تفاوت بالن قلب و فنر قلب چیست؟ آیا فنر قلب جابجا می‌شود؟ طول عمر فنر قلب چقدر است؟ آیا فنر قلب خطرناک است؟ مراقبتهای بعد از فنر گذاشتن قلب چیست؟ بیماری عروق کرونر علت اصلی مرگ‌ومیر در سراسر جهان است. طی این بیماری پلاک‌های آتروسکلروتیک مسیر خونرسانی به قلب را بسته و قلب را در معرض خطر سکته قرار می‌دهند. در چنین شرایطی اقداماتی از قبیل انجام آنژیوگرافی قلب، آنژیوپلاستی، بالن قلب و فنر قلب مدنظر قرار می‌گیرند. در این مطلب از دکترنکست به ویژگی‌های فنر قلب می‌پردازیم.
فنر قلب (استنت قلب)
برای اینکه بدانیم فنر قلب چیست و چه کاربردی دارد ابتدا باید کمی در مورد آنژیوپلاستی عروق کرونر بدانیم. آنژیوپلاستی عروق کرونر به مداخله عروق کرونر از راه پوست نیز گفته می‌شود. آنژیوپلاستی روشی است که برای باز کردن گرفتگی عروق قلب استفاده می‌شود. در آنژیوپلاستی از یک کاتتر بالن کوچک استفاده می‌شود که در یک رگ خونی مسدود شده قرار می‌گیرد تا به گشاد شدن آن و بهبود جریان خون به قلب کمک کند.
آنژیوپلاستی اغلب با قرار دادن یک لوله سیمی کوچک به نام استنت یا فنر قلب همراه است. استنت به باز شدن شریان کمک کرده و شانس باریک شدن مجدد آن را کاهش می‌دهد. بیشتر استنت‌ها با دارو پوشانده می‌شوند تا به باز نگه داشتن شریان کمک کنند (استنت‌های حاوی دارو). به ندرت از استنت‌های فلزی برهنه استفاده می‌شود.
کاربرد فنر قلب
آنژیوپلاستی می‌تواند علائم انسداد عروق مانند درد قفسه‌سینه و تنگی‌نفس را بهبود بخشد. آنژیوپلاستی همراه با بالن یا استنت همچنین اغلب در هنگام حمله قلبی برای باز کردن سریع شریان مسدود شده و کاهش میزان آسیب به قلب مورد استفاده قرار می‌گیرد. آنژیوپلاستی برای درمان تجمع پلاک‌های چربی در رگ‌های خونی قلب استفاده می‌شود.
اکثر افرادی که آنژیوپلاستی انجام می‌دهند در طی همان جراحی، استنت نیز در رگ خونی آن‌ها قرار می‌گیرد. فنر یا استنت قلب شبیه یک فنر کوچک سیمی است که از دیواره‌های شریان حمایت کرده و به جلوگیری از باریک شدن مجدد آن پس از آنژیوپلاستی کمک می‌کند.
فرایند قرار دادن فنر قلب
- فنر قلب که در اطراف یک بالون در نوک کاتتر قرار دارد، از طریق شریان به سمت محل انسداد هدایت می‌شود. در محل انسداد، بالون باد شده و استنت فنر مانند منبسط شده و در داخل شریان ثابت می‌شود.
- استنت به طور مادام‌العمر در شریان می‌ماند تا آن را باز نگه دارد و جریان خون را به قلب بهبود بخشد. در برخی موارد، ممکن است به بیش از یک استنت برای باز کردن انسداد نیاز باشد.
- هنگامی که استنت در جای خود قرار گرفت، کاتتر بالون خالی شده و خارج می‌شود.
- تصویربرداری به کمک آنژیوگرافی کمک می‌کند تا میزان جریان خون در شریان تازه گشاد شده مشخص شود.
- اکثر استنت‌هایی که در طی آنژیوپلاستی کاشته می‌شوند پوشش دارویی دارند. داروی موجود در استنت به آرامی آزاد می‌شود تا از ایجاد پلاک در آینده و باریک شدن مجدد رگ خونی جلوگیری کند.
- پس از قرار دادن استنت، پزشک داروهایی مانند آسپرین، کلوپیدوگرل (پلاویکس) و تیکاگرلور (بریلینتا) را برای کاهش احتمال تشکیل لخته‌های خون روی استنت تجویز می‌کند.
فوق تخصصان جراحی قلب و عروق در دکترنکست
بعد از قرار دادن فنر قلب
اگر فنر گذاری قلب غیر اورژانسی باشد احتمالاً یک شب در بیمارستان می‌مانید تا قلب شما تحت نظارت باشد و داروهای شما تنظیم شود. به طور کلی هفته بعد از آنژیوپلاستی به سر کار یا روال عادی کاری خود بازمی‌گردید. وقتی به خانه برگشتید، مایعات زیادی بنوشید تا بدنتان مواد حاجب را هر چه سریع‌تر دفع کند. حداقل یک روز پس از عمل از ورزش‌های شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. شرایطی که باید با پزشک تماس گرفت عبارتند از:
- محل کاتتر شروع به خونریزی یا تورم کند
- در محل کاتتر درد یا ناراحتی احساس شود
- علائم عفونت مانند قرمزی، تورم یا تب
- تغییر در دما یا رنگ اندامی که کاتتر از آن وارد بدن شده است
- احساس ضعف
- درد قفسه‌سینه یا تنگی‌نفس
فنر قلب و رقیق‌کننده‌های خون
مهم است که توصیه‌های پزشک خود را در مورد درمان با داروهای رقیق کننده خون آسپرین و کلوپیدوگرل (پلاویکس) یا داروهای مشابه، به دقت دنبال کنید. اکثر افرادی که تحت آنژیوپلاستی با یا بدون قرار دادن استنت قرار گرفته‌اند، نیاز به مصرف نامحدود آسپرین دارند. اگر سوالی دارید یا اگر به هر نوع جراحی دیگری نیاز دارید، قبل از قطع هر یک از این داروها با متخصص قلب خود صحبت کنید. البته توجه داشته باشید که این داروها واقعا خون را رقیق نمی‌کنند و این یک اشتباه گفتاری رایج است. طریقه اثر این داروها غیرفعال کردن موادی است که باعث انعقاد خون می‌شوند.
مزایا و معایب فنر قلب
آنژیوپلاستی می‌تواند انسداد عروق کرونر را برطرف کند. استنت قلب اما، محافظت بلندمدتی را برای عروقی که قبلا مسدود بوده‌اند فراهم می‌کند. همچنین استنت‌های آغشته به دارو می‌تواند محافظت بیشتری را برای عروق فراهم کند. با این‌حال باید توجه داشت استنت‌گذاری می‌تواند با عوارضی همراه باشد. از جمله عوارض شایع استنت‌گذاری می‌توان به تنگی و انسداد مجدد عروق اشاره کرد. به همین دلیل است که به افراد با استنت قلب توصیه می‌شود چکاپ قلب منظم را نزد متخصص قلب انجام دهند. از جمله عوارض نسبتا نادرتر استنت قلبی می‌توان به حرکت یا شکستن استنت اشاره کرد. این عوارض بسیار خطرناک بوده و به مداخله پزشکی فوری نیاز دارند.
پس از گذاشتن فنر قلب
آنژیوپلاستی عروق کرونر و فنر قلب جریان خون را از طریق شریان کرونری که قبلاً باریک یا مسدود شده است افزایش می‌دهد. درد قفسه‌سینه به طور کلی باید کاهش یابد. پس از آن شاید بهتر بتوانید ورزش کنید. آنژیوپلاستی موفقیت‌آمیز همچنین به این معنی است که ممکن است نیازی به جراحی بای‌پس عروق کرونر نداشته باشید. این عمل یک روش تهاجمی‌تر بوده که به زمان بهبودی طولانی‌تری نیاز دارد. انجام آنژیوپلاستی و استنت گذاری به معنای از بین رفتن بیماری قلبی نیست. شما باید عادات سبک زندگی سالم را ادامه دهید و داروهای تجویز شده توسط پزشک خود را مصرف کنید. اگر علائمی مشابه علائم قبل از آنژیوپلاستی عروق کرونر مانند درد قفسه‌سینه یا تنگی‌نفس دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر در هنگام استراحت درد قفسه‌سینه دارید یا دردی دارید که به قرص زیرزبانی پاسخ نمی‌دهد، با اورژانس تماس بگیرید. برای حفظ سلامت قلب پس از استنت‌گذاری، باید:
- سیگار را ترک کنید
- سطح کلسترول خود را کاهش دهید
- رژیم غذایی سالمی داشته باشید که چربی اشباع کمی داشته باشد
- وزن متناسب را حفظ کنید
- سایر بیماری‌ها مانند دیابت و فشار خون بالا را کنترل کنید
- ورزش منظم داشته باشید
- داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید
جمع‌بندی
استنت یا فنر قلب وسیله‌ای است که طی آنژیوپلاستی در عروق مسدودی که به کمک بالون باز شده‌اند قرار می‌گیرد و از تنگی و بسته شدن مجدد رگ جلوگیری می‌کند. کسانی که تحت عمل استنت‌گذاری قرار می‌گیرند باید داروهای لازم را طبق دستور پزشک به صورت مادام‌العمر مصرف کنند. همچنین باید توجه داشت که استنت قلبی به معنای پایان بیماری قلبی نیست و فرد باید همواره پایبند اصول سبک زندگی سالم باشد. دریافت نوبت متخصص جراحی قلب در این مورد می‌تواند کمک‌کننده باشد.
منابع
