فیزیوتراپی چیست؟
فیزیوتراپی حوزه‌ای از مراقبت‌های بهداشتی است که بر ارزیابی و درمان افراد آسیب‌دیده، بیمار یا ناتوان، با استفاده از روش‌های فیزیکی مانند حرکت، فعالیت ورزشی و درمان دستی متمرکز است. این رشته رویکردی کل‌نگر دارد و سبک زندگی و شرایط فرد را در نظر می‌گیرد تا سلامت و تندرستی او را حفظ، از بیماری جلوگیری و درد را مدیریت کند. بسیاری از متخصصان ارتوپدی برای بهبود عملکرد بیماران خود فیزیوتراپی را پیشنهاد می‌دهند. برای مشورت با پزشک می‌توانید از خدمات نوبت دهی آنلاین دکترنکست استفاده کنید.
فیزیوتراپیست کیست؟
فیزیوتراپیست‌ها متخصصان بهداشتی آموزش‌دیده و ماهری هستند که بسیاری از آنها، با تکنیک‌های مختلف فیزیوتراپی، در راستای کمک به افراد با انواع بیماری‌ها از جمله موارد زیر فعالیت می‌کنند:
- مشکلات قلبی‌عروقی: برای مثال کمک به بازتوانی افراد پس از حمله قلبی.
- مشکات تنفسی: کمک به افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، آسم و فیبروزکیستیک.
- اختلالات عصبی: حمایت از افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند MS و بیماری پارکینسون و توانبخشی پس از سکته مغزی.
- مشکلات استخوان‌ها و ماهیچه‌ها: بیشتر افراد احتمالاً فیزیوتراپی را مرتبط با مشکلات استخوان‌ها و ماهیچه‌ها می‌دانند. فیزیوتراپی در شرایطی مانند کمردرد، آسیب‌های ورزشی، آرتریت یا توانبخشی پس از تعویض مفصل کاربرد دارد. این نوع فیزیوتراپی، فیزیوتراپی اسکلتی‌عضلانی نامیده می‌شود. در ادامه دکترنکست به مطالب مربوط به این نوع از فیزیوتراپی می‌پردازد.
تقریباً همه دردها، آسیب‌ها، ضعف‌ها یا از دست دادن عملکرد، از جمله کاهش دامنه حرکت، ناتوانی در بالا رفتن از پله‌ها یا پیچ خوردگی را می‌توان با فیزیوتراپی مدیریت کرد. در کنار دردها و شکایات رایج، ندرتا برخی از علائم و مشکلات ممکن است ابتدا نیاز به بررسی داشته باشند. نمونه‌هایی از این موارد عبارتند از:
- کمردردی که به هر دو پا انتشار می‌یابد
- درد در چندین ناحیه بدن
- ناتوانی در تحمل وزن
- مفاصل بسیار ملتهب
فیزیوتراپی برای چه کسانی سودمند است؟
اولین علامتی که نشان می‌دهد فرد احتمالا از مراجعه به فیزیوتراپیست سود می‌برد، اغلب درد است. درد بسیار شدید لزوماً به معنای جدی بودن مشکل نیست. شدت درد عموما نشانه‌ای از شدت آسیب نیست و غیرمعمول نیست که سطوح بسیار بالایی از درد با کمترین آسیب به بافت ایجاد شود. در بسیاری از موارد، منبع درد هر چه باشد، می‌توان آن را در خانه با مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ضدالتهاب‌هایی مانند ایبوپروفن درمان کرد. با این حال، آسیب، درد یا سایر مشکلاتی که دوباره رخ می‌دهند، بدتر می‌شوند یا برای چند روز ادامه می‌یابند، می‌توانند نشان دهند که مراجعه به فیزیوتراپیست ممکن است مفید باشد.
البته این به این معنا نیست که همه مشکلات نیاز به درمان دارند. علائمی مانند درد مداوم، سوزن‌سوزن شدن و از دست دادن حس، قدرت یا دامنه حرکتی اغلب به صورت خودبه‌خود و با گذشت زمان برطرف می‌شوند. اما اگر این مشکلات بر روی کارهای روزمره تأثیر بگذارند یا بیش از ۱۴ روز طول بکشند، فیزیوتراپی می‌تواند روش بسیار خوبی برای تسریع روند بهبود یا بازیابی عملکرد در حین رفع علائم باشد.
چه آسیب‌هایی نیاز به مراقبت فوری دارند؟
برخی آسیب‌ها یا شرایط خاص نیاز به مراقبت فوری دارند. چرا که نشان می‌دهند اتفاقی جدی‌تر یا پیچیده‌تر در حال وقوع است. به عنوان مثال، اگر کمردرد با از دست دادن حس در ناحیه تناسلی یا اختلال عملکرد جنسی، بی‌اختیاری یا احتباس ادرار یا مدفوع، احساس سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی در پاها همراه باشد، در اسرع وقت با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم، علائم خطر کمردرد هستند و وجود آنها به این معنی است که باید به دنبال کمک فوری پزشکی باشید. تعداد دیگری از علائم که به ارزیابی سریع قبل از فیزیوتراپی نیاز دارند عبارتند از:
- احساس بی‌ثباتی شدید هنگام ایستادن روی هر دو پا
- اشکال ناگهانی در راه رفتن
- اشکال در حرکاتی مانند خم شدن، گرفتن یا کارهای حرکتی ظریف
- کاهش قابل توجه عملکرد، طی مدتی کوتاه
- کمردردی که به هر دو پا انتشار می‌یابد
- مفاصل بسیار ملتهب یا متورم
- ناتوانی ناگهانی در تحمل وزن
متخصصان ارتوپدی، روماتولوژی در دکترنکست
درمان و تکنیک‌های فیزیوتراپی
پس از بررسی کامل و ارزیابی مشکل و علائم، فیزیوتراپیست می‌تواند از طیف وسیعی از روش‌ها برای کمک به بیمار استفاده کند. این روش‌ها معمولاً به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- آموزش به فرد
- حرکت و ورزش
- درمان دستی
فیزیوتراپیست‌ها نه تنها به آسیب یا شکایت فرد، بلکه به سبک زندگی و شرایط او و نحوه تناسب هر برنامه درمانی با زندگی روزمره بیمار نیز توجه می‌کنند تا بتوانند مناسب‌ترین رویکرد درمانی را تعیین کنند.
آموزش به افراد
بخشی از فعالیت فیزیوتراپیست شامل نوعی آموزش به فرد است. به عنوان مثال، می‌توان به توصیه‌هایی در مورد اصلاح وضعیت بدن در صورت داشتن کمردرد و گردن‌درد اشاره کرد. آموزش در مورد این موضوعات و سایر عواملی که می‌تواند بر سطح درد یا عملکرد تاثیر بگذارد، امری کلیدی است.
خواب، رژیم غذایی، وضعیت سیگار کشیدن، سطح فعالیت و سایر عادات می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر نحوه سازگاری فرد و بهبود عملکرد وی داشته باشد. آموزش به بیمار، اصلاح عادات غلط و جایگزینی آنها با سبک زندگی سالم ممکن است تنها درمانی باشد که برای فردی لازم است.
درمان با فعالیت و حرکات ورزشی
هر برنامه حرکتی و ورزشی بر اساس توانایی و محدودیت‌های بیمار تنظیم می‌شود. بسته به ماهیت آسیب یا شرایط فرد، برنامه درمانی ممکن است شامل تمرین در بخشی از یا کل بدن باشد. فیزیوتراپی مبتنی بر فعالیت ورزشی را می‌توان در آب انجام داد که اصطلاحا به آن آب درمانی می‌گویند. در این روش آب هم از حرکات پشتیبانی می‌کند و هم در برابر آنها مقاومت ایجاد می‌کند.
درمان دستی
روش دیگر به صورت جداگانه یا در کنار ورزش، درمان دستی است. در این روش فیزیوتراپیست به آرامی از دستان خود و سایر ابزار تخصصی برای حرکت بخشی استفاده می‌کند. این تکنیک می‌تواند درد را کاهش دهد، تحرک مفاصل و عضلات را بهتر کند و همچنین گردش خون را بهبود بخشد.
