علائمی چون درد شانه چپ و درد در قفسه سینه، ممکن است شما را مشکوک به بیماری قلبی کنند. در برخی از موارد، این علائم نشانه مشکلات جدی هستند و گاه ممکن است نیاز به عمل قلب باز برای گرفتگی رگ یا هر مشکل دیگری باشد. این نوع عمل، همچون هر روش جراحی دیگر، نیاز به آمادگی و رعایت برخی نکات قبل و بعد از آن دارد. در ادامه این مطلب به تمامی نکاتی که باید در مورد این روش جراحی بدانید، پرداخته‌ایم.
عمل قلب باز چیست؟
اگر فیلم عمل قلب باز را دیده باشید، می‌دانید که برای درمان مشکلات قلبی در این روش، جراح دسترسی مستقیم به قلب دارد که این امکان از طریق باز‌کردن قفسه سینه صورت می‌گیرد. در طی جراحی قلب باز، جراح استخوان سینه را می‌بُرد و دنده‌ها را برای دسترسی به قلب باز می‌کند.
جراحی قلب باز برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌های قلبی از جمله نارسایی قلبی، بیماری دریچه قلب، آریتمی، آنوریسم و بیماری عروق کرونر و … که ممکن است حتی به ایست قلبی منجر شوند، استفاده می‌شود.
آشنایی با انواع مختلف عمل قلب باز
دو روش برای انجام عمل قلب باز وجود دارند که عبارت‌اند از:
- جراحی قلب باز با پمپ: در بسیاری از روش‌های جراحی قلب باز، قلب متوقف می‌شود تا جراح بتواند عمل را به‌درستی انجام دهد. بیمار به یک دستگاه بای پس قلبی ریوی متصل می‌شود تا در حین انجام عمل، تنفس کند و خون را به گردش در بیاورد. پس از تمام‌شدن جراحی، ارتباط فرد بیمار با دستگاه بای پس قطع می‌شود و قلب او دوباره شروع به تپیدن خواهد کرد.
- جراحی قلب باز بدون پمپ: به این روش، جراحی قلب تپنده گفته می‌شود؛ زیرا نیازی به توقف قلب ندارد. بیمار برای این روش به دستگاه اکسیژن متصل می‌شود؛ اما نیازی به دستگاه بای پس قلبی ریوی نیست.
آماده شدن برای عمل قلب باز
جراح یا یکی از اعضای تیم درمان برای بالا‌بردن درصد موفقیت عمل قلب باز، در مورد داروهایی که ممکن است مصرف کنید و اینکه آیا ادامه آن‌ها بی‌خطر است، با شما صحبت خواهد کرد. برای اطمینان از دریافت مراقبت‌های لازم، تجویز نوار قلب و موارد زیر توصیه می‌شود:
- آزمایش‌های خون؛
- اشعه ایکس قفسه سینه؛
- اکوکاردیوگرافی (EKG)؛
- آزمایش ادرار.
تیم جراحی همچنین تمرینات تنفسی را به شما آموزش می‌دهند تا از تجمع مخاط در ریه‌ها پس از جراحی جلوگیری کنند. اگر سیگار می‌کشید، اکنون زمان ترک آن رسیده است! استعمال دخانیات روند بهبودی شما را کند خواهد کرد. از نیمه‌شب قبل از روز جراحی، باید خوردن یا نوشیدن را متوقف کنید. اگر دارویی تجویز شده است، آن را باید تنها با یک جرعه کوچک آب مصرف کرد.
فوق تخصصان جراحی قلب و عروق در دکترنکست
پس از عمل قلب باز
بسته به روش جراحی که استفاده شده است، بین یک روز یا بیشتر فرد بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) می‌ماند. وقتی شرایط ثابت شد، به یک اتاق معمولی بیمارستان منتقل و چند روز بستری خواهد شد. تیم جراحی نحوه مراقبت از برش را توضیح می‌دهند. ممکن است استفاده از یک بالش سفت طبی برای محافظت از قفسه سینه و بخیه‌های آن در هنگام سرفه و عطسه به فرد داده شود. همچنین ممکن است پس از جراحی، بیمار موارد زیر را تجربه کند:
- یبوست (عوارض جانبی مسکن‌های قوی)؛
- افسردگی یا نوسانات خلقی؛
- بی‌خوابی یا مشکل در خوابیدن؛
- از‌دست‌دادن اشتها؛
- مشکلات حافظه؛
- درد عضلانی در ناحیه قفسه سینه؛
- درد، کبودی و تورم جزئی در محل برش.
خطرات و عوارض عمل قلب باز
احتمال مرگ در عمل قلب باز زیاد نیست؛ اما این روش، یک روش جراحی بزرگ است و مانند همه روش‌های جراحی، خطراتی هم دارد. اگر مشکلاتی مانند دیابت یا چاقی دارید یا سیگار می‌کشید، خطر بروز عوارض بیشتر است. همچنین ابتلا به بیماری‌های ریوی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) نیز خطر ابتلا به عوارض را افزایش می‌دهد. خطرات جراحی قلب عبارت‌اند از:
- واکنش آلرژیک به داروی بیهوشی؛
- آریتمی (ضربان قلب نامنظم)؛
- خون‌ریزی؛
- آسیب به رگ‌های خونی اطراف یا اندام‌هایی مانند ریه یا کلیه؛
- عفونت؛
- سکته.
بهبودی بهتر بعد از عمل قلب باز
زمان بهبودی بسته به نوع جراحی، عوارض و وضعیت سلامت کلی شما قبل از جراحی متفاوت است. ممکن است 6 تا 12 هفته و گاهی اوقات بیشتر طول بکشد تا پس از جراحی قلب باز به بهبودی کامل دست پیدا کنید.
معمولا جراح بر اساس وضعیت شما، اطلاع می‌دهد که چه زمانی می‌توانید به کار و فعالیت‌های دیگر بازگردید. در راستای مراقبت های بعد از عمل قلب باز در منزل در طول 6 هفته اول پس از عمل نباید رانندگی کنید. همچنین بهتر است از بلند‌کردن اجسام و انجام کارهای سنگین خودداری کنید. برای جلوگیری از لخته‌شدن خون در برخی از بیماران، آن‌ها باید داروهای رقیق‌کننده خون طبق تجویز پزشک مصرف کنند.
جمع بندی
قلب مرکز حیات در بدن است و هرگونه مشکل کوچک یا علائمی، باید جدی گرفته شوند و در صورت لازم، آزمایش‌های لازم برای تشخیص مشکل انجام شوند. همچنین در صورت داشتن علائم نگران‌کننده، می‌توانید با متخصص قلب آنلاین مشورت کنید تا روش درمانی درست چون آنژیوگرافی قلب، عمل قلب باز و … با توجه به شرایط و نوع بیماری قلبی در پیش گرفته شود.
منابع:
medicalnewstoday، medicalnewstoday2، nghs، clevelandclinic، healthline
