بیماریهای قلبیعروقی (CVD) علت اصلی مرگومیر در جهان هستند و بار سنگینی بر سلامت عمومی جهان تحمیل کردهاند. با افزایش جمعیت مسن، بروز CVD به طور چشمگیری در حال افزایش است. در سال 2015، حدود 400 میلیون مورد CVD و حدود 18 میلیون مرگ ناشی از CVD وجود داشت. کلسیفیکاسیون سیستم قلبیعروقی یک عامل خطر مهم برای حوادث قلبیعروقی نامطلوب است. کلسیفیکاسیون شدید در سیستم قلبیعروقی پیشآگهی ضعیفی را در بیماران CVD پیشبینی میکند. بنابراین، تلاشهای زیادی برای تشریح مکانیسم مولکولی کلسیفیکاسیون قلبیعروقی و بهبود پیشآگهی CVD از طریق مهار یا حتی معکوس کردن کلسیفیکاسیون نابجا انجام شده است.
منابع کلسیفیکاسیون سیستم قلبیعروقی
کلسیفیکاسیون نابجا، از جمله کلسیفیکاسیون سیستم قلبیعروقی، فرآیند پیچیدهای است که با کلسیفیکاسیون ماتریکس خارج سلولی مشخص میشود. سلولهای مزانشیمی (مانند سلولهای ماهیچه صاف عروقی، سلولهای بینابینی دریچهای و فیبروبلاستهای پوستی) منابع اصلی کلسیفیکاسیون نابجا هستند. همه این سلولها میتوانند با بالا بردن نشانگرهای استخوانی به سلولهای شبیه استئوبلاست تبدیل شوند. با این حال، وضعیت در کلسیفیکاسیون سیستم قلبیعروقی به علت تنوع سلولی آن پیچیدهتر است.
انواع کلسیفیکاسیون سیستم قلبیعروقی
کلسیفیکاسیون سیستم قلبیعروقی یک وضعیت جدی است که بر اجزای اصلی سیستم قلبیعروقی تأثیر میگذارد. با این حال، اتیولوژی کلسیفیکاسیون قلبی عروقی هنوز مشخص نشده است. رایجترین اشکال کلسیفیکاسیون سیستم قلبیعروقی شامل کلسیفیکاسیون عروقی، کلسیفیکاسیون دریچهای و کلسیفیکاسیون میوکارد است.
کلسیفیکاسیون عروقی
با رسوب هیدروکسیآپاتیت در دیواره شریانی ایجاد میشود. بسته به محل مواد معدنی کلسیفیه میتوان آن را به دو شکل کاملاً متفاوت تقسیم کرد: کلسیفیکاسیون انتیما و کلسیفیکاسیون مدیال.
کلسیفیکاسیون دریچهای
عمدتاً دریچههای آئورت و میترال را تحت تأثیر قرار میدهد که به بیماری دریچه آئورت کلسیفیه و کلسیفیکاسیون حلقوی میترال اشاره دارد.
کلسیفیکاسیون میوکارد
شکل دیگری از کلسیفیکاسیون سیستم قلبیعروقی است. این نوع به عنوان یک علامت نامطلوب از بازسازی بطن شناخته میشود. کلسیفیکاسیون میوکارد که بیشتر با فیبروز همراه است، میتواند انتشار الکتریکی سیستم هدایت را مختل کند و منجر به آریتمی و اختلال در عملکرد قلب شود.
فیبروبلاستها و نقش آنها در در کلسیفیکاسیون سیستم قلبیعروقی
فیبروبلاستها دارای انعطافپذیری فنوتیپی قابلتوجهی هستند و میتوانند سریعا با نشانههای محیطی تطابق یابند. این سلولها نقش مهمی در کلسیفیکاسیونعروق، دریچه و قلب ایفا میکنند. اگرچه دانش ما در مورد مکانیسمهای تغییر فنوتیپی فیبروبلاست در فرآیند کلسیفیه هنوز کامل نیست.
نتایج چگونه است؟
فیبروبلاستها با پلاستیسیته قوی در بازسازی قلب و عروق بسیار مهم هستند. فیبروبلاستهای اندامهای مختلف مورفولوژی و عملکردهای مشابهی از جمله ترشح سیتوکینها و پروتئینهای ماتریکس خارج سلولی متعدد و همچنین انعطافپذیری قوی از خود نشان میدهند. در پیشرفت آترواسکلروز، فیبروبلاستهای اضافی به میوفیبروبلاستها متمایز میشوند و به سمت لومن مهاجرت میکنند و به تشکیل نئواینتیما کمک میکنند. همچنین اثرات پاراکرینی را بر کلسیفیکاسیون از طریق مجموعهای از انتشار سیتوکینها نشان میدهند. فعالیت التهابی و رگزایی نقش مهمی در کلسیفیکاسیون سیستم قلبیعروقی دارد.
درمان موضعی با هدف فعالیت ضد التهابی و ضد رگزایی ممکن است یک اثر مهاری بر کلسیفیکاسیون عروقی داشته باشد. اخیراً دانشمندان کشف کردهاند که سلولهای استرومایی مشتق از دریچه، بهعنوان سلولهای مشابه فیبروبلاست که نشانگرهای مزانشیمی و استئوژنیک را بیان میکنند، ممکن است در کلسیفیکاسیون دریچه نقش داشته باشند. فیبروبلاستهای قلبی که به سلولهای استئوژنیک تمایز مییابند نقش قابل توجهی در کلسیفیکاسیون عضله قلب دارند. مهار بیان ژن ENPP1 میتواند به طور چشمگیری کلسیفیکاسیون قلب را کاهش دهد.
فقدان نشانگرهای خاص برای شناسایی فیبروبلاستها، کشف ویژگیهای دقیق فیبروبلاستها را دشوار میکند. نشانگرهایی که فیبروبلاستها را شناسایی میکنند، مانند پروتئین اختصاصی فیبروبلاست-1 (FSP-1)، کلاژن 1a1 و فاکتور رونویسی 21 (TCF21)، خیلی اختصاصی نیستند. Periostin، یک نشانگر تازه شناخته شده میوفیبروبلاستها است. این نشانگر تنها پس از آسیب در بافتهای قلب بالغ بیان می شود. مطالعه بیشتر مشخص کرد که میوفیبروبلاستهای پریوستین+ در قلب از فیبروبلاستهای مقیم بافت منشأ میگیرند. به علت پیچیدگی پلاستیسیته فیبروبلاست، مارکرهای خاصتری باید بررسی شوند. بنابراین ترکیبی از دو یا چند نشانگر فیبروتیک برای شناسایی فیبروبلاستها در بافت توصیه میشود. مطالعات آینده دانش ما را در مورد فیبروبلاستها در بیماریهای مختلف بیشتر خواهد کرد.
PubMed – Emerging roles of fibroblasts in cardiovascular calcification
ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید