قلب یکی از فعال‌ترین اندام‌های بدن است که ساختاری عضلانی دارد. این توده عضلانی بیش از هزاران بار در روز منقبض می‌شود تا خون حاوی اکسیژن را به سراسر بدن برساند. طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، از هر پنج مرگ ناشی از بیماری قلبی، بیش از چهار مورد مرگ ناشی از حملات قلبی و سکته مغزی است و یک سوم این مرگ‌ها در افراد زیر ۷۰ سال اتفاق می‌افتد.
اهمیت آزمایش خون در تشخیص و مدیریت بیماری قلبی
سیگار کشیدن، فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت برخی از عوامل خطر رایج برای ابتلا به بیماری‌های قلبی هستند. در حالی که پزشک بهترین راهنما برای کمک به هر فرد در شناسایی خطر ابتلا به بیماری قلبی است، برخی از آزمایش‌های خون برای ارزیابی خطر، تشخیص و مدیریت بیماری‌های قلبی اهمیت زیادی دارند.
تعدادی از این آزمایش‌ها پروئین‌هایی را اندازه‌گیری می‌کند که به دنبال آسیب قلب در اثر بیماری قلبی حاد یا مزمن، از سلول‌های قلب به جریان خون آزاد می‌شوند. در سایر آزمایش‌ها عواملی که بر خطر بروز پیامدهای قلبی موثرند، اندازه‌گیری می‌شود. باید بدانیم که نمی‌توان از نتایج یک آزمایش، مستقل از سایر متغیرها مانند شکایت بالینی، معاینه فیزیکی، نتایج تصویربرداری و سایر موارد، یک مشکل قلبی را ارزیابی کرد و یا خطر ریسک پیامدهای قلبی منفی را مشخص کرد. متخصص قلب و عروق با در نظر گرفتن تمامی متغیرها یک نتیجه‌گیری بالینی انجام می‌دهد.
کدام آزمایش خون در تشخیص و مدیریت بیماری قلبی کاربرد دارد؟
-
آزمایش چربی
در آزمایش چربی، سطح چربی‌ها در خون اندازه‌گیری می‌شود. مقادیر اندازه‌گیری شده در آزمایش چربی برای ارزیابی ریسک بروز مشکلات قلبی کاربرد دارد. چربی خون با افزایش خطر تنگی و انسداد عروق خونی، افراد را در معرض پیامدهای قلبی عروقی خطرناک قرار می‌دهد. مدیریت سطح چربی‌های خون در مدیریت مشکلات قلبی اهمیت زیادی دارد.
-
کلسترول تام
کلسترول تام به مقدار کلسترول خون اشاره دارد. افزایش سطح کلسترول تام خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد. به طور کلی، کلسترول تام باید کمتر از ۲۰۰ میلیگرم در دسی‌لیتر باشد.
-
کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)
HDL اغلب به عنوان کلسترول خوب شناخته می‌شود. این نوع کلسترول به باز نگه داشتن شریان‌ها و جریان آزادتر خون کمک می‌کند. مقادیر پایین HDL فرد را در معرض بروز پیامدهای قلبی منفی قرار می‌دهد. فعالیت ورزشی منظم در بالا بردن سطوح خونی HDL نقش موثری ایفا می‌کند.
-
کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)
LDL اغلب به عنوان کلسترول بد شناخته می‌شود. کلسترول LDL بالاتر از مقادیر طبیعی در خون می‌تواند به رسوب پلاک در رگ‌های خونی و کاهش جریان خون منجر شود. این پلاک‌ها ممکن است پاره شوند و باعث مشکلات عمده قلب و عروق خونی شوند. مدیریت سطوح بالای LDL در کاهش خطر بیماری قلبی نقش مهمی دارد. مصرف غذاهای با کالری کمتر و داشتن فعالیت منظم ورزشی می‌تواند به کاهش LDL کمک کند.
-
تری‌گلیسیرید
تری‌گلیسیرید نوع دیگری از چربی موجود در خون است که سطوح بالای آن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد. سطح تری‌گلیسیرید در خون باید کمتر از ۱۵۰ میلیگرم در دسی‌لیتر باشد.
۲. اندازه‌گیری پروتئین واکنشی C (CRP)
پروتئین واکنشی C (CRP) پروتئینی است که توسط کبد به عنوان بخشی از پاسخ بدن به التهابی که ممکن است به دلیل آسیب یا عفونت ایجاد شود، تولید می‌شود. مقادیر بالای این پروتئین در خون نشان‌دهنده خطر بالاتر حمله قلبی، سکته مغزی و بیماری قلبی‌عروقی است. CRP در واقع یک واکنشگر فاز التهابی است. این آزمایش خون اهمیت زیادی در تشخیص بیماری‌های قلبی دارد زیرا می‌تواند به تعیین خطر ابتلا به بیماری قلبی قبل از بروز علائم آن کمک کند. سطح CRP بالاتر از ۲ میلیگرم در لیتر به عنوان نشانگر افزایش خطر بیماری قلبی در نظر گرفته می‌شود.
با این حال، سطوح CRP می‌تواند به طور موقت در بسیاری از موقعیت‌های غیرقلبی دیگر، مانند عفونت‌ها، افزایش می‌یابد. از این رو، برخی از متخصصان ممکن است تکرار مجدد این آزمایش را به فاصله دو هفته پیشنهاد کنند. توجه به این نکته مهم، سطوح CRP به تنهایی برای رسیدن به نتیجه‌ای قطعی کافی نیست. پزشک معالج با بررسی مقادیر CRP در کنار سایر نتایج آزمایشگاهی و همچنین در نظر گرفتن عوامل خطر فرد، وضعیت قلبی بیمار را بررسی می‌کند.
3. آزمایش پپتیدهای ناتریورتیک (BNP)
پپتید ناتریورتیک مغزی (BNP) پروتئینی است که برای کمک به دفع مایعات، کاهش حجم خون جاری در عروق و دفع سدیم در ادرار توسط قلب و عروق خونی ساخته می‌شود. هنگامی که قلب دچار آسیب می‌شود ، مقادیر بیشتری BNP وارد جریان خون می‌شود و سطح آن افزایش می‌یابد. افراد مختلف می‌توانند مقادیر متفاوتی از سطوح طبیعی BNP را در خون داشته باشند. چرا که مقدار BNP در هر فرد بر اساس سن، جنسیت و میزان اضافه وزن متفاوت است. آزمایش BNP در ارزیابی شدت نارسایی احتقانی قلب کاربرد دارد.
-
تست تروپونین
تروپونین (در اینجا تروپونین قلبی) نوعی پروتئین است که در ماهیچه‌های قلب یافت می‌شود. تروپونین به طور معمول در خون یافت نمی‌شود و هنگامی که ماهیچه‌های قلب آسیب می‌بینند در خون آزاد می‌شود. آزمایش تروپونین سطح تروپونین را در خون بررسی می‌کند. هر چه عضله قلبی دچار آسیب بیشتری شود، مقادیر بیشتری تروپونین در خون آزاد می‌شود. دو نوع تروپونین T و I به عنوان نشانگرهای قلبی برای شناسایی آسیب قلبی استفاده می‌شود. سطح بالای تروپونین در خون ممکن است نشان‌دهنده حمله قلبی اخیر باشد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که تروپونین I برای حمله قلبی اختصاصی‌تر و نشانگر قلبی بهتری نسبت به تروپونین T است.
آزمایش خون به تنهایی برای ارزیابی خطر بیماری قلبی کافی نیست
به یاد داشته باشید که یک آزمایش خون به تنهایی ممکن است خطر کلی بیماری قلبی را تعیین نکند. اگر فکر می‌کنید سبک زندگی یا سابقه خانوادگی‌تان می‌تواند شما را در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی در سنین پایین قرار دهد، با یک پزشک جهت بررسی قلبی‌عروقی در ارتباط باشید. جهت مشورت با پزشک می‌توانید از نوبت دهی آنلاین دکترنکست استفاده کنید. همچنین در کنار ارزیابی‌های کلینیکی و پاراکلینیکی، جهت اصلاح سبک زندگی خود به عنوان عاملی مهم در بروز پیامدهای منفی قلبی‌عروقی، اقدام کنید.
متخصصان بیماری‌های قلب و عروق در دکترنکست
دکترنکست و امکان نمونه‌گیری در محل
سلامتی مهم‌ترین سرمایه هر انسان است و هر فردی با توجه به ویژگی‌های فیزیکی، بیماری‌های زمینه‌ای و سبک زندگی خود، باید در فواصل زمانی منظم بین شش ماه تا یک سال جهت انجام آزمایش‌های ارزیابی سلامت اقدام کند. از این طریق می‌توان مشکلاتی را که هنوز باعث ایجاد علامت بالینی نشده‌اند شناسایی و درمان کرد و همچنین از بروز بسیاری از مشکلات سلامتی جلوگیری کرد.
بخشی از آزمایش‌های ارزیابی سلامت شامل آزمایش خون، ادرار و مدفوع است. برای انجام این آزمایش‌ها، باید به صورت حضوری در محل آزمایشگاه‌ها جهت نمونه‌گیری حاضر شوید. با این حال امروزه مراجعه حضوری به این مراکز ممکن است برای همه چندان کار آسانی نباشد. مشکلاتی از قبیل دشواری رفت‌وآمد، کمبود وقت، آلودگی هوا و ناتوانی فیزیکی می‌تواند افراد را از انجام به موقع آزمایش‌های ارزیابی سلامت منصرف کند.
دکترنکست با فراهم کردن امکان نمونه‌گیری در محل، این مشکل را به خوبی حل کرده است. با ثبت درخواست آزمایش در پلتفرم دکترنکست، تیم ما در اسرع وقت در محل درخواستی شما جهت نمونه‌گیری (شامل نمونه خون، ادرار و مدفوع) حاضر می‌شود. همچنین نتایج آزمایش‌ها همراه با تفسیر رایگان آن‌ها به زودی در اختیار شما قرار خواهد گرفت. در ضمن شما برای ثبت آزمایش درخواستی خود، به نسخه پزشک نیاز نخواهید داشت.
برای انجام آزمایش، وارد بخش چکاپ سلامت آقایان یا چکاپ سلامت بانوان شده و از خدمات ما بهره‌مند شوید.
