شاید نام حاملگی مولار یا حاملگی پوچ را تا به امروز شنیده باشید. حاملگی مولار چیست؟ چرا اتفاق می‌افتد؟ آیا ممکن است که این یافته به یک بارداری طبیعی منجر شود؟ اگر به بارداری فکر می‌کنید یا در حال حاضر باردار هستید، خوب است که نسبت به حاملگی مولار، یکی از یافته‌های نامطلوب مهم در دوران بارداری و علائم حاملگی مول، تشخیص و درمان آن آگاهی کلی داشته باشید و روش‌های تشخیص و مدیریت آن را بشناسید.
بارداری مولار چیست؟
بارداری‌ای را تصور کنید که در آن رشد جنین مطلوب نیست. بعد از سونوگرافی پزشک، بارداری مولار را تشخیص داده و به شما می‌گوید تداوم بارداری ممکن نیست. اما منظور از حاملگی مولار چیست و این یافته چرا رخ می‌دهد؟ بارداری مولار زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک و اسپرم در هنگام لقاح به اشتباه به هم متصل می‌شوند و یک تومور توده سلولی غیر سرطانی به نام مول ایجاد می‌کنند. این توده شبیه کیسه‌های ریز پر از آب، شبیه به خوشه‌ای از انگور است. تومور نمی‌تواند جنین در حال رشد را پشتیبانی کند و بارداری به پایان می‌رسد. برخی افراد سقط جنین را به‌طور طبیعی تجربه می‌کنند. اگر این اتفاق نیفتد، جراحی برای از بین بردن بارداری و خارج کرده جنین از رحم لازم است. در صورت عدم درمان، بارداری مولار می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. بارداری مولار نوعی بیماری تروفوبلاستیک حاملگی است. بیماری تروفوبلاستیک بارداری گروهی از بیماری‌ها هستند که باعث رشد تومورهایی در رحم میشود. کمتر از ۱٪ از تمام بارداری‌ها حاملگی مولار است.
انواع حاملگی مولار
انواع بارداری مولار کدام‌اند؟ حاملگی‌های مولار به دو دسته کامل و جزئی تقسیم می‌شوند.
بارداری مولار کامل
در حاملگی‌های مولار کامل، جنینی تشکیل نمی‌شود. این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که اسپرم یک تخمک خالی را بارور می‌کند. از آنجایی که تخمک خالی است، جنین نمی‌تواند رشد کند. بافت جفت رشد می‌کند اما غیر طبیعی بوده و حاوی کیست‌های پر از مایع است. این بافت غیرطبیعی هورمون بارداری گنادوتروپین جفتی انسان یا HCG را تولید می‌کند. این هورمون در بارداری طبیعی توسط جفت سالم ساخته میشود و همان هورمونی است که برای تایید یا رد بارداری مورد آزمایش قرار می‌گیرد. این امر می‌تواند باعث شود که احساس کنید باردار هستید و تست بارداری شما مثبت شود.
حاملگی مولار جزئی
بارداری مولار جزئی زمانی اتفاق می‌افتد که یک جفت غیرطبیعی همراه با جنین تشکیل شده و دو اسپرم یک تخمک را بارور کنند. در این موارد، جنین در حال رشد دارای یک مجموعه کروموزوم اضافی است. جنین ممکن است شروع به رشد کند اما در نهایت نمی‌تواند زنده بماند.
حاملگی مولار در چه کسانی شایع‌تر است
چه کسانی دچار حاملگی پوچ می‌شوند؟ اگرچه حاملگی مولار نادر است، اما هر کسی ممکن است حاملگی مولار داشته باشد. احتمال بارداری مولار در افرادی با شرایط زیر بیشتر است.
- افراد با سن کمتر از ۲۰ سال
- افراد بالای ۴۰ سال
- کسانی که قبلا دچار بارداری مولار شده‌اند
- افراد با سابقه دو یا چند مرتبه سقط جنین
- افراد با نژاد آسیایی
علائم حاملگی مولار
علائم حاملگی مولار چیست و چه زمانی باید به آن مشکوک شویم؟ برخی از افراد هیچ علامتی از بارداری مولار ندارند. برای افرادی که علامت دارند، رایج‌ترین یافته‌ها عبارتند از:
- خونریزی واژینال در سه ماه اول بارداری
- حالت تهوع و استفراغ شدید
- خروج کیست‌های آب‌دار از واژن
- پره اکلامپسی (فشار خون بسیار بالا)
- سطوح غیر طبیعی هورمون HCG
- تورم شکم
- کم خونی
این علائم اختصاصی نبوده و در بسیاری از شرایط دیگر نیز ممکن است مشاهده شود. بهتر است هر گونه علائم غیرعادی و نشانه حاملگی مولار را به پزشک خود گزارش دهید.
علت حاملگی مولار
چرا حاملگی مولار اتفاق می‌افتد؟ حاملگی مولار ناشی از خطاهای ژنتیکی است که در طی لقاح تخمک و اسپرم رخ می‌دهد. در یک بارداری معمولی، جنین از هر والدین یک مجموعه کروموزوم (۲۳ کروموزوم) و در مجموع مجموع ۴۶ کروموزوم دریافت می‌کند. کروموزوم‌ها ساختارهایی هستند که حاوی ژن بوده و ویژگی‌های والدین را به فرزندان منتقل می‌کنند. ژن‌ها به سلول دستور می‌دهند که چگونه تقسیم شده و کار کنند.
همانطور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، آنچه در حاملگی مولار اتفاق می‌افتد، عدم تعادل کروموزوم است. در حاملگی مولار کامل، تخمک فاقد کروموزوم است و در نتیجه جنین تنها ۲۳ کروموزوم از اسپرم دریافت می‌کند. در حاملگی مولار جزئی، تخمک توسط دو اسپرم بارور میشود. این باعث میشود که جنین ۶۹ کروموزوم داشته باشد. این خطای ژنتیکی منجر به بارداری ناموفق میشود.
تشخیص حاملگی مولار چگونه است؟
تشخیص حاملگی مولار چگونه صورت می‌گیرد؟ پزشک یا مامای شما حاملگی مولار را در طول آزمایش‌های معمول قبل از تولد (معمولاً در سه ماهه اول) تشخیص می‌دهد. پزشکی که تخصص تشخیص و درمان قطعی حاملگی مولار را دارد، متخصص زنان، زایمان و نازایی است. تشخیص حاملگی مولار با سونوگرافی به این صورت است که سونوگرافی از رحم اغلب به جای جفت، چندین کیسه پر از مایع را نشان می‌دهد. اگر بافت مول به طور طبیعی از بدن خارج نشده باشد، در سونوگرافی قابل مشاهده است.
عدد بتا در حاملگی مولار چه تفاوتی با حاملگی طبیعی دارد؟ پزشک شما همچنین می‌تواند سطح HCG را در خون شما اندازه‌گیری کند. جفت سالم در دوران بارداری HCG تولید می‌کند. همانطور که گفتیم، این هورمونی است که تست‌های بارداری خانگی آن را در ادرار اندازه‌گیری کرده تا بارداری را تایید کنند. در بارداری مولار، HCG در سطوح بسیار بالایی تولید میشود. آزمایش خون می‌تواند این سطوح بالا را تشخیص داده و نشان دهد که حاملگی مولار رخ داده است.
برخی از افراد هیچ علامتی از بارداری مولار نخواهند داشت و تشخیص آن می‌تواند برای آن‌ها بسیار تکان‌دهنده باشد، چرا که انتظار یک بارداری سالم و بی‌نقص داشته‌اند. تمام زنانی که این نوع حاملگی را تجربه می‌کنند باید بدانند که هیچ کار اشتباهی که منجر به بارداری مولار شده باشد، انجام نداده‌اند و در بیشتر موارد، در صورت تمایل می‌توانند متعاقباً بارداری سالم را تجربه کنند.
مدیریت و درمان حاملگی مولار
زمان سقط حاملگی پوچ چه زمانی است؟ حاملگی مولار باید در اسرع وقت از بدن خارج شود. در غیر این صورت می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. این بافت به‌عنوان یک بافت غیرطبیعی و خارجی می‌تواند بدن مادر را با مشکلات فراوانی مواجه سازد. افراد معمولاً برای برداشتن حاملگی مولار به درمان جراحی نیاز دارند. درمان شامل کورتاژ با ساکشن برای برداشتن تمام بافت‌های غیر طبیعی از رحم است. این عمل با بیهوشی عمومی صورت می‌گیرد تا فرد در طول این جراحی احساس درد نکند.
در برخی موارد به جای جراحی از داروهایی برای کمک به انقباض رحم و بیرون راندن محتویات رحم استفاده میشود. با پزشک خود در مورد بهترین گزینه درمانی صحبت کنید، زیرا برای کمک به پیشگیری از عوارض، درمان فوری برای بارداری مولار توصیه میشود. در موارد بسیار نادر، هیسترکتومی یا برداشتن رحم با جراحی برای درمان بارداری مولار ضروری است.
پزشک شما سطح HCG را تا زمانی که سطح آن به حالت عادی بازگردد، کنترل می‌کند. این اقدام تضمین می‌کند که تمام بافت مول از بین رفته است. وضعیتی که سطوح HCG در آن به حالت عادی برنمی‌گردد ممکن است نشان‌دهنده عوارض جدی‌تری باشد.
عوارض حاملگی مولار چیست
خطرات حاملگی مولار چیست؟ بافت ایجاد شده در حاملگی مولار غیرطبیعی بوده و باید در اسرع وقت از رحم مادر خارج شود. گاهی اوقات، قسمت‌هایی از بارداری مولار پس از درمان جراحی یا سقط طبیعی در رحم باقی می‌ماند. اگر این اتفاق بیفتد، سلول‌های غیر طبیعی می‌توانند در لایه عضلانی جداره رحم رشد کرده و به عنوان یک ضایعه مهاجم شناخته میشود. این وضعیت یکی از مهم‌ترین عوارض حاملگی مولار بوده و در کمتر از ۱۵ درصد از افرادی که حاملگی مولار را پایان داده و بقایای بارداری را از رحم خارج کرده‌اند، اتفاق می‌افتد.
در موارد بسیار نادر، بارداری مولار باعث نوعی سرطان به نام کوریوکارسینوما میشود. کوریوکارسینوما در رحم شکل گرفته و ممکن است به سایر قسمت‌های بدن فرد گسترش یابد. این عارضه به درمان‌های سرطان مانند شیمی‌درمانی یا پرتو درمانی نیاز دارد.
سایر عوارض احتمالی بارداری مولار عبارتند از:
- عفونت خون (سپسیس)
- عفونت رحم
- پره اکلامپسی (فشار خون بسیار بالا)
- شوک (فشار خون بسیار پایین)
حاملگی مولار: آیا پیشگیری ممکن است؟
این بیماری به دنبال یک خطا در تبادل کروموزوم‌ها رخ می‌دهد. بنابراین قابل کنترل نبوده و هیچ راهی برای جلوگیری از بارداری مولار وجود ندارد. اگر بارداری مولار داشته‌اید، می‌توانید با اجتناب از بارداری مجدد تا یک سال پس از بارداری مولار اولیه، احتمال عوارض خود را کاهش دهید. با پزشک خود در مورد اینکه چه زمانی برای شروع اقدام به بارداری بی‌خطر است صحبت کنید.
پیش‌آگهی حاملگی مولار
حاملگی مجدد بعد از حاملگی مولار چگونه خواهد بود؟ اکثر افرادی که برای بارداری مولار تحت درمان قرار می‌گیرند، هیچ عارضه دیگری را تجربه نخواهند کرد. مطالعات نشان داده است که داشتن سابقه بارداری مولار، خطر سقط جنین در بارداری‌های بعدی را افزایش نمی‌دهد. سابقه حاملگی مولار، صرفا خطر تکرار بارداری مولار در حامگی‌های بعدی را افزایش می‌دهد. البته این افزایش احتمال جزئی بوده و نباید عامل یک نگرانی عمده برای مادر باشد. برخی افراد مراجعه به مشاور ژنتیک قبل از باردار شدن را مفید می‌دانند. اگرچه کارآمدی این اقدام چندان ثابت نشده است.
آیا حاملگی مولار باعث ناباروری میشود؟
خیر. حاملگی مولار باعث ناباروری نمی‌شود. اما آیا می‌توان بلافاصله بعد از حاملگی مولار، باردار شد؟ زمان مناسب برای بارداری بعد از حاملگی مولار، چه زمانی است؟ شما باید تا سه ماه از باردار شدن خودداری کنید. این دوره زمانی لازم است تا سطح HCG شما به سطح قبل از بارداری بازگردد. از پزشک خود بپرسید که چه زمانی می‌توانید تلاش برای بارداری دیگر را شروع کنید. فراموش نکنید که پیگیری دوره‌ای مقادیر هورمون HCG، پس از ختم بارداری مولار ضروری بوده و نباید ویزیت منظم پزشک را فراموش کرد.
آیا حاملگی مولار نوعی سقط جنین است؟
حاملگی مولار منجر به از دست دادن بارداری میشود. طبیعی است که از اینکه باردار نیستید ناامید و ناراحت باشید. این وضعیت می‌تواند شما را از نظر روانی تحت فشار قرار داده و به تغییرات خلقی شما منجر شود. به دنبال حمایت خانواده، دوستان یا گروه‌های حمایتی باشید که با از دست دادن بارداری سروکار دارند. اگر در گذشته بارداری مولار داشته‌اید، احتمالاً در آینده بارداری سالمی خواهید داشت.
حاملگی مولار: زمان مراجعه به پزشک
مهم است بدانیم که چه نشانه‌هایی در بارداری غیرطبیعی بوده و نیاز به پیگیری و نظارت دارد. اگر باردار هستید و خونریزی واژینال، حالت تهوع و استفراغ شدید داشته یا دفع کیست‌های پر از مایع از واژن را تجربه کردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. ارزیابی و درمان سریع برای جلوگیری از عوارض ضروری است.
حاملگی مولار: تفاوت با بارداری خارج رحمی
تفاوت حاملگی پوچ و خارج از رحمی چیست؟ حاملگی مولار و حاملگی خارج رحمی هر دو شرایط پزشکی جدی مرتبط با بارداری هستند، اما ماهیت متفاوتی دارند. همانطور که گفتیم حاملگی مولار که به عنوان بیماری تروفوبلاستیک حاملگی نیز شناخته میشود، زمانی اتفاق می‌افتد که لقاح غیرطبیعی تخمک توسط اسپرم صورت گرفته که منجر به رشد بافت غیرطبیعی در داخل رحم میشود. در بارداری مولار، تخمک بارور شده به جای یک جنین طبیعی به بافت غیرطبیعی تبدیل میشود. این توده سلولی در داخل رحم است.
حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می‌افتد که یک تخمک بارور شده در خارج از رحم، اغلب در لوله فالوپ، کاشته میشود. با این حال، حاملگی خارج از رحم می‌تواند در مکان‌های دیگری مانند تخمدان، شکم یا دهانه رحم نیز رخ دهد. شایع‌ترین علامت حاملگی خارج از رحم، درد شکمی است که معمولاً در یک طرف و به طور موضعی است. علائم دیگر ممکن است شامل خونریزی واژینال، درد شانه و سرگیجه یا غش باشد. بارداری خارج از رحم نمی‌تواند به طور طبیعی ادامه یابد و اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. این نوع بارداری نیاز به مداخله پزشکی، اغلب از طریق دارو یا جراحی، برای برداشتن حاملگی خارج از رحم و جلوگیری از عوارضی مانند پارگی لوله فالوپ و خونریزی شدید، دارد.
متخصصان زنان و زایمان و نازایی در دکترنکست
جمع‌بندی
حاملگی مولار ناشی از مشکلاتی است که هنگام بارور کردن تخمک توسط اسپرم ایجاد میشود. در یک بارداری طبیعی، جفت برای تغذیه جنین در حال رشد، در رحم مادر تشکیل میشود. تغذیه جنین بدون تشکیل جفت سالم ممکن نبوده و آنچه در حاملگی مولار اتفاق می‌افتد، عدم تشکیل جفت است. در حاملگی مولار لقاح رخ داده و جنین تشکیل شده است اما به جای جفت، کیسه‌های کوچک پر از مایع (مول) وجود دارد. در حاملگی مولار، کیست‌های غیر سرطانی به جای جفت سالم تشکیل شده و بدون جفت سالم، جنین در بارداری زنده نمی‌ماند. اما جای نگرانی نیست. اکثر افراد تحت درمان قرار گرفته و در آینده بارداری‌های سالم و طبیعی را تجربه خواهند کرد. برای دریافت نوبت ویزیت متخصص زنان، زایمان و نازایی کلیک کنید.
منبع:
