تبخال تناسلی چیست؟
تبخال تناسلی یک عفونت شایع مقاربتی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (اچ اس وی) (HSV) ایجاد میشود. تماس جنسی مهمترین راه انتشار ویروس است. پس از عفونت اولیه، ویروس در بدن به صورت نهفته باقی میماند و میتواند چندین بار در سال دوباره فعال شود. تبخال تناسلی میتواند باعث درد، خارش و زخم در ناحیه تناسلی شود. همچنین ممکن است با وجود آلودگی فرد به ویروس، هیچ علامت یا نشانهای از تبخال تناسلی نداشته باشد. اگر فردی آلوده باشد، حتی اگر هیچ زخم یا ضایعه قابل مشاهدهای وجود نداشته باشد، بیماری میتواند مسری باشد. هیچ درمان قطعی برای تبخال تناسلی وجود ندارد، اما داروها میتوانند علائم و خطر ابتلای دیگران را کاهش دهند. استفاده از کاندوم حین مقاربت میتواند به جلوگیری از گسترش عفونت تبخال تناسلی کمک کند.
تبخال تناسلی در مردان شیوع کمتری نسبت به زنان دارد. از هر پنج زن ۱۴ تا ۴۹ ساله، یک نفر به تبخال تناسلی مبتلا است، در حالی که از هر ۱۰ مرد ۱۴ تا ۴۹ ساله، یک نفر مبتلا به تبخال تناسلی یافت میشود. پارگیهای کوچک در بافت واژن میتواند ابتلا به تبخال تناسلی را آسانتر کند. در این مطلب دکترنکست به شرح علائم و راههای پیشگیری از این بیماری میپردازد.
انواع تبخال تناسلی
دو نوع عفونت با ویروس هرپس سیمپلکس میتواند باعث تبخال تناسلی شود:
HSV-1
این نوع از ویروس هرپس معمولا باعث تبخال یا تاولهای ناشی از تب در اطراف دهان میشود. HSV-1 اغلب از طریق تماس پوست به پوست منتقل شده و میتواند در حین رابطه جنسی دهانی به ناحیه تناسلی سرایت کند. با این حال عودها در این نوع نسبت به عفونت HSV-2 بسیار کمتر است.
HSV-2
این نوع از ویروس هرپس معمولاً باعث تبخال تناسلی میشود. این ویروس از طریق تماس جنسی و تماس پوست به پوست پخش میشود و از فرد آلوده به فرد سالم منتقل میگردد. HSV-2 بسیار شایع و بسیار مسری است و شدت سرایت چه در هنگام وجود زخم و چه در حالت بدون علامت، بسیار بالا است. از آنجایی که ویروس در خارج از بدن به سرعت از بین میرود، انتقال عفونت از طریق تماس با توالت، حوله یا سایر اشیاء مورد استفاده توسط یک فرد آلوده، تقریبا غیرممکن است.
علائم تبخال تناسلی چیست؟
اکثر افراد آلوده به HSV نمیدانند که به آن مبتلا هستند زیرا هیچ علامت یا یافته غیرطبیعی ندارند یا علائم و نشانههای آنها بسیار خفیف است. علائم، در صورتی که وجود داشته باشند، ممکن است حدود ۲ تا ۱۲ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس شروع شود. علائم تبخال ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد، خارش و سوزش
ممکن است تا زمانی که عفونت برطرف شود، درد و حساسیت در ناحیه تناسلی فرد احساس گردد.
برجستگی های قرمز و تاول های ریز سفید
شکل ظاهری تبخال تناسلی به صورت برجستگیها تاولهای ریز است. این علائم ممکن است چند روز تا چند هفته پس از عفونت ظاهر شوند. برای درک بهتر این علائم، عکس تبخال تناسلی را در زیر مشاهده کنید.
زخم
زخمها ممکن است هنگام پاره شدن تاول و به دنبال ترشح یا خونریزی ایجاد شوند. زخم در ناحیه تناسلی ممکن است باعث درد هنگام ادرار شود.
دلمه و پوسته پوسته شدن
با بهبود زخم، ناحیه درگیر پوسته پوسته میشود و دلمه تشکیل میدهد.
ترشح از ناحیه واژن
تبخال تناسلی زنان میتواند با ترشح از ناحیه واژن شناخته شود. در صورتی که هیچ علامت دیگری وجود نداشته باشد، پزشک معالج باید در راستای تشخیص آلودگی با HSV بررسیهای لازم را انجام دهد.
مشکل در دفع ادرار
ایجاد زخم در ناحیه تناسلی به دنبال آلودگی با HSV و ایجاد تبخال تناسلی میتواند نواحی درناکی را ایجاد کند که هنگام عبور ادرار، درد آن تشدید میشود. هنگامی که تاولها و سایر علائم تبخال تناسلی ظاهر میشوند، سیر آلودگی آغاز میشود. اولین مرحله (که به آن “اپیزود اول” یا “تبخال اولیه” نیز گفته میشود) معمولاً حدود ۲ تا ۲۰ روز پس از آلوده شدن به ویروس شروع میشود. اما گاهی اوقات سالها طول میکشد تا اولین علامت ظاهر گردد.
تبخال اولیه حدود ۲ تا ۴ هفته طول میکشد. حتی اگر تاولها از بین بروند، ویروس در بدن باقی میماند و میتواند دوباره زخم ایجاد کند. این واقعاً معمول است که دوباره شیوع بیماری را داشته باشید، به خصوص در سال اول که تبخال دارید. ممکن است چند ساعت یا چند روز قبل از شروع تبخال، علائم هشداردهندهای مانند خارش، سوزش یا احساس گزگز در ناحیه تناسلی خود را احساس کنید.
بروز تبخال جالب نیست، اما اولین دوره آن، بدترین است. بروزهای مکرر معمولاً کوتاهتر و کمتردردناک هستند. اکثر افراد آلوده به ویروس با گذشت زمان تبخالهای کمتری را تجربه میکنند و در برخی ممکن است بروز تبخال به طور کامل متوقف شود. علائم تبخال ممکن است در افراد مبتلا به بیماریهایی که به سیستم ایمنی آسیب میزند، مانند لوسمی و ایدز، دردناکتر باشد و بیشتر طول بکشد.
علائم ممکن است در نواحی مختلفی ظاهر شوند
زخمها و ضایعات در جایی ظاهر میشوند که عفونت وارد بدن شده است. فرد میتواند عفونت را با لمس زخم و سپس مالش یا خاراندن ناحیه دیگری از بدن از جمله چشمان خود گسترش دهد. مردان و زنان ممکن است در موارد زیر دچار زخم شوند:
- باسن و ران
- مقعد
- دهان
- مجرای ادرار (لولهای که اجازه میدهد ادرار از مثانه به خارج تخلیه شود)
زنان ممکن است زخمهایی در داخل یا روی موارد زیر مشاهد کنند:
· ناحیه واژن
· اندام تناسلی خارجی
· دهانه رحم
در تبخال تناسلی در مردان ممکن است زخمهایی در داخل یا روی موارد زیر مشاهد شود:
· آلت تناسلی
· کیسه بیضه
راه های انتقال تبخال تناسلی
-
رابطه واژینال و رابطه مقعدی
تبخال به راحتی از تماس پوستبهپوست با فردی که این ویروس را دارد منتقل میشود. هنگامی که اندام تناسلی و یا دهان فرد آلوده با اندام تناسلی و یا دهان فرد سالم تماس پیدا میکند (معمولاً در حین رابطه جنسی دهانی، مقعدی و واژینال) آلودگی با ویروس اتفاق میافتد. حتی اگر آلت تناسلی یا زبان به طور کامل در واژن، مقعد یا دهان فرو نرود، ویروس همچنان میتواند منتقل شود.
-
لمس اندام تناسلی
پوست اندام تناسلی، دهان و چشم به راحتی آلوده میشود. اگر راهی برای نفوذ ویروس تبخال وجود داشته باشد، مانند بریدگی، سوختگی، بثورات یا زخمهای دیگر، سایر نواحی پوست ممکن است آلوده شوند. برای آلودگی با ویروس HSV لزوما برقراری رابطه جنسی لازم نیست. ویروس میتواند از راههای غیرجنسی نیز منتقل شود. اگر زخم تبخال را لمس کنید و سپس دهان، اندام تناسلی یا چشمهای خود را بدون شستن دستهای خود لمس کنید، میتوانید ویروس را به سایر قسمتهای بدن خود منتقل کنید. شما همچنین میتوانید از این طریق ویروس را به شخص دیگری منتقل کنید.
تبخال زمانی بیشتر مسری است که زخمها باز و مرطوب باشند، زیرا مایع ناشی از تاولهای تبخال به راحتی ویروس را پخش میکند. اما تبخال همچنین میتواند “ریزش” کند و زمانی که هیچ زخمی وجود ندارد و پوست شما کاملاً طبیعی به نظر میرسد به دیگران منتقل شود. اکثر مردم تبخال را از فردی که هیچ زخمی ندارد، میگیرند. ویروس ممکن است سالها بدون ایجاد علائم در بدن شما زندگی کند، بنابراین واقعاً سخت است که مطمئن شوید که چه زمانی و چگونه به آن مبتلا شدهاید. از آنجایی که ویروس به سرعت در خارج از بدن از بین می رود، شما نمیتوانید از در آغوش گرفتن، دست دادن، سرفه، عطسه یا نشستن روی صندلی توالت به تبخال مبتلا شوید.
-
به دنبال زایمان از مادر به نوزاد
تبخال تناسلی در دوران بارداری میتواند ویروس را در حین زایمان به نوزاد منتقل کند. اگر قبل از بارداری تبخال تناسلی داشته باشید، نوزاد همچنان در معرض خطر ابتلا به ویروس است، اما این خطر کمتر است. اکثر زنان مبتلا به تبخال تناسلی نوزادان سالمی دارند. اما نوزادانی که از مادرشان تبخال میگیرند، تبخال نوزادی دارند. تبخال نوزادی یک بیماری جدی است که میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در نوزاد تازه متولد شده مانند آسیب مغزی، مشکلات چشمی یا حتی مرگ شود.
-
طی شیردهی اگر نوزاد زخم باز را لمس کند
راه های پیشگیری از تبخال تناسلی
بر خلاف زگیل تناسلی که با واکسن قابل پیشگیری است، تبخال تناسلی واکسن ندارد. بهترین راه برای پیشگیری از تبخال تناسلی یا هر بیماری مقاربتی، عدم داشتن رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی است.
پرهیز از برقراری روابط جنسی خطرناک
روابط جنسی در چارچوب امن داشته باشید. در صورت نیاز جهت بررسی سلامت جنسی خود و شریک جنسیتان اقدام کنید.
استفاده از کاندوم هنگام مقاربت جنسی
از کاندوم استفاده کنید. کاندوم بهترین راه برای پیشگیری از بیماریهای مقاربتی در هنگام رابطه جنسی است. از آنجایی که یک مرد برای انتقال یا ابتلا به برخی از بیماریهای مقاربتی نیازی به انزال ندارد، حتماً قبل از تماس آلت تناسلی با واژن، دهان یا مقعد، کاندوم را روی آن قرار دهید. سایر روشهای پیشگیری از بارداری، مانند قرصهای ضدبارداری، شاتها، ایمپلنتها یا دیافراگمها، از شما در برابر بیماریهای مقاربتی محافظت نمیکنند.
محدود کردن شرکای جنسی
داشتن رابطه جنسی فقط با یک شریک میتواند خطر ابتلا به بیماریهای مقاربتی را کاهش دهد. پس از آزمایش برای بیماریهای مقاربتی، به یکدیگر وفادار باشید. این بدان معناست که شما فقط با یکدیگر رابطه جنسی دارید و نه هیچ کس دیگری. اگر تکهمسر نیستید، تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنید. خطر ابتلا به بیماریهای مقاربتی با زیاد شدن تعداد شرکای جنسی افزایش مییابد.
پرهیز از دوش واژینال
دوش واژینال برخی از باکتریهای طبیعی واژن را که از شما در برابر عفونت محافظت میکنند، از بین میبرد. این امر ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای مقاربتی را افزایش دهد.
از الکل یا مواد مخدر سوء استفاده نکنید
نوشیدن بیش از حد الکل یا استفاده از مواد مخدر، رفتارهای پرخطر را افزایش میدهد و ممکن است شما را در معرض خطر تجاوز جنسی و قرار گرفتن در معرض عفونتهای مقاربتی قرار دهد.
این راهکارها زمانی که با هم استفاده شوند بهترین تاثیر را دارند. هیچیک به تنهایی نمیتواند از شما در برابر همه انواع بیماری مقاربتی محافظت کند.
اگر تبخال تناسلی دارید:
- در اسرع وقت برای آزمایش و درمان به پزشک مراجعه کنید.
- داروی تجویزشده را به طور کامل مصرف کنید. حتی اگر علائم از بین رفت، باید دوره مصرف داروهای ضدویروسی را به پایان برسانید.
- به شریک جنسی خود بگویید تا در صورت لزوم مورد آزمایش و درمان قرار گیرد.
- هنگامی که برای تبخال تناسلی تحت درمان هستید یا زمانی که بیماری شما عود کرده است، از هرگونه تماس جنسی خودداری کنید.
- به یاد داشته باشید که تبخال تناسلی یک بیماری مادامالعمر است. حتی اگر برای مدت طولانی شیوع تبخال تناسلی نداشته باشید، همچنان میتوانید ویروس را در هر زمانی به فرد دیگری منتقل کنید. با پزشک خود در مورد چگونگی جلوگیری از انتقال ویروس به فرد دیگر صحبت کنید.
روش های درمان تبخال تناسلی
دارو درمانی (داروی تبخال تناسلی)
تبخال تناسلی دارو و درمانی ندارد و رفع تبخال تناسلی همیشه امکانپذیر نیست. اما داروهای ضدویروسی میتوانند از شیوع بیماری در طول مدتی که دارو را مصرف میکنید، جلوگیری کرده یا آن را کوتاه کنند. همچنین، درمان سرکوبکننده روزانه (مثلاً استفاده روزانه از داروهای ضدویروسی) برای تبخال میتواند احتمال سرایت عفونت به همسرتان را کاهش دهد. پزشک متخصص تبخال تناسلی یا داروی ضد ویروسی به شما میدهد تا بلافاصله پس از بروز علائم آلودگی آن را مصرف کنید یا به طور منظم مصرف کنید تا از بروز عودهای مکرر جلوگیری کنید. در مورد گزینههای درمانی با پزشک خود صحبت کنید.
مراقبتهای خانگی
در طول عود بیماری، می توانید اقدامات زیر را برای تسریع بهبود و جلوگیری از انتشار تبخال به سایر قسمتهای بدن خود یا افراد دیگر انجام دهید:
- زخمها را تمیز و خشک نگه دارید
- سعی کنید به زخمها دست نزنید
- پس از هر گونه تماس با زخم، دستهای خود را بشویید
- از زمانی که اولین علائم را مشاهده کردید تا زمانی که زخمها بهبود یافتند، از هرگونه تماس جنسی خودداری کنید
جمع بندی
تبخال تناسلی یک بیماری مقاربتی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ و ۲ ایجاد میشود. HSV-1 و HSV-2 علائم مشابهی ایجاد میکنند، هر دو مسری هستند و با یک دارو درمان میشوند. اما، از برخی جهات متفاوت هستند. معمولا افرادی که رابطه جنسی پرخطری دارند، شرکای جنسی متعدد دارند و از کاندوم استفاده نمیکنند دچار این عفونت میشوند. این بیماری درمان قطعی ندارد و طی دورههایی در طول زندگی میتواند عود کند. در طی آلودگی اولیه و عود، علائم ممکن است شامل خارش، سوزش، برجستگی سفید، تاول و زخمهای دردناک باشد. با درمانهای دارویی ضدویروسی علائم بیماری کنترل میشود و میزان سرایت کاهش مییابد. امکان انتقال از زخم باز و مرطوب بیشتر بوده با این حال هرگونه تماس با پوست فرد آلوده، حتی اگر هیچ علامتی وجود نداشته باشد، میتواند منجر به سرایت تبخال شود. پزشکان متخصص پوست و اورولوژی میتوانند به عنوان متخصص تبخال تناسلی به فرد مبتلا کمک کنند.
علائم تبخال تناسلی چیست؟
- درد، خارش و سوزش
- برجسنگی های قرمز و تاول های ریز سفید
- زخم
- دلمه و پوسته پوسته شدن
آیا تبخال تناسلی درمان دارد؟
تبخال تناسلی یک بیماری مادامالعمر است و مداخلات دارویی تنها میتواند شدت علائم و میزان سرایت را کنترل کند.
آیا تبخال تناسلی باعث سرطان می شود؟
HSV ممکن است یکی از علل سرطان انسان، به ویژه سرطان دهانه رحم باشد.
برای مطالعه مطالب آموزشی بیشتر، به دکترنکست مراجعه کنید.