سویه امیکرون چیست؟
در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۱، گروه مشاوره فنی سازمان جهانی بهداشت سویهای جدید از ویروس کووید-۱۹ را که برای اولین بار در بوتسوانا و آفریقای جنوبی شناسایی شد، به عنوان سویه نگرانکننده امیکرون نامید. در این مقاله دکترنکست به نوع امیکرون که راحتتر از سویه اصلی گسترش مییابد، میپردازیم. CDC اعلام کرده است که هر فرد مبتلا به امیکرون حتی اگر واکسینه شده باشد یا علائمی نداشته باشد، میتواند این ویروس را به دیگران منتقل کند. افزایش سریع سویه امیکرون در جمعیتهای کاملاً واکسینه شده، نگرانیهایی را در مورد اثربخشی واکسنهای فعلی ایجاد کرده است.
ایمنی در برابر سویه امیکرون
واکسن بهترین اقدام بهداشتی برای محافظت در برابر کووید-۱۹، کاهش سرعت انتقال و کاهش احتمال ظهور انواع جدید باقی مانده است. مطالعات انجام شده در آزمایشگاه و دنیای واقعی نشان میدهد که واکسیناسیون کامل به همراه یک واکسن تقویتکننده (دوز بوستر) محافظت قویتری در برابر سویه امیکرون ایجاد میکند.
روش کار واکسنهای فعلی تقویت سلولهای ایمنی برای تشخیص پروتئین اسپایک یا قطعاتی از آن است. نکته مهم این است که برخی از این اجزا که آنتیژن نامیده میشوند، از سویهای به سویه دیگر مشترک هستند. به همین دلیل است که سلولهای ایمنی آموزش دیده توسط واکسنها به انواعی از ویروس حمله میکنند که قبلا هرگز ندیدهاند. هدف واکسنهای جهانی گسترش این پاسخ سلولی با ارائه آنتیژنهایی از اعضای مختلف یک خانواده ویروسی به سیستم ایمنی است.
توصیههای CDC برای واکسیناسیون
CDC توصیه میکند که همه افراد ۵ سال و بالاتر با واکسینهشدن کامل از خود در برابر کووید-۱۹ محافظت کنند. این سازمان توصیه میکند که همه افراد ۱۶ سال و بالاتر پس از تکمیل سری اولیه واکسیناسیون کووید-۱۹ خود، واکسن تقویتکننده دریافت کنند. افراد ۵ ماه پس از دوز اول فایزر-بیونتک، ۶ ماه پس از تکمیل دوز اول مدرنا، ۲ ماه پس از دوز اول جانسون اند جانسون، ۳ ماه پس از دوز دوم سینوفارم و ۶ ماه بعد از دوز دوم آسترازنکا واجد شرایط دوز تقویتکننده هستند.
دانشمندان در حال حاضر در حال بررسی سویه امیکرون هستند، مثلاً اینکه آیا افراد کاملاً واکسینه شده در برابر ابتلا به این سویه، بستریشدن در بیمارستان و مرگ محافظت میشوند یا خیر. امیکرون به سرعت در حال گسترش در سراسر جهان است. محققان در تلاشاند تا نحوه اثر واکسنها در برابر این سویه جدید از ویروس کرونا را کشف کنند.
متخصصان بیماریهای عفونی در دکترنکست
میزان اثربخشی واکسنهای مختلف
انتظار میرود واکسنهای فعلی در برابر بیماری شدید، بستریشدن در بیمارستان و مرگومیر ناشی از ابتلا به امیکرون جلوگیری کنند. با این حال احتمال رخداد بیماری در افرادی که به طور کامل واکسینه شدهاند وجود دارد. در سویههای دیگر مانند دلتا نیز واکسنها در پیشگیری از بیماری شدید، بستریشدن در بیمارستان و مرگ، موثر هستند. ظهور اخیر امیکرون بر اهمیت واکسیناسیون و دوزهای تقویتکننده تأکید میکند.
واکسنهای mRNA، که در ایالات متحده معروف هستند، ۹۰ تا ۹۵ درصد در برابر سویه ابتدایی ویروس کارآیی داشتند. اما بر اساس یک مطالعه اخیر، اثر واکسن دو دوزی مدرنا در برابر سویه دلتای جدید به ۸۷ درصد کاهش یافته است. موارد ابتلا به امیکرون در آفریقای جنوبی نشان داد که دو دوز واکسن فایزر-بیونتک تنها ۳۳ درصد در برابر این سویه اثر محافظتی دارد. این واکسنها همچنان از ابتلا به بیماریهای جدی و بستریشدن در بیمارستان به طور موثر پیشگیری میکنند. اما این روند نزولی محافظت، سازندگان واکسن را بر آن داشته است تا تعدادی از واکسنهای جدید را آزمایش کنند.
یافتهها نشان میدهد که دو دوز واکسیناسیون با فایزر-بیونتک، آسترازنکا و مدرنا برای ایجاد سطوح کافی محافظت در برابر ابتلا به بیماری خفیف ناشی از سویه امیکرون کافی نیست. اگرچه نمیتوان در مورد محافظت در برابر بیماری شدید اظهار نظر کرد. با این حال، ایمنی با فایزر- بیونتک باعث محافظت قابلتوجهی در برابر بیماریهای خفیف میشود. همچنین احتمالاً سطوح محافظت بیشتری را در برابر بیماریهای شدید و کشنده ایجاد میکند.
توصیه CDC در ارتباط با اثربخشی واکسن
تاکنون دادهها نشان میدهند که واکسنهای فایزر و مدرنا مطابق با توصیههای CDC، امیدوارکنندهترین محافظت را در برابر ابتلا و بستریشدن در بیمارستان ارائه میکنند. ارقام کنونی نشان میدهند که واکسنها ۳۰ تا ۴۰ درصد اثر محافظتی در برابر بیماری و حدود ۷۰ درصد اثر محافظتی در برابر بستری شدن (بدون دوز تقویتکننده) دارند. دادههای جدیدتر تایید میکنند که دوز سوم تولید آنتیبادی را افزایش میدهد. همچنین اثربخشی در برابر عفونت را تا حدود ۷۵ درصد و در برابر بیماری شدید تا ۸۸ درصد افزایش میدهد.
به خاطر داشته باشید که بیشتر این مطالعات، آزمایشگاهی هستند و ممکن است عملکرد واقعی واکسنها را منعکس نکنند. برای دانستن اینکه آیا عفونتهای امیکرون در افرادی که به طور کامل واکسینه شدهاند، بیشتر از سویههای دیگر باعث بیماری شدید یا مرگ میشود، به دادههای بیشتری نیاز است.