با نزدیک‌شدن روزهای گرم سال شیوع گرمازدگی بیشتر از هر زمان دیگری افزایش می‌یابد. عارضه‌ای که با سرگیجه، سردرد و… بروز پیدا می‌کند و باعث اختلال در فعالیت روزانه می‌شود. چقدر با اصطلاح هایپرترمیا آشنایی دارید؟ در این مطلب قصد داریم علائم گرمازدگی و درمانش را به شما معرفی کنیم و به بررسی این بیماری در کودکان و بزرگسالان بپردازیم.
گرمازدگی چیست؟
گرمازدگی (Hyperthermia) به معنای ساده به صورت «گرمای بیش‌ازحد بدن» تعریف می‌شود. دمای طبیعی بدن انسان حدود 37 درجه سانتی‌گراد است؛ ولی در صورت انجام فعالیت بیش‌ازحد یا سنگین در هوای گرم و مرطوب این دما می‌تواند افزایش پیدا کند.
گرمازدگی یکی از جدی‌ترین مراحل هایپرترمیا (افزایش غیر طبیعی دمای بدن) است و فعالیت‌هایی مثل ورزش در هوای گرم و مرطوب احتمال وقوع آن را افزایش می‌دهد. البته گرمازدگی و تب علائم مشابهی دارند که این علائم مشابه می‌توانند باعث اختلال در تشخیص شوند. در نتیجه بهتر است در ابتدا در مورد علائم خود با پزشک عمومی آنلاین دکترنکست مشورت کنید.
گرمازدگی چه علائمی دارد؟
این بیماری با توجه به شدت بیماری و شرایط فیزیولوژیک هر فرد می‌تواند تظاهرات متفاوتی داشته باشد؛ ولی به طور کلی علایم گرمازدگی شامل موارد زیر است:
- تاری دید
- سرگیجه
- تنفس سریع یا ضربان قلب بالا
- خستگی
- سردرد
- سبکی سر یا سنکوپ (غش کردن)
- فشار خون پایین
- درد یا گرفتگی عضلات
- حالت تهوع و استفراغ
- ضعف
همچنین در موارد شدیدتر علائم گرمازدگی بزرگسالان به صورت نشانه‌های زیر ظاهر می‌شود:
- Anhidrosis؛ به معنای حالتی که پوست خشک است، ولی غدد عرق فعالیت نمی‌کنند و فرد عرق نمی‌کند.
- مشکلات تعادلی
- هذیان‌گفتن یا گیجی
- پوست داغ و برافروخته یا بسیار رنگ پریده.
- فشار خون پایین یا بالا
- تشنج
معمولا چه کسانی دچار گرمازدگی می‌شوند؟
به‌طور معمول در صورت مواجهه با شرایط نامناسب محیطی یا به خاطر فعالیت سنگین و بیش‌ازحد فرد می‌تواند دچار گرمازدگی بشود. از طرفی اگر شما در معرض عوامل زیر باشید، احتمال ابتلا به این عارضه افزایش می‌یابد:
- کم‌آبی بدن
- افرادی با سن بالای 65 سال یا کمتر از 4 سال
- فعالیت بدنی شدید در هوای گرم
- مصرف زیاد الکل
- عدم تعادل الکترولیت‌ها در بدن
- بیماری‌های خاصی که بر میزان تعریق بدن اثر می‌گذارند؛ مثل فیبروز کیستیک
- وجود بیماری یا اختلالات خاصی مثل مشکلات قلبی، ریوی، کلیه، کبد، تیروئید یا عروق خونی
- داشتن اضافه وزن یا کمبود وزن
- مصرف داروهای خاصی مانند داروهای دیورتیک، محرک‌ها، آرام بخش‌ها یا داروهای فشار خون و قلب
- پوشیدن لباس‌های سنگین یا تنگ در هوای گرم
در نتیجه با توجه به این عوامل، به طور شایع ورزشکاران، کارگران فضای باز، کارآموزان نظامی، نوزادان و افراد مسن جز گروه‌های حساس در معرض گرمازدگی هستند.
درمان گرمازدگی چیست؟
برای رفع این اختلال در قدم اول به روش‌های درمان خانگی گرمازدگی روی بیاورید و درصورتی‌که با انجام این اقدامات وضعیت بیمار بهبود پیدا نکرد، سریعا به اورژانس مراجعه کنید. اقدامات لازم برای رفع سریع گرمازدگی شامل موارد زیر است:
- تغییر مکان به جایی خنک و ترجیحا دارای سیستم تهویه
- نوشیدن مایعات خنک به ویژه نوشیدنی‌های ورزشی
- مالیدن حوله یا دستمال مرطوب و خنک روی پوست بدن
- در صورت امکان گرفتن دوش با آب درجه حرارت کم
- کم‌کردن لباس و پوشیدن لباس‌های سبک و گشاد
در صورت انجام این اقدامات اگر علائم گرمازدگی درمان نشد و بیمار همچنان از شدت علائم رنج می‌برد، به سرعت به اورژانس مراجعه کنید تا به کمک اقدامات تخصصی دمای بدن بیمار به تعادل برسد.
برای گرمازدگی چه بخوریم؟
ابتدا دقت داشته باشید که با توجه به شرایط بدن هر فرد و شدت اختلال، داروی مناسب هر بیمار می‌تواند با فرد دیگر تفاوت داشته باشد. در نتیجه بهترین داروی گرمازدگی دارویی است که پزشک با توجه به شرایط شما تجویز خواهد کرد. اما سوال دیگر این است که بهتر است برای گرمازدگی چی بخوریم؟ در جواب این سوال به شما پیشنهاد می‌کنیم که علاوه‌بر دارودرمانی و انجام اقدامات تخصصی موارد زیر را در رژیم غذایی خود قرار بدهید:
- شربت آبلیمو
- شربت سکنجبین
- تخم شربتی
- عرق کاسنی
- شربت خاکشیر یا گلاب
- و …
پزشکان بیماری‌های عمومی در دکترنکست
گرمازدگی کودکان چیست؟
همان‌طور که اشاره کردیم یکی از گروه‌های در معرض هایپرترمیا کودکان هستند. کودکان به دلیل تنفس سریع‌تر، وزن کم و حجم کمتر آب بدن نسبت به بزرگسالان بیشتر با تنظیم دمای بدن خود در هوای گرم دست و پنجه نرم می‌کنند. علائم گرمازدگی کودکان معمولا با اشکال زیر بروز پیدا می‌کند:
- افزایش حرارت بدن کودک
- مور مور شدن پوست
- حالت ضعف یا سرگیجه
- تشنگی و تعریق
- تهوع و استفراغ
- سردرد
- گرفتگی عضلات بدن کودک
بنابراین در صورت آشنا بودن با علائم گرمازدگی در کودکان می‌توانید به سرعت این اختلال را تشخیص بدهید. در قدم بعد لازم است با انجام اقدامات زیر دمای بدن کودک را به حالت متعادل برگردانید. روش‌هایی که برای درمان گرمازدگی کودکان پیشنهاد می‌شود به شرح زیر است:
- انتقال کودک به جایی خنک که ترجیحا مجهز به وسیله تهویه‌ی هوا باشد
- کم‌کردن لباس‌های کودک برای رفع گرمازدگی
- مالیدن یک دستمال یا حوله مرطوب و خنک روی بدن کودک
- نوشیدن مایعات خنک
- ماساژدادن عضلاتی که دچار انقباض شده‌اند
اگر با وجود این اقدامات کودک همچنان احساس گیجی و ضعف دارد، لازم است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی نشانه های گرمازدگی بزرگسالان و کودکان پرداختیم. همچنین در کنار معرفی روش‌های درمان آن توضیح دادیم که برای گرمازدگی چی خوبه. توصیه می‌شود بعد از آشنایی با علائم تشخیص اقدامات ابتدایی برای بهبود وضعیت بیمار را انجام دهید و در صورت عدم تغییر وضعیت فرد او را فورا به اورژانس منتقل کنید.
سوالات متداول
برای درمان گرمازدگی چه بخوریم؟
مصرف یک نوشیدنی خنک و خوردن هندوانه، پیاز، خیار و برگ نعنا می‌تواند به کاهش دمای بدن کمک کند.
چهار مورد از علائم گرمازدگی چیست؟
- سرگیجه
- تنفس سریع یا ضربان قلب بالا
- سردرد
- درد یا گرفتگی عضلات
گرما زدگی چند رو طول می‌کشد؟
بسته به شدت گرمازدگی، بهبودی کامل می‌تواند تا چند تا طول بکشد.
منابع:
