هر کسی ممکن است در طول زندگی، حین یک پرواز یا صعود به ارتفاعات کاهش شنوایی یا ناشنوایی را موقتا تجربه کرده باشد. اختلال در شنوایی به صورت فزاینده‌ای با افزایش سن افزایش می‌یابد. برآورد شده است که در حال حاضر 538 میلیون نفر در سراسر جهان ناشنوایی را تجربه می‌کنند.
گوش انسان از 3 قسمت تشکیل شده است
- گوش بیرونی
متشکل از لاله گوش و مجرای گوش است.
- گوش میانی
از پرده صماخ، استخوانچه‌ها و فضای گوش میانی تشکیل شده است.
- گوش داخلی
از حلزون، مجاری نیم دایره و کانال‌های شنوایی داخلی تشکیل شده است.
ناشنوایی را می‌توان در 3 دسته طبقه بندی کرد
- ناشنوایی حسی‌عصبی که گوش داخلی، حلزون یا عصب شنوایی را درگیر میکند.
- ناشنوایی هدایتی، به علت هر عاملی که باعث محدودیت هدایت صدا به گوش داخلی می‌شود.
- ناشنوایی مختلط که ترکیبی از دو حالت فوق است.
می‌توان گفت اختلالات گوش خارجی و میانی عمدتا به ناشنوایی هدایتی و اختلالات گوش داخلی به ناشنوایی حسی عصبی می‌انجامند.
علل ناشنوایی ناشی از اختلالات گوش خارجی
از علل ناشنوایی هدایتی می‌توان اختلالات همراه تولد، عفونت گوش، تروما (آسیب ناگهانی به صورت مانند ضربه)، تومورها یا پولیپ های خوشخیم را نام برد. ممکن است در افرادی که مکررا با آب سرد مواجهه دارند اگزوستوز (رشد استخوانی خوشخیم در کانال گوش خارجی) ایجاد شود که باعث ناشنوایی هدایتی می‌شود. استئوما به رشد تکی یک استخوان در مجرای گوش خارجی گفته می‌شود که مشابه اگزوستوم باعث ناشنوایی هدایتی می‌شود. هردوی آنها خوشخیم بوده و تنها زمانی درمان می‌شوند که واضحا علامتدار شده و به قدری بزرگ شوند که مجرا را ببندند. در این حالت غیر از مشکلات هدایتی، عفونت نیز ممکن است ایجاد شود.
در بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت و سایر بیماری‌هایی که با نقص سیستم ایمنی همراه هستند، در اثر اوتیت خارجی نکروزان (عفونت گوش در اثر نقص سیستم ایمنی که باعث مرگ سلول ها در گوش خارجی و بسته شدن کانال شنوایی می‌شود) ممکن است اختلال هدایتی ایجاد شود.
گاهی بیماری‌های پوستی مانند بیماری پسوریازیس به دلیل پوسته‌ریزی ممکن است باعث بسته شدن کانال بشوند.
به ماده زردی که در کانال گوش وجود دارد وکس گوش یا cerumen گفته می‌شود. گاهی، خصوصا در افراد مسن، تجمع وکس گوش باعث ناشنوایی هدایتی می‌شود. توصیه می‌شود این افراد جهت شست‌و‌شوی مجرای شنوایی به صورت دوره‌ای به پزشک مراجعه کنند.
جراحان گوش و حلق و بینی در دکترنکست
علل ناشنوایی ناشی از اختلالات گوش میانی
اختلالات مادرزادی، عفونت، تومورها در گوش میانی مشابه گوش خارجی می‌توانند باعث ناشنوایی بشوند. در گوش میانی لوله ای به نام شیپور استاش قرار دارد که وظیفه‌اش تنظیم فشار هوا در گوش میانی می‌باشد. اختلال در این تنظیم فشار که شایعا در سرماخوردگی، سینوزیت، آلرژی و بسیاری از موارد دیگر مشاهده می شود باعث ناشنوایی یا کاهش شنوایی موقت می‌شود. از عفونت های شایع گوش میانی می‌توان به اوتیت مدیا اشاره کرد. قریب 80 تا 90 درصد کودکان در سن ورود به مدرسه حداقل یک دوره اوتیت مدیا را تجربه کرده‌اند. علائم همراه آن غالبا درد، تب، احساس پری در گوش همراه با ناشنوایی می‌باشد.
تغییر ناگهانی فشار هوای اطرف فرد مانند شیرجه زدن ناگهانی یا پرواز باعث باروترومای گوش میانی می شود. در این حالت فشار داخل گوش میانی به صوت ناگهانی مثبت می‌شود. این حالت ندریجا با عملکرد لوله استاش برطرف می‌شود.
کولستئاتوم حالتی است که در آن لایه شاخی بافت پوششی سنگ فرشی دچار رشد بیش از حد شده و نهایتا عملکرد شیپور استاش را مختل میکند.
استواسکلوروزیس حالتی است که باعث استخوانی شدن پایه‌ی استخوان رکابی می‌شود. استخوان رکابی درونی‌ترین استخوان گوش میانی و کوچکترین استخوان کل بدن می‌باشد. وظیفه استخوان رکابی انتقال موج صدا به گوش داخلی می‌باشد و به عنوان پیستون عمل میکند. در صورت استخوانی شدن پایه آن، حرکت استخوان رکابی محدود شده و با پیشرفت بیماری نهایتا کاملا بی حرکت می‌شود. در این حالت ناشنوایی به صورت اختلال در انتقال صوت ایجاد می‌شود.
سوراخ شدن پرده گوش از علل شایع ناشنوایی است. میزان ناشنوایی به میزان و محل پارگی بستگی دارد.
علل ناشنوایی ناشی از اختلالات گوش داخلی
اختلالات در این ناحیه عمدتا باعث ناشنوایی حسی‌عصبی می‌شود. علل آن می‌تواند ارثی یا همراه با تولد باشد یا می‌تواند ناشی از افزایش سن ایجاد شود (Presbycosis). عفونت، بیماری منیر، مواجهه با صدای بلند، تروما، تومورها، اختلالات با منشا عصبی، اختلالات درونریز سیستمیک و متابولیک و ناشنوایی خود‌ایمن از سایر عوملی هستند که باعث ناشنوایی با منشا گوش داخلی می‌شوند.
موادی که به گوش آسیب رسانده و مصرف آنها و تجمع آنها در بدن می تواند باعث کاهش شنوایی (عمدتا از نوع حسی‌عصبی بشود) اتوتوکسیک نامیده می‌شوند. بسیاری از داروهای انتی‌بیوتیک که در راس آنها جنتامایسین قرار دارد، اتوتوکسیک هستند. از سایر موارد می‌تواند به داروهای مورد استفاده در شیمی‌درمانی، دوز بالای آسپیرین، داروهای ضدمالاریا، فلزات سنگین مانند سرب و مس اشاره کرد.
آنچه از موسیقی دان ناشنوا، بتهوون نمی‌دانستیم
پس از 250 سال از زمان تولد بتهوون، ناشنوایی و مشکلات سلامتی وی همچنان مورد بحث پژوهشگران می‌باشد. بتهوون موسیقی‌دان معروف علائم ناشنوایی را در سن 27 سالگی به صورت دوطرفه و به صورت تدریجی پیدا کرد. ناشنوایی او با وزوزگوش آغاز شد و پیشرفت کرد. این اختلال در صداهای با فرکانس بالا برجسته تر بود. در حالی که ناشنوایی او کمترین مشکل را در آهنگسازی او ایجاد می‌کرد، مشکل اصلی وی ارتباط با سایر افراد بوده به گونه‌ای که با پیشروی بیماری قادر به تولید کلمه و برقراری ارتباط با سایرین نبوده است.
در سال 2021 خانمی 65 ساله با علائم درد شکم، ضعف و کاهش شنوایی در صداهای با فرکانس بالا که شدیدا تکلم وی را متاثر ساخته بود به بیمارستان مراجعه کرد. علائم بیمار مذکور تشابهات زیادی با علائم بتهوون داشت. با بررسی های بیشتر مشخص شد این خانم سال‌ها از تابه‌ای با پوشش سرامیکی استفاده می‌کرده که به دنبال پخت‌وپز در آن به صورت روزانه غذای او به سرب آلوده می‌شده است. طی سال‌ها در اثر استفاده روزانه از این تابه، این بیمار دچار مسمومیت با سرب شده که به دنبال آن علائم شنوایی پیدا کرده است.
البته که پس از 250 سال نمی‌توان به طور قاطع در مورد علت ناشنوایی و شرایط سلامت بتهوون اظهار نظر کرد اما با توجه به تشابه علائم، می‌توان مسمومیت با فلز سرب را بیشتر مد نظر قرار داد.
