مدفوع انسان معمولاً چیزی به جز ماده‌ای زائد در نظر گرفته نمی‌شود. اما می‌تواند اطلاعات بسیار ارزشمندی را در اختیار پزشکان قرار دهد، اطلاعاتی که از طریق آزمایش خون، ادرار یا سایر بررسی‌ها قابل شناسایی نباشد.
پزشک در شرایط مختلفی ممکن است آزمایش مدفوع درخواست کند. از جمله این شرایط عبارتند از:
- بررسی حساسیت گوارشی به ماده غذایی خاص، برای مثال حساسیت نوزادان به پروتئین شیر گاو
- در صورت شک به عفونت ناشی از برخی از انواع باکتری‌ها، ویروسها یا انگل‌هایی که به سیستم گوارشی حمله می‌کنند
- مشکلات گوارشی مانند سوء جذب برخی قندها، چربی‌ها یا مواد مغذی
- شک به خونریزی داخل دستگاه گوارش
یکی از رایج‌ترین دلایل برای انجام آزمایش مدفوع، ارزیابی عفونت روده‌ای با عوامل بیماری‌زا از جمله باکتری‌های مهاجم و انگل‌ها است. بسیاری از باکتری‌هایی که به طور طبیعی در روده‌ها زندگی می‌کنند برای هضم مواد غذایی ضروری هستند. اگر روده‌ها با باکتری‌ها یا انگل‌های مضر آلوده شوند، می‌تواند مشکلاتی مانند انواع خاصی از اسهال خونی و التهابی را ایجاد کند. در این موارد آزمایش مدفوع می‌تواند به یافتن علت کمک کند. اگر علائمی مانند موارد ذکر شده دارید حتما با پزشک مشورت کنید. برای این کار می‌توانید از خدمات نوبت دهی آنلاین دکترنکست استفاده کنید.
نمونه‌های مدفوع بر اساس محتویاتی که دارند، تجزیه و تحلیل می‌شوند. بر اساس نتایج بررسی‌ها ممکن است ارزیابی‌های بیشتری لازم باشد. برای مثال به طور معمول، چربی تماما از روده جذب می‌شود و مدفوع تقریباً فاقد چربی است. اما در انواع خاصی از اختلالات گوارشی، چربی به طور ناقص جذب شده و در مدفوع باقی می‌ماند و فرد مدفوع چرب خواهد داشت. بنابراین در صورتی که مدفوع حاوی چربی باشد، ارزیابی از نظر مشکلات سوء جذب و اختلالات انگلی که منجر به مدفوع چرب می‌شوند ضروری است.
خیلی سریع و راحت در محل مورد نظر شما بادکترنکست
جمع‌آوری نمونه مدفوع
برخلاف اکثر بررسی‌های آزمایشگاهی دیگر، مدفوع گاهی در خانه توسط خود فرد جمع‌آوری می‌شود، نه توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی. در ادامه به چند نکته پیرامون جمع‌آوری نمونه مدفوع اشاره می‌کنیم:
- مدفوع آلوده است. پس حتما برای نمونه‌گیری دستکش بپوشید و بعد از آن دست‌های خود را با آب و صابون به خوبی بشویید.
- بعد از نمونه‌گیری سعی کنید در اسرع وقت نمونه را به آزمایشگاه ارسال کنید.
- اگر قرار است نمونه مدفوع از نظر عفونت مورد بررسی قرار گیرد و نتوان نمونه را فوراً به آزمایشگاه رساند، مدفوع باید در یخچال نگهداری و سپس به آزمایشگاه برده شود تا در اسرع وقت کشت داده شود. هنگامی که نمونه به آزمایشگاه می‌رسد، بلافاصله مورد بررسی و کشت قرار می‌گیرد یا در یک محیط مایع مخصوص قرار می‌گیرد که سعی در حفظ باکتری‌ها یا انگل‌های بالقوه دارد.
- اغلب اوقات باکتری‌ها یا انگل‌های عامل بیماری را می‌توان از یک نمونه مدفوع شناسایی کرد. با این حال گاهی باید تا سه نمونه مدفوع از دفعات مختلف اجابت مزاج تهیه شود. در صورت وجود این مورد، پزشک به شما اطلاع خواهد داد.
- در صورت مصرف دارو، خصوصا آنتی‌بیوتیک، حتما پزشک خود را مطلع کنید.
- نمونه را با آب مخلوط نکنید.
در آزمایش مدفوع چه مواردی بررسی می‌شود؟
به طور کلی، نتایج آزمایش‌های مدفوع معمولاً در عرض ۳ تا ۴ روز گزارش می‌شود. با این‌حال برای گزارش نتایج کشت مدفوع، بسته به میکروبی که در آن وجود دارد، ممکن است زمان بیشتری لازم باشد. در ادامه به مواردی که در آزمایش مدفوع بررسی می‌شوند اشاره می‌کنیم.
بررسی مدفوع از نظر خون
نمونه مدفوع ارسالی به آزمایشگاه از نظر وجود خون در آن بررسی می‌شود. وجود خون در مدفوع می‌تواند ناشی از انواع خاصی از اسهال عفونی، خونریزی در دستگاه گوارش، عفونت با انگل مهاجم و سایر شرایط باشد. با این حال بیشتر مواقعی که خون در مدفوع وجود دارد، رگه‌های خونی مشاهده می‌شود که در پایان اجابت مزاج دیده می‌شود. در این موارد کل مدفوع خونی نیست و این حالت به خاطر شقاق در ناحیه مقعد اتفاق می‌افتد که در اثر فشار بر مدفوع سفت ایجاد می‌شود. شقاق در افرادی که دچار یبوست مزمن هستند، رایج است.
تشخیص وجود عفونت باکتریایی
مدفوع را می‌توان برای شناسایی باکتری‌های عامل بیماری کشت داد. نمونه مدفوع حداقل به مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت در انکوباتور قرار داده می‌شود و هرگونه باکتری عامل بیماری شناسایی و جدا می‌شود. به یاد داشته باشید همانطور که قبلا اشاره کردیم همه باکتری‌های موجود در مدفوع باعث ایجاد مشکل نمی‌شوند. در واقع، حدود نیمی از مدفوع را باکتری‌ها تشکیل می‌دهند که بیشتر آن‌ها به طور طبیعی در روده انسان زندگی می‌کنند و برای هضم لازم هستند. در کشت مدفوع، تکنسین‌های آزمایشگاه بیشترین دغدغه را در شناسایی باکتری‌هایی دارند که باعث بیماری می‌شوند.
برای کشت مدفوع، آزمایشگاه به نمونه مدفوع تازه یا یخچالی نیاز دارد. بهترین نمونه مدفوع شل و تازه است. مدفوع سفت و مانده به ندرت از نظر باکتری‌های عامل بیماری مثبت است. گاهی اوقات، بیش از یک نمونه مدفوع برای کشت جمع‌آوری می‌شود.
آزمایش مدفوع برای انگل
اگر فردی اسهال طولانی‌مدت یا سایر علائم روده‌ای داشته باشد، ممکن است مدفوع از نظر وجود انگل‌ها و تخمک انگل آزمایش شود. گاهی‌اوقات، دو یا چند نمونه از مدفوع را برای شناسایی موفقیت‌آمیز انگل‌ها جمع‌آوری می‌کنند.
با نرخ مصوب ، ایاب و ذهاب رایگان و در محل مورد نظر شما بادکترنکست
دکترنکست و امکان نمونه‌گیری در محل
امروزه مراجعه حضوری به مراکز آزمایشگاهی برای همه چندان راحت نیست. دسترسی به نسخه آزمایش، مراجعه حضوری به آزمایشگاه‌ها و مراجعه به پزشک برای تفسیر نتایج مواردی هستند که ممکن است به دلیل وقت محدود و یا سختی رفت‌وآمد باعث امتناع بیمار از انجام آزمایش شود. دکترنکست با فراهم کردن امکان نمونه‌گیری در محل این مشکل را حل کرده است. تیم دکترنکست در سریع‌ترین زمان نمونه خون، ادرار و مدفوع را در محل جمع‌آوری می‌کند. نتایج همراه با تفسیر رایگان در اختیار شما قرار خواهد گرفت. در ضمن شما برای درخواست آزمایش نیازی به نسخه پزشک نخواهید داشت. برای انجام آزمایش، وارد بخش چکاپ سلامت آقایان یا چکاپ سلامت بانوان دکترنکست شده و از خدمات ما بهره‌مند شوید.
