تا به عنوان یک التیام‌دهنده زخم عمل کند و بلافاصله درد را تسکین دهد؛ عسل علاوه بر کشتن باکتری‌ها می‌تواند به مبارزه با عفونت‌های ویروسی نیز کمک کند. اگر علاوه بر گلودرد از سرفه ویروسی هم رنج می‌برید عسل می‌تواند سرفه‌های شما را هم درمان کند. دو قاشق عسل را در آب گرم یا چای بریزید و خوب هم بزنید و در صورت نیاز روزی چند بار بنوشید. یادتان باشد عسل را نباید به نوزادان زیر یک سال داد.
- سس تند
ممکن است عجیب به نظر برسد اما در واقع سس تند می‌تواند به عنوان روشی برای درمان گلودرد خانگی استفاده شود. سس تند از فلفل‌های سرشار از کپسایسین درست می‌شود که کاربرد ضد التهابی و تسکین‌دهنده درد دارد؛ بنابراین با اینکه احتمال دارد در ابتدا بسوزاند، ریختن چند قطره سس تند در یک لیوان آب گرم برای غرغره‌کردن می‌تواند درمان گلودرد شدید شما باشد.
- آب انار
مطالعات نشان داده‌اند که مواد مغذی موجود در انار امکان دارد باعث دفع عفونت شود و التهاب را کاهش دهد.
- چای بابونه
انواع زیادی از چای‌ها و دمنوش‌ها وجود دارند که می‌توانید برای درمان گلودرد و سرفه از آن‌ها استفاده کنید. چای بابونه خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارد؛ این چای همچنین یک ضد اسپاسم است و به کاهش هرگونه سرفه کمک می‌کند. بخور بابونه هم یک روش درمان موثر برای مشکلات تنفسی مرتبط با سرماخوردگی است.
- چای ریشه شیرین‌بیان
این چای خاصیت ضد میکروبی و ضد ویروسی دارد و با بیماری‌هایی که باعث درد در گلو می‌شوند مبارزه می‌کند و درمان گلودرد ویروسی است. این چای بسیار شیرین است و به علت خواصی که دارد از نوشیدن آن لذت خواهید برد؛ اما چای شیرین‌بیان در مقادیر زیاد هم می‌تواند خطرناک باشد؛ بنابراین پیش‌از مصرف حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- چای سبز
این چای سرشار از اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان است. مطالعات نشان می‌دهد که غرغره‌کردن این چای در دمای مناسب می‌تواند به رفع علائم گلودرد کمک کند.
- چای ریشه گل ختمی
ریشه گل ختمی ماده‌ای به نام موسیلاژ ترشح می‌کند. این ماده گلو را می‌پوشاند و اثری تسکین‌دهنده می‌دهد؛ اما موسیلاژ ممکن است با داروهای خوراکی تداخل داشته باشد و باید پیش‌از مصرف آن با پزشک مشورت کنید.
- چای سیاه
فکر نکنید چای سیاه بین نوشیدنی‌های مفید برای درمان گلودرد جایی ندارد؛ چای سیاه دارای ترکیباتی به نام تانن است که به کاهش التهاب و تسکین گلودرد کمک می‌کند.
- آب لیمو
آب لیمو یک نوشیدنی فوق‌العاده است که می‌تواند گلودرد ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا را کاهش دهد. لیمو حاوی ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های بسیاری است. آب لیمو تولید بزاق را افزایش می‌دهد و به مرطوب نگه داشتن غشاهای مخاطی کمک می‌کند. لیمو را با آب گرم و کمی عسل ترکیب کنید تا خواص آن را به حداکثر برسانید.
- سرکه سیب
سرکه سیب یک نوشیدنی طبیعی برای سلامتی است؛ قرن‌های زیادی است که یکی از اصلی‌ترین داروهای طب عامیانه به شمار می‌رود. ماده اصلی آن اسید سیتریک است که خاصیت ضد باکتری دارد. بقراط، پزشک یونان باستان، ترکیبی از سرکه سیب و عسل را برای درمان علائم آنفولانزا مانند سرفه و گلودرد تجویز می‌کرد.
برای کمک به تسکین گلودرد، یک لیوان آب گرم را با یک قاشق غذاخوری سرکه سیب و یک قاشق عسل بنوشید. حواستان باشد که در مصرف سرکه سیب زیاده‌روی نکنید؛ چراکه خطراتی مانند پوسیده‌کردن دندان و ایجاد مشکلات گوارشی به همراه دارد.
برای درمان گلودرد چی بخوریم؟
در کنار نوشیدن مایعات مناسب، لازم است در رژیم غذایی هم دقت شود؛ بعضی از خوراکی‌ها می‌توانند به درمان گلودرد فوری کمک کنند و بعضی دیگر وضعیت آن را بدتر کنند. بعضی از خوراکی‌های مفید برای گلودرد را در ادامه معرفی می‌کنیم.
- سوپ مرغ
سوپ مرغ و سبزیجات جدا از آن‌که به بهبود سرماخوردگی و پاکسازی مجاری تنفسی کمک می‌کند، می‌تواند علائم گلودرد را هم کاهش دهد.
- موز
موز سرشار از فیبر است و جدا از آن، میوه‌ای نرم است که می‌تواند گلو را نرم کند. اکثر کودکان عاشق موز هستند و به همین علت موز برای درمان گلودرد کودکان یک گزینه عالی حساب می‌شود.
- سبزیجات پخته‌شده
هویج، کلم، سیب زمینی و سایر سبزیجات مواد مغذی و ضروری را برای افراد مبتلا به گلودرد فراهم می‌کنند.
- تخم مرغ همزده
تخم مرغ پر از پروتئین است که بدن برای ترمیم بافت گلو به آن نیاز دارد. تخم مرغ همزده معمولا به اندازه‌ای نرم است که گلوی ملتهب می‌تواند آن را تحمل کند.
- ژله
قورت‌دادن ژله آسان است و ژلاتین موجود در آن پروتئین زیادی دارد. البته ژله برای افرادی که مبتلا به دیابت هستند، مناسب نیست مگر آن‌که از ژله‌های بدون شکر استفاده کنند.
- ماست
ماست منبع خوبی از پروتئین، کربوهیدرات‌ها، چربی‌های سالم و همچنین باکتری‌های پروبیوتیک است. طبق گفته پزشکان، ماست می‌تواند به درمان گوش درد و گلودرد در موارد خاصی کمک کند و به خاطر داشتن بافت‌های خنک و نرم می‌تواند یک غذای مناسب برای قورت‌دادن باشد.
- پوره سیب زمینی
بهتر است موقع له‌کردن، پوست سیب زمینی را جدا نکنید تا ویتامین C، آنتی اکسیدان و منیزیم بیشتری در غذا بماند. پوره سیب زمینی به خاطر نرم‌بودنش راحت قورت داده می‌شود و به سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرماخوردگی کمک می‌کند.
- بلغور جو دو سر
جو دوسر مملو از منیزیم، روی و آنتی اکسیدان است که فرایند سم‌زدایی بدنتان را سریع‌تر می‌کند و عفونت‌ها را از بین می‌برد.
- بستنی
غذاهای سرد مانند بستنی می‌توانند به تسکین گلودرد و حتی کاهش التهاب کمک کنند.
- توت‌ها
به گفته سایت هاروارد سلامت، توت فرنگی، توت آبی (بلوبری) و سایر توت‌ها گزینه‌ای عالی برای درمان گلودرد هستند؛ چرا که به کاهش التهاب و درد گلو کمک می‌کنند. توت‌ها ویتامین C بالایی دارند و به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
- طالبی
۹۰ درصد طالبی را آب تشکیل می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا در هنگام بیماری هیدراته بمانید. علاوه‌بر این، طالبی میوه‌ای حاوی ویتامین A و C است که به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
- سیب
سیب یک میوه ضد التهابی و سرشار از ویتامین C، فیبر و آنتی اکسیدان است و به کاهش التهاب گلو و تسریع بهبودی کمک می‌کند. اگر خوردن سیب هنگام گلودرد برایتان سخت است می‌توانید به جای آن از سس سیب یا مربای سیب استفاده کنید.
از کدام غذاها باید دوری کرد؟
اگر گلودرد دارید لازم است از غذاهایی که گلوی شما را هرچه بیشتر تحریک می‌کنند یا بلعیدن آن‌ها دشوار است دوری کنید. این غذاها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- نان ترد
- ادویه‌ها
- نوشابه‌های گازدار
- قهوه
- الکل
- سبزیجات تازه و خام
- میوه‌های اسیدی مانند پرتقال، گریپ فروت، گوجه فرنگی و… .
همچنین در برخی افراد ممکن است لبنیات باعث غلیظ‌شدن و بیشترشدن مخاط شود.
داروهای گیاهی برای درمان گلودرد
بخشی از داروهای گیاهی مفید برای گلودرد را در قسمت نوشیدنی‌ها نام بردیم. در این قسمت می‌خواهیم تعداد دیگری از گیاهانی که خاصیت درمانی برای گلودرد دارند را معرفی کنیم. بعضی از این گیاهان ممکن است برای درمان گلودرد در بارداری مناسب نباشند در نتیجه قبل‌از مصرفشان حتما با پزشک‌تان مشورت کنید.
- شنبلیله
گیاه شنبلیله به اشکال مختلفی وجود دارد. چای شنبلیله خواص بسیار زیادی دارد و یک درمان رایج برای گلودرد است؛ کار شنبلیله از بین بردن باکتری‌هایی است که باعث التهاب می‌شوند.
- نارون لغزنده
نارون لغزنده هم مانند ریشه گل ختمی دارای موسیلاژ است؛ هنگامی که این گیاه با آب مخلوط می‌شود ژل نرمی تولید می‌کند که گلو را می‌پوشاند و آن را آرام می‌کند. نارون لغزنده یکی از درمان‌های سنتی گلودرد است؛ اما برای اطمینان از اثربخشی آن به تحقیقات بیشتری نیاز است.
برای استفاده از نارون لغزنده، آب جوش را روی پوست پودر شده نارون ریخته و هم بزنید و بنوشید. نارون لغزنده ممکن است جذب داروهای خوراکی را به تاخیر اندازد. برای جلوگیری از تداخلات دارویی احتمالی، حداقل یک ساعت قبل‌از مصرف داروهای خوراکی نارون لغزنده را بنوشید.
- سیر
سیر دارای خواص ضد باکتریایی و آلیسین است؛ ترکیبی که برای قدرت زیادش در مبارزه با انواع عفونت‌ها شناخته شده است. طبق تحقیقات انجام‌شده، مصرف مکمل‌های سیر به‌صورت روزانه می‌تواند به پیشگیری و درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی کمک کند؛ عفونت‌هایی که معمولا باعث ایجاد گلودرد می‌شوند. سیر را در برنامه غذایی‌تان بگنجانید تا از خواص ضد میکروبی آن استفاده کنید.
- ریشه زنجبیل
زنجبیل یک ادویه با اثرات ضد باکتریایی و ضد التهابی است و می‌تواند به درمان فوری گلودرد شدید کمک کند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که عصاره زنجبیل می‌تواند برخی از باکتری‌ها و ویروس‌هایی را که باعث بیماری‌های تنفسی می‌شوند، از بین ببرد.
- روغن نارگیل
روغن نارگیل فواید بسیار زیادی دارد؛ می‌تواند التهاب را کاهش دهد و با عفونت مبارزه کند. روغن نارگیل بسیار تسکین‌دهنده است چون‌که به روان‌شدن غشاهای مخاطی گلو کمک می‌کند. روغن نارگیل را حداکثر 2 قاشق غذاخوری در روز بخورید؛ چرا که مصرف بیشتر آن عوارض جانبی دارد.
- دارچین
این ادویه خوشمزه دارای آنتی اکسیدان بسیار زیادی است و همچنین خواص ضد باکتریایی هم دارد. در طب سنتی چینی، دارچین یک درمان عالی برای درمان سریع سرماخوردگی و گلودرد است. دارچین را می‌توانید در غذا بریزید، به‌صورت دمنوش بخورید یا آن را به چای سیاه اضافه کنید.
- پاستیل‌های گیاهی
نوشیدنی‌های گیاهی تسکین‌دهنده و آبرسان هستند؛ اما گاهی اوقات مکیدن پاستیل گلو هم می‌تواند آرامش‌بخش باشد. سنجد لغزنده یک گیاه محبوب برای تولید پاستیل گیاهی است که مانند گل ریشه ختمی موسیلاژ دارد. شما می‌توانید پاستیل‌های گیاهی را از فروشگاه‌ها تهیه کنید یا خودتان در خانه آن‌ها را درست کنید.
ماساژهای خانگی برای درمان گلودرد
جدا از نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها، روش دیگری هم برای درمان گلودرد فوری وجود دارد. شاید عجیب به نظر برسد؛ اما ماساژ دادن می‌تواند به رفع گلودرد کمک کند.
ماساژ غدد لنفاوی که به تخلیه لنفاوی هم شناخته می‌شود، می‌تواند به رفع عفونتی که به منجر به گلودرد می‌شود کمک کند. غدد لنفاوی حساس به لمس هستند. به آرامی غدد لنفاوی روی گردن را با حرکت رو به پایین ماساژ دهید. این تکنیک ماساژ به بدن کمک می‌کند تا سموم را دفع کند و گردش خون را برای بهبودی سریع‌تر افزایش دهد.
جمع بندی
گلودرد یکی از رایج‌ترین علائم بیماری‌های موقت، به‌خصوص در فصل زمستان است و معمولا دلایل ویروسی دارد. در این شرایط به جای مصرف داروی آزیترومایسین و تجربه عوارض ناشی از آن، باید به دنبال درمان‌های علامتی باشید تا دوره بیماری تمام شود. در این مقاله از راهکارهای درمان سریع گلودرد گفتیم. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که اگر درمان گلودرد چرکی شما از روش‌های خانگی میسر نبود و بعد‌از چند روز تغییری در وضعیت‌تان حاصل نشد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. اگر گلودرد دارید می‌توانید از سایت دکترنکست از پزشکان عمومی نوبت بگیرید. در سایت دکترنکست می‌توانید برای هر نوع بیماری، متخصص پیدا کنید و برای ویزیت نوبت آنلاین بگیرید.
منابع:
