تست‌های آزمایشگاهی بخشی از مراقبت‌های معمول در دوران بارداری هستند. این آزمایشات امکان شناسایی به موقع شرایطی را که مادر و یا جنین را در معرض خطر قرار می‌دهد، فراهم می‌کنند. بسیاری از مشکلاتی که توسط آزمایشات دوره بارداری شناسایی می‌شود، در دوران بارداری قابل مدیریت و درمان هستند. در این مقاله دکترنکست به این آزمایشات می‌پردازیم.
آزمایشات دوره بارداری در اوایل بارداری
چندین بررسی معمول آزمایشگاهی در اوایل بارداری به عنوان بخشی از آزمایشات مراقبت‌های بارداری انجام می‌شود، از جمله:
- شمارش کامل سلول‌های خونی (CBC): بوسیله این آزمایش تعداد انواع مختلف سلول‌هایی خونی در خون مادر باردار اندازه‌گیری می‌شود. تعداد گلبول‌های قرمز خون می‌تواند نشان دهد که آیا فرد نوع خاصی از کم‌خونی را دارد یا خیر. تعداد گلبول‌های سفید خون می‌تواند تعداد سلول‌های مبارزه‌کننده با بیماری را در خون نشان دهد. تعداد پلاکت‌ها می‌تواند نشان دهد که آیا مشکل انعقادی وجود دارد یا خیر.
- تعیین گروه خونی: این آزمایش جهت ارزیابی و پیشگیری از خطرات ناسازگاری‌های خونی میان مادر و جنین انجام می‌شود.
- شناسایی فاکتور Rh: فاکتور Rh پروتئینی است که در سطح گلبول‌های قرمز یافت می‌شود. اگر سلول‌های خونی مادر دارای این پروتئین باشند، مادر Rh مثبت است و در غیر این صورت، Rh منفی است.
- آنالیز ادرار
- کشت ادرار
همچنین، خانم‌های باردار معمولاً برای بیماری‌ها و عفونت‌های خاص در اوایل بارداری آزمایش می‌شوند، از جمله:
- سرخجه
- هپاتیت B و هپاتیت C
- عفونت‌های مقاربتی
- ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)
- سل (TB)
چرا دانستن وضعیت RH مادر به عنوان بخشی از آزمایشات مراقبت‌های بارداری اهمیت دارد؟
اگر خانمی Rh منفی و جنین او Rh مثبت باشد، بدن زن می‌تواند آنتی‌بادی‌هایی علیه فاکتور Rh بسازد. این آنتی‌بادی‌ها می‌توانند به گلبول‌های قرمز جنین آسیب برسانند. این وضعیت معمولا در بارداری اول مشکلی ایجاد نمی‌کند، چرا که در بارداری اول بدن فقط تعداد کمی آنتی‌بادی تولید میکند. اما ممکن است در صورت عدم انجام اقدامات لازم جهت پیشگیری از تخریب گلبول‌های قرمز جنین، در بارداری بعدی مشکلاتی ایجاد شود.
در صورت Rh منفی بودن چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر مادری Rh منفی باشد، ممکن است در دوران بارداری به او دارویی داده می‌شود تا از ایجاد آنتی‌بادی علیه فاکتور Rh جلوگیری شود. اگر مادری Rh منفی باشد و طی بارداری قبلی تعداد مشخصی آنتی‌بادی Rh ساخته باشد، ممکن است در طول بارداری به آزمایشات و نظارت ویژه نیاز داشته باشد.
در آنالیز ادراری چه مواردی بررسی می‌شود؟
- وجود گلبول‌های قرمز خون در ادرار برای بررسی اینکه آیا مادر بیماری دستگاه ادراری دارد یا خیر.
- وجود گلبول‌های سفید خون در ادرار برای بررسی اینکه آیا مادر دچار عفونت ادراری (UTI) هست یا خیر.
- اندازه‌گیری میزان گلوکز در ادرار چرا که سطح بالای قند خون می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به دیابت در مادر باشد.
- اندازه‌گیری میزان پروتئین ادرار جهت مقایسه با پروتئین ادراری مراحل بعدی بارداری چرا که مقادیر بالای پروتئین ادراری می‌تواند مطرح‌کننده عوارض بارداری باشد.
کشت ادرار چیست؟
کشت ادرار امکان شناسایی باکتری‌های موجود در ادرار را فراهم میکند که می‌تواند نشانه عفونت ادراری باشد. گاهی اوقات عفونت ادراری علائمی ایجاد نمی‌کند. ادرار مادر در اوایل بارداری و اواخر بارداری آزمایش می‌شود. اگر آزمایش، باکتری در ادرار را نشان دهد، ممکن است درمان با آنتی‌بیوتیک تجویز شود.
چرا آزمایش سرخجه در اوایل بارداری به عنوان بخشی از آزمایشات مراقبت‌های بارداری انجام می‌شود؟
اگر مادری در دوران بارداری به ویروس سرخجه آلوده شود، این ویروس می‌تواند باعث نقص و مشکلات جنینی همراه تولد شود. آزمایش خون مادر می‌تواند نشان دهد که آیا مادر به سرخجه مبتلاست یا خیر و آیا برای این ویروس واکسینه شده است یا خیر. اگر فردی قبلاً به این عفونت مبتلا بوده یا علیه آن واکسینه شده، در برابر این بیماری مصون است.
اگر خانم بارداری در برابر سرخجه مصون نباشد چه اقداماتی لازم است؟
ویروس سرخجه به راحتی منتقل می‌شود. اگر آزمایش خون فرد نشان می‌دهد که ایمنی ندارد، لازم است در دوران بارداری از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند دوری کند. واکسن این ویروس، حاوی ویروس زنده است و برای زنان باردار توصیه نمی‌شود. اگر مادری واکسینه نشده است، می‌تواند واکسن سرخک، اوریون و سرخجه (MMR) را پس از تولد نوزاد دریافت کند.
هپاتیت در بارداری
هپاتیت ویروسی است که کبد را آلوده میکند. زنان باردار مبتلا به هپاتیت B یا C می‌توانند ویروس را به جنین خود منتقل کنند. همه زنان باردار باید از نظر عفونت هپاتیت B و هپاتیت C آزمایش شوند.
در صورت ابتلا به هپاتیت در دوران بارداری چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر زن بارداری به هپاتیت B یا هپاتیت C مبتلا باشد، ممکن است در دوران بارداری به مراقبت‌های ویژه نیاز داشته باشد. همچنین ممکن است نوزاد پس از تولد نیاز به اقدامات ویژه داشته باشد. شیردهی در صورت ابتلا به هپاتیت ویروسی، منعی ندارد. برای محافظت از نوزاد در برابر ابتلا به هپاتیت B، واکسن هپاتیت B در دسترس است. این واکسن در ۳ دوز تزریق می‌شود که اولین دوز آن در عرض چند ساعت پس از تولد به نوزاد داده می‌شود.
چرا در دوران بارداری بررسی وجود بیماری‌های مقاربتی به عنوان بخشی از مراقبت‌های بارداری لازم است؟
بیماری‌های مقاربتی می‌تواند برای مادر و جنین عوارض ایجاد کند. همه زنان باردار در اوایل بارداری از نظر سیفلیس و کلامیدیا آزمایش می‌شوند. در صورت داشتن فاکتورهای خطر خاص ممکن است آزمایشات این عفونت‌ها در اواخر بارداری تکرار شود. به افراد باردار زیر ۲۵ سال یا ساکن مناطق با شیوع بالای سوزاک، توصیه می‌شود که مورد ارزیابی جهت این بیماری مقاربتی قرار بگیرند.
در صورتی که فرد باردار به یک بیماری مقاربتی مبتلا باشد چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر زن بارداری به بیماری مقاربتی مبتلا باشد، در دوران بارداری تحت درمان قرار می‌گیرد و جهت بررسی اثربخشی درمان دوباره آزمایش می‌شود.
چرا انجام آزمایش HIV در آزمایشات مراقبت‌های بارداری مهم است؟
ویروس HIV به سلول‌های سیستم ایمنی بدن حمله میکند و در صورت پیشرفت عفونت، باعث سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) می‌شود. اگر مادری باردار به ویروس HIV مبتلا باشد، احتمال انتقال آن به جنین وجود دارد. اگر زنی در بارداری به ویروس HIV مبتلا باشد می‌تواند از داروهایی استفاده کند که خطر انتقال ویروس HIV به جنین را تا حد زیادی کاهش دهد. مادران باردار آلوده به ویروس HIV همچنین می‌توانند مراقبت‌های تخصصی دریافت کنند تا اطمینان حاصل شود که تا حد امکان در طول بارداری خود سالم هستند.
چه کسانی باید از نظر سل آزمایش شوند؟
زنانی که در معرض خطر بالای ابتلا به سل هستند باید از جهت این عفونت آزمایش شوند. افراد در معرض خطر شامل افرادی هستند که به HIV آلوده هستند یا در تماس نزدیک با فرد مبتلا به سل زندگی می‌کنند.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
آزمایشات دوره بارداری در اواخر بارداری
آزمایشاتی که در اواخر بارداری انجام می‌شود شامل غربالگری گلوکز و غربالگری استرپتوکوک گروه B (GBS) هستند.
آزمایش غربالگری گلوکز چیست؟
سطح قند خون بالاتر از مقادیر طبیعی در غربالگری گلوکز ممکن است نشانه دیابت بارداری باشد. دیابت بارداری می‌تواند در دوران بارداری مشکلاتی را برای مادر و جنین ایجاد کند. برای آزمایش غربالگری گلوکز مادر مخلوطی از یک قند مخصوص را می‌نوشد. یک ساعت بعد، نمونه خون از او گرفته و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. اگر سطح قند خون بالا باشد، نوع دیگری از آزمایش گلوکز برای تایید نتایج انجام خواهد شد.
چه زمانی غربالگری گلوکز انجام می‌شود؟
این آزمایش معمولا بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام می‌شود. اگر مادر فاکتورهای خطر ابتلا به دیابت را داشته باشد یا در بارداری قبلی سابقه ابتلا به دیابت بارداری داشته باشد، ممکن است این آزمایش در سه ماهه اول بارداری انجام شود.
GBS چیست؟
GBS یکی از بسیاری از باکتری‌هایی است که در بدن زندگی می‌کنند. معمولاً در بزرگسالان بیماری جدی ایجاد نمی‌کند و از عفونت‌های مقاربتی نیست.
چرا GBS برای زنان باردار نگران‌کننده است؟
در زنان، GBS اغلب در واژن و رکتوم یافت می‌شود. این بدان معنی است که GBS می‌تواند در طول زایمان از یک زن باردار به جنین او منتقل شود. این اتفاق نادر است و زمانی که مادر در حین زایمان تحت درمان با آنتی‌بیوتیک قرار نگیرد، در ۱ یا ۲ نوزاد از ۱۰۰ نوزاد رخ می‌دهد. زمانی که مادر تحت درمان قرار می‌گیرد، احتمال بیمار شدن نوزاد بسیار کمتر است.
چگونه GBS می‌تواند بر نوزاد تازه متولد شده تأثیر بگذارد؟
اگرچه به ندرت اتفاق می‌افتد که نوزاد به GBS مبتلا شود، اما در صورت ابتلای نوزاد، خطرات آن می‌تواند بسیار جدی باشد. تعداد کمی از نوزادان مبتلا به GBS، حتی با درمان فوری، جان خود را از دست می‌دهند.
تست GBS به عنوان بخشی از آزمایشات مراقبت‌های بارداری چگونه انجام می‌شود؟
برای غربالگری از نظر GBS، بین هفته‌های ۳۶ تا ۳۸ بارداری، کشت ترشحات واژن و مقعد انجام می‌شود. اگر نتایج نشان دهد که GBS وجود دارد، اکثر زنان پس از شروع فرآیند زایمان، آنتی‌بیوتیک را به صورت وریدی دریافت خواهند کرد. این کار برای محافظت از جنین در برابر عفونت انجام می‌شود. بهترین زمان برای درمان در حین زایمان است.
دکترنکست و امکان نمونه‌گیری در محل
سلامتی مهم‌ترین سرمایه هر انسان است و اهمیت حفظ و مراقبت از آن بر کسی پوشیده نیست. همه افراد جامعه، صرف نظر از اینکه مشکلی مرتبط با سلامت دارند یا خیر، باید طی فواصل زمانی منظم چکاپ‌های روتین سلامتی را انجام دهند. این فواصل زمانی بسته به شرایط افراد، اغلب بین ۶ ماه تا یک سال متغیر است. امروزه مشغله‌های فراوان ممکن است ما را از انجام به موقع چکاپ غافل کند. همچنین، مراجعه حضوری به آزمایشگاه‌ها جهت نمونه‌گیری برای همه چندان کار آسانی نیست. مشکلاتی از قبیل دشواری رفت‌وآمد، وقت محدود، آلودگی هوا و ناتوانی فیزیکی، ممکن است افراد را از انجام به موقع چکاپ‌های روتین منصرف کند.
پلتفرم دکترنکست با فراهم کردن امکان نمونه‌گیری در محل، این مشکل را حل کرده است. شما برای انجام آزمایش خود به نسخه پزشک نیاز نخواهید داشت و همچنین ضرورتی برای مراجعه حضوری به محل آزمایشگاه نخواهد بود. پس از ثبت آزمایش درخواستی در پلتفرم دکترنکست، تیم ما در اسرع وقت در محل درخواستی شما، جهت نمونه‌گیری (شامل نمونه خون، ادرار و مدفوع) حاضر می‌شود. در ضمن نتایج آزمایش‌ها به زودی همراه با تفسیر رایگان نتایج در اختیار شما قرار می‌گیرد.
برای انجام آزمایش، وارد بخش چکاپ سلامت آقایان یا چکاپ سلامت بانوان شده و از خدمات ما بهره‌مند شوید.
