سونوگرافی واژینال یک روش تشخیص و تصویربرداری سریع نسبت به سونوگرافی سنتی شکم است که دید دقیق‌تری از اندامهای لگنی شما به پزشک ارائه میدهد. پزشک شما ممکن است این روش تصویربرداری را برای کشف علت و تشخیص بیماری، نظارت بر باروری از طریق آی وی اف یا برنامه‌ریزی برای جراحی خاصی تجویز کند. در مورد روش انجام و کاربردهای آن، در ادامه بیشتر صحبت خواهیم کرد.
سونوگرافی واژینال چیست؟
این نوع سونوگرافی، یک روش تصویربرداریست که به پزشک اجازه میدهد حفره لگن و اندامهای داخلی آن را ببیند؛ این اندام‌ها شامل دهانه رحم، رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها هستند. این نوع سونوگرافی می‌تواند ساختارها یا رشد غیر طبیعی تومور را در ناحیه لگن شما نشان دهد که ممکن است نشان‌دهنده یک بیماری جدی باشد. همچنین ممکن است پزشک آن را برای تایید یا نظارت بر بارداری شما درخواست دهد.
تفاوت بین سونوگرافی شکمی و سونوگرافی واژینال
سونوگرافی ترانس واژینال با نام “سونوگرافی اندواژینال” هم شناخته میشود؛ زیرا دستگاهی که تصاویر حفره لگن را ثبت می‌کند، ترانسدیوسر نام دارد که در داخل واژن قرار می‌گیرد. این فرایند با سونوگرافی سنتی شکم متفاوت است. این نوع سونوگرافی نسبت به نوع شکمی، دید دقیق‌تری از اندام‌ها و بافت نرم داخل حفره لگن شما ارائه میدهد.
تنها یک استثنا وجود دارد؛ در صورتی که باردار هستید و جفت، نزدیک دهانه رحم شماست، انجام این کار ممکن است علت خونریزی بعد از سونوگرافی واژینال باشد و در چنین شرایطی، توصیه میشود که از سونوگرافی شکمی استفاده شود.
نحوه کار دستگاه سونوگرافی واژینال
سونوگرافی ترانس واژینال از امواج صوتی برای ضبط تصویر حفره لگن و اندامهای شما استفاده می‌کند. یک ابزار به نام مبدل در واژن شما قرار می‌گیرد که امواج صوتی را آزاد می‌کند و بعد از برخورد به ساختار رحم و بازگشت امواج صوتی به مبدل، به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل میشود. این سیگنال‌ها یک تصویر از اندامهای لگنی شما را روی صفحه نمایش پخش می‌کند.
بهترین زمان برای سونوگرافی واژینال
عوامل محدودکننده زیادی برای انجام این نوع سونوگرافی وجود ندارد. حتی ممکن است پزشک انجام آن در دوران قاعدگی یا بارداری را تجویز کند. فقط نوع خاصی از سونوگرافی ترانس واژینال به نام سونو هیستروگرافی انفوزیون سالین یا سونوهیستروگرام وجود دارد که از مقدار کمی مایع برای تصویربرداری بهتر از داخل رحم استفاده میشود. اگر باردار هستید یا بیماری التهابی لگن (PID) دارید، نباید سونوهیستروگرام انجام دهید.
انواع سونوگرافی واژینال
این نوع سونوگرافی، خود به روش‌های مختلفی انجام میشود که هر کدام در شرایط خاصی، قابل اجرا هستند و تفاوت‌های اندکی از نظر شیوه اجرا دارند.
- سونو هیستروگرافی: در این روش، مبدل وارد رحم میشود و مایعی آزاد می‌کند تا تصاویر بهتری ارائه کند.
- سونوگرافی سه بعدی واژینال: تصاویر واضح‌تری از رحم ارائه میدهد و می‌تواند جایگزین مفیدی برای سونو هیستروگرافی انفوزیونی سالین برای ارزیابی پولیپ در رحم باشد.
- سونوگرافی ترانس واژینال معمولی: در این روش، تنها از مایع روانکننده برای ورود مبدل به رحم استفاده میشود و تصاویر به‌نمایش‌درآمده دو‌بعدی هستند.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
کاربردهای سونوگرافی ترانس واژینال
پزشک شما ممکن است از این نوع سونوگرافی، برای تشخیص بیماری‌هایی که باعث علائم ناخوشایند مانند درد لگن یا خونریزی غیر طبیعی می‌شوند، استفاده کند. علاوه بر این موارد، معمولا برای تصویربرداری و تشخیص موارد زیر هم از این سونوگرافی استفاده میشود:
- کیست‌ها، تومورها، فیبروم‌ها و پولیپ رحم؛
- علائم عفونت لگن؛
- علائم سرطان؛
- علائم حاملگی خارج رحمی یا سقط جنین.
کاربرد سونوگرافی واژینال در بارداری
این نوع سونوگرافی برای نظارت بر سلامت جنین، مشکلات باروری و موارد دیگری چون هماتوم در بارداری و… هم استفاده میشود. همچنین برای موارد زیر هم کاربرد دارد:
- بررسی ضربان قلب جنین؛
- تایید تاریخ بارداری؛
- ارزیابی شرایط جفت؛
- بررسی بارداری خارج رحمی؛
- نظارت بر بارداری پرخطر؛
- زایمان زودرس؛
- پی‌بردن به دلیل خونریزی غیر طبیعی رحم.
آمادگی قبل از سونوگرافی واژینال
این نوع سونوگرافی، نیاز چندانی به آمادگی ندارد و روش تصویربرداری، سریع و نسبتا بدون درد است که خطر عوارض جانبی کمی دارد. بعد از انجام آن، می‌توانید به‌راحتی به محل کار یا خانه برگردید و نیازی به همراه نیست. البته در کل، بهتر است نکات زیر را جهت آمادگی برای سونوگرافی رعایت کنید:
- لباس‌هایی بپوشید که بتوانید به‌راحتی آن‌ها را بیرون بیاورید.
- دستورالعمل‌های پزشک خود را در مورد زمان نوشیدن مایعات و رفتن به دستشویی حتما گوش کنید.
- سونوگرافی واژینال در زمان پریود هم قابل انجام است؛ فقط باید قبل از آن، تامپون خود را بردارید.
نتایج و تفسیر سونوگرافی واژینال
اگر پزشک شما این روش را انجام دهد، ممکن است در همان روز، نتایجی چون hc در سونوگرافی یا همان اندازه دور سر جنین و… را با شما در میان بگذارد. البته گاهی هم ممکن است تصاویر را برای تجزیه‌وتحلیل به یک پزشک متخصص سونوگرافی و رادیولوژیست ارسال کند. نتایج این نوع سونوگرافی، ممکن است اطلاعات کافی و لازم برای تشخیص قطعی ارائه دهد. در غیر این صورت، از روش‌های تشخیص تکمیلی هم باید استفاده شود.
عوارض سونوگرافی واژینال
برخلاف تصویربرداری با اشعه ایکس، در سونوگرافی ترانس واژینال از اشعه استفاده نمی‌شود. در نتیجه، بسیار ایمن است و هیچ خطر شناخته‌شده‌ای ندارد. همچنین انجام آن در دوران بارداری هم هیچ خطری برای جنین ندارد.
تنها در حین قرار‌دادن مبدل، ممکن است مقداری فشار و حداقل ناراحتی وجود داشته باشد که پس از اسکن، از بین می‌رود. در صورت احساس ناراحتی خاص یا برای مدت طولانی، باید فورا به سونوگرافیست یا پزشک اطلاع دهید. همچنین تا 24 ساعت، عوارضی چون ترشحات واژن طبیعی‌ست.
جمع بندی
این نوع سونوگرافی، یک روش رایج است که به پزشک شما کمک می‌کند تا تشخیص دهد چه چیزی باعث علائم ناخوشایندی که تجربه می‌کنید، میشود. همچنین در بارداری هم برای نظارت بر وضعیت جنین کاربرد دارد. در صورت داشتن سوالاتی مانند اینکه زمان دیده شدن جنین در سونوگرافی واژینال کِی است، آیا این روش برای شما مفید است یا خیر و… بهتر است با یک متخصص زنان آنلاین مشورت کنید.
منابع:
medicalnewstoday، clevelandclinic، mayoclinic، healthline، clevelandclinic2، fertstert
