آیا شما هم در دوران بارداری نفخ دارید؟ اگر پاسخ‌تان مثبت است، پس تنها نیستید؛ چراکه نفخ در بارداری یکی از مشکلات رایج این دوران است. بدن یک خانم در طول بارداری تغییرات زیادی شامل فیزیکی و هورمونی را تجربه می‌کند که می‌تواند باعث ایجاد نفخ شکم در بارداری شود. درد ناشی از این مشکل می‌تواند از ناراحتی خفیف تا درد شدید در سراسر شکم، پشت و قفسه سینه متغیر باشد. به احتمال زیاد بپرسید که نفخ شکم در بارداری از کی شروع میشه؟ آیا نفخ در بارداری و جنسیت جنین رابطه‌ای با هم دارند؟ یا علت این مشکل چیست و چه درمانی برای آن وجود دارد؟
در این مقاله از مجله سلامت دکترنکست قصد داریم به همه سوالاتی که در این باره برای شما ایجاد شده است، پاسخ دهیم؛ پس تا آخر مطلب همراه ما باشید.
علت نفخ در بارداری
در سه ماهه اول بارداری، بدن دچار تغییرات شدید هورمونی می‌شود. هورمون‌های پروژسترون و استروژن به مقدار قابل‌توجهی افزایش می‌یابند تا پوشش رحم را ضخیم و برای رشد جنین آماده کنند. پروژسترون، ماهیچه‌های بدن از جمله عضلات روده را شل می‌کند. افزایش سطح استروژن می‌تواند باعث ناراحتی و درد در شکم شود. پس می‌توان نفخ را به‌عنوان یک نشانه‌ی بارداری هم نام برد.
بر اساس آزمایشات دوره بارداری در طول سه ماهه دوم و سوم، علائمی مانند حالت تهوع صبح‌گاهی و خستگی از بین می‌رود و رحم موقعیت خود را برای سازگاری با جنین در حال رشد تغییر می‌دهد. همان‌طور که رحم بزرگ می‌شود، به اندام‌های اطراف فشار وارد می‌کند و باعث مشکلات گوارشی مانند یبوست و نفخ خواهد شد. پس نفخ در ماه اول بارداری شروع می‌شود و هر چقدر به آخر آن نزدیک شوید، مشکل شدیدتر خواهد شد. برای درمان این مشکل باید چکار کرد؟ در بخش بعدی به این سوال پاسخ می‌دهیم.
درمان نفخ در بارداری
نفخ معده در بارداری ناراحت‌کننده بوده و گاهی به‌خاطر یبوست بدتر هم می‌شود. خوشبختانه، می‌توانید راه‌های مختلفی را برای حل این مشکل انجام دهید. هرچه با این تغییرات سازگارتر باشید، احتمالا نتایج بهتری خواهید دید. در ادامه 18 روش خانگی برای درمان نفخ شکم در بارداری معرفی شده است که بسیار کاربردی هستند.
1. مایعات زیادی بنوشید
آب بهترین گزینه برای درمان نفخ در بارداری است. هر روز هشت تا ده لیوان آب مصرف کنید. البته مایعات دیگر هم می‌توانند مفید باشند. نفخ در بارداری خطرناک است؛ چراکه اگر شدید باشد، احتمال ابتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر وجود دارد.
2.ورزش را فراموش نکنید
ورزش و فعالیت بدنی باید بخشی از برنامه روزانه یک خانم باردار باشد. اگر نمی‌توانید به باشگاه بروید، پیاده‌روی روزانه را به برنامه خودتان اضافه کنید. حداقل 30 دقیقه پیاده‌روی یا ورزش داشته باشید. ورزش نه‌تنها می‌تواند به تناسب اندام جسمی و عاطفی شما کمک کند؛ بلکه به پیشگیری از یبوست و تسریع هضم کمک خواهد کرد.
3. رژیم غذایی متعادلی داشته باشید
تغذیه در بارداری مهم است. بر اساس پژوهش‌ها، شما باید محرک‌های غذایی را از رژیم غذایی خود حذف کنید تا زمانی که علائم نفخ شما بهبود یابد. متخصصین توصیه می‌کنند که در این دوران هر نوع رژیم غذایی سخت‌گیرانه را حذف کنید و به یک رژیم متعادل ادامه دهید. همچنین در دوران حاملگی گیاه‌خواری در بارداری در کنار سایر مکمل‌ها ضرری ندارد. با این حال باید در این باره با پزشک خود مشورت کنید و مطمئن شوید که همه‌ی مواد غذایی لازم را دریافت می‌کنید.
4. غذاهای حاوی فیبر بخورید
غذاهای حاوی فیبر، آب را به روده‌ها می‌آورد، مدفوع را نرم می‌کند تا به‌راحتی خارج شود. پس شما سعی کنید 25 تا 30 گرم غذاهای با فیبر بالا را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا نگرانی‌های ناشی از گاز معده را کاهش دهید.
5. مکمل فیبر مصرف کنید
اگر طرفدار غذاهای پرفیبر نیستید و به دنبال جایگزینی سریع و آسان می‌گردید، از پزشک خود در مورد مکمل‌های فیبر مانند پسیلیوم، متیل سلولز، یا پلی اتیلن گلیکول 3350 سوال کنید که احتمالا برای‌تان مفید باشد. این موارد را می‌توانید به راحتی تهیه کنید.
6. از نرم‌کننده مدفوع استفاده کنید
یک نرم‌کننده مدفوع، آن را مرطوب می‌کند و اجازه عبور راحت‌تر و منظم را می‌دهد. البته در صورتی که یبوست دارید یا گاز شما زیاد است، دارو را مصرف کنید. استفاده از این داروها باید زیر نظر پزشک یا داروساز باشد.
7.از استرس به دور باشید
اضطراب و استرس می‌تواند میزان هوایی را که می‌بلعید افزایش دهد که این مشکل نیز ممکن است مقدار گاز شکم شما را بالا ببرد. پس سعی کنید تا حد امکان استرس را از زندگی خودتان حذف کنید. در این شرایط برای حفظ آرامش هر کاری که لازم است، انجام دهید.
8. آدامس ممنوع است
جویدن آدامس باعث بلعیدن هوا به شکم شده که در نهایت موجب نفخ در بارداری می‌شود. همچنین در آدامس برخی از شیرین‌کننده‌های مصنوعی وجود دارد که گاز ایجاد می‌کنند. پس در دوران حاملگی از جویدن آدامس پرهیز کنید.
9. سیگار نکشید
وقتی دود سیگار را استنشاق می‌کنید، هوا هم جذب خواهد شد. سیگار نه‌تنها می‌تواند در ایجاد گاز موثر باشد؛ بلکه برای سلامت بارداری شما هم مفید نیست. اگر قصد دارید سیگار را ترک کنید اما به کمک نیاز دارید، با پزشک صحبت کنید و از دوستان و آشنایانتان کمک بگیرید.
10. لباس گشاد بپوشید
اگر شما در دوران حاملگی لباس تنگ استفاده کنید، احتمالا به شکم شما فشار وارد کند و در نتیجه باعث ایجاد مشکلاتی شود. همچنین شلوارهای تنگ یا کمربند می‌توانند به روده‌ها فشار بیاورند و ناراحتی شما را افزایش دهند.
11. وزن سالم را حفظ کنید
سعی کنید دستورالعمل‌های افزایش وزن سالم در دوران بارداری را رعایت کنید. اگر بیش‌از آنچه برای سلامت بارداری خود نیاز است، وزن اضافه کنید، باعث فشار به دستگاه گوارش شما می‌شود. در نتیجه این مشکل منجر به ایجاد گاز شکم خواهد شد.
12. دمنوش‌های گیاهی را امتحان کنید
دمنوش‌های گیاهی یک درمان خانگی بسیار محبوب برای مقابله با مشکلات معده در دوران بارداری است. شاه توت و تمشک قرمز به فرآیند هضم کمک می‌کنند. همچنین چای نعناع یا زنجبیل برای رفع این مشکل مفید هستند؛ چراکه نعناع و زنجبیل هر دو به کاهش ناراحتی‌های گوارشی و ناراحتی معده کمک خواهند کرد.
13. مصرف غذاهای گازدار را کم کنید
برخی از غذاها مانند کلم بروکلی، کلم بروکسل و لوبیا گاز بیشتری تولید می‌کنند. غذاهای شیرین، سرخ‌شده، تند یا چرب هم می‌توانند باعث ایجاد گاز شوند. پس شما بهتر است از این غذاها و غذاهایی که قبلا برای‌تان مشکل‌ساز بودند، اجتناب کنید؛ چراکه در دوران بارداری هم باعث افزایش گاز و نفخ می‌شوند.
14. مایعات را آهسته بنوشید
اگر مایعات را با سرعت زیاد بنوشید، احتمالا باعث بلعیدن هوا به معده و شکم شود. این کار باعث ایجاد نفخ در بارداری خواهد شد. پس در دوران بارداری سعی کنید وقت بگذارید و از نوشیدن با سرعت کمتر لذت ببرید تا این مشکل برای‌تان ایجاد نشود. همچنین از لیوان یا فنجان برای نوشیدن مایعات استفاده کنید؛ چراکه استفاده از نی باعث بلعیدن هوای بیشتر می‌شود.
15. یوگا و مدیتیشن انجام دهید
یوگا به همان اندازه که از بین برنده استرس است، یک دفع‌کننده گاز هم هست. «ژست گاو یا گموخا» یکی از روش‌های ایده‌آل یوگا است که به ناراحتی شکمی ناشی از مسائل مربوط به گاز بارداری کمک می‌کند. این تمرین به بازکردن قفسه سینه و افزایش انعطاف‌پذیری ستون فقرات کمک می‌کند. همچنین ماساژ ملایمی را به ستون فقرات و اندام‌های شکم می‌دهد.
16.وعده‌های غذایی کوچک‌تر بخورید
برای جلوگیری از تشکیل نفخ در بارداری، وعده‌های غذایی کوچک‌تری بخورید. به جای داشتن سه وعده غذایی سنگین، وعده‌های غذایی خود را به پنج تا هفت وعده غذایی کوچک در طول روز تقسیم کنید. این کار نه‌تنها فشار بیش‌از حد سیستم گوارشی شما را تخلیه می‌کند؛ بلکه به حفظ یک رژیم غذایی ثابت برای رشد بهینه جنین کمک می‌کند.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
17.آب گرم بنوشید
سوء هاضمه و سایر مشکلات معده را می توان با نوشیدن آب گرم هر روز به‌طور موثر برطرف کرد. نوشیدن روزانه یک لیوان آب گرم به کارکرد سیستم گوارشی شما کمک می‌کند. اگر در یک رستوران یا مهمانی غذا می‌خورید، بهتر است بعد از غذا یک لیوان آب گرم بنوشید.
18. آب‌لیمو را امتحان کنید
یک لیموترش کامل را در ظرفی بریزید و یک فنجان آب اضافه کنید. آن‌ها را به‌هم بزنید تا جوش‌شیرین کاملا حل شود. برای تسکین سریع گاز و سایر مشکلات معده آن را بنوشید. نوشیدن آب لیمو با آب گرم در اول صبح می‌تواند درد معده را نیز تسکین دهد.
جمع بندی
نفخ در بارداری چیست؟ آیا نفخ معده در بارداری و جنسیت با هم رابطه دارند؟ ابتدا باید گفت نفخ زیاد در اوایل بارداری و جنسیت هیچ رابطه‌ای باهم ندارند. اگرچه نفخ شکم می‌تواند علائم ناراحت کننده‌ای ایجاد کند اما به ندرت جای نگرانی است. چند روش خانگی وجود دارند که می‌توانند گاز اضافی را کم کنند. البته باید در نظر داشت که نفخ بیش‌از حد می‌تواند نشانه یک شرایط پزشکی باشد. اگر بارداری هستید و دچار نفخ شده‌اید می‌توانید با متخصص زنان و زایمان آنلاین مشورت کنید.
منابع:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/324332#causes
https://www.verywellfamily.com/painful-gas-during-pregnancy-4179023
https://www.emedihealth.com/womens-health/pregnancy/home-remedies-gas-during-pregnancy
https://parenting.firstcry.com/articles/top-home-remedies-for-gastric-problem-during-pregnancy/
