لاغری با آمپول ملیتاید، مزایا و معایب

ملیتاید چیست

آمپول ملیتاید نام تجاری ایرانی داروی لیراگلوتاید است. لیراگلوتاید یک داروی ضد دیابت است که برای درمان دیابت نوع ۲ و چاقی مزمن استفاده می‌شود. آمپول ملیتاید جزو درمان‌های خط دوم بعد از متفورمین (به‌عنوان خط اول) برای دیابت است. لیراگلوتاید با تحریک نوعی گیرنده (به‌نام گیرنده GLP-1) باعث افزایش ترشح انسولین از پانکراس و کاهش ترشح بیش از حد گلوکاگون می‌شود. از اثرات دیگر آمپول ملیتاید کاهش سرعت تخلیه معده است که منجر به کاهش اشتها با آمپول ملیتاید و مجموعه این اثرات باعث استفاده ملیتاید برای لاغری می‌شود.

بیشتر بدانید: قرص متفورمین؛ آنچه باید درباره کاربرد و عوارض آن بدانیم

اشکال دارویی و نام‌های تجاری لیراگلوتاید

شاید برای شما هم سوال باشد که تفاوت آمپول ویکتوزا، ساکسندا و ملیتاید چیست؟ داروی لیراگلوتاید در دنیا به‌صورت قلم‌های از پیش پر شده با دو نام تجاری ساکسندا (Saxenda) و ویکتوزا (Victoza) شناخته می‌شود که تا چندی پیش در بازار دارویی ایران نیز موجود بود. اما این دارو در ایران با دو نام تجاری آمپول ملیتاید (Melitide) و ماسیزا (Maciza) تولید می‌شود. در واقع این دارو آمپول نیست بلکه قلم آماده تزریق است. آمپول ملیتاید معادل ایرانی قلم ویکتوزا و ماسیزا معادل ایرانی قلم ساکسندا است. همه این قلم‌های از پیش پر شده حاوی ۱۸ میلی‌گرم داروی لیراگلوتاید در ۳ میلی‌لیتر هستند. اما تفاوت این قلم‌ها چیست؟

تفاوت آمپول ملیتاید و ماسیزا

آمپول ملیتاید مانند ویکتوزا برای درمان دیابت نوع ۲ تاییدیه دارد و ماسیزا مانند ساکسندا برای درمان چاقی مزمن. هر دوی این آمپول‌ها حاوی مقدار یکسانی لیراگلوتاید هستند، تنها تفاوت این است که قلم‌ ملیتاید در هر بار تزریق حداکثر ۱.۸ میلی‌گرم دارو می‌تواند تزریق کند که مناسب درمان دیابت نوع ۲ است. اما در درمان چاقی مزمن ممکن است دوزهای بالاتری نیاز باشد که در این موارد قلم ماسیزا مناسب است. آمپول ماسیزا در هر بار تزریق می‌تواند حداکثر ۳ میلی‌گرم دارو را تزریق کند.

کاربرد آمپول ملیتاید

• دیابت نوع 2: آمپول ملیتاید برای درمان دیابت نوع 2 به‌عنوان درمان مکمل علاوه بر رژیم غذایی و ورزش استفاده می‌شود. این دارو به کنترل سطح قند خون کمک می‌کند و نشان داده شده است که کنترل قند خون را در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بهبود می‌بخشد.
• چاقی مزمن: آمپول ملیتاید و ماسیزا برای کنترل وزن در بزرگسالان مبتلا به چاقی مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته به‌خاطر داشته باشید که این دارو برای همه افراد چاق مناسب نیست و فقط در افراد با شرایط مشخص مورد استفاده قرار می‌گیرد که در ادامه به آن اشاره می‌شود. علاوه بر درمان‌های دارویی برخی افراد برای درمان چاقی نیازمند استفاده از روش‌های تهاجمی‌تر هستند. بالن معده و لاغری حاصل از آن یکی از این روش‌هاست.
• نتایج قلبی و عروقی: تحقیقات نشان داده است که داروی لیراگلوتاید خطر حوادث قلبی و عروقی، مانند سکته قلبی و مغزی را در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 کاهش می‌دهد. همین موضوع استفاده از این دارو را در افراد دیابتی که خطر بالایی برای بروز حوادث قلبی و عروقی دارند، مناسب کرده است.

بیشتر بدانید: چاقی را به تاریخ بسپارید: رازهای لاغری فوری و پایدار

آمپول ملیتاید برای چاقی

مصرف آمپول ملیتاید برای لاغری در دو گروه افراد مناسب است. طبق نظرات در مورد آمپول ملیتاید که توسطان پزشکان ارائه شده است، در صورتی که جزو یکی از این دو گروه هستید ممکن است پزشک این دارو را برای شما تجویز کند:

1. افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) بالای ۳۰ دارند. 
2. افرادی که شاخص توده بدنی بالای ۲۷ دارند و علاوه بر آن یک اختلال مرتبط با چاقی مثل فشار خون بالا، اختلال چربی خون یا دیابت دارند.

بیشتر بدانید: خواص زنیان برای سلامتی: از لاغری تا درمان بیماری‌ها 

دوز آمپول ملیتاید برای لاغری و دیابت نوع ۲

همیشه برای تزریق آمپول ملیتاید مطابق با دستورالعمل پزشک خود عمل کنید. دوز دارو بر اساس دلیل تجویز لیراگلوتاید و شرایط فردی می‌تواند متفاوت باشد. در این قسمت جهت اطلاعات بیشتر دوز معمول و متداول این دارو آورده شده است که هرگز جایگزین توصیه‌های پزشک شما نیست. هرگونه تغییر دوزی حتما باید تحت نظارت و مشورت با پزشک معالج باشد. 

دوز ملیتاید برای لاغری

• دوز مصرف ملیتاید برای لاغری این‌گونه است که در ابتدا با دوز 0.6 میلی‌گرم روزانه آغاز می‌شود. هر هفته با توجه به شرایط بیمار امکان افزایش 0.6 میلی‌گرم وجود دارد تا به دوز روزانه 3 میلی‌گرم برسد. در صورت عدم کاهش وزن (حداقل به‌مقدار ۴ تا ۵ درصد وزن بدن) با استفاده از قلم ملیتاید برای لاغری، پس از ۱۶ هفته از شروع دارو، باید مصرف آن قطع شود.

دوز ملیتاید برای دیابت

• ابتدا دارو با دوز 0.6 میلی‌گرم روزانه شروع می‌شود. در صورت تحمل عوارض پس از یک هفته به دوز 1.2 میلی‌گرم روزانه می‌رسد. اگر کنترل قند خون مناسب حاصل نشد، می‌توان دوز دارو را به 1.8 میلی‌گرم به‌صورت روزانه رساند.

نحوه مصرف آمپول ملیتاید

قبل از مصرف دارو حتما نکات مهم درباره ی آمپول ملیتاید را مطالعه کنید:

• قبل از مصرف ملیتاید نحوه مصرف آن را از داخل بروشور مطالعه کنید. آمپول ملیتاید به‌صورت زیر جلدی در قسمت شکم (به‌فاصله ۵ سانتی‌متر از ناف)، جلوی ران یا قسمت بالایی و پشتی بازو تزریق می‌شود.
• محل تزریق برای آمپول ملیتاید باید هر روز عوض شود تا از بروز مشکلات ناحیه تزریق جلوگیری شود.
• در صورت استفاده از ملیتاید همزمان با انسولین، نباید آن‌ها را در یک سرنگ مخلوط کرد. گاهی افراد از این دارو به‌عنوان انسولین ملیتاید یاد می‌کنند، اما به‌خاطر داشته باشید که این دارو انسولین نیست.
• دوز قلم لاغری ملیتاید بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان تعیین می‌شود. پزشک برای کاهش خطر عوارض جانبی با دوز کم شروع می‌کند و به‌تدریج دوز را افزایش می‌دهد.
• در صورت فراموشی یک نوبت، دوز فراموش شده باید نادیده گرفته شود و برنامه مصرف منظم طبق روال قبل باید رعایت شود (نیازی به دو برابر کردن دوز روز بعدی نیست). اگر بیش از 3 روز از آخرین دوز گذشته باشد، باید با پزشک در مورد نحوه شروع مجدد درمان مشورت شود.
• زمان تزریق ملیتاید نسبت به غذا و طول روز تفاوتی ندارد.
• در هر بار تزریق از سوزن جدید استفاده کنید. در ادامه نحوره تزریق لیراگلوتاید (ملیتاید و ساکسندا) با جزئیات توضیح داده شده است.
  

طریقه زدن آمپول ملیتاید

نحوه تزریق ملیتاید برای لاغری و دیابت به‌صورت زیر است:

• قلم را از یخچال خارج کرده و صبر کنید تا با محیط هم‌دما بشود.
• دست‌های خود را قبل از باز کردن درب قلم ملیتاید به‌خوبی بشویید.
• قلم را در یک دست خود نگه دارید و با دست دیگر سرپوش قلم را جدا کنید.

• بهتر است با پد الکلی دیواره قلم را ضدعفونی کنید.
• یک سوزن جدید برداشته و بعد از جدا کردن برچسب آن را روی قلم قرار دهید. سوزن را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا در جای خود محکم شود.
• سپس درپوش خارجی سوزن را بردارید. این درپوش را برای زمانی که می‌خواهید سوزن را دور بیندازید نگه دارید.
• در مرحله بعد با احتیاط درپوش داخلی سوزن را برداشته و آن را دور بیندازید.
• قلم را به گونه‌ای نگه دارید که سر سوزن رو به بالا باشد.
• در اولین استفاده از هر قلم جدید پیچ تنظیم‌کننده درجه را روی نشانگر بررسی جریان قلم بچرخانید. سپس به‌آرامی به محفظه دارو چند ضربه بزنید تا حباب‌های هوا به‌سمت محل خروج دارو حرکت کنند.
• باقی ماندن مقداری حباب کوچک در محفظه دارو مشکلی ندارد.
• دکمه آبی را با انگشت شست فشار داده تا عدد صفر در پنجره نمایشگر درجه در مقابل نشانگر قرار بگیرد. در این مرحله باید خروج یک قطره دارو را از انتهای سوزن مشاهده کنید. اگر هیچ قطره‌ای مشاهده نکردید مجدد این کار را تکرار کنید. این کار را حداکثر ۴ بار می‌توانید تکرار کنید. اگر همچنان قطره‌ای خارج نمی‌شود سوزن را تعویض کنید. اگر باز هم مشکل برطرف نشد با داروساز خود مشورت کنید.

• پس از اطمینان از سلامت قلم و سوزن، پیچ تنظیم‌کننده را روی مقدار تجویز شده توسط پزشک تنظیم کنید.
• سطح مورد نظر برای تزریق را  با پد الکلی ضدعفونی کنید.
• قلم را در یک دست خود گرفته و با دست دیگر برآمدگی کوچکی در محل تزریق ایجاد کنید.
• قلم را به‌صورت عمود در مرکز برآمدگی قرار داده و سوزن را تا انتها وارد پوست کنید. سپس دکمه آبی رنگ را به‌قدری فشار دهید تا عدد صفر مقابل نشانگر در پنجره نمایشگر درجه قرار بگیرد. سپس دکمه را به‌مدت ۱۰ ثانیه نگه داشته و بعد آن را از پوست خارج کنید.
• بعد از تزریق محل را با پنبه خشک بپوشانید.
• خروج مختصری خون یا دارو از محل تزریق نگران‌کننده نیست.
• در انتها درپوش خارجی را روی سوزن قرار داده، در خلاف جهت عقربه‌های ساعت چرخانده و آن را دور بیاندازید.
• فراموش نکنید که آمپول ملیتاید را در یخچال نگه دارید.
• در صورتی که ابهامی در مورد نحوه تزریق آمپول ملیتاید دارید، می‌توانید با دکتر داروساز مشورت کنید.

عوارض آمپول ملیتاید برای لاغری و دیابت

قبل از مصرف بهتر است در مورد عوارض ملیتاید برای لاغری و دیابت اطلاع داشته باشید. به‌خاطر داشته باشید که این عوارض در همه افراد بروز نمی‌کند و در صورت نگرانی می‌توانید با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. برخی از شایع‌ترین عوارض جانبی عبارتند از: 

• تهوع، استفراغ و کاهش اشتها: مشکلات گوارشی شایع‌ترین عوارض جانبی آمپول ملیتاید هستند و ممکن است در ۳۰ درصد از بیماران رخ دهد.
• اسهال: اسهال یکی دیگر از عوارض شایع داروی لیراگلوتاید است که تا ۲۰ درصد بیماران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• سوء هاضمه و یبوست: این عوارض گوارشی ممکن است در برخی بیماران نیز رخ دهد.
• سرگیجه، سردرد و خستگی: ممکن است تا ۱۰ درصد از بیماران این عوارض را تجربه کنند.
• تاری دید: این عارضه کمتر شایع است اما ممکن است همچنان در برخی از بیماران رخ دهد.
• مشکلات کیسه صفرا: اگرچه نادر است، مشکلات کیسه صفرا در برخی از بیمارانی که آمپول ملیتاید مصرف می‌کنند گزارش شده است.

• مشکلات کلیوی: در افرادی که از قبل مشکلات کلیوی دارند، اسهال، تهوع و استفراغ ممکن است باعث از دست دادن مایعات (کم‌آبی) شود که می‌تواند مشکلات کلیوی را بدتر کند.

• تومورهای تیروئید: اگرچه نادر است، آمپول ملیتاید با افزایش خطر ابتلا به تومورهای تیروئید، از جمله سرطان تیروئید مرتبط است. در صورتی که سابقه ابتلا به تومورهای تیروئید در خود یا خانواده دارید با پزشک در مورد آن مشورت کنید. این دارو در افراد با سابقه نوعی از سرطان تیروئید به‌نام سرطان مدولاری تیروئید منع مصرف دارد.

• واکنش های آلرژیک جدی: در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی مانند تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو، مشکلات تنفسی یا بلع، بثورات شدید یا خارش، غش و احساس سرگیجه فوراً مصرف لیراگلوتاید را متوقف کنید و به دنبال کمک فوری پزشکی باشید.

ضروری است در مورد هرگونه عوارض جانبی با پزشک خود صحبت کنید، تا بتواند راهنمایی‌هایی در مورد نحوه مدیریت آن‌ها به شما ارائه دهد یا در صورت لزوم دوز دارو را تنظیم کند.

شرایط نگهداری آمپول ملیتاید

• آمپول ملیتاید را در یخچال و در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد نگه‌داری کنید. از یخ‌زدگی و فریز کردن دارو جداً پرهیز کنید و اگر این اتفاق افتاد آن را تزریق نکنید.
• ملیتاید را از نور مستقیم خورشید یا گرمای زیاد محافظت کنید.
• پس از هر بار تزریق سوزن را جدا کرده و پس از قرار دادن درپوش سوزن آن را دور بیاندازید.

تداخلات دارویی آمپول ملیتاید

• انسولین: لیراگلوتاید ممکن است با انسولین تداخل داشته باشد و منجر به هیپوگلیسمی (قند خون پایین) شود. بنابراین، هنگام استفاده از لیراگلوتاید همراه با انسولین، نظارت دقیق بر سطح قند خون ضروری است.
• داروهای خوراکی دیابت: آمپول ملیتاید می‌تواند با داروهای خوراکی مورد استفاده برای درمان دیابت تداخل داشته باشد. بنابراین، هنگام استفاده از لیراگلوتاید با داروهای خوراکی، نظارت دقیق بر سطح قند خون ضروری است.
• ملیتاید و الکل: در صورت مصرف ملیتاید، قبل از استفاده نوشیدنی‌های الکلی با پزشک مشورت کنید. الکل می‌تواند سطح قند خون را تحت تاثیر قرار دهد.

این موارد شایع‌ترین تداخلات دارویی آمپول ملیتاید هستند. لیراگلوتاید ممکن است با داروهای دیگری نیز تداخل داشته باشد. در صورت نگرانی می‌توانید با داروساز در مورد تداخلات احتمالی مشورت کنید.

جمع‌بندی

آمپول ملیتاید نام تجاری داروی لیراگلوتاید است. این دارو برای درمان دیابت نوع ۲ و چاقی مزمن استفاده می‌شود. لیراگلوتاید با افزایش ترشح انسولین از پانکراس و کاهش ترشح بیش از حد گلوکاگون عمل می‌کند. این دارو در دو شکل ملیتاید (مشابه Victoza) و ماسیزا (مشابه Saxenda) موجود است و به‌صورت یک قلم آماده تزریق تجویز می‌شود. ملیتاید حاوی 18 میلی‌گرم لیراگلوتاید است و دوزهای 0.6 میلی‌گرم، 1.2 میلی‌گرم یا 1.8 میلی‌گرم را می‌تواند تزریق کند. قلم ماسیزا که برای کنترل وزن در بزرگسالان مبتلا به چاقی مزمن مصرف می‌شود علاوه بر این دوزها می‌تواند دوزهای 2.4 میلی‌گرم و 3 میلی‌گرم را نیز تزریق کند. این دارو یک بار در روز به‌صورت زیر جلدی تزریق می‌شود.

آمپول ملیتاید ممکن است عوارض جانبی مختلفی را از جمله تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، اسهال، سوء هاضمه، یبوست، سرگیجه، سردرد، خستگی، تاری دید و مشکلات کیسه صفرا ایجاد کند. ضروری است قبل از شروع این دارو در مورد هرگونه تداخلات یا هشدارهای احتمالی با پزشک خود صحبت کنید. همچنین مهم است که دستورالعمل‌های پزشک را به‌دقت دنبال کنید و هر‌گونه عوارض جانبی را به او گزارش دهید.

منابع:

aafp،‌ mayoclinic، webmd، ncbi، medlineplus، cinnagen