عوارض روانی و افسردگی بعد از سقط
عوارض روانی و افسردگی بعد از سقط جنین یا ختم حاملگی، چه برنامهریزی شده باشد چه نباشد، غیر معمول نیست. در برخی موارد، افسردگی ممکن است رخ دهد. با این حال، ارتباط بین ختم بارداری و افسردگی هنوز نامشخص است. تصمیم ختم بارداری به ندرت آسان است و همیشه ترجیح فرد نیست.
واکنش روانی به سقط جنین
به طور میانگین حدود نیمی از بارداری‌ها برنامهریزی نشده هستند. صرف نظر از دلیل، واکنش روانی به سقط جنین بسته به موقعیت فرد می‌تواند از شادی تا غم، اندوه از دست دادن و پشیمانی متغیر باشد. در بیشتر موارد، با گذشت زمان، این احساسات منفی فروکش می‌کنند. با این حال اگر مسائل دیگری مانند احساس انزوا یا سابقه قبلی مشکلات سلامت روان وجود داشته باشد، ممکن است احتمال بروز افسردگی بیشتر باشد.
عوارض روانی سقط جنین چیست؟
طبق گفته انجمن بارداری آمریکا، احساسات منفی رایج و عوارض روانی بعد از سقط عبارتند از:
- احساس گناه
- خشم
- شرمندگی
- پشیمانی
- از دست دادن عزت‌نفس یا اعتماد به نفس
- احساس انزوا و تنهایی
- اختلال خواب و کابوس
- اختلال در رابطه
- افکار خودکشی
افسردگی چه علائمی دارد؟
افسردگی یک اختلال خلقی است. افراد مبتلا به افسردگی ممکن است این علائم و نشانه‌ها را داشته باشند:
- احساس غم و بی‌ارزشی
- اختلال در تفکر، تمرکز و تصمیم‌گیری
- احساس تحریک‌پذیری
- کمبود انرژی
- خواب کم یا زیاد
- کاهش میل جنسی
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بوده‌اند
- احساس گناه و عزت‌نفس پایین
افسردگی می‌تواند انجام کارهای روزانه را سخت کند. عوارض آن می‌تواند شامل شکست رابطه و از دست دادن شغل باشد. برای برخی افراد، علائم جنون ممکن است بروز پیدا کند.
افسردگی در مقابل سوگ
غم و اندوهی که به دنبال از دست دادن یکی از عزیزان به وجود می‌آید می‌تواند منجر به سوگ و علائم دیگری مشابه علائم افسردگی شود. احساس سوگ از دست دادن و پشیمانی می‌تواند پس از ختم یا از دست دادن بارداری نیز رخ دهد.
چه زمانی به افسردگی بعد از سقط شک کنیم؟
اگر علائم فرد با گذشت زمان به تدریج بهبود یابد، بعید است که افسردگی داشته باشد. با این حال، علائمی که ادامه می‌یابند یا بدتر می‌شوند می‌توانند نشان‌دهنده افسردگی بعد از سقط باشند، در این صورت مراجعه به پزشک ضروری است.
افسردگی بعد از سقط چگونه مدیریت می‌شود؟
افسردگی بعد از سقط شرایطی است که نیاز به رسیدگی دارد. موارد زیر می‌تواند کمک‌کننده باشد:
- عضو شدن در گروه‌های حمایتی
- مراجعه به روان‌پزشک و دریافت خدماتی از جمله درمان شناختی رفتاری (CBT)
- داروها از جمله داروهای ضدافسردگی
عوامل سبک زندگی که ممکن است کمک‌کننده باشند عبارتند از:
- رژیم غذایی سالم
- ورزش منظم
- کاهش استرس تا حد امکان
- یادگیری تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا یا مدیتیشن
روان‌شناسان توصیه می‌کنند قبل از تصمیم گیری در مورد سقط، فرد موارد زیر را امتحان کند:
- صحبت کردن با افراد قابل اعتماد
- سنجیدن تمام جوانب
- مشورت با کادر درمانی
- اجتناب از تسلیم شدن در برابر فشار برای انجام کاری که فرد مایل به آن نیست
مطالعات پیرامون افسردگی بعد از سقط
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ منتشر شد و نشان داد افرادی که قبل از بارداری مشکلات روانی دارند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای تجربه احساسات منفی پس از سقط باشند. تحقیقات منتشر شده در سال ۲۰۱۱ نشان داد که “خطر متوسط تا افزایش‌یافته مشکلات سلامت روان پس از سقط جنین” وجود دارد. همچنین طبق یک مطالعه در سال ۲۰۰۸، سقط جنین خطر ابتلا به اختلالات سلامت روان در زنان را بین ۱.۵ تا ۵.۵ درصد افزایش می‌دهد. در سال ۲۰۰۸، کارگروه ویژه سلامت روان و سقط جنین انجمن روان‌شناسی آمریکا (APA) دریافتند که به نظر می‌رسد شرایط خاصی خطر افسردگی را پس از طیف وسیعی از پیامدهای بارداری، از جمله ختم برنامه‌‌ریزی‌‌شده، افزایش می‌دهد. این شرایط شامل موارد زیر بود:
- فقر
- سابقه خشونت یا مشکلات عاطفی
- سابقه مصرف مواد مخدر یا الکل
- زایمان ناخواسته قبلی
APA همچنین عوامل خطر زیر را برای افسردگی بعد از سقط شناسایی کرده است:
- تحقیر و عدم حمایت اجتماعی
- سابقه مشکلات سلامت روان (مهم‌ترین عامل)
- ویژگی‌های شخصیتی مانند عزت‌نفس پایین
- ویژگی‌های بارداری از جمله اینکه آیا خواسته یا ناخواسته بوده است
انجمن بارداری آمریکا موارد زیر را به عنوان عواملی که ممکن است خطر افسردگی بعد از سقط را افزایش دهند اضافه می‌کند:
- سقط به اجبار یا به دلیل ترغیب دیگران
- تعارضات اخلاقی به دلیل اعتقادات مذهبی یا دیدگاه‌های شخصی
- سقط در مراحل پیشرفته بارداری
- عدم حمایت همسر
سایر عوامل خطر احتمالی افسردگی بعد از سقط عبارتند از:
- کاهش توانایی برای مقابله با فشارهای زندگی
- جنس مونث
- قرار گرفتن در معرض عواملی که باعث استرس روزانه می‌شوند مانند ناامنی مالی
سقط خواسته یا ناخواسته با احتمال برابر ابتلا به افسرگی
طبق یک مطالعه در سال ۲۰۰۹ خطر اختلالات روانی در افرادی که سقط خود خواسته داشتند با افرادی که تمایل به ادامه بارداری داشتند یکسان بود. یک مطالعه در سوئد نشان داد که تعداد کمی از زنان پس از ختم بارداری، اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD) را تجربه کردند. در سال ۲۰۱۸ یک مطالعه معتبر در دانمارک نشان داد اگرچه زنانی که سقط جنین می‌کنند بیشتر از داروهای ضدافسردگی استفاده می‌کنند، اما عوامل خطری که منجر به این امر می‌شوند احتمالاً از دلایلی غیر از ختم بارداری آن‌ها ناشی می‌شوند. بنابرین سیاست‌های مبتنی بر این تصور که سقط جنین به سلامت روان زنان آسیب می‌زند ممکن است نادرست باشد.
خطرات مربوط به ادامه دادن بارداری
افراد همچنین باید خطر افسردگی بعد از سقط را در مقابل خطرات احتمالی سلامتی ناشی از ادامه بارداری بسنجند. برای مثال در یک مطالعه زنانی بررسی شدند که می‌خواستند بارداری را خاتمه دهند اما نتوانستند. برخی از این زنان طیف وسیعی از پیامدهای بالقوه تهدیدکننده سلامتی، مانند اکلامپسیا و خونریزی را تجربه کردند. محققان باید تحقیقات بیشتری را برای درک کامل ارتباط بین ختم بارداری و افسردگی انجام دهند.
