عفونت ادراری زنان یکی از مشکلات رایجی است که می‌تواند افراد را در سنین و دوره‌های مختلفی مبتلا سازد. اما اگر در بارداری دچار عفونت ادراری شویم چه؟ بارداری، به خودی خود بدن را دچار تغییرات زیادی می‌کند. مهم است که در این دوران از نکات، علائم و نشانه‌ها و راه‌های درمان عفونت ادراری آگاه باشیم.
عفونت ادراری در بارداری: عفونت ادراری چیست؟
عفونت سیستم ادراری بدن می‌تواند در قسمت‌های مختلف دستگاه ادراری از جمله مثانه (سیستیت) و کلیه‌ها (پیلونفریت) رخ دهد. باکتری‌ها معمولاً از روده (سیستم گوارشی) منشا گرفته و منجر به عفونت در محیط استریل سیستم ادراری می‌شوند. عفونت ادراری می‌تواند شما را تحت تاثیر قرار دهد، چه باردار باشید چه نباشید. اگر باردار هستید، احتمال ابتلا به عفونت ادراری در شما حدود ۱۰٪ است. اگر در دوران بارداری شما عفونت ادراری داشته باشید، احتمال ابتلا به عفونت‌های جدی‌تر بیشتر خواهد بود. بنابراین مهم است که به این موضوع اهمیت دهید.
باکتریوری (وجود باکتری در ادرار) بدون علامت
گاهی اوقات باکتری در دستگاه ادراری یافت میشود، اما هیچ علامتی از عفونت در فرد وجود ندارد. این وضعیت به عنوان باکتریوری بدون علامت شناخته میشود. پزشک زنان یا مامای شما در سه ماهه اول بارداری با درخواست آزمایش ادرار، باکتریوری بدون علامت را بررسی می‌کند. اگر باکتری در ادرار خود دارید، حتی اگر علائمی نداشته باشید، پزشک برای جلوگیری از بروز مشکلات برای شما یا جنین‌تان، درمان آنتی‌بیوتیکی تجویز می‌کند.
عفونت ادراری در بارداری: علائم عفونت ادراری در دوران بارداری چیست؟
اگر باردار هستید، ضروری است که شایع‌ترین و مهمترین علائم عفونت ادراری در بارداری را بشناسید. علائم شایع عفونت ادراری در دوران بارداری مشابه علائمی است که ممکن است در هر زمان دیگری تجربه کنید و شامل موارد زیر است:
درد یا احساس سوزش هنگام دفع ادرار
درد و سوزش هنگام دفع ادرار به عنوان اصطلاح علمی دیزوری، شناخته میشود. باید بدانیم که دیزوری علل متنوعی داشته که عفونت ادراری یکی از آن‌ها و در عین حال شایع‌ترین آن‌هاست.
احساس میل شدید و اورژانسی به دفع ادرار
این یافته باعث میشود فرد برای رسیدن هرچه سریعتر به سرویس بهداشتی، تحت فشار قرار گیرد. حتی ممکن است حجم زیادی ادرار وجود نداشته باشد اما فرد آن را احساس کند.
ادرار کردن قبل از رسیدن به توالت
ناتوانی در نگه‌داشتن ادرار و نشت ناخواسته‌ی آن می‌تواند یکی از علائم عفونت ادراری باشد.
ادرار کدر، خون آلود یا بسیار بدبو
فرد ممکن است تغییراتی را در ادرار خود شناسایی کند. از جمله این تغییرات می‌توان به بوی تند و بد ادرار، داغ شدن و غلیظ شدن آن و رنگ کدر ادرار اشاره کرد.
درد در قسمت پایین شکم یا کمر
درد زیر شکم در بارداری می‌تواند به دنبال علل مختلفی رخ دهد. یکی از شایع‌ترین علل این یافته، عفونت ادراری است. مهم است که هرگونه درد شکم و کمر را در این دوران با پزشک خود در میان بگذارید.
تب
اگر عفونت ادراری به تب منجر شود، باید مورد توجه ویژه‌ای قرار گیرد. تب ناشی از عفونت ادراری می‌تواند مطرح کننده عفونت ادراری شدید در بارداری شود. تب در این دوران، به هر علتی که باشد، باید تحت بررسی و پیگیری قرار گیرد.
سایر علائم
اگر عفونت به کلیه‌ها منتقل شده باشد، ممکن است تب بالا، کمردرد و استفراغ نیز داشته باشید. در صورت عدم درمان، عفونت ادراری در دوران بارداری می‌تواند منجر به عوارضی مانند عفونت کلیه (پیلونفریت) شود که هم برای مادر و هم برای جنین در حال رشد مضر است. بنابراین، برای زنان باردار مهم است که در صورت مشاهده علائم عفونت ادراری، مانند سوزش ادرار، تکرر ادرار، احساس فوریت در دفع، ادرار کدر یا خونی یا درد در ناحیه تحتانی شکم، فوراً به پزشک مراجعه کنند.
عفونت ادراری در بارداری: آیا شیوع بیشتری دارد؟
بله، انواع عفونت ادراری در بارداری در مقایسه با افراد غیر باردار شایع‌تر است. این افزایش خطر در درجه اول به دلیل تغییرات هورمونی و آناتومیکی است که در دوران بارداری رخ می‌دهد. تغییرات هورمونی در بارداری می‌تواند از راه‌های مختلفی بر سیستم ادراری تأثیر بگذارد. افزایش سطح پروژسترون باعث شل شدن عضلات دستگاه ادراری از جمله حالب و مثانه میشود. این آرامش عضلات می‌تواند منجر به کاهش حرکت عضلانی حالب‌ها شود که ممکن است به تجمع ادرار در کلیه‌ها و افزایش خطر عفونت منجر گردد.
تغییرات آناتومیکی نیز خطر عفونت ادراری در دوران بارداری را افزایش می‌دهد. با رشد رحم، بر مثانه فشار وارد شده که می‌تواند در تخلیه کامل مثانه اختلال ایجاد کند. این ادرار راکد در مثانه، محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها فراهم کرده و احتمال عفونت را افزایش می‌دهد.
علاوه بر این، تغییرات سیستم ایمنی در دوران بارداری نیز می‌تواند بر توانایی بدن در مبارزه با عفونت‌ها تأثیر گذاشته و افراد باردار را مستعد ابتلا به عفونت‌های ادراری کند.
علل شایع عفونت ادراری در بارداری
همانطور که گفتیم، دستگاه ادراری به طور معمول عاری از باکتری است. اگر باکتری‌ها وارد دستگاه شده و تکثیر شوند، می‌توانند باعث عفونت ادراری شوند. برخی از دلایلی که خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد عبارتند از:
- فعالیت جنسی بیش از ۳ بار در هفته: که خطر حرکت باکتری‌ها در ناحیه تناسلی و ورود به دستگاه ادراری را افزایش می‌دهد.
- اختلال در تخلیه کامل مثانه
- ابتلا به دیابت: زیرا قند موجود در ادرار ممکن است باعث تکثیر باکتری شود.
- گشادی حالب‌ها در بارداری: لوله‌هایی که ادرار را از کلیه به مثانه می‌برند (حالب‌ها) در بارداری گشادتر شده و این امر باعث میشود که باکتری‌ها راحت‌تر به کلیه‌ها برسند.
انواع عفونت ادراری
عفونت ادراری تحتانی
عفونت دستگاه ادراری تحتانی معمولاً به عفونتی اشاره دارد که محدود به مثانه و مجرای ادرار است. این نوع عفونت به عنوان سیستیت شناخته میشود و شایع‌ترین شکل عفونت ادراری است.
عفونت ادراری فوقانی
عفونت دستگاه ادراری فوقانی جدی‌تر بوده، کلیه‌ها را درگیر کرده و به عنوان پیلونفریت شناخته میشود. این نوع عفونت معمولاً در نتیجه عفونت ادراری تحتانی بوده که از مثانه به کلیه‌ها صعود کرده است.
توجه به این نکته مهم است که عفونت‌های ادراری فوقانی عموماً شدیدتر هستند و در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به عوارض جدی شوند. برای دریافت نوبت پزشک متخصص اورولوژی کلیک کنید.
عوارض عفونت ادراری در دوران بارداری
احتمال بیشتر عفونت کلیه
عفونت مثانه در بارداری، به احتمال بیشتری نسبت به زمانی که باردار نیستید، به عفونت کلیه تبدیل میشود. در بارداری، عفونت کلیه شدیدتر بوده و ممکن است برای شما و کودکتان مشکلاتی ایجاد کند. عفونت کلیه می‌تواند باعث مشکلاتی مانند عفونت شدید (سپسیس)، مشکلات فشار خون و آسیب به کلیه شود.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
ریسک ایجاد پره‌اکلامپسی
وجود باکتری در ادرار شما (حتی اگر درد یا علائم دیگری نداشته باشید) با وضعیتی به نام پره‌اکلامپسی مرتبط است. پره اکلامپسی یک وضعیت پزشکی جدی در بارداری است که باعث فشار خون بالا شده و می‌تواند بسیاری از اندام‌های بدن از جمله کبد، کلیه و مغز را تحت تاثیر قرار دهد. این عارضه اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی برای مادر یا جنین شود، اما درمان زودهنگام از بروز این مشکلات جلوگیری می‌کند.
عفونت ادراری در بارداری: آیا خطری برای جنین وجود دارد؟
اگر در دوران بارداری باکتری در ادرار یا عفونت کلیه دارید، جنین شما در معرض خطر بیشتری برای تولد زودرس یا کم وزن به دنیا آمدن است. این خطر با عفونت مثانه، اگر به موقع درمان شود، همراه نیست.
بهترین راه برای جلوگیری از خطر برای جنین این است که در تمام ویزیت‌های قبل از زایمان با پزشک متخصص زنان و زایمان و نازایی حاضر شوید.
تشخیص عفونت ادراری در بارداری
عفونت ادراری با گرفتن نمونه ادرار که در آزمایشگاه زیر میکروسکوپ برای وجود باکتری بررسی میشود، قابل تشخیص است. پزشک همچنین در مورد علائم از شما می‌پرسد و ممکن است یک معاینه فیزیکی انجام دهد.
برای همه افرادی که باردار هستند، معمولاً در اولین ویزیت بارداری، آزمایش ادرار درخواست میشود. اگر در گذشته عفونت ادراری داشته‌اید، علائم عفونت ادراری دارید، نمونه‌ای با نتیجه نامشخص گرفته‌اید، یا اگر پزشک فکر می‌کند که شما در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری هستید، ممکن است نیاز به تکرار آزمایش ادرار داشته باشید. اگر عفونت ادراری شدید دارید، ممکن است به بررسی‌های بیشتری مانند سونوگرافی کلیه‌ها نیاز داشته باشید.
درمان عفونت ادراری در بارداری
درمان عفونت ادراری در بارداری با سفیکسیم ایمن است؟ آنتی‌بیوتیک برای عفونت ادراری در بارداری ضروری است. عفونت‌های ادراری با آنتی بیوتیک‌هایی که در بارداری بی‌خطر هستند درمان می‌شوند. پزشک بر اساس عفونت و نوع باکتری موجود در نمونه ادرار، آنتی‌بیوتیک مناسب را تجویز می‌کند. مهم است که تحت هیچ شرایطی، بدون دستور پزشک از دارو در دوران بارداری استفاده نکنید.
همچنین اگر سابقه عفونت‌های مکرر داشته‌اید یا نمونه‌های زیادی وجود دارد که باکتری‌ها را در ادرار شما نشان می‌دهد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های منظم را در بارداری برای جلوگیری از ایجاد عفونت‌های مجدد تجویز کند. توصیه میشود چند هفته پس از پایان درمان آنتی‌بیوتیکی، آزمایش ادرار را تکرار کنید تا مطمئن شوید که عفونت از بین رفته است.
پیشگیری از عفونت ادراری در بارداری
راه‌های پیشگیری از عفونت ادراری در بارداری چیست؟ شما می‌توانید خطر ابتلا به عفونت ادراری در دوران بارداری را از طریق راهکارهای زیر کاهش دهید:
- نوشیدن مایعات زیاد به خصوص آب
- اجتناب از تعویق دفع ادرار در زمان احساس دفع
- ادرار کردن بلافاصله بعد از رابطه جنسی
- پاک کردن واژن و اطراف آن و نیز مقعد و اطراف آن پس از دفع ادرار
- رعایت بهداشت فردی
- اجتناب از کرم‌های خوش‌بو کننده، اسپری یا پودر در ناحیه تناسلی
عفونت ادراری در بارداری: مراجعه به پزشک چه زمانی لازم است؟
در صورت داشتن علائم عفونت ادراری در بارداری به ماما یا پزشک خود مراجعه کنید. مهم است که دریافت آنتی بیوتیک‌ها را به تعویق نیندازید، زیرا عفونت به سرعت گسترش یافته و می‌تواند برای شما و جنین مشکلاتی ایجاد کند.
جمع‌بندی
عفونت ادراری در بارداری، شایع‌ترین عفونتی است که زنان را در این دوران تحت تاثیر قرار می‌دهد. به دلیل تغییرات آناتومیک، هورمونی و سیستم ایمنی که در دوره بارداری رخ می‌دهد، شیوع عفونت ادراری در این دوران بیشتر است. عفونت ادراری به دو نوع عفونت ادراری فوقانی و تحتانی تقسیم میشود. عفونت ادراری تحتانی، مثانه و مجرای ادراری را درگیر کرده و عموما خفیف است. از علائم عفونت ادراری تحتانی می‌توان به سوزش ادرار، تکرر ادرار و ادرار کدر و بدبو اشاره کرد. عفونت ادراری فوقانی شدیدتر است و کلیه‌ها را درگیر می‌کند. عفونت ادراری در دوره بارداری باید به موقع درمان شود تا از گسترش عفونت و ایجاد عوارض احتمالی جلوگیری شود. برای دریافت پاسخ سوالات خود و دریافت مشاوره تخصصی، دریافت نوبت ویزیت پزشک متخصص زنان دکترنکست کمک‌کننده است.
منابع:
