سونوگرافی پستان از امواج صوتی و پژواک آن برای تهیه تصاویر کامپیوتری از داخل سینه استفاده می‌کند. این روش می‌تواند تغییرات خاصی در پستان مانند کیستهای پر از مایع را نشان دهد که در ماموگرافی به سختی قابل مشاهده است. تفسیر سونوگرافی پستان به عهده متخصص رادیولوژیست است.
جواب سونوگرافی پستان با سیستم BI-RADS گزارش می‌شود. این سیستم یک روش گزارش‌دهی مشترک برای نتایج سونوگرافی، ماموگرافی و MRI پستان است. در این مقاله از مجله دکترنکست در مورد کاربرد، روش انجام، مزایا و معایب سونوگرافی پستان می‌خوانیم. شما می‌توانید برای آشنایی با علائم سرطان سینه به مقاله ۱۵ علامت سرطان پستان مراجعه کنید.
کاربرد سونوگرافی پستان
سونوگرافی پستان معمولاً به عنوان یک روش غربالگری معمول برای سرطان سینه استفاده نمی‌شود اما می‌تواند برای مشاهده برخی تغییرات سینه، مانند توده‌ها (به ویژه آن‌هایی که در ماموگرافی دیده نمی‌شوند) مفید باشد. سونوگرافی می‌تواند به ویژه در زنان با بافت متراکم سینه مفید باشد.
زیرا تراکم بالای بافت سینه می‌تواند دیدن نواحی غیر طبیعی در ماموگرافی را دشوار کند. سونوگرافی از این جهت بسیار مفید است که اغلب می‌تواند تفاوت بین توده‌های پر از مایع مانند کیست (که احتمال سرطانی بودن آن‌ها بسیار کم است) و توده‌های جامد (که ممکن است برای اطمینان از سرطانی نبودن آن‌ها نیاز به آزمایش بیشتری باشد) را تشخیص دهد.
سونوگرافی سینه همچنین می‌تواند برای کمک به هدایت سوزن جهت نمونه‌برداری ناحیه‌ای (بیوپسی) از پستان استفاده شود تا بتوان سلول‌ها را به درستی خارج کرده و از نظر سرطانی بودن و تشخیص انواع سرطان پستان آزمایش کرد. این روش تصویربرداری به طور گسترده‌ای در دسترس بوده و انجام آن نسبتاً آسان است. همچنین این روش فرد را در معرض تشعشع قرار نمی‌دهد و نسبت به سایر گزینه‌های تصویربرداری هزینه کمتری دارد.
روش انجام سونوگرافی پستان
سونوگرافی با استفاده از یک ابزار دستی به‌نام پروب یا مبدل انجام می‌شود. ابتدا ژل مخصوص سونوگرافی روی پوست و یا مبدل قرار گرفته و سپس مبدل روی پوست حرکت می‌کند. این ابزار امواج صوتی را می‌فرستد و پژواک‌ها را می‌گیرد. این پژواک‌ها به صورت تصویر روی صفحه کامپیوتر ساخته می‌شوند. ممکن است زمانی که مبدل روی پوست حرکت می‌کند احساس فشار کنید، اما این فشار نباید دردناک باشد.
سونوگرافی خودکار پستان (ABUS) یک روش در برخی از مراکز تصویربرداری است. این تکنیک از یک مبدل بسیار بزرگتر برای گرفتن صدها تصویر که تقریباً کل سینه را می پوشاند استفاده می‌کند. ABUS ممکن است گاهی اوقات به عنوان یک معاینه غربالگری اضافی برای زنانی که سینه‌های متراکم دارند انجام شود.
همچنین ممکن است در زنانی که یافته‌های غیرطبیعی در سایر آزمایشات تصویربرداری دارند یا دارای علائمی در پستان هستند استفاده شود. هنگامی که ABUS انجام می‌شود، اغلب به یک سونوگرافی مجدد نیاز باشد تا تصاویر بیشتری از مناطق مشکوک دریافت شود.
نتایج سونوگرافی پستان
پزشکان از سیستم استاندارد BI-RADS برای توصیف نتایج ماموگرافی، سونوگرافی پستان و ام آر آی سینه استفاده می‌کنند. این سیستم نتایج را در دسته‌هایی با شماره 0 تا 6 طبقه‌بندی می‌کند. با مرتب‌سازی نتایج در این دسته‌ها، پزشکان می‌توانند آنچه را که در سونوگرافی پیدا می‌کنند با استفاده از کلمات و اصطلاحات مشابه توصیف کنند. این امر باعث می شود که ارتباط در مورد نتایج این آزمون و پیگیری بعد از آزمایش‌ها بسیار آسان‌تر شود.
بهترین زمان سونوگرافی پستان
همانطور که بالاتر اشاره شد، سونوگرافی پستان به عنوان یک روش رایج غربالگری برای سرطان پستان مطرح نیست. برای اطلاع بیشتر در مورد روش‌های رایج غربالگری به مطلب سرطان پستان و هرآنچه باید بدانید مراجعه کنید. سونوگرافی پستان بیشتر جنبه تشخیصی دارد و بنابراین برنامه‌ریزی برای آن در اغلب موارد توسط پزشک درخواست می‌شود.
توصیه می‌شود سونوگرافی قبل از هفته قبل قاعدگی یا بعد از قاعدگی برنامه‌ریزی شود چرا که حساسیت بیشتر سینه در این ایام می‌تواند فرایند سونوگرافی را ناخوشایند کند.
فواید سونوگرافی پستان
- در اکثر موارد سونوگرافی سینه غیر تهاجمی هستند (بدون سوزن یا تزریق).
- گاهی اوقات، سونوگرافی ممکن است به طور موقت ناراحت‌کننده باشد، اما دردناک نیست.
- سونوگرافی تشخیصی استاندارد هیچ اثر مضر شناخته‌شده‌ای برای انسان ندارد. تصویربرداری اولتراسوند بسیار ایمن است و از اشعه استفاده نمی‌کند.
- سونوگرافی به‌طور گسترده‌ای در دسترس است، استفاده از آن آسان و نسبت به سایر روش‌های تصویربرداری ارزان‌تر است.
- این روش تصویر واضحی از بافت‌های نرم ارائه می‌دهد که در تصاویر گرفته شده با اشعه ایکس به خوبی نشان داده نمی‌شوند.
- سونوگرافی تصاویر را به‌صورت آنی ارائه می‌دهد و این امر باعث می‌شود که ابزار خوبی برای هدایت روش‌های کم‌تهاجم مانند نمونه‌برداری باشد.
- این روش می‌تواند به تشخیص ضایعات در زنان با سینه‌های متراکم کمک کند.
- سونوگرافی ممکن است به تشخیص و طبقه‌بندی ضایعات پستانی که به تنهایی از طریق ماموگرافی قابل تفسیر نیست، کمک کند.
- برای اکثر زنان ۳۰ ساله و بالاتر، ماموگرافی همراه با سونوگرافی استفاده می‌شود. برای زنان زیر ۳۰ سال، سونوگرافی به تنهایی برای تعیین اینکه آیا یک ضایعه نیاز به نمونه‌برداری دارد یا خیر کافی است.
محدودیت‌های سونوگرافی پستان
- تفسیر نتایج سونوگرافی پستان ممکن است منجر به اقدامات اضافی مانند سونوگرافی مجدد نمونه‌برداری نیاز داشته باشد. بسیاری از مناطقی که تصور می‌شود نگران‌کننده هستند غیر سرطانی‌اند (مثبت کاذب).
- سونوگرافی یکی از ابزارهای مورد استفاده در تصویربرداری پستان است، اما جایگزین ماموگرافی سالانه نمی‌شود.
- بسیاری از سرطان‌ها در سونوگرافی قابل مشاهده نیستند. بسیاری از کلسیفیکاسیون‌هایی (جمع شدن کلسیم در بافت) که در ماموگرافی دیده می‌شوند در سونوگرافی قابل مشاهده نیستند. برخی از سرطان‌های اولیه پستان فقط به صورت کلسیفیکاسیون در ماموگرافی ظاهر می‌شوند.
- اکثر یافته‌های مشکوک در سونوگرافی که نیاز به نمونه‌برداری (بیوپسی) دارند، سرطان نیستند.
- انتخاب یک مرکز متخصص در سونوگرافی پستان، ترجیحا مکانی که رادیولوژیست‌ها در تصویربرداری پستان تخصص دارند، مهم است. سونوگرافی به تشخیص ناهنجاری در زمان اسکن بستگی دارد زیرا یک معاینه “زمان حال” است. این امر نیاز به تجربه و تجهیزات خوب دارد.
تفاوت سونوگرافی پستان و ماموگرافی
تفاوت اصلی میان سونوگرافی و ماموگرافی تکنولوژی‌ای است که در این دو نوع تصویربرداری به کار برده می‌شود. ماموگرافی نوعی روش تصویربرداری از پستان است که در آن سینه بین دو سطح صاف قرار گرفته و فشرده می‌شود. سپس اشعه ایکس در دوزهای پایین به بافت پستان تابانده می‌شود.
این روش تصویربرداری می‌تواند تغییرات بسیار جزیی را در عمق بافت پستان تشخیص دهد. اما سونوگرافی روشی است که طی آن از موج اولتراسوند و پژواک آن برای تصویربرداری از سینه استفاده می‌شود. سونوگرافی برای بررسی عمقی پستان به اندازه ماموگرافی دقیق نیست. اما برای بررسی محتویات کیستهای سطحی‌تر در پستان سونوگرافی نسبت به ماموگرافی ارجح است.
جمع‌بندی
سونوگرافی پستان یک روش رایج تصویربرداری پستان است. برخلاف ماموگرافی، این روش اغلب به عنوان روشی برای غربالگری سرطان پستان به کار نمی‌رود. سونوگرافی پستان برای بررسی کیستهای حاوی مایع در بافت سینه نسبت به ماموگرافی ارجحیت دارد. همچنین در افراد با تراکم سینه بالا، سونوگرافی ممکن است در کنار ماموگرافی یا به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد.
سونوگرافی تشعشع نداشته و از امواج اولتراسوند و پژواک آن برای تشکیل یک تصویر زنده استفاده می‌کند. از آنجایی که سونوگرافی تصویری زنده را بدست می‌دهد، می‌توان از آن برای هدایت سوزن در بافت پستان برای گرفتن بیوپسی استفاده کرد. مشورت با پزشک فوق تخصص هماتولوژی می‌تواند برای پاسخ به سوالات شما کمک‌کننده باشد.
منابع:
