خشکی و ترک خوردن لب، یکی از مشکلات شایع در فصول سرد سال است. ترک لب، علاوه بر ظاهر نازیبا، باعث مشکلاتی از قبیل سوزش، درد یا عفونت هم می‌شود. در این مقاله دکترنکست، به بررسی علل خشکی و ترک خوردن لب و همچنین راهکارهایی برای درمان و پیشگیری از آن پرداخته‌ایم.
ترک خوردن لب به چه معناست؟
پوست لب‌ها نازک‌تر و حساس‌تر از پوست سایر قسمت‌های بدن شماست؛ زیرا لب‌ها فاقد غدد چربی هستند. در نتیجه در خطر خشک شدن و ترک خوردن قرار دارند. لب‌های شما بیش از بقیه قسمت‌های بدن در معرض عناصر مختلف قرار دارند و ممکن است در اثر قرار گرفتن در آفتاب و شرایط آب و هوایی خشک یا سرد دچار ترک شوند. ترک خوردن لب، که از نظر پزشکی به عنوان cheilitis شناخته می‌شود، می‌تواند در اثر تماس با یک ماده حساسیت‌زا یا مشکل پزشکی نیز ایجاد شود.
ترک گوشه لب چیست؟
التهاب و ترک لب ممکن است در گوشه دهان اتفاق بیفتد که اگرچه دردناک است اما معمولاً مشکل جدی‌ای نیست. بعضی افراد ممکن است این مشکل را با تبخال اشتباه بگیرند اما تبخال یک بیماری ویروسی و مسری است درحالی‌که ترک گوشه لب مسری نیست. ترک گوشه لب بیشتر در افراد مسن و کودکان شایع است. در افراد مسنی که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند به‌علت ایجاد خشکی در گوشه‌های دهان، احتمال ایجاد ترک گوشه لب بیشتر است. همچنین کودکان به‌علت مکیدن انگشتان دست یا پستانک باعث تحریک دهان خود می‌شوند که می‌تواند منجر به ترک گوشه لب شود.
علت ترک خوردن لب‌ها چیست؟
ترک خوردن لب‌ها می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:
- آفتاب‌سوختگی
- شرایط آب و هوا: قرار گرفتن در معرض هوای سرد، خشک یا باد می‌تواند باعث ترک خوردن لب‌ها شود. هوای سرد همچنین ممکن است باعث کم آبی پوست، خشکی و پوسته پوسته شدن آن گردد.
- خیس کردن مکرر لب‌ها با زبان؛ چرا که بزاق تبخیر می‌شود و منجر به خشکی لب می‌شود.
- مشکلات پزشکی (حساسیت، اختلال تیروئید، برخی اختلالات خود‌ایمنی) یا واکنش به یک دارو.
- کمبود ویتامین (آهن، ویتامین B)
- کم‌آبی بدن: ننوشیدن مایعات کافی باعث خشکی و ترک لب می‌شود.
علائم ترک خوردن لب چیست؟
- خشکی و پوسته‌پوسته شدن لب‌ها
- ترک خوردن پوست
- لایه‌لایه شدن پوست
- خارش
- درد خفیف
- زخم روی لب‌ها و داخل دهان
درمان ترک لب چگونه است؟
- خوردن آب کافی
- استفاده از بالم لب یا پماد در صورت نیاز در طول روز.
- استفاده از بالم لب حاوی ضد‌آفتاب با SPF برابر ۱۵ یا بالاتر در خارج از منزل.
- خودداری از کندن، لیسیدن و گاز گرفتن لب
- دور نگه داشتن اجسام خارجی از دهان (مانند جواهرات و اشیاء فلزی)
- اجتناب از شرایط آب و هوایی سرد با پوشاندن دهان
- استفاده از بخور برای مرطوب کردن هوا
درمان های خانگی ترک لب
- روغن نارگیل: روغن نارگیل را روی لب‌ها بمالید تا آبرسانی و از آسیب بیشتر محافظت کند.
- عسل: عسل دارای خواص ضد باکتریایی طبیعی است و می‌تواند به درمان ترک لب کمک کند.
- آلوئه ورا: ژل آلوئه ورا را روی لب ها بمالید تا آن‌ها را مرطوب کند.
- خیار: استفاده از برش‌های خیار روی لب‌ها می تواند به آبرسانی و تسکین خشکی لب کمک کند.
متخصصان پوست و مو در دکترنکست
چه نوع بالم لبی برای لب‌های ترک‌خورده بهتر است؟
برای درمان لب‌های ترک‌خورده، بهتر است از بالم لب با ویژگی‌های زیر استفاده کنید:
- بدون بو
- ضد‌حساسیت
- پمادها (مانند وازلین و گلیسیرین)
- حاوی روغن‌ها (روغن معدنی یا روغن دانه کرچک)
- حاوی مرطوب‌کننده (سرامید، دایمتیکون)
- محافظ در برابر آفتاب (حاوی اکسید تیتانیوم و زینک اکساید)
از بالم لب حاوی مواد زیر استفاده نکنید، زیرا می‌تواند باعث تحریک لب‌های ترک‌خورده شود:
- عطر و طعم‌دهنده
- منتول
- اکالیپتوس
- کامفور
- موم‌ها
اگر بالم لب شما باعث سوزش یا گزگز شد، استفاده از آن را متوقف کنید.
هر چند وقت یکبار باید از بالم لب یا پماد استفاده کنم؟
بالم لب ترک‌های لب را می‌پوشاند و پماد بر اساس مواد تشکیل‌دهنده و ضخامت، لب‌های شما را برای مدت طولانی‌تری هیدراته نگه‌می‌دارد. بالم لب و پماد لب را می‌توان در صورت نیاز در طول روز و در زمان خشکی شدید لب استفاده کرد. استفاده از پماد لب در شب باعث آبرسانی بیشتر در طول شب می‌شود. همیشه بعد از خوردن و آشامیدن، از بالم یا پماد لب استفاده کنید. در بیرون از منزل، بالم لب یا پماد با SPF برابر ۳۰ یا بالاتر را هر دو ساعت یکبار تکرار کنید.
چه مدت بعد از درمان بهبودی حاصل می‌شود؟
استفاده منظم از بالم لب تا بهبودی کامل، می‌تواند ناراحتی را کاهش دهد. میانگین زمان بهبودی کامل دو تا سه هفته است اما ترک‌خوردگی‌های شدید لب ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشند. اگر ترک‌خوردگی لب‌ها را به محض مشاهده مشکل درمان کنید، درمان خیلی سریع‌تر حاصل می‌شود و می‌توانید از بروز عوارض احتمالی مانند عفونت جلوگیری کنید.
چگونه از ترک خوردن لب‌هایم پیشگیری کنم؟
با افزودن مراقبت از لب به برنامه روزانه خود می‌توانید از ترک خوردن لب‌هایتان پیشگیری کنید:
- قبل از بیرون رفتن از بالم لب حاوی SPF استفاده کنید.
- قبل از رفتن به رختخواب و هنگامی که از خواب بیدار می‌شوید از بالم لب یا پماد استفاده کنید.
- همیشه بالم لب را در دسترس داشته باشید تا در مواقع نیاز از آن استفاده کنید (در کیف یا ماشین).
- برای جلوگیری از خشکی هوا از یک دستگاه بخور در خانه خود استفاده کنید.
- از مواد حساسیت زا دوری کنید: اگر به برخی غذاها، داروها یا لوازم آرایشی حساسیت دارید، از آن‌ها اجتناب کنید تا از واکنش‌های آلرژیکی که می‌تواند باعث ترک خوردن لب‌ها شود، جلوگیری کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اکثر موارد ترک لب را می‌توان در خانه با راهکارهای ذکر شده در بالا درمان کرد. با این حال، اگر لب‌های شما به‌شدت ترک خورده، خونریزی دارد یا عفونی شده است، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما ممکن است پمادهای قوی یا سایر درمان‌ها را برای کمک به بهبودی لب‌های ترک خورده‌تان توصیه کند. برای مشورت با متخصص پوست می‌توانید از پلتفرم دکترنکست استفاده کنید.
